Interpretacja indywidualna z dnia 27 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.45.2024.2.RK

Skutki podatkowe dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym:

1) Zainteresowany będący stroną postępowania:

A. Sp. z o.o.

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

K.R.

3) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

R.A.

4) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

C.T.

5) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

E. Sp. z o.o.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka A. Sp. z o.o. (dalej jako: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie (…). Spółka jest podatnikiem na gruncie ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „Ustawa o CIT”) posiadającym siedzibę w Polsce oraz podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Aktualnie wspólnikami Spółki są:

• K.R. (dalej jako: „Wspólnik 1” lub „Zainteresowany 1”),
• R.A. (dalej jako: „Wspólnik 2” lub „Zainteresowany 2”), oraz
• C.T. (dalej jako: „Wspólnik 3” lub „Zainteresowany 3”).

Wspólnik 1, Wspólnik 2 oraz Wspólnik 3 są podatnikami na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: „Ustawa o PIT”), posiadają polską rezydencję podatkową oraz podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W najbliższym czasie planowane jest dokonanie podwyższenia kapitału zakładowego w Spółce przez utworzenie nowych udziałów w Spółce. Czynności te zostaną wykonane zgodnie z przepisami ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako: „KSH”). Nowoutworzone udziały zostaną objęte przez:

• Wspólnika 2,
• Wspólnika 3, oraz
• E. Sp. z o.o. (dalej jako: „Wspólnik 4” lub „Zainteresowany 4”),

- dalej razem jako: „Wspólnicy Obejmujący”.

Udziały te zostaną pokryte przez Wspólników Obejmujących w całości poprzez wniesienie wyłącznie wkładów pieniężnych. W wyniku przeprowadzenia zakładanego podwyższenia kapitału zakładowego, struktura udziałowa Spółki zostanie zmieniona. Wspólnikami Spółki będą:

• Wspólnik 1;
• Wspólnik 2;
• Wspólnik 3;
• Wspólnik 4;

- dalej razem jako: „Zainteresowani”.

Wspólnik 4 jest podatnikiem na gruncie Ustawy o CIT, posiadającym siedzibę w Polsce oraz podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W przyszłości, po skutecznym zrealizowaniu opisanej powyżej zmiany w zakresie struktury udziałowej Spółki, tj. podwyższenia kapitału zakładowego i objęcia nowoutworzonych udziałów przez Wspólników Obejmujących, możliwe jest dokonanie dobrowolnego umorzenia części lub całości udziałów Wspólnika 1, bez wynagrodzenia, za zgodą wspólnika.

Wnioskodawca podkreśla, że przedmiotem niniejszego wniosku jest określenie w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego konsekwencji podatkowych ewentualnego dobrowolnego umorzenia udziałów posiadanych przez Zainteresowanego 1 w Spółce bez wynagrodzenia, w szczególności potwierdzenie, że w związku z rozważanymi działaniami dla Wnioskodawcy, Zainteresowanego 1 oraz Wspólników Obejmujących nie powstanie przychód (dochód) na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pytania

1.Czy w przypadku dobrowolnego umorzenia całości lub części udziałów należących do Wspólnika 1 w Spółce bez wypłaty wynagrodzenia oraz bez uzyskania innego rodzaju przysporzenia majątkowego przez Wspólnika 1, po stronie Wspólnika 1 powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy w przypadku dobrowolnego umorzenia całości lub części udziałów należących do Wspólnika 1 w Spółce bez wypłaty wynagrodzenia oraz bez uzyskania innego rodzaju przysporzenia majątkowego przez Wspólnika 1, po stronie Wspólników Obejmujących jako wspólników pozostających w Spółce, powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu, odpowiednio, podatkiem dochodowym od osób prawnych albo podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

3.Czy w przypadku dobrowolnego umorzenia całości lub części udziałów należących do Wspólnika 1 w Spółce bez wypłaty wynagrodzenia oraz bez uzyskania innego rodzaju przysporzenia majątkowego przez Wspólnika 1, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 2 (w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych) oraz w zakresie pytania nr 3.

Natomiast w zakresie pytania nr 1 i pytania nr 2 (w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych), wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy i Zainteresowanych, w przypadku ewentualnego dobrowolnego umorzenia całości lub części udziałów należących do Wspólnika 1 w Spółce bez wypłaty wynagrodzenia oraz bez uzyskania innego rodzaju przysporzenia majątkowego przez Wspólnika 1, po stronie Wspólników Obejmujących, jako wspólników pozostających w Spółce, nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu odpowiednio, podatkiem dochodowym od osób prawnych albo podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ad 3

Zdaniem Wnioskodawcy i Zainteresowanych, w przypadku ewentualnego dobrowolnego umorzenia całości lub części udziałów należących do Wspólnika 1 w Spółce bez wypłaty wynagrodzenia oraz bez uzyskania innego rodzaju przysporzenia majątkowego przez Wspólnika 1, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Uzasadnienie

Część uzasadnienia stanowiska tożsama dla wszystkich 3 pytań

Umorzenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością skutkuje ich prawnym unicestwieniem, które pociąga za sobą wygaśnięcie wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym jak i korporacyjnym, wynikających z posiadania umarzanych udziałów.

Przesłanki i tryb umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością określone zostały w art. 199 KSH.

Zgodnie z regulacją art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Stosownie natomiast do art. 199 § 2 KSH, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie. Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może jednak nastąpić bez wynagrodzenia (art. 199 § 3 KSH).

Rozważane umorzenie udziałów Wspólnika 1 w Spółce ma nastąpić w trybie określonym w art. 199 § 3 KSH, tj. w postaci umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia za zgodą wspólnika. Umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z powołanymi powyżej regulacjami kodeksu spółek handlowych. Podstawę umorzenia udziałów stanowić będzie zatem uchwała zgromadzenia wspólników Spółki o umorzeniu udziałów nabytych w tym celu od Wspólnika 1, podjęta w oparciu o wyrażoną zgodę Zainteresowanego 1 na umorzenie należących do niego udziałów w Spółce bez wynagrodzenia.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 2 - w zakresie Wspólnika 4

Zgodnie z ogólnymi zasadami przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805, dalej: „Ustawa o CIT”) przedmiotem opodatkowania jest przychód (art. 7 ust. 1 Ustawy o CIT).

Dochodem ze źródła przychodów, co do zasady, jest natomiast nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym (art. 7 ust. 2 Ustawy o CIT).

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o CIT przychodem (ze źródła zysków kapitałowych) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, jest przychód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także przychód z umorzenia udziałów (akcji). Przy tym przepis ten dotyczy wyłącznie sytuacji tzw. umorzenia przymusowego lub automatycznego udziałów. Jednocześnie, takim przychodem, zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 3 Ustawy o CIT, jest również przychód ze zbycia udziałów (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia. Przepis ten obejmuje sytuację dotycząca umorzenia dobrowolnego, tj. umorzenia za zgodą wspólnika.

W świetle powyższego, należy ocenić czy dobrowolne umorzenie udziałów Wspólnika 1 w Spółce bez wynagrodzenia wiąże się z powstaniem jakiegokolwiek przychodu po stronie podmiotu pozostającego w Spółce - Wspólnika 4.

Z przytoczonych powyżej ogólnych zasad wynika, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z cytowaną Ustawą o CIT, stanowią odpowiednio dochód albo przychód. Zatem, jeśli określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W Ustawie o CIT nie została przewidziana ogólna definicja legalna przychodu podatkowego. Powszechnie przyjmuje się jednak, że przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. Tym samym na gruncie Ustawy o CIT przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem, za przychód podatkowy może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy.

Pomimo braku legalnej definicji przychodu podatkowego, w art. 12 ust. 1 Ustawy o CIT wskazane zostały przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów podatkowych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1-3 (z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14) Ustawy o CIT, są w szczególności:

1)otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;

2)wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie;

3)wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:

a)zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy lub

b)środków na rachunkach bankowych - w bankach.

Organy podatkowe zauważają przy tym, że aby można było mówić o przychodzie uzyskanym z tytułu nieodpłatnego świadczenia musi istnieć stosunek prawny, w wyniku, którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swój stan majątkowy.

Odnosząc się do skutków podatkowych umorzenia udziałów Wspólnika 1 w Spółce, dla Wspólnika 4 należy stwierdzić, że w przypadku nieodpłatnego umorzenia całości lub części udziałów należących do Wspólnika 1, nie powstaje żaden stosunek prawny pomiędzy Wspólnikiem 1 a Wspólnikiem 4, który pozostanie udziałowcem Spółki.

Tym samym nie może powstać przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia po stronie udziałowców, którzy pozostaną w Spółce po dokonaniu nieodpłatnego umorzenia nienależących do nich udziałów.

W dalszej kolejności należy zauważyć, że umorzenie udziałów nie zostało samodzielnie wymienione w art. 12 ust. 1 Ustawy o CIT jako zdarzenie, z którym wiąże się powstanie przychodu po stronie wspólnika spółki, której udziały ulegają umorzeniu. Jednocześnie zdarzenie to nie może zostać zakwalifikowane do żadnej z wyżej wymienionych kategorii przychodów wprost wymienionych w ustawie.

W sytuacji, gdy Spółka nabywa bez wynagrodzenia udziały własne w celu ich umorzenia, Wspólnik 4 nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie wystąpią podstawy do zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Spółkę w celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Wspólnika 4 ani otrzymaniem przez niego jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałowej Spółki.

W analizowanym przypadku nie dojdzie również do powstania przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 Ustawy o CIT. W wyniku wyrażenia zgody przez wspólników na nieodpłatne umorzenie należących do jednego z nich udziałów w Spółce, po stronie Wspólnika 4 nie powstanie zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Wspólnika 1, nie może zatem również dojść do umorzenia zobowiązania.

Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, nie można w tych okolicznościach mówić o jakiejkolwiek rzeczywistej lub realnej korzyści po stronie Wspólnika 4, powstałej w związku z wystąpieniem Wspólnika 1 bez wynagrodzenia ze Spółki, bowiem Wspólnik 4 nie otrzyma wynagrodzenia z tego tytułu ani innej korzyści majątkowej. Tym samym nie powstanie po jego stronie dochód (jak i przychód), który mógłby podlegać opodatkowaniu.

Powyższą konkluzję potwierdza praktyka organów podatkowych w dotychczas wydawanych interpretacjach indywidualnych, w tym w szczególności w:

1.interpretacji indywidualnej z 18 lipca 2023 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.266.2023.1.ASK:

„Odnosząc się do Państwa wątpliwości wskazać należy, że w przypadku nabycia przez B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością od Pana C. udziałów własnych bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia, Państwo jako wspólnik pozostający w Spółce, nie otrzymują żadnego świadczenia, a Państwa stan majątkowy nie ulega zmianie. W sensie ekonomicznym nie nastąpi po Państwa stronie żadne przysporzenie majątkowe. Tym samym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie wystąpi przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o CIT”.

2.interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2021 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.580.2020.1.BS:

„(...) fakt umorzenia udziałów w spółce przez jednego z udziałowców, nie jest jednoznaczny z dokonaniem umorzenia udziałów u pozostałych udziałowców, którzy takiego umorzenia nie dokonują. Żadna ze wskazanych wyżej w przepisach sytuacji, nie jest związana z umorzeniem udziałów innych wspólników. Nadto, w katalogu przychodów określonym w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, nie wskazano przypadku, w którym po stronie wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pozostającego jako udziałowiec w spółce, powstaje przychód w związku z umorzeniem udziałów innego wspólnika. Bez znaczenia w analizowanym przypadku pozostaje, czy umorzenie to nastąpi za wynagrodzeniem czy bez wynagrodzenia. Rozpatrując powyższe zagadnienie należy wskazać, że w związku z opisanym we wniosku zdarzeniem przyszłym, Wspólnik większościowy nie osiągnie jakichkolwiek korzyści majątkowych, w tym żadnego wynagrodzenia. W związku z umorzeniem udziałów Wspólnika mniejszościowego, pozostały w Spółce Wspólnik większościowy nie otrzymuje pieniędzy ani wartości niepieniężnych (świadczenia te nie są również pozostawione do jego dyspozycji), nie nabywa nowych praw. Nie ma również podstaw do uznania, że otrzymuje one świadczenie w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia. W szczególności umorzenie udziałów należących do danego udziałowca, nie oznacza otrzymania udziałów danego udziałowca przez pozostałych wspólników. Nabyte przez Spółkę udziały Wspólnika mniejszościowego zostaną umorzone. Wobec powyższego, w ocenie Zainteresowanych, w związku planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez Wspólnika mniejszościowego w kapitale Spółki, bez wypłaty wynagrodzenia, po stronie Wspólnika większościowego jako wspólnika pozostającego w Spółce, nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu zgodnie z ustawą o CIT”.

3.interpretacji indywidualnej z 9 października 2020 r. sygn. 0113-KDIPT2-3.4011. 781.2020.1.SJ:

„Biorąc zatem pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz wskazane regulacje prawne, stwierdzić należy, że po stronie Wnioskodawczyni, jako wspólnika pozostającego w Spółce, nie powstanie przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w związku z umorzeniem udziałów innego wspólnika, gdyż nie osiągnie Ona żadnych korzyści majątkowych, w tym żadnego wynagrodzenia z tego tytułu. Nie osiągnie Ona zatem faktycznego przychodu (dochodu), który mógłby podlegać opodatkowaniu w momencie umorzenia udziałów innego udziałowca. W związku z umorzeniem udziałów danego wspólnika pozostali wspólnicy nie otrzymują pieniędzy ani wartości pieniężnych (jak również świadczenia te nie są postawione do ich dyspozycji). Brak jest również podstaw do uznania, że w związku z tym zdarzeniem otrzymują oni świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia. W szczególności umorzenie udziałów należących do danego udziałowca nie oznacza otrzymania udziałów danego udziałowca przez pozostałych wspólników”.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 3

Zgodnie z ogólnymi zasadami przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód (art. 7 ust. 1 Ustawy o CIT).

Dochodem ze źródła przychodów, co do zasady, jest natomiast nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym (art. 7 ust. 2 Ustawy o CIT).

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o CIT przychodem (ze źródła zysków kapitałowych) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, jest przychód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także przychód z umorzenia udziałów (akcji). Przy tym przepis ten dotyczy wyłącznie sytuacji tzw. umorzenia przymusowego lub automatycznego udziałów. Jednocześnie, takim przychodem, zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 3 Ustawy o CIT, jest również przychód ze zbycia udziałów (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia. Przepis ten obejmuje sytuację dotycząca umorzenia dobrowolnego, tj. umorzenia za zgodą wspólnika.

W świetle powyższego, należy ocenić czy dobrowolne umorzenie udziałów Wspólnika 1 w Spółce bez wynagrodzenia wiąże się z powstaniem jakiegokolwiek przychodu po stronie podmiotu, którego udziału są umarzane, czyli Spółki.

Z przytoczonych powyżej ogólnych zasad wynika, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z cytowaną Ustawą o CIT, stanowią odpowiednio dochód albo przychód. Zatem, jeśli określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W Ustawie o CIT nie została przewidziana ogólna definicja legalna przychodu podatkowego. Powszechnie przyjmuje się jednak, że przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. Tym samym na gruncie Ustawy o CIT przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem, za przychód podatkowy może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy.

Pomimo braku legalnej definicji przychodu podatkowego, w art. 12 ust. 1 Ustawy o CIT wskazane zostały przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów podatkowych. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1-3 (z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14) Ustawy o CIT, są w szczególności:

1)otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;

2)wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie;

3)wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:

c)zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy lub

d)środków na rachunkach bankowych - w bankach.

Organy podatkowe zauważają przy tym, że aby można było mówić o przychodzie uzyskanym z tytułu nieodpłatnego świadczenia musi istnieć stosunek prawny, w wyniku, którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swój stan majątkowy.

Odnosząc się do skutków podatkowych umorzenia udziałów dla Spółki, której udziały podlegają umorzeniu (w zakresie części lub całości udziałów należących do Wspólnika 1) w pierwszej kolejności wskazać należy, że umorzenie udziałów nie zostało samodzielnie wymienione w art. 12 ust. 1 Ustawy o CIT jako zdarzenie, z którym wiąże się powstanie przychodu po stronie spółki, której udziały ulegają umorzeniu. Jednocześnie zdarzenie to nie może zostać zakwalifikowane do żadnej z wyżej wymienionych kategorii przychodów wprost wymienionych w ustawie.

Odnosząc się do regulacji art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT wskazać należy, że nabycie własnych udziałów w celu ich umorzenia, nawet jeżeli następuje bez wynagrodzenia, nie prowadzi do uzyskania realnego przysporzenia, w wyniku którego następuje powiększenie majątku spółki, której udziały są umarzane. Należy bowiem zaznaczyć, że spółka nabywająca udziały w celu umorzenia nie ma swobody w dysponowaniu nimi. Udziały te są nabywane wyłącznie w celu ich umorzenia, a co za tym idzie, nie mogą przynieść spółce żadnych korzyści, a sama spółka nabywając udziały w celu umorzenia realizuje wyłącznie swoje zobowiązanie wynikające z podjętej uchwały zgromadzenia wspólników, do nabycia udziałów, jak i następnie ich unicestwienia. Spółka nie ma zatem swobody ani w nabyciu udziałów, ani w dysponowaniu nimi po ich nabyciu. Wyklucza to przyjęcie, iż otrzymała w związku z nabyciem swoich udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia jakiekolwiek przysporzenie.

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że Spółka nabywając bez wynagrodzenia udziały własne w celu ich umorzenia nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie wystąpią podstawy do zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Spółkę w celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Spółki ani otrzymaniem przez Spółkę jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałów własnych Spółki.

W analizowanym przypadku nie dojdzie również do powstania przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 Ustawy o CIT. W wyniku wyrażenia zgody przez Wspólnika 1 na nieodpłatne umorzenie należących do niego udziałów w Spółce, po stronie Spółki nie powstaje zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Wspólnika 1, nie może zatem również dojść do umorzenia zobowiązania.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, w wyniku dobrowolnego umorzenia całości lub części udziałów przysługujących Wspólnikowi 1 w Spółce - bez wynagrodzenia -nie powstanie dla Spółki dochód (jak i przychód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, że stanowisko prezentowane przez Spółkę, zostało potwierdzone przez ograny podatkowe w szeregu interpretacji dotyczących zbliżonych stanów faktycznych, w tym w szczególności w:

1.interpretacji indywidualnej z 31 sierpnia 2023 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.276.2023.2.DD, w której organ uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym:

„Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że Spółka nabywając bez wynagrodzenia udziały własne w celu ich umorzenia nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie wystąpią podstawy do zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Spółkę w celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Spółki ani otrzymaniem przez Spółkę jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałów własnych Spółki. W analizowanym przypadku nie odjedzie (winno być: nie dojdzie) również do powstania przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. W wyniku wyrażenia zgody przez Wspólników na nieodpłatne umorzenie należących do nich udziałów w Spółce, po stronie Spółki nie powstaje zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Wspólników, nie może zatem również dojść do umorzenia zobowiązania”.

2.interpretacji indywidualnej z 22 lutego 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.593.2021.3.AW:

 „(...) zgodnie więc z przepisami ustawy o CIT warunkiem koniecznym dla osiągnięcia przychodu jest uzyskanie definitywnego przysporzenia majątkowego. Natomiast umorzenie przez Spółkę udziałów bez wynagrodzenia nie powoduje powstania przychodu w tej Spółce. W sensie ekonomicznym nie następuje po stronie Spółki żadne przysporzenie majątkowe. Zatem planowane dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia posiadanych przez Wnioskodawcę w Spółce A., jak i rozważane dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia należących do osoby fizycznej HO w Spółce Wnioskodawcy nie spowodują powstania przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy”.

3.interpretacji indywidualnej z 11 sierpnia 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.239. 2021.1.AW, w której organ uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym:

„(...) nabycie własnych udziałów w celu ich umorzenia, nawet jeżeli następuje bez wynagrodzenia, nie prowadzi do uzyskania realnego przysporzenia, w wyniku którego następuje powiększenie majątku spółki, której udziały są umarzane. Należy podkreślić, że, pomimo iż w całej procedurze umorzenia udziałów można wyróżnić czynność nabycia udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia oraz czynność umorzenia udziałów, to tych czynności nie można sztucznie traktować jako dwóch odrębnych czynności. Są one bowiem częściami jednej procedury prowadzącej do umorzenia udziałów. Należy zwrócić uwagę, iż spółka nabywająca udziały w celu umorzenia nie ma swobody w dysponowaniu nimi. Wprost przeciwnie, udziały te są nabywane wyłącznie w celu ich unicestwienia, a co za tym idzie, nie mogą przynieść spółce żadnych korzyści, a sama spółka nabywając udziały w celu umorzenia realizuje wyłącznie swoje zobowiązanie wynikające z podjętej uchwały zgromadzenia wspólników, do nabycia udziałów, jak i następnie ich unicestwienia. Spółka nie ma zatem swobody ani w nabyciu udziałów, ani w dysponowaniu nimi po ich nabyciu. Wyklucza to przyjęcie, iż otrzymała w związku z nabyciem swoich udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niższym niż rynkowe jakiekolwiek przysporzenie”.

4.interpretacji indywidualnej z 17 listopada 2020 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.259. 2020.1.AG, w której organ uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym:

„(...) należy uznać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść. Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). W niniejszym zdarzeniu przyszłym, jakkolwiek Spółka B dokona nieodpłatnego nabycia udziałów należących do Spółki A w celu ich umorzenia, to jednocześnie Spółka B nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie znajdzie w sprawie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Spółkę B w celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Spółki B ani otrzymaniem przez nią jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałów własnych Spółki B. Ponadto, dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia dla Spółki A nie będzie również znajdować się w zakresie dyspozycji art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. Zdaniem Wnioskodawców, w wyniku wyrażenia zgody przez wspólnika (Spółkę A) na nieodpłatne umorzenie należących do niej udziałów w Spółce B, po stronie Spółki B nie powstaje zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Spółki A, nie może zatem również dojść do umorzenia zobowiązania. Odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego uznać należy, że umorzenie udziałów w Spółce B bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o CITi nie skutkuje przyrostem majątku Spółki B.”.

Biorąc pod uwagę powyższe wnoszę o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz Zainteresowanych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawców w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Zainteresowany będący stroną postępowania ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 w zw. z art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.