Wyrok NSA z dnia 14 lutego 2024 r., sygn. III OSK 574/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca Sędzia NSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Mirosław Wincenciak Sędzia del. WSA Arkadiusz Windak po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S.N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 października 2022 r., sygn. akt II SA/Wa 1530/22 w sprawie ze skargi S. N. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia (...) czerwca 2022 r., nr (...) w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wnioskiem z 28 kwietnia 2022 r. J. K. działając w imieniu S. N. zwróciła się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku. We wniosku wskazano na trudną sytuację majątkową i finansową skarżącego.

Decyzją z (...) czerwca 2022 r. organ odmówił przyznania świadczenia w drodze wyjątku. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta w drodze wyjątku może zostać przyznana, gdy spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki: wnioskodawca jest lub był osobą ubezpieczoną lub jest członkiem rodziny pozostałym po ubezpieczonym, nie spełnia warunków ustawowych do przyznania świadczenia w skutek szczególnych okoliczności, nie może podjąć pracy lub innej działalności objętej ubezpieczeniami z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek oraz nie posiada niezbędnych środków utrzymania. Weryfikując spełnienie przesłanek przez zmarłego ojca skarżącego wskazano, zgodnie z dokumentacją organu, że w ciągu 52 lat życia ojca skarżącego wykazano jedynie 3 lata, 11 miesięcy i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a w ostatnim dziesięcioleciu przed śmiercią nie wykazano żadnych okresów składkowych i nieskładkowych. W latach 1992-1994, 1994-1998, 2000-2001, 2004-2021 u ojca skarżącego wystąpiły przerwy w wykonywaniu zatrudnienia lub innej działalności związanej z opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W ocenie organu nie została spełniona przesłanka szczególnych okoliczności uniemożliwiających ojcu skarżącego uzyskanie świadczenia w trybie zwykłym. Wobec ojca skarżącego nie orzeczono całkowitej niezdolności do pracy, należy zatem stwierdzić, że mógł podjąć zatrudnienie w celu zapewnienia przyszłych uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.