Interpretacja indywidualna z dnia 27 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.172.2024.2.KR
Skutki podatkowe sprzedaży udziału w nieruchomości (wykorzystywana do celów prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej).
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 kwietnia 2024 r. (wpływ 23 kwietnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest niemieckim rezydentem podatkowym. W Polsce jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą wyłącznie w ramach spółki cywilnej. Podatek dochodowy z tytułu działalności prowadzonej w ramach spółki cywilnej rozliczany jest na zasadach podatku liniowego. W związku z działalnością spółki cywilnej Wnioskodawca podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Przedmiotem działalności spółki cywilnej jest wynajem nieruchomości położonej w Polsce. Zarządzaniem nieruchomością zajmuje się firma zewnętrzna, której wspólnicy spółki cywilnej powierzyli umownie obowiązki w tym zakresie udzielając również niezbędnego pełnomocnictwa w formie z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Nieruchomość, o której mowa wyżej to budynek wpisany do gminnej ewidencji zabytków, w którym wyodrębnione są wynajmowane osobom trzecim lokale usługowe (lokale usługowo-handlowe, gastronomiczne i biurowe). W budynku nie są wyodrębnione lokale mieszkalne i żaden lokal nie jest wynajmowany na cele mieszkaniowe. Wszystkie umowy najmu mają charakter długoterminowy. Nieruchomość ta jest współwłasnością Wnioskodawcy i osoby trzeciej w równych częściach (współwłasność ułamkowa po 1/2 części). Wnioskodawca nabył swój udział w opisanej nieruchomości do majątku prywatnego na podstawie umowy przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu z dnia 22 maja 2012 r. W momencie nabycia nieruchomość była już od dawna faktycznie użytkowana (jest to zabytek).
Dla ww. nieruchomości Sąd Rejonowy (…), (…) prowadzi księgę wieczystą nr (…).
Opisana nieruchomość nie jest składnikiem majątkowym wprowadzonym do spółki cywilnej (nie jest środkiem trwałym spółki cywilnej) i pozostaje ona składnikiem majątku prywatnego Wnioskodawcy i drugiego współwłaściciela (współwłasność ułamkowa). Podstawą wykorzystywania tej nieruchomości przez spółkę cywilną jest umowa spółki cywilnej z 23 maja 2012 r. zawarta w zwykłej formie pisemnej. W ramach umowy wspólnicy spółki cywilnej (jednocześnie współwłaściciele opisanej nieruchomości) w celu umożliwienia realizacji celu polegającego na prowadzeniu w spółce cywilnej działalności w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami wnieśli tytułem wkładów prawo nieodpłatnego korzystania z opisanej nieruchomości przez spółkę cywilną (każdy współwłaściciel w 1/2 części). Zgodnie z umową spółki cywilnej udziały wspólników w spółce cywilnej, w tym udziały w zyskach spółki cywilnej, są równe (po 50%).
Spółka cywilna w związku z wykorzystywaniem nieruchomości ponosi bieżące koszty utrzymania nieruchomości i niezbędnych remontów. Nie były ponoszone żadne wydatki o charakterze nakładów, które zwiększyłyby wartość nieruchomości. W szczególności w okresie 2 ostatnich lat nie były ponoszone żadne nakłady których wartość przekraczałaby 30% wartości nieruchomości. Konkretyzując powyższe, w budynku wykonano jedynie następujące prace:
1)W latach 2015-2016 dokonano remontu elewacji. Wcześniejszy remont elewacji był wykonywany w latach 90-tych. Remont był niezbędny, również ze względów bezpieczeństwa, o czym świadczyły odpadające tynki i gzymsy stanowiące zagrożenie dla przechodniów (przy elewacji znajduje się chodnik). Pęknięcia w elewacji powodowały przenikanie wody do pomieszczeń biurowych w czasie opadów. Wykonywane przeglądy budowlane również wskazywały na potrzebę remontu. Dodać należy, że wykonano jedynie remont polegający na odtworzeniu pierwotnego stanu elewacji bez modernizacji, a to ze względu na wymogi związane z ochroną zabytków. Koszt remontu elewacji wyniósł ok. (…) zł.
2)W roku 2016 zamontowano klimatyzację w pomieszczeniu na poddaszu, bez którego wykonania nie byłoby możliwości wynajmu oraz w jednym z biur na przedostatniej kondygnacji. Koszt montażu klimatyzacji to ok. (...) zł.
3)W roku 2016 zamontowano też domofon i monitoring, a to ze względu na liczne kradzieże. Koszt wyniósł ok. (…) zł.
4)W roku 2019 wykonano remont klatki schodowej. Na klatce schodowej były wykonywane roboty budowlane polegające na odtworzeniu stanu pierwotnego. Remont nie spowodował zwiększenia powierzchni użytkowej schodów. Klatka schodowa również posiada zabytkowe elementy, tj. łukowe stropy ceglane oraz schody stalowe, których ze względu na ochronę zabytku nie można modernizować. Koszt remontu klatki schodowej wyniósł (…) zł.
Wszystkie wykonane remonty były wykonywane przez spółkę cywilną w toku eksploatacji budynku. Ich celem było wyłącznie zachowanie lub przywrócenie właściwego stanu technicznego obiektu oraz zachowanie pierwotnej wartości użytkowej. W wyniku remontów nie powstały żadne dodatkowe powierzchnie użytkowe w nieruchomości. W księdze wieczystej budynek opisany jest jako „BUDYNEK MIESZKALNO-USŁUGOWY, ZABYTKOWY, PRZEZNACZONY DO REMONTU”.
Wnioskodawca planuje obecnie sprzedaż swojego udziału w prawie własności opisanej wyżej nieruchomości. Oferty sprzedaży będą publikowane w powszechnie przyjęty sposób, tj. w ramach powszechnie dostępnych internetowych portali ogłoszeniowych oraz ewentualnie przez pośrednika w obrocie nieruchomościami. Poza takimi standardowymi działaniami zmierzającymi do zbycia nieruchomości nie będą podejmowane nietypowe, sprofesjonalizowane czynności w celu znalezienia inwestora lub innego kupca nieruchomości.
Nieruchomość nie jest i nie była wykorzystywana w inny niż opisany sposób przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nie będzie ponosił żadnych nakładów o charakterze inwestycyjnym, których celem byłoby zwiększenie wartości nieruchomości czyjej uatrakcyjnienie dla potencjalnego inwestora.
Środki ze sprzedaży nieruchomości mają trafić do majątku prywatnego Wnioskodawcy.
Wnioskodawca nie posiada w Polsce żadnych innych nieruchomości. W przeszłości Wnioskodawca był udziałowcem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ((…) sp. z o.o., KRS: (…)), która posiadała nieruchomość położoną w Polsce. Wszystkie swoje udziały w (…) sp. z o.o. Wnioskodawca zbył w 2019 r.
Uzupełnienie zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej od 23 maja 2012 r.
Przedmiotowa nieruchomość gruntowa wraz z posadowionym na niej budynkiem, tj. budynkiem mieszkalno-usługowym jest wykorzystywana w działalności gospodarczej spółki cywilnej, o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w całości od 23 maja 2012 r.
Nieruchomość o której mowa we wniosku nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej, a budynek nie był amortyzowany.
Pytanie dotyczące kwalifikacji nieruchomości jako środka trwałego w rozumieniu art. 22a ust. 1 ustawy o PIT niewątpliwie dotyczy oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego. W ocenie Wnioskodawcy nieruchomość opisana we wniosku nie jest dla niego środkiem trwałym, bowiem nie jest i nie była przez niego wykorzystywana na potrzeby indywidualnej działalności gospodarczej. Nieruchomość jest wykorzystywana przez odrębny podmiot gospodarczy (spółkę cywilną), który wykazuje własne przychody i koszty oraz posiada własny NIP. Z perspektywy prawa podatkowego - niezależnie od oceny umowy spółki cywilnej na gruncie prawa cywilnego - to ze spółką cywilną należy wiązać wykorzystanie nieruchomości a nie z jej wspólnikiem. Jednocześnie nieruchomość nie została wniesiona do spółki cywilnej. Tym samym w ocenie prawnej Wnioskodawcy opisana we wniosku nieruchomość nie stanowi środka trwałego również dla spółki cywilnej.
Koszty (wydatki) związane z utrzymaniem ww. nieruchomości były ujmowane w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej. Poniesione nakłady na remonty, o których mowa we wniosku w spółce cywilnej zaewidencjonowano w pozycji „Inwestycje w obcym obiekcie” i są amortyzowane przez okres 10 lat.
Wnioskodawca nie jest w stanie wskazać przybliżonej daty sprzedaży nieruchomości, nie jest bowiem w stanie przewidzieć kiedy znajdzie się potencjalny nabywca na przedmiotową nieruchomość.
Pytanie
Czy w opisanym stanie faktycznym w wyniku planowanej sprzedaży nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy (…), (…) prowadzi księgę wieczystą nr (…) (zabytkowy budynek mieszkalno-usługowy), a która została nabyta 22 maja 2012 r., powstanie zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu przychodu kwalifikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) lub art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, w opisanym stanie faktycznym sprzedaż nieruchomości nie będzie skutkowała powstaniem zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm., dalej: „ustawa o PIT”) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.
Mając na uwadze, że nabycie sprzedawanej nieruchomości miało miejsce w 2012 r. z tytułu zbycia nieruchomości nie powstanie zobowiązanie podatkowe ze względu na upływ wskazanego wyżej okresu, po upływie którego zbycie nie podlega opodatkowaniu.
W przedstawionym stanie faktycznym przychodu ze zbycia nieruchomości nie można zakwalifikować do źródła wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, tj. do przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Przez działalność gospodarczą stosownie do art. 5a pkt 6 ustawy o PIT należy rozumieć w szczególności działalność zarobkową będącą działalnością wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową, prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w ustawie o PIT. Przepis art. 5b ustawy o PIT określa kryteria wykluczające kwalifikację określonych działań jako działalności gospodarczej - są one jednak nieistotne w analizowanym stanie faktycznym.
Zaliczenie określonych przysporzeń do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej może nastąpić pod warunkiem wykluczenia ich kwalifikacji do przychodów z pozostałych źródeł wymienionych w ustawie o PIT (wynika to literalnie z definicji działalności gospodarczej). Wymaga to jednak jednocześnie zestawienia dokonywanych w szerszej perspektywie działań podatnika z kryteriami definicyjnymi działalności gospodarczej. W tym kontekście uzasadnione jest stwierdzenie, że: planowana sprzedaż jest niewątpliwie działaniem o celu zarobkowym, czynność sprzedaży mieści się w kategorii działalności o charakterze handlowym, czynność będzie podjęta w imieniu strony sprzedającej, czynność nie ma charakteru ciągłego, wszak dotyczy sprzedaży jednej nieruchomości, co nie daje podstaw do stwierdzenia, że sprzedaż nieruchomości i czynności z tym związane służą zapewnieniu stałego źródła dochodu; w związku z planowaną transakcją Wnioskodawcy nie można przypisać żadnych działań o charakter powtarzalnym i regularnym, czynności związane ze sprzedażą nie mają charakteru zorganizowanego - nie będą podejmowane żadne zorganizowane (sprofesjonalizowane) działania zmierzające do zbycia nieruchomości.
W związku z powyższym, nie są spełnione wszystkie kryteria definicyjne działalności gospodarczej, a w szczególności kryteria wyróżniające działalność gospodarczą spośród innych form aktywności, tj. kryteria zorganizowania i ciągłości działalności. Jednocześnie planowana sprzedaż może być kwalifikowana do źródła związanego ze sprzedażą prywatną. Wszystkie działania podejmowane przez Wnioskodawcę mieszczą się w zarządzie majątkiem prywatnym.
Niezależnie od powyższego należy zweryfikować, czy przychód ze sprzedaży nieruchomości opisanej w stanie faktycznym w ogóle może być przychodem z działalności gospodarczej. Stosownie do art. 14 ust. 2 ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są również m.in. przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniami nieistotnymi dla niniejszej oceny prawnej.
W analizowanym stanie faktycznym nieruchomość nie tylko nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych spółki cywilnej, ale nie mogła być tam wprowadzona wobec braku umowy wprowadzającej tą nieruchomość do majątku spółki (brak jakiejkolwiek umowy przenoszącej w formie aktu notarialnego). Nieruchomość pozostawała zatem cały czas w majątku prywatnym wspólników spółki cywilnej. Konsekwentnie, jej sprzedaż nie stanowi sprzedaży majątku prywatnego wspólników.
Planowana sprzedaż nie stanowi zatem dochodu z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o PIT. Jest to dochód ze sprzedaży nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, jednak ze względu na sprzedaż po upływie wskazanego wyżej ustawowego okresu nie będzie ona podlegała opodatkowaniu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Stosownie do art. 3 ust. 2b pkt 4 ww. ustawy:
Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.
Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie natomiast do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
W myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy:
Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
W myśl art. 10 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisy ust. 1 pkt 8 mają zastosowanie do odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.
Z powyższego wynika, że aby przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości mógł zostać zaliczony do źródła przychodów określonego wyżej wskazanym przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) cyt. ustawy, spełnione powinny zostać co najmniej dwie podstawowe przesłanki:
·nieruchomość nie może być przedmiotem odpłatnego zbycia w wykonywaniu działalności gospodarczej,
·nieruchomość nie może być nieruchomością niemieszkalną wykorzystywaną w działalności gospodarczej.
Zatem, w przypadku gdy co najmniej jeden z podanych warunków nie zostanie spełniony, przychód ze sprzedaży nieruchomości podlega zaliczeniu do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zasady ustalania przychodów z działalności gospodarczej zostały określone w art. 14 ww. ustawy, który w ust. 1 stanowi, że:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Z kolei, przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,
c) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
- wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.
Jednocześnie zgodnie z art. 14 ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Do przychodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Przepis art. 30e stosuje się odpowiednio.
W świetle cytowanych powyżej przepisów należy zauważyć, że przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi w prowadzonej działalności gospodarczej (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych wymienionych w art. 14 ust. 2c ww. ustawy) stanowią przychód z działalności gospodarczej.
Podkreślić również należy, że ww. przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie reguluje ani kwestii kwalifikowania składnika majątku do kategorii środków trwałych, ani obowiązku ujmowania go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ani też dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Reguluje on wyłącznie kwestię skutków podatkowych zbycia wskazanych w nim składników majątku, podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych.
O tym, jaki składnik majątku może stanowić środek trwały, decydują regulacje zawarte w art. 22a i 22c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy czym nie wszystkie wymienione w nich rodzaje składników majątku mogą podlegać amortyzacji podatkowej.
Zgodnie z art. 22a ust. 1 ww. ustawy:
Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
a)budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
b)maszyny, urządzenia i środki transportu,
c)inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
Stosownie do ust. 2 tego przepisu:
Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 22c, niezależnie od przewidywanego okresu używania:
1)przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej ,,inwestycjami w obcych środkach trwałych”,
2)budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
3)składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 23a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający
- zwane środkami trwałymi;
4)tabor transportu morskiego w budowie (PKWiU ex 30.11).
Natomiast stosownie do art. 22c ww. ustawy:
Amortyzacji nie podlegają:
1)grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
2)budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy,
3)dzieła sztuki i eksponaty muzealne,
4)wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż określony w art. 22b ust. 2 pkt 1 i 1a,
5)składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano tej działalności
W myśl do art. 22d ww. ustawy:
1. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza 10 000 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
2. Składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.
Z powyższych uregulowań wynika, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają możliwości uznania danego składnika majątku za środek trwały od ujęcia go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, czy też od dokonywania jego amortyzacji (zwłaszcza, że część środków trwałych objęta jest ustawowym wyłączeniem z amortyzacji podatkowej) - znaczenie ma sam fakt wykorzystywania tego składnika w działalności gospodarczej.
Zgodnie z wyżej przytoczonymi uregulowaniami, określony składnik majątku podatnika uznawany jest za środek trwały, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
-stanowi on własność lub współwłasność podatnika,
-został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
-jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
-przewidywany okres jego używania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jest dłuższy niż rok (decyzja w tym względzie należy do podatnika),
-jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo został oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, o której mowa w art. 23b wyżej wskazanej ustawy.
Ponadto, wszystkie składniki majątku (poza wymienionymi w art. 22d ust. 1 ww. ustawy), które stanowią środki trwałe w rozumieniu ustawy, powinny zostać wprowadzane do ewidencji środków trwałych – niezależnie od tego, czy podlegają amortyzacji, czy też nie.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że regulacją art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęty został przychód z odpłatnego zbycia tych składników majątku, które spełniają ustawową definicję środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej, podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, niezależnie od tego, czy podatnik wprowadził, czy też nie wprowadził te składniki do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jak również od tego, czy zaliczał do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne dokonywane od ich wartości początkowej.
Ponadto należy wskazać, że w sytuacji, gdy między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, a dniem odpłatnego zbycia składników majątku (nieruchomości o charakterze niemieszkalnym) upłynie 6 lat, i zbycie to nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej, wówczas po stronie podatnika nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, co wynika z treści art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec powyższego, przychodami z działalności gospodarczej są zarówno przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku, do których odnosi się art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych wymienionych w art. 14 ust. 2c ww. ustawy), jak i przychody uzyskane ze sprzedaży tych składników majątku, które zostały z działalności gospodarczej z różnych względów wycofane. Jeżeli jednak między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności, i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat, to przychód ze sprzedaży tych składników majątku nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
Jak stanowi art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy:
Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.
W związku z powyższym przychody i koszty związane z działalnością spółki niebędącej osobą prawną wspólnicy będący osobami fizycznymi powinni określać proporcjonalnie do posiadanego udziału w zysku tej spółki.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).
W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Jak stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
W myśl art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Na mocy art. 198 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Zgodnie art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Jak wynika z tego przepisu, spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa i stanowi wyłącznie stosunek zobowiązaniowy między wspólnikami będącymi stronami umowy spółki cywilnej, którzy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony w umowie spółki.
W spółce cywilnej właścicielami składnika majątku są wspólnicy w ramach współwłasności łącznej. Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego, a dochody tej spółki nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników spółki cywilnej. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w tej spółce uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki cywilnej jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią art. 861 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług.
W myśl art. 862 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie.
Przytoczony przepis oznacza zobowiązanie się wspólnika do przeniesienia własności rzeczy na współwłasność łączną wspólników (w tym i jego) oraz wydanie wspólnikom (spółce) tej rzeczy bez zapłaty ceny. Współwłasność łączna ma więc charakter bezudziałowy, a każdemu ze wspólników przysługują równe prawa do całego majątku. Aby uznać, że nieruchomość stanowi własność spółki cywilnej dla celów amortyzowania, konieczny jest dowód potwierdzający tę okoliczność. W związku z powyższym wspólnicy spółki chcąc, aby składnik majątku stanowiący ich własność prywatną stał się własnością spółki, wnoszą go do spółki w formie wkładu. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie. Nawet zatem w sytuacji, gdy wspólnicy są współwłaścicielami wkładu, to i tak należy go wnieść do spółki, gdyż przed jego wniesieniem będzie to współwłasność w częściach ułamkowych poszczególnych wspólników, a po wniesieniu będzie to współwłasność łączna wszystkich wspólników spółki. Wnosząc nieruchomość do spółki w formie aportu, należy mieć na względzie, że skuteczność czynności prawnej mającej za swój przedmiot przeniesienie własność nieruchomości wiąże się – pod rygorem nieważności tej czynności – z koniecznością dochowania szczególnej formy, tj. formy aktu notarialnego, co wynika bezpośrednio z przepisu art. 158 w związku z art. 73 § 2 Kodeksu cywilnego, toteż w przypadku wniesienia do spółki nieruchomości niezbędna jest taka forma czynności prawnej.
Zgodnie z art. 862 Kodeksu cywilnego:
Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.
W przypadku wniesienia do spółki cywilnej wkładu w postaci składnika majątku stanowiącego wyłączną własność jednego wspólnika, bądź też będącego współwłasnością wszystkich wspólników tejże spółki, wyłączna własność wspólnika bądź współwłasność w częściach ułamkowych z chwilą wniesienia do spółki przekształca się we współwłasność łączną. Współwłasność ta ma charakter bezudziałowy, a każdemu ze wspólników przysługują równe prawa do całego majątku. Spółka cywilna nie posiada własnego majątku. W spółce tej właścicielami poszczególnych składników majątku pozostają wspólnicy spółki w ramach współwłasności łącznej.
Zauważyć należy, że niewprowadzenie do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych składników majątkowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej pozostaje bez wpływu na kwalifikację przychodu uzyskanego ze zbycia tych składników, w tym udziału w nieruchomości, do źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami z działalności gospodarczej są zarówno przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku używanych aktualnie w działalności, jak i przychody uzyskane ze sprzedaży tych składników majątku, które zostały z działalności gospodarczej z różnych względów wycofane, w tym z powodu jej likwidacji. Jeżeli jednak między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat, to przychód ze sprzedaży tych składników majątku nie zalicza się do przychodów z działalności gospodarczej. Jednocześnie, z powołanych przepisów nie wynika, aby sposób opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia składnika majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej był uzależniony od tego, czy składnik majątku jest we współwłasności, czy też nie.
Generalnie przychód ze sprzedaży nieruchomości lub jej części, stanowiących własność podatnika, wykorzystywanych przez podatnika do celów prowadzonej działalności gospodarczej, podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, stanowi jego przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższa zasada ma zastosowanie również w przypadku sprzedaży nieruchomości, w tym budynków, stanowiących współwłasność, które wykorzystywano do celów działalności gospodarczej prowadzonej.
Powyższego nie zmienia fakt, że działalność była prowadzona przez spółkę cywilną. Jest to bowiem, na gruncie przepisów odnoszących się do podatku dochodowego od osób fizycznych, działalność gospodarcza prowadzona wspólnie przez wspólników spółki, gdzie każdy ze wspólników jest odrębnym przedsiębiorcą, a także podatnikiem z tytułu dochodów osiąganych z tego rodzaju działalności.
Należy tu wziąć pod uwagę, że w przypadku spółki cywilnej przedsiębiorcą jest każdy ze wspólników tej spółki, a nie spółka cywilna.
Stosownie bowiem do art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 236 ze zm.):
Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy dokona Pan sprzedaży przedmiotowego udziału w nieruchomości, która była przez Pana wykorzystywana do celów prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, osiągnie Pan przychód z działalności gospodarczej, w myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu zgodnie z wybraną formą opodatkowania dochodów z tytułu działalności gospodarczej.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).