Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 15 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.263.2024.2.MKA
Ugoda z bankiem umorzenie i zwrot części kredytu.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 4 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 kwietnia 2024 r. (wpływ 2 maja 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
25 maja 2009 r. Wnioskodawca wraz z żona zawarli z Bankiem A umowę o kredyt mieszkaniowy (…), waloryzowany kursem CHF. Była to umowa kredytu denominowanego, wypłaconego w złotówkach, którego saldo wyrażone było we franku szwajcarskim. Bank dokonał wypłaty w dwóch transzach: pierwsza została wypłacona 28 maja 2009 r. w wysokości (…) CHF (przeliczona przez Bank po kursie (…), tj. (…) zł), druga zaś 4 stycznia 2010 r. w wysokości (…) CHF (przeliczona przez Bank po kursie (…), tj. (…) zł). Transze bank wypłacił w złotówkach. Łącznie Wnioskodawca wraz z żoną otrzymali kwotę (…) zł.
Do marca 2012 r. Wnioskodawca spłacał kredytu w złotówkach, zaś od kwietnia 2012 r., na mocy porozumienia zawartego w 2 kwietnia 2012 r., spłata kredytu następowała we frankach szwajcarskich.
(…).
Wnioskodawca wskazuje, iż umowa kredytowa została zawarta w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Przedmiotem zakupu finansowanego kredytem była nieruchomość mieszkalna, położona w (…) (dalej „nieruchomość”).
Umowa kredytowa zabezpieczona została hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości.
W związku ze stosowaniem przez Bank B (wcześniej Bank A) w umowie kredytowej klauzul niedozwolonych, w 2022 r. Wnioskodawca wniósł przeciwko Bankowi B., do Sądu Okręgowego, pozew o ustalenie nieważności umowy kredytowej oraz o zapłatę kwoty wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, jako nienależnych Bankowi. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym pod sygnaturą (…).
W toku postępowania Bank B zwrócił się do Wnioskodawcy z propozycją zawarcia ugody, w wyniku której zadłużenie Wnioskodawcy i jego małżonki zostałoby umorzone do tego stopnia, że zawarcie tej ugody zamknęłoby umowę kredytową. Z dokonanych już przez Wnioskodawcę spłat rat kapitałowo-odsetkowych, po przyjęciu przez Strony założenia, że przedmiotowy kredyt zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy stanowił kredyt udzielony w złotówkach, powstała nadpłata, w związku z czym w toku negocjacji Strony doszły do porozumienia i poza umorzeniem zadłużenia w kwocie (…) zł, Bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz kredytobiorców kwoty (…) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, kwotę (…) zł tytułem zwrotu uiszczonych przez kredytobiorców opłat sądowych, kwotę 17 zł tytułem zwrotu uiszczonej przez Kredytobiorcę opłaty skarbowej oraz dodatkowej kwoty (…) zł. Co prawda z treści ugody nie wynika wprost, z jakiego tytułu Bank dokona zwrotu kwoty (…) zł, jednakże zgodnie z wolą stron miał być to zwrot z tytułu nadpłaty kredytu.
Nadpłata ta podlegałaby zwrotowi jako świadczenie nienależnie wpłacone przez kredytobiorców na rzecz Banku. Zawarcie ugody wiązałoby się również z umorzeniem postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Okręgowym.
Z uwagi na chęć szybkiego zakończenia sporu sądowego, Wnioskodawca wraz z małżonką zdecydowali się na zawarcie ugody z Bankiem. Do zawarcia ugody doszło 21 grudnia 2023 r. Na dzień złożenia niniejszego wniosku doszło już do wypłaty przez Bank wszystkich kwot, do wypłaty których Bank się zobowiązał w treści ugody.
Wnioskodawca w załączeniu przedkłada finalny projekt ugody, która w dokładnie takim brzmieniu została przez strony podpisana.
Wnioskodawca wskazuje, iż kredyt hipoteczny został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca nie korzystał wcześniej z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu hipotecznego. Wnioskodawca wskazuje jedynie, że skorzystał z procedury zaniechania poboru podatku od umorzonej wierzytelności w kwocie (…) zł – umorzenie nastąpiło w wykonaniu ugody, która jest podstawą sporządzenia niniejszego wniosku i dotyczyło przedmiotowej umowy kredytowej. Kredyt hipoteczny został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej. Bank, który udzielił kredytu jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Ponadto w uzupełnieniu wniosku podał Pan, że na kwotę (…) zł, zgodnie z treścią §1 ust. 8 ugody, składają się:
a)(…) zł – kwota kapitału;
b)(…) zł – odsetki zapadłe, niespłacone na dzień zawarcia ugody;
Pytanie
Czy wypłacona przez Bank kwota (…) zł, stanowiąca nadpłatę, którą Bank zwrócił Wnioskodawcy w wyniku zawartej ugody będzie dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo gdyż nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu, ewentualnie czy będzie podlegać zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe oraz czy kwota umorzenia w wysokości (…) zł powstała w wyniku zawarcia ugody podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r.?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, nadpłata powstała w wyniku zawarcia zaproponowanej przez Bank ugody i dokonany przez Bank zwrot świadczenia nienależnego w kwocie (…) zł jest dla Wnioskodawcy neutralny podatkowo, bowiem wypłacona kwota nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu. Istotą ugody zawartej z Bankiem jest bowiem ustalenie zasad rozliczenia umowy kredytu przy założeniu, że kredyt ten od początku był kredytem złotówkowym. Przy uwzględnieniu nowych zasad oprocentowania kredytu (§1 pkt 6 Ugody) należy dojść do przekonania, że Wnioskodawca zdecydowanie nadpłacił kredyt, bowiem do dnia zawarcia ugody Wnioskodawca spłacił kredyt w łącznej wysokości (…) zł. W przypadku unieważnienia umowy kredytu Bank byłby zobowiązany do zwrotu kwoty co najmniej (…) zł. Z uwagi na to, kwota (…) zł nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy.
Niemniej, na wypadek przyjęcia przez organ odmiennego stanowiska, aktualna dla wyżej wymienionej kwestii nadpłaty pozostanie poniższa argumentacja odnosząca się do umorzenia części zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej.
W ocenie Wnioskodawcy umorzenie kwoty (…) zł podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej „rozporządzenie”).
Kwota umorzenia stanowi inne źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazany w art. 20 ust. 1 tej ustawy katalog przychodów z innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, a więc brak jest przeszkód prawnych do zakwalifikowania jako inny przychód źródła przychodu, które nie jest wprost wymienione w przepisach ustawy.
Nieruchomość, sfinansowana poprzez kredyt hipoteczny w wyniku zawarcia umowy kredytowej, zakupiona została przez Wnioskodawcę i jego małżonkę na cele mieszkaniowe. Wnioskodawca wraz z małżonką w dalszym ciągu pozostają współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości.
Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.
Zgodnie z ust. 2 tego przepisu kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje:
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
Jak już zostało wcześniej wskazane, umowa kredytowa została podpisana w celu uzyskania kredytu na sfinansowanie zakupu nieruchomości na własne cele mieszkaniowe, zaś Wnioskodawca nigdy nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Uznać zatem należy, że Wnioskodawca spełnia kryteria zawarte w § 1 rozporządzenia.
Z kolei zgodnie z treścią § 3 rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1) udzielony przed 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Umowa kredytowa zawarta została 25 maja 2009 r., a więc przed 15 stycznia 2015 r., zaś Bank A był podmiotem, o którym mowa w § 3 pkt 1 rozporządzenia. Kredyt zabezpieczony był hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości i zaciągnięty został na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie natomiast z treścią § 4 rozporządzenia zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r. Ugoda została zawarta w dniu 21 grudnia 2023 r., do umorzenia długu oraz wypłaty wskazanych w treści ugody kwot doszło jeszcze w grudniu 2023 r., a zatem Wnioskodawca uzyskał dochód (przychód) w okresie wskazanym w rozporządzeniu.
W związku z powyższym Wnioskodawca spełnił wszystkie kryteria do objęcia zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia, zarówno w zakresie kwoty odpowiadającej umorzonej części zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej, jak i ewentualnie w przypadku nadpłaty zwróconej przez Bank po zawarciu ugody, w przypadku uznania przez organ, że nie jest ona neutralna podatkowo.
W związku z powyższym uznać należy, że stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu mieszkaniowego, zaciągniętego przez Pana, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W opisie stanu faktycznego wskazał Pan, że ze środków uzyskanych z kredytu nabył Pan nieruchomość mieszkalną a kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem udzielony Panu kredyt wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu mieszkaniowego zaciągniętego przez Pana na sfinansowanie nabycia nieruchomości mieszkalnej, stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześniedo uzyskanego przez Panaprzychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Zatem w analizowanej sprawie po Pana stronie nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymał Pan zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazał Pan na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymał Pan środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pana własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pana majątku. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.
W konsekwencji, zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego nie będzie stanowił dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pan obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty. Nie ma Pan również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od banku kwocie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Ponadto informuję, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie przeprowadzam postępowania dowodowego, w związku z czym nie jestem obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jestem związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Pana i Pana stanowiskiem.
Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Pana jako jednego ze współkredytobiorców, zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy, tj. Pana żony.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right