Aktualność

Data publikacji: 2024-04-11

Nowe rozwiązania w amortyzacji dla przedsiębiorców

Od 1 stycznia 2024 r. podatnicy będący mikro, małymi lub średnimi przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców mogą skorzystać z przyspieszonej metody amortyzacji i indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla nieruchomości położonych w gminach zagrożonych wysokim bezrobociem. Chodzi o budynki i lokale niemieszkalne oraz budowle zaliczone do 1 i 2 grupy KŚT. Kiedy można zastosować to rozwiązanie i od czego zależy wówczas okres amortyzacji?

Koszty 2024 po zmianach - Poradnik Gazety Prawnej >>>

Jakie zmiany w amortyzacji obowiązują od 2024 r. >>>

Kto może skorzystać z indywidualnej amortyzacji

Z nowego rodzaju amortyzacji mogą skorzystać mikro-, mali i średni przedsiębiorcy, w przypadku gdy budynki (lokale) niemieszkalne albo budowle zaliczone do 1 i 2 grupy KŚT:

wybudują we własnym zakresie i po raz pierwszy wprowadzą je do ich ewidencji środków trwałych,
znajdują się na obszarze gminy
a) zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz
b) w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.

Ta przyspieszona metoda amortyzacji dotyczy budynków i budowli wybudowanych we własnym zakresie. Nie dotyczy natomiast budynków i budowli nabytych.

Przykład

Podatnik nabył w 2024 r. budynek użytkowy na podstawie aktu notarialnego. Nie zastosuje do niego przyspieszonej amortyzacji z uwagi na położenie w gminie dotkniętej wysokim bezrobociem.

Prawo do nowej indywidualnej stawki nie przysługuje podatnikom będącym dużymi przedsiębiorcami.

Przykład

Średnioroczne zatrudnienie w spółce akcyjnej wynosiło w 2022 r. i 2023 r. odpowiednio 251 i 270 osób. Roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych przekroczył u podatnika w 2022 r. i 2023 r. 50 mln euro. Taki podatnik nie będzie mógł w 2024 r. skorzystać z indywidualnej stawki amortyzacji budynku czy budowli, nawet jeżeli spełnia warunki związane z położeniem środka trwałego na obszarze gminy dotkniętej wysokim bezrobociem. Podatnik jest uznawany bowiem za dużego przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Stopa bezrobocia i wskaźnik dochodów - warunki

Indywidualną stawkę amortyzacji można zastosować, jeżeli gmina jest zlokalizowana w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. Przy stopie krajowej 5,1% - 120% tej stopy wynosi 6,12% (120% × 5,1%).

W 2024 r. indywidualną stawkę amortyzacji można zatem zastosować w gminach zlokalizowanych w powiatach, w których stopa bezrobocia wynosi 6,2% i więcej (stopę bezrobocia podaje się w wielkościach z jednym miejscem po przecinku).

Przykład

Stopa bezrobocia w powiecie myślenickim wynosi 3,2%. Jest ona niższa od stopy krajowej 5,1%. To oznacza, że w przypadku gmin położonych w powiecie myślenickim podatnicy nie skorzystają z indywidualnych stawek amortyzacyjnych przewidzianych dla środków trwałych położonych w gminach zagrożonych wysokim bezrobociem.

Wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest publikowany przez Ministra Finansów w drodze obwieszczenia w terminie do 31 grudnia każdego roku.

Wartości wskaźnika dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie i wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin na rok 2024 >>>

Przykład

Wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie Gromadka (kod gminy 02 01 03 2) wynosi 3661,51 zł. Jest to dochód większy niż przeciętny wskaźnik krajowy wynoszący 2246,66 zł. W takiej gminie podatnicy nie mogą skorzystać z przyspieszonej amortyzacji indywidualnej w stosunku do budynków i budowli z grup 1 i 2 KŚT.

Od czego zależy okres amortyzacji

Okres amortyzacji zależy od stopy bezrobocia w danej gminie. Jeżeli środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi:

od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 10 lat,
powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 5 lat.

W gminach, które mieszczą się w pierwszym przedziale bezrobocia (120%–170%), stawka amortyzacji wynosi 10%, przy przekroczeniu progu 170% krajowej stopy bezrobocia stawka wynosi już 20%. Jest to wyraźna korzyść, ponieważ stawka liniowa amortyzacji budynków i lokali niemieszkalnych wynosi 2,5%, a budowli zasadniczo 4,5%.

Przykład

Podatnik ma siedzibę w gminie Baboszewo (kod 14 20 03 2), powiat płoński. Uprawomocnienie się decyzji o pozwoleniu na budowę budynku użytkowego nastąpiło w marcu 2024 r. Stopa bezrobocia w powiecie płońskim wynosi 10%. Mieści się ona w przedziale powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. Dochód podatkowy na mieszkańca w tej gminie wynosi 1148,52 zł. Gmina spełnia warunki do zastosowania skróconej amortyzacji dla tego budynku. Podatnik, wprowadzając budynek do ewidencji środków trwałych, może zastosować stawkę 20% (5 lat amortyzacji). Liniowa stawka amortyzacji wynosi dla tego typu budynków 2,5%, czyli amortyzacja trwa 40 lat.

Czytaj więcej w najnowszym wydaniu Monitora księgowego Nr 4/2024 r.

Nowe rozwiązania w amortyzacji – rozliczenie podatkowe i ewidencja >>>