Wyrok WSA w Krakowie z dnia 8 listopada 2022 r., sygn. II SA/Kr 993/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator (spr.) Sędziowie: WSA Jacek Bursa WSA Magda Froncisz po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi T. O. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu z dnia 9 maja 2022 r. nr SKO-PW-4171-35/22 w przedmiocie zawieszenia postępowania w sprawie nakazania przywrócenia stanu poprzedniego stosunków wodnych lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom skargę oddala

Uzasadnienie

Wójt Gminy L. postanowieniem z dnia 9 marca 2022 r. nr GP.6331.7.2021 działając na podstawie art. 97 § 1 pkt 4, art. 101 oraz art. 123 K.p.a., w związku z art. 234 ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku - Prawo wodne zawiesił postępowanie administracyjne wszczęte w dniu 01.09.2021 r. w sprawie nakazania zarządcy drogi stanowiącej dz. ew. nr [...] w miejscowości M., Gminie Limanowa przywrócenia stanu poprzedniego stosunków wodnych lub wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie ustanowienia służebności drogi koniecznej, przebiegającej po dz. ew. nr [...] w miejscowości M. stanowiącej dojazd do dz. ew. nr [...] w miejscowości P. prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Limanowej, celem ustalenia czy wnioskodawca - T. O., ma interes prawny w domaganiu się przywrócenia stanu pierwotnego lub naprawienia szkody odnośnie działki ew. nr [...] w miejscowości M.. W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu 1 września 2021 r. do Wójta Gminy L. wpłynął wniosek T. O. w sprawie zmiany stosunków wodnych na dz. ew. nr [...] położonej w miejscowości M. poprzez wykonanie na drodze stanowiącej dz. ew. nr [...] w miejscowości M. przepustu melioracyjnego skierowanego na dz. ew. nr [...], powodując zalewanie części tej działki stanowiącej drogę konieczną do dz. ew. nr [...] w miejscowości P.. W dniu 5.10.2021 r. przeprowadzono wizję lokalną na działce ew. nr [...] w miejscowości M.. Podczas oględzin sporządzono protokół, który został odczytany i podpisany przez wszystkich uczestników. Ponadto, wykonano dokumentację fotograficzną. W oględzinach uczestniczyli przedstawiciele organu gminy oraz strony postępowania. Podczas oględzin ustalono, iż nieruchomość, której współwłaścicielem jest T. O. stanowiąca dz. ew. nr [...] w miejscowości P. położona jest poniżej działki A. J., dz. ew. nr [...] w miejscowości M.. Na nieruchomości stanowiącej drogę będącą we władaniu Gminy Limanowa na zasadach samoistnego posiadania, tj. działce ew. nr [...] w miejscowości M. znajduje się przepust kierujący wodę z przydrożnego rowu na dz. ew. nr [...] w miejscowości M.. Przepust znajduje się pod drogą i ma średnicę 30 cm. Podczas oględzin na działce ew. nr [...] wzdłuż granicy z działką ew. nr [...] w miejscowości M. widoczne były kamienie oraz ziemia, która to po obfitych opadach deszczu wypłynęła przepustem na część działki ew. nr [...]. Wzdłuż dz. ew. nr [...] i [...] widoczne jest obrywanie się ziemi. Nie można stwierdzić, czy osuwanie się ziemi spowodowane jest wodą wypływającą z przepustu, czy jest to stan permanentny istniejący od lat. Podczas oględzin stwierdzono, iż przepust pod drogą stanowiącą dz. ew. nr [...] jest skierowany pod delikatnym skosem w stronę południową. Podczas oględzin obecne strony postępowania złożyły wyjaśnienia oraz uwagi. M. O. oświadczyła, że w związku ze złożonym wnioskiem, wnosi o usunięcie rury stanowiącej przepust odprowadzający wodę z drogi oraz wyżej położonych nieruchomości na dz. ew. nr [...] w msc. M. . Wniosła również o zabezpieczenie terenu w taki sposób, aby w późniejszym czasie woda nie dewastowała i nie niszczyła pasa zabezpieczającego przejazd i przechód wyznaczonego przez Sąd oraz wykonie zjazdu do wyznaczonego pasa zabezpieczającego. T. O. dodatkowo oświadczył, że ze względu na wykonane prace nie może dojechać do swojej nieruchomości (dz. ew. nr [...] w msc. P. ), korzystać z niej w postaci koszenia trawy kosiarką rotacyjną oraz ścinać drzew. K. J.-K. oświadczyła, iż na jej wniosek została poprawiona droga stanowiąca dz. ew. nr [...] w msc. M. , ponieważ była do tej pory zalewana wodą, w związku z czym uległa zniszczeniu. Prace te po wielu latach zostały wykonane włącznie z przepustami, w istniejących już dotychczas miejscach zostały wymienione trzy przepusty. Strony obecne podczas oględzin złożyły pod swoimi oświadczeniami własnoręczne podpisy, dodatkowo zostały wykonane zdjęcia przestawiające stan działek w dniu oględzin oraz sporządzono zał. nr 1 do protokołu - na mapie poglądowej zaznaczono, gdzie usytuowany jest przepust oraz gdzie znajduje się pas zabezpieczający. Na podstawie zebranej dokumentacji w dniu 29.11.2021 r. Wójt Gminy L. wydał decyzję, odmawiając nakazania zarządcy drogi stanowiącej dz. ew. nr [...] w miejscowości M., Gmina L. przywrócenia stanu poprzedniego stosunków wodnych oraz odmówił wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom. Od wydanej przez Wójta Gminy L. decyzji T. O. złożył odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sącz. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu, decyzją z dnia 3.02.2022 r. uchyliło zaskarżoną decyzję, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi gminy. W swojej decyzji SKO nadmieniło, iż postanowieniem z dnia 30.10.2020 r. Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny udzielił zabezpieczenia roszczenia wnioskodawcy T. O. poprzez udzielenie zezwolenia na korzystanie w zakresie przejazdu i przechodu szlakiem o szerokości 5 metrów, przebiegającym po działce ew. nr [...] wzdłuż granicy z dz. ew. nr [...] w celu dojazdu do działki ew. nr [...] położonej w Pisarzowej - do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Ponadto, zaznaczono, że w świetle art. 234 oraz art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne, za strony postępowania powinni zostać uznani właściciele (lub odpowiednio - posiadacze samoistni albo użytkownicy wieczyści) nieruchomości, na której doszło do zmiany stanu wody na gruncie oraz właściciele (lub odpowiednio - posiadacze samoistni albo użytkownicy wieczyści) nieruchomości, która w wyniku tej zmiany ponosi szkodę. T. O. nie jest właścicielem lub odpowiednio - posiadaczem samoistnym albo użytkownikiem wieczystym dz. ew. nr [...], na której to działce wg niego nastąpiła szkoda. Postępowanie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, przebiegającej po działce ew. nr [...], stanowiącej dojazd do dz. ew. nr [...] aktualnie toczy się przed Sądem Rejonowym w Limanowej, Wydział I Cywilny, zatem aktualnie wnioskodawca nie posiada interesu prawnego w domaganiu się przywrócenia stanu pierwotnego lub naprawienia szkody odnośnie w/w działki. W związku z powyższym SKO w Nowym Sączu uchyliło decyzję wydaną przez Wójta Gminy L. i sprawę przekazało do ponownego rozpatrzenia, stwierdzając że zaskarżona decyzja jest co najmniej przedwczesna. Stosownie do regulacji art. 97 § 1 pkt 4 kpa organ administracji publicznej ma obowiązek zawiesić prowadzone postępowanie, jeżeli rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. "Zagadnienie wstępne", o jakim mowa w powołanym przepisie, stanowi materialnoprawną przeszkodę powstającą lub ujawniającą się w toku postępowania, której usunięcie warunkuje rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej. Jest to zagadnienie odrębne od sprawy, na której tle wystąpiło. Jak wynika z art. 97 § 1 pkt 4 kpa, od zagadnienia wstępnego zależy "rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji". Zagadnienie wstępne jest zatem kwestią warunkującą merytoryczne rozstrzygniecie sprawy administracyjnej. Rzeczone zagadnienie musi dotyczyć w pierwszym rzędzie kwestii materialnoprawnej, która warunkuje możliwość wyznaczenia konsekwencji normy prawnej dla indywidualnej sytuacji i determinuje tym samym treść merytorycznego rozstrzygnięcia. Zależy od niej zarówno treść przyszłego rozstrzygnięcia administracyjnego, jak i możliwość kontynuowania postępowania. Należy zaakcentować, że w konstrukcji zagadnienia wstępnego elementem najważniejszym, którego brak eliminuje możliwość zawieszenia postępowania, jest zależność między uprzednim rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego, a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji. Odnosząc powyższe rozważania do stanu prawnego i faktycznego na dzień podjęcia niniejszego postanowienia, należy stwierdzić, że organ gminy uznał za niezbędne zawieszenie postępowania w sprawie zmiany stosunków wodnych na dz. ew. nr [...] położonej w miejscowości M. poprzez wykonanie na drodze stanowiącej dz. ew. nr [...] w miejscowości M. przepustu melioracyjnego skierowanego na dz. ew. nr [...], powodując zalewanie części tej działki stanowiącej drogę konieczną do dz. ew. nr [...] w miejscowości P., ze względu na fakt, iż wnioskodawca nie jest właścicielem lub odpowiednio - posiadaczem samoistnym albo użytkownikiem wieczystym dz. ew. nr [...] w miejscowości M.. W uzasadnieniu wyroku WSA w Gdańsku z dnia 16.04.2014 r. Sąd zaznaczył, że "nałożenie na właściciela nieruchomości obowiązku, o którym mowa w art. 29 ust. 3 ustawy Prawo wodne jest możliwe jedynie wobec jednoznacznego stwierdzenia, że jego działania spowodowały zmianę stosunków wodnych na gruncie i zmiany te szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie. Dodać jednak należy, że jak w każdym postępowaniu administracyjnym i na gruncie tego typu postępowania niezbędne jest wyczerpujące zebranie i dokładna analiza materiału dowodowego." (WSA w Gdańsku, wyrok z dnia 16.04.2014 r., II SA GD 663/14). Rozstrzygnięcie kwestii ustalenia interesu prawnego w prowadzonym postępowaniu stanowi zatem zagadnienie wstępne w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 kpa w postępowaniu prowadzonym w trybie art. 234 Prawo wodne.