Kompetencje organu stanowiącego gminy wobec projektu uchwały budżetowej - stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie z dnia 22 czerwca 2023 r., sygn. K.43.31.2023

W odpowiedzi na wniosek Pani Wójt z dnia 25 maja br. dotyczący kompetencji organu stanowiącego gminy w zakresie dokonywania zmian w projekcie uchwały budżetowej lub jej zmiany przedłożonym przez wójta gminy, informuję co następuje. 

Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie odnosząc się do zaprezentowanego we wniosku stanowiska, wskazuje iż podziela je częściowo. Jak słusznie Pani Wójt podniosła ustawodawca w ramach przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40, z późn. zm.) oraz ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz 1634, z późn. zm.) określił kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego szczebla gminnego w sposób dychotomiczny. Na mocy art. 233 ustawy o finansach publicznych prawodawca przyznał organowi wykonawczemu wyłączną kompetencję inicjatywy w sprawie sporządzenia projektu uchwały budżetowej, o prowizorium budżetowym oraz o zmianie uchwały budżetowej. Z kolei stosownie do art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej kompetencji rady gminy należy uchwalanie budżetu gminy. Tym samym stwierdzić należy, że uchwalenie budżetu gminy oraz jego zmiany jest niemożliwe bez udziału obu organów. Ustawodawca mocą wskazanych powyżej przepisów nałożył na organy gminy obowiązek współdziałania, bez którego niemożliwe jest uchwalenie budżetu oraz jego zmiany. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie podziela przedstawiony pogląd, zgodnie z którym inicjatywa wójta gminy i jej treść nie wiąże organu stanowiącego. Rada może przedłożony projekt uchwały budżetowej lub jej zmiany przyjąć, odrzucić, jak również po spełnieniu określonych warunków zmienić (tak: NSA w wyroku z dnia 27 marca 2013 r., sygn. II GSK 163/13 oraz NSA w wyroku z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. I GSK 257/22). Nie mniej jednak przysługująca organowi wykonawczemu inicjatywa uchwałodawcza stanowi wyłączne prawo do wniesienia projektu uchwały, który stanowić ma przedmiot obrad organu stanowiącego. W zakresie dotyczącym projektu uchwały budżetowej ustawodawca przewidział regulację określoną w art. 240 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzić w projekcie uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego.