Wyrok NSA z dnia 13 września 2023 r., sygn. II OSK 3066/20

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jacek Chlebny (spr.) Sędziowie sędzia NSA Zdzisław Kostka sędzia del. WSA Grzegorz Rząsa Protokolant sekretarz sądowy Marta Berska po rozpoznaniu w dniu 13 września 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Syndyka Masy Upadłościowej [...] sp. z o.o. sp. komandytowej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 lipca 2020 r., sygn. akt VII SA/Wa 2510/19 w sprawie ze skargi Syndyka Masy Upadłościowej [...] sp. z o.o. sp. komandytowej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 sierpnia 2019 r. znak: DOZ-OAiK.650.768.2019.UB w przedmiocie wpisu do rejestru zabytków oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 9 lipca 2020 r., sygn. akt VII SA/Wa 2510/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Syndyka Masy Upadłości [...] sp. z o.o. sp. komandytowej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. (dalej; skarżący) na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 sierpnia 2019 r. w przedmiocie wpisu do rejestru zabytków.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Decyzją z 27 sierpnia 2019 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego utrzymał w mocy decyzję Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 20 maja 2019 r. o wpisie do rejestru zabytków budynku [...], wzniesionego w latach [...] według projektu Z. W., położonego przy ul. [...] w W. Organy ustaliły, że budynek [...] stanowi istotny element założenia tzw. [...]. Omawiany budynek to jeden z ostatnich, oryginalnych elementów zabudowy tego założenia. W odniesieniu do walorów zabytkowych samego budynku wyjaśnił, że budynek [...] stanowi reprezentatywny przykład powojennej architektury modernistycznej doby PRL (w szczególności lat [...]. XX w.). Modernistyczny charakter obiektu (wpisany w nurt powojennej, polskiej architektury o funkcjach [...]), korespondujący z jego usytuowaniem w ciągu ul. [...], zdeterminował formy architektoniczne, które zostały uwydatnione dekoracją w postaci mozaik oraz elementów wykończeniowych i przeszklonych elewacji. Niewielka w stosunku do otaczającej zabudowy wysokość [...]. Efekt ten wzmocniło zastosowanie parterowych kiosków handlowych. Jednocześnie reprezentacyjny charakter nadano ścianie południowej, widocznej od ul. [...]. Tektonika tej części budynku została uwydatniona przez operowanie płaszczyznami pozbawionym okien oraz kontrastującymi z nimi dużymi partiami przeszklenia. Plastyczny wymiar elewacji uwydatniła również przeszklona klatka schodowa od strony zachodniej oraz niewielki balkon od strony wschodniej. Szczególne znaczenie dla odbioru budynku miał umieszczony na ścianie południowej [...]. Elementem nadającym budynkowi indywidualny wyraz artystyczny jest również zastosowanie tłucznia ceramicznego oraz wprowadzenie mozaiki ceramicznej i dekoracji przestrzennej na ścianach powyżej pawilonów handlowych. Sposób opracowania elewacji znalazł swoje przedłużenie w holu [...], w którym zastosowano dekorację z tłucznia. Inny charakter otrzymało wnętrze pomieszczeń [...], zaprojektowane przez Z. W. we współpracy ze Z. G. Dzięki ceglanej okładzinie wnętrze [...] i foyer otrzymało skromny charakter, przełamywany niewielkimi płaszczyznami pokrytymi boazerią. Pierwotny charakter wnętrza czytelny jest w przestrzeni foyer. Budynek jest zatem spójny formalnie i artystycznie, i na terenie W. nie posiada bezpośrednich analogii, o tak dobrze zachowanej strukturze i substancji oryginalnej. Uszkodzenia materiału budowlanego (nieszczelność dachu) lub wyposażenia (w znacznej mierze zasłoniętego płytami z karton-gipsu) nie wykluczają przeprowadzenia prac remontowych i konserwatorskich, które zatrzymają proces niszczenia elementów obiektu oraz pozwolą na uwydatnianie posiadanych wartości zabytkowych. Z analizy materiału zdjęciowego wynika, że późniejsze przekształcenia związane ze zmianą sposobu użytkowania obiektu nie doprowadziły do utraty oryginalnej formy wyrazu architektonicznego. Obiekt posiada zatem samoistne wartości artystyczne, historyczne i naukowe.