Zasada niepowielania ustaw w prawie lokalnym w przypadku zdalnych sesji - Wyrok NSA z dnia 20 grudnia 2022 r., sygn. III OSK 128/22

Zawarcie w statucie jednostki samorządu terytorialnego regulacji dotyczącej zdalnego obradowania, identycznej z regulacją ustawową, stanowi naruszenie prawa zasadę niepowielania ustawowych regulacji w aktach prawa miejscowego, chyba że jest to niezbędne dla uregulowania danej instytucji.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Masternak - Kubiak Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 6 października 2021 r. sygn. akt III SA/Gl 797/21 w sprawie ze skargi Powiatu Kłobuckiego na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 30 kwietnia 2021 r. nr NPII.4131.1.465.2021 w przedmiocie zmiany uchwały w sprawie Statutu Powiatu Kłobuckiego I. uchyla zaskarżony wyrok oraz zaskarżone rozstrzygniecie nadzorcze w zakresie, w jakim stwierdza nieważność § 1 ust. 2 uchwały Rady Powiatu Kłobuckiego z 30 marca 2021 r. nr 154/XVIII/2021 zmieniającą uchwałę w sprawie Statutu Powiatu Kłobuckiego, II. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 6 października 2021 r. sygn. akt III SA/Gl 797/21 uwzględnił skargę Powiatu Kłobuckiego i uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 30 kwietnia 2021 r. nr NPII.4131.1.465.2021 stwierdzające nieważność uchwały Rady Powiatu Kłobuckiego z dnia 30 marca 2021 r. nr 154/XVIII/2021 zmieniającej uchwałę w sprawie Statutu Powiatu Kłobuckiego w całości.

W motywach orzeczenia Sąd pierwszej instancji wskazał, że podejmując ww. uchwałę Rada Powiatu nie dopuściła się istotnego naruszenia prawa, które uzasadniałoby stwierdzenie jej nieważności przez organ nadzoru. Rada Powiatu poddając regulacji statutowej kwestię zdalnego obradowania i głosowania działała w granicach prawa. Nie doszło ani do przekroczenia normy kompetencyjnej, ani też do modyfikacji regulacji ustawowej bądź jej wypaczenia. Skoro racjonalny ustawodawca przewidział w art. 15zzx ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem C0VID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1842 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą antycovidową, możliwość odbywania sesji i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość lub korespondencyjnie, to uznać należy, że art. 15zzx jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 13 ust. 1 i art. 8a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2020 r., poz. 920) zwanej dalej u.s.p., zaś reguły wykładni prawa wskazują, że przepis szczególny deroguje przepis ogólny. Zdaniem Sądu nadzwyczajny charakter ww. ustawy i jej rozwiązań przyjętych w celu zapobiegania sytuacjom kryzysowym wywołanym przez COVID-19 nakazuje w sposób oczywisty przyjąć, że jest to akt szczególny dla rozwiązań przyjętych ustawie o samorządzie powiatowym. Jeśli zatem z art. 8a u.s.p. wynika, że ograniczenia jawności działania organów powiatu mogą wynikać wyłącznie z ustaw, to ustawą taką jest właśnie ustawa antycovidowa. W świetle powyższych przepisów możliwość prowadzenia obrad w trybie zdalnym w okresie stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego należy uznać za prawidłową. Nie ulega wątpliwości, że z dwóch dóbr chronionych konstytucyjnie - jawności życia publicznego i prawa do ochrony zdrowia, w sytuacji gdy obu tych dóbr nie można chronić jednocześnie, to drugie dobro winno być chronione na pierwszym miejscu.