Wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2024 r., sygn. III OSK 207/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Rafał Stasikowski Sędzia del. WSA Hanna Knysiak-Sudyka po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. Z.-L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 września 2022 r., sygn. akt II SA/Wa 760/22 w sprawie ze skargi M. Z.-L. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia (...) lutego 2022 r., nr (...) w przedmiocie odmowy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

M. Z.-L. [...] września 2021 r. zwróciła się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o przyznanie renty w drodze wyjątku na podstawie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu wskazała, że ze względu na chorobę została uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy, a jej sytuacja majątkowa jest wyjątkowo trudna, bowiem ponosi wysokie koszty leczenia.

Decyzją z [...] grudnia 2021 r. organ odmówił przyznania świadczenia wskazując, że w sprawie nie zostały wykazane szczególne okoliczności uniemożliwiające przezwyciężenie przeszkód w wykonywaniu zatrudnienia w okresie przed orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy skarżącej tj. w latach 2007-2015.

Po rozpoznaniu wniosku skarżącej o ponowne rozpatrzenie sprawy organ decyzją z [...] lutego 2022 r. podtrzymał swoje wcześniejsze rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu decyzji organ przytoczył przesłanki przyznania renty w drodze wyjątku, tj.: posiadanie statusu osoby ubezpieczonej lub członka rodziny pozostałego po ubezpieczonym, niespełnianie warunków ustawowych do uzyskania świadczenia wskutek szczególnych okoliczności, niemożność podjęcia pracy ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek oraz brak niezbędnych środków utrzymania. Wyjaśnił, że niespełnienie choćby jednej z w/w przesłanek wyklucza możliwość przyznania świadczenia. W ocenie organu II instancji skarżąca nie wykazała, że niespełnienie warunków do świadczenia w trybie zwykłym spowodowane było szczególnymi okolicznościami, na które nie miała ona wpływu. W okresie do dnia stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy (5 lipca 2015 r.) skarżąca wykazała jedynie 1 miesiąc i 11 dni okresów składkowych, natomiast w okresie od 1 lutego 2007 r. do dnia stwierdzenia niezdolności nie wykonywała żadnego zatrudnienia ani innej działalności objętej ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. Organ uznał zatem, że przyczyną braku uprawnień do renty w trybie zwykłym nie był zły stan zdrowia lub inne zdarzenie niezależne od woli skarżącej. Dodatkowo stwierdzono, że skarżąca posiada niezbędne środki utrzymania, bowiem zgodnie z załączonymi do wniosku dokumentami miesięczny dochód rodziny skarżącej wynosi 2.073,05 zł na osobę.