Interpretacja indywidualna z dnia 3 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.493.2023.2.PJ

Dłużnik faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności, tzn. wykonywania czynności opodatkowanych, a świadczy o tym opodatkowanie tzw. remanentu likwidacyjnego (końcowego). W sytuacji zatem Dłużnika (który nie jest już podatnikiem VAT) będącego osobą fizyczną, po zaprzestaniu działalności (wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu), która na gruncie stanu niniejszej sprawy nie była podejmowana w okresie do sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, a nieruchomości objęte remanentem likwidacyjnym zostały sprzedane w drodze licytacji komorniczej po upływie 12 miesięcy (od dnia zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, stosownie do art. 14 ust. 6 ustawy VAT) to sprzedaż ta nie miała już charakteru dostawy towarów (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT) dokonywanej przez podatnika. Dłużnik w na moment sprzedaży egzekucyjnej nie był już podatnikiem VAT, a więc sprzedaż tych nieruchomości (które nie były już przeznaczone i wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem VAT, a więc stały się majątkiem prywatnym), jako, że nie była dokonywana już przez podatnika VAT, nie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Pana wniosek z 14 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, wpłynął 22 grudnia 2023 r. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 23 lutego 2024 r. (data wpływu: 5 marca 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W tutejszej kancelarii komorniczej prowadzona była egzekucja z nieruchomości dłużnika X. w postaci prawa użytkowania wieczystego gruntu działek: nr I., II., III., IV, niezabudowanych, posiadających założoną księgę wieczystą nr V. Nieruchomość została zajęta na rzecz wierzyciela hipotecznego w dniu (...) 2020 r. Protokół opisu i oszacowania ww. nieruchomości został sporządzony i ukończony w (...) 2020 r.

Istotnym w niniejszej sprawie jest fakt że dłużnik jako przedsiębiorca zakończył formalnie działalność gospodarczą z końcem 2019 roku, oraz oświadczył iż nie wykonywał po tym dniu żadnych czynności opodatkowanych VAT.

Dłużnik do protokołu złożył oświadczenie, iż w chwili zakupu odliczył VAT naliczony. Poinformował również, iż na nieruchomość nie ponosił żadnych nakładów, uprawniających do odliczenia podatku i zdaniem dłużnika sprzedaż nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, lub korzysta ze zwolnienia. W związku z brakiem jednoznacznego stanowiska (wiedzy) co do obowiązku podatkowego VAT z tytułu zbycia nieruchomości w postępowaniu powołano biegłego sądowego celem rozstrzygnięcia w zakresie obowiązku VAT przy sprzedaży licytacyjnej niezabudowanej działki i wydanie jednoznacznego stanowiska.

Biegły sądowy Y. w swoim opracowaniu finalnie stwierdził: brak obowiązku dłużnika do rozpoznania obowiązku VAT. Tym samym zdaniem biegłego Wnioskodawca (komornik) nie był zobowiązany jako płatnik do odprowadzenia podatku VAT nieruchomości oznaczonej jako V.

W dniu (...) 2021 r. dokonano sprzedaży licytacyjnej przedmiotowej nieruchomości za kwotę (...) zł.

Przysądzenie własności nastąpiło Postanowieniem Sądu Rejonowego (...) z dnia (...) 2021 r. sygn. akt (...). Mając na uwadze uzyskane od dłużnika informacje oraz stanowisko biegłego. Wnioskodawca jako komornik przyjął, iż warunek wymieniony w art. 43 ust. 21 jest spełniony co do braku obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT przy sprzedaży egzekucyjnej ww. działki Prawomocnym planem podziału kwoty uzyskanej w egzekucji nieruchomości oznaczonej jako nieruchomości V. z dnia (...) 2021 r. środki zostały zaksięgowane do wierzyciela hipotecznego.

W niniejszej sprawie wnioskujący podnosi następujące istotne fakty:

Na dzień licytacji dłużnik figurował w bazie CEIDG jako podmiot wykreślony, zaś w bazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT nie figurował jako podatnik podatku VAT, gdyż został z tego rejestru wykreślony z dniem (...) 2019 r.

Przepisy określające stanowisko komornika prowadzącego egzekucję, w której planowana jest sprzedaż egzekucyjna nieruchomości to między innymi: art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, stanowi iż organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z 17 listopada 1964 k.p.c: są płatnikami podatku VAT od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Definicja płatnika została natomiast zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, gdzie płatnikiem jest osoba fizyczna osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepisy prawa wskazują więc, że: komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje on czynności egzekucyjne. Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika-dłużnika.

Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik.

W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem, była od niego zwolniona, lub nie podlegała by temu podatkowi komornik sądowy jako płatnik nie będzie zobowiązany do rozliczenia i odprowadzenia podatku.

Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Pismem z dnia (...) 2023 r. znak (...) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. poinformował tutejszą kancelarię (wnioskodawcę) o przeprowadzonej kontroli w roku 2023 w firmie dłużnika X. Zakres kontroli w 2023 roku dotyczył wywiązanie się z obowiązku VAT w zakresie zbycia nieruchomości wymienionej powyżej dokonanej w 2021 roku i obejmował okres od sierpnia do grudnia 2021, czyli okres, gdzie Dłużnik X. nie prowadził działalności. Zespół kontrolny ustalił, że w 2021 r. Komornik dokonał w imieniu dłużnika – X. sprzedaży nieruchomości gruntowej niezabudowanej z gruntem w użytkowaniu wieczystym, w postaci działek nr I, II, III i IV o łącznej pow. (...) ha, położonych w miejscowości Z., (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Z. prowadził księgę wieczystą nr Kw V.

„Z przeprowadzonej kontroli wynika, że: przedmiotowe składniki majątku zakupione zostały za cenę z 23 % podatkiem VAT i wykorzystywane były przez X. w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, tym samym sprzedaż egzekucyjna nieruchomości gruntowej niezabudowanej z gruntem w użytkowaniu wieczystym, w postaci działek nr I, II, III i IV, winna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług, a sprzedający winien wystawić fakturę sprzedaży z tego tytułu” (cyt.).

W odpowiedzi na ww. pismo Wnioskodawca jako organ egzekucyjny ponownie wysłuchał dłużnika, który złożył w dniu (...) 2023 następujące oświadczenie (cyt.):

- „po zakończeniu jednoosobowej działalności gospodarczej co miało miejsce (...) 2019 r. sporządziłem remanent końcowy, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku VAT;

- po likwidacji działalności gospodarczej co miało miejsce (...) 2019 r. środki trwałe, które pozostały, w tym nieruchomość V. zostały wykazane w sporządzonym remanencie końcowym o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług;

- nie posiadam wiedzy czy od wykazanych w remanencie składników został zapłacony należny z remanentu VAT;

- w okresie pomiędzy zakończeniem działalności gospodarczej o sprzedażą licytacyjną nieruchomości V. nie wykorzystywałem tej nieruchomości dla działalności opodatkowanej podatkiem VAT”.

W przedstawionym stanie faktycznym mając na uwadze wyżej wymienione uwarunkowania koniecznym stało się uzyskanie w trybie art 14. ust. 1 Ordynacji podatkowej, odpowiedzi na postawione w dalszej części pytanie.

W uzupełnieniu z 23 lutego 2024 r. odpowiadając na pytania Organu, uzupełnił Pan pierwotny wniosek o następujące wyjaśnienia:

I.

1.czy w sprawie zbycia nieruchomości w postaci działek nr I, II, III i IV , dokonanego w 2021 r. w dniu złożenia wniosku toczyło się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa bądź kontrola celno-skarbowa?

- W sprawie, której dotyczy wniosek na dzień złożenia wniosku: nie prowadzona była kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa ani nie prowadzone były czynności sprawdzające. Ponadto w sprawie na dzień składnia wniosku nie zostało wszczęte tym samym nie toczyło się postępowanie podatkowe.

2.czy sprawa w zakresie zbycia nieruchomości w postaci działek nr I, II, III i IV, dokonanego w 2021 r. została rozstrzygnięta co do istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego?

- Transakcja zbycia nieruchomości, dla której prowadzona jest KW nr V. obejmującej działki nr I, II, III i IV zrealizowana w 2021 r. w zakresie obowiązków podatkowych w tym podatku VAT nie została rozstrzygnięta co do istoty w decyzji ani postanowieniu organów podatkowych.

II.

1)czy działki nr I, II, III i IV są objęte ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego? Jeżeli tak, proszę wskazać jakie przeznaczenie jest przewidziane dla tych działek w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego?

- Działki I, II, III i IV są objęte ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w następujący sposób:

-I, II i III– „4UU1” (tereny zabudowy usługowej - usług konsumpcyjnych i usług kultury tj. obiekty handlowe, gastronomiczne, kina, teatry, muzea, galerie itp. oraz usługi różne (w tym rzemiosło nieprodukcyjne);

-IV – „1 ZD” - tereny ogródków działkowych, zakaz lokalizacji budynków granicy działki.

2)czy dla działek nr I, II, III i IV została wydana decyzja o ustaleniu warunków zabudowy?

- Zgodnie z art. 154 ust 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami decyzja o ustaleniu warunków zabudowy jest wymagana w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

3)czy prowadził Pan udokumentowane działania, które nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a ustawy o podatku od towarów i usług?

- W niniejszej sprawie bezsprzecznym jest, iż dłużnik w dniu 30 grudnia 2019 r. zlikwidował działalność gospodarczą. Fakt ten wynika z publicznego rejestru CEiDG. Ponadto z publicznego Rejestru Podatników VAT wynika, iż dłużnik z dniem zakończenia działalności gospodarczej został wykreślony z rejestru VAT co jednoznacznie wskazuje iż nie prowadzi działalności gospodarczej. Jako uzupełnienie Wnioskodawca informuje, iż na podstawie umowy zlecenia zlecił Y. ocenę stanu faktycznego zbywanej nieruchomości. Y. w swoim opracowaniu stwierdził, że egzekucyjna sprzedaż przedmiotowej nieruchomości gruntowej niezabudowanej z gruntem w użytkowaniu wieczystym jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 15 ust. 1 i 2 (a contrario) w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług albowiem obowiązek podatkowy u dłużnika powstał z mocy prawa (art. 14 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług) w dniu zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych.

4)czy od towarów objętych spisem z natury został rozliczony podatek VAT?

- Kwestia rozliczenia podatku od towarów i usług została wyjaśniona na podstawie przytoczonych wcześniej rejestrów publicznych:

a)rejestru CEiDG w zakresie zakończenia działalności gospodarczej

b)na podstawie publicznych rejestrów podatników VAT

c)oświadczenia dłużnika potwierdzonego oświadczeniem iż:

-po zakończeniu działalności gospodarczej nie wykonywał czynności opodatkowanych podatkiem VAT,

-na dzień likwidacji został sporządzony remanent likwidacyjny i wykazany w deklaracji w sposób określony w art. 14 ust 5 ustawy. Tym samym sprzedaż w roku 2021 nieruchomości (zgodnie z przytoczoną linią orzeczniczą) należy traktować jak zbycie majątku prywatnego.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, w związku z zakończeniem działalności gospodarczej przez dłużnika 31 grudnia 2019 r., sporządzeniem remanentu likwidacyjnego i powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie VAT na podstawie art. 14 ust. 6 (na dzień zakończenia) sprzedaż egzekucyjna nieruchomości dokonana w roku 2021 wykazanej (lub) podlegającej wykazaniu w remanencie likwidacyjnym podlega obowiązkowi VAT, tym samym czyni z Wnioskodawcy (komornika sądowego) płatnika tego podatku w trybie art 18 ustawy o VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym, sprzedaż towarów objętych spisem z natury po upływie 12 miesięcy od daty zakończenia działalności gospodarczej (zaprzestania czynności opodatkowanych VAT) nie podlega ustawie o podatku VAT, tym samym na komorniku dokonującym sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości nie ciąży obowiązek o których mowa w art. 18 ustawy (o podatku VAT).

Uzasadnienie stanowiska

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel… (skrót).

Z kolej myśl art. 14 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku:

1.rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej;

2.zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Stosownie do art. 14 ust. 3 ustawy VAT, przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (art. 14 ust. 5 ustawy VAT).

Jak stanowi art. 14 ust. 6 ustawy VAT, obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 7 ustawy VAT, dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz przez osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 3, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia, o którym mowa w ust. 6, pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury.

W myśl art. 14 ust. 8 ustawy VAT, podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29a ust. 2.

W niniejszej sprawie, istota problemu sprowadza się do ustalenia, na tle zdarzenia obecnego przedstawionego we wniosku, i rozstrzygnięcie, że gdy dostawa towarów objętych spisem z natury nie zostanie dokonana w terminie 12 miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego, o którym mowa w art. 14 ust. 6 ustawy VAT, wówczas ich sprzedaż podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zgodnie z art. 14 ust. 7 ustawy VAT, dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz przez osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 3, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia, o którym mowa w ust. 6, pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury.

Wnioskodawca pozwala sobie w uzasadnieniu przywołać definicje podatnika podatku VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zaś - stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W sytuacji zatem Dłużnika, na dzień sprzedaży egzekucyjnej w 2021 nie był on już podatnikiem VAT (i nie zamierzał nim zostać). Stosownie do brzmienia art. 14 ust. 6 ustawy o VAT dokonana przez komornika sprzedaż egzekucyjna nie ma już charakteru dostawy w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT albowiem dłużnik z dniem 31 grudnia 2019 roku zakończył wykonywanie czynności opodatkowanych dających prawo do odliczenia, o jakim mowa w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, o czym świadczy remanent likwidacyjny, i nie będzie później podejmował działalności, a więc działka przedmiot niniejszego wniosku stała się majątkiem prywatnym i jej sprzedaż w 2021 przez dłużnika nie podlegałaby w ogóle opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przeciwnym razie prowadziłoby to do obciążenia kosztem tego podatku VAT, (albowiem pierwszy obowiązek w zakresie VAT postał w dniu zakończenia działalności tj. 31 grudnia 2019 r.), bez możliwości jego odliczenia, co naruszałoby fundamentalną zasadę podatku VAT jaką jest zasada neutralności podatkowej w art. 1 ust. 2 Dyrektywy 112.

Wnioskodawca na poparcie swojego stanowiska powołuje również wyrok TSUE z dnia 04 października 1995 roku w sprawie C-291/92 Finanzamt Uelzen v Dieter Dieter Armbrecht. W przytoczonej sprawie sąd stwierdza iż „podatnik (upadły) faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności tzn. wykonywania czynności opodatkowanych a świadczy o tym opodatkowanie remanentu likwidacyjnego (końcowego) przy czym nie ma znaczenia że zobowiązanie z tego tytułu nie zostało zrealizowane” - czyli podatek z tytułu nie został zapłacony.

Ponadto w niniejszej sprawie „przeniesienie” obowiązku podatkowego dłużnika, powstałego z tytułu zakończenia działalności (czynności opodatkowanych VAT) na dzień 31 grudnia 2019 r. na komornika dokonującego czynności sprzedaży egzekucyjnej w 2021 roku jako płatnika nie powoduje wygaśnięcia obowiązku podatkowego dłużnika na zasadach określonych w art. 59 par. 1 Ordynacji podatkowej.

Z przedstawionego stanu faktycznego i uzasadnienia wynika bezsprzecznie iż:

a.Dłużnik, właściciel nieruchomości zakończył działalność gospodarczą i wykonywanie czynności opodatkowanych na dzień (...) 2019 roku i nie zamierza takich czynności wykonywać w przyszłości,

b.Na dzień zakończenia nieruchomości sporządzony został remanent likwidacyjny,

c.Obowiązek podatkowy z tego tytułu powstał na dzień (...) 2019 rok,

d.Obowiązek zapłaty podatku VAT z tytułu remanentu obciąża dłużnika,

e.W przedstawionym stanie faktycznym, przywołanym orzecznictwie sprzedaż towarów (nieruchomości) z remanentu likwidacyjnego w 2021 roku stanowi zbycie majątku prywatnego. Ewentualny brak zapłaty podatku VAT z tytułu remanentu likwidacyjnego jest bez znaczenia w przedstawionej sprawie (przytoczony wyrok TSUE). Przedstawione powyżej stanowisko potwierdza również (w podobnej sprawie co do skutków remanentu likwidacyjnego) rozstrzygnięcie Administracji Skarbowej: Pismo Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej z 17 maja 2018 r. znak 0115-KDIT1‑1.4012.397.2017.8.DM.

W tym stanie rzeczy stanowisko Wnioskodawcy (komornika sądowego) ma oparcie w przytoczonych przepisach prawa podatkowego i winno zostać uznane za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że skoro sprzedaży licytacyjnej przedmiotowej nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego gruntu działek: nr I, II, III i IV , niezabudowanych, posiadających założoną księgę wieczystą nr V. dokonano (...) 2021 r. to niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, tj. na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w 2021 r.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.) zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

W świetle powołanych powyżej przepisów budynki, budowle oraz grunt spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Ponadto zarówno oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste, jak również sprzedaż prawa użytkowania wieczystego, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z przytoczonych regulacji prawnych wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 14 ust. 1, 5, 6 i 7 ustawy:

Z przywołanych przepisów art. 14 ustawy wynika, że obowiązek sporządzenia spisu z natury wiąże się, co do zasady, z zaprzestaniem, w związku z likwidacją działalności gospodarczej, wykorzystywania składników majątku przedsiębiorstwa do czynności podlegających opodatkowaniu.

W takiej sytuacji obowiązek opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotyczy tej części posiadanych przez osobę fizyczną towarów, które po nabyciu nie zostały odprzedane i w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Towary (w tym środki trwałe oraz towary handlowe) objęte spisem z natury, o którym mowa w art. 14 ustawy należy opodatkować w sposób pozwalający na zachowanie zasady neutralności podatku VAT, a więc na zasadach takich samych, jak przy sprzedaży, stosując obowiązujące stawki VAT lub zwolnienie od podatku.

Jak stanowi z art. 18 ustawy:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.):

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu dłużnika. Prowadzona przez komornika sądowego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik - właściciel towarów - występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast, gdy dana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie opodatkowanie podatkiem od towarów i usług ma miejsce wówczas, jeżeli po stronie dłużnika spełnione są przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Zgodnie z opisem stanu faktycznego dłużnik jako przedsiębiorca zakończył formalnie działalność gospodarczą z końcem 2019 roku. Po likwidacji działalności gospodarczej środki trwałe, które pozostały, w tym nieruchomość, na która składają się prawa użytkowania wieczystego gruntu działek: nr I, II, III i IV , niezabudowanych, posiadających założoną księgę wieczystą nr V. zostały wykazane w sporządzonym remanencie końcowym o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług. Komornik nie posiada wiedzy czy od wykazanych w remanencie składników został zapłacony należny z remanentu VAT.

W dniu 13 maja 2021 r. dokonano sprzedaży licytacyjnej przedmiotowej nieruchomości.

Na dzień licytacji dłużnik figurował w bazie CEIDG jako podmiot wykreślony, zaś w bazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT nie figurował jako podatnik podatku VAT, gdyż został z tego rejestru wykreślony z dniem (...) 2019 r.

W okresie pomiędzy zakończeniem działalności gospodarczej o sprzedażą licytacyjną nieruchomości V. Dłużnik (zgodnie ze złożonym oświadczeniem) nie wykorzystywał tej nieruchomości dla działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Przedmiotem Pana wątpliwości jest opodatkowanie sprzedaży egzekucyjnej towarów objętych spisem z natury po upływie 12 miesięcy od daty zakończenia działalności gospodarczej i związany z tym obowiązek Pana, jako komornika dokonującego sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Mając na uwadze przywołane przepisy i przedstawiony opis stanu faktycznego wraz z uzupełnieniem należy wskazać, że nieruchomości, będące przedmiotem wniosku nie były po zakończeniu przez Dłużnika działalności gospodarczej już wykorzystywane przez niego dla potrzeb działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Tym samym nieruchomości te po remanencie likwidacyjnym stały się majątkiem osobistym (prywatnym) osoby fizycznej, która nie jest już podatnikiem VAT, a których sprzedaż - co do zasady - nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W wyroku TSUE 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92: Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht, Trybunał wskazał m.in., że „Sprzedaż majątku osobistego, niezwiązanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie jest działalnością handlową, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ważne jest w świetle tego orzecznictwa, aby rozróżnienie majątku osobistego i przeznaczonego do działalności opierało się na proporcji takich sposobów wykorzystywania majątku”.

Dalej Trybunał rozstrzygnął, że: „jeśli podatnik sprzedaje część majątku, co do której zdecydował o jej przeznaczeniu do celów prywatnych, to czynność ta nie mieści w dyspozycji przepisu art. 2 (1), a on sam nie działa jak podatnik podatku od wartości dodanej. W konsekwencji suma, za którą Dieter Armbrecht sprzedał mieszkanie nie musi być powiększona o podatek od wartości dodanej”.

W kontekście tego wyroku zauważyć należy, że okoliczności wskazane we wniosku odpowiadają definicji „majątku prywatnego”, zgodnie z którą „majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy. Dłużnik faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności, tzn. wykonywania czynności opodatkowanych, a świadczy o tym opodatkowanie tzw. remanentu likwidacyjnego (końcowego).

W sytuacji zatem Dłużnika (który nie jest już podatnikiem VAT) będącego osobą fizyczną, po zaprzestaniu działalności (wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu), która na gruncie stanu niniejszej sprawy nie była podejmowana w okresie do sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, a nieruchomości objęte remanentem likwidacyjnym zostały sprzedane w drodze licytacji komorniczej po upływie 12 miesięcy (od dnia zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, stosownie do art. 14 ust. 6 ustawy VAT) to sprzedaż ta nie miała już charakteru dostawy towarów (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT) dokonywanej przez podatnika.

Jak bowiem wskazano we wniosku – Dłużnik w na moment sprzedaży egzekucyjnej nie był już podatnikiem VAT, a więc sprzedaż tych nieruchomości (które nie były już przeznaczone i wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem VAT, a więc stały się majątkiem prywatnym), jako, że nie była dokonywana już przez podatnika VAT, nie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym sprzedaż egzekucyjna prawa użytkowania wieczystego gruntu działek nr I, II, III i IV , niezabudowanych, posiadających założoną księgę wieczystą nr V. nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z tym Pan jako komornik sądowy dokonujący sprzedaży tych nieruchomości nie jest płatnikiem podatku VAT obowiązanym do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Tym samym oceniając Pana stanowisko przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że jest ono prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634, ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.