Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 7 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.550.2023.2.IG

Skutki podatkowe zakupu wierzytelności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zakupu wierzytelności. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 6 lutego 2024 r. (wpływ 6 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego wynikający z wniosku i uzupełnienia

Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy - spółki pod firmą A. Sp. z o.o. (dalej „Spółka” lub „Kupujący”) jest wytwarzanie energii elektrycznej (kod PKD 35.11.Z). Przedmiotem działalności Spółki nie jest zakup ani windykacja wierzytelności. W związku z prowadzoną działalnością, Spółka jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Spółka kupiła od innej osoby prawnej (spółki akcyjnej) wierzytelność w wysokości (…) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 31 maja 2019 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

Wierzytelność ta została stwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla przez Sąd Okręgowy w (…) (wraz z klauzulą wykonalności z (…), po zaskarżeniu go zarzutami - utrzymanym wyrokiem tegoż sądu z (…), a następnie po wniesieniu przez dłużników apelacji, utrzymanym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w (…).

Transakcja została dokonana na podstawie umowy cesji wierzytelności regulowanej przepisami art. 509 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Zgodnie z postanowieniami umowy cesji wierzytelności, w zamian za wierzytelność sprzedający otrzymał jednorazową zapłatę w kwocie (…) zł. Zawarta umowa cesji ma charakter odpłatny, wynagrodzenie dla sprzedającego ustalone zostało kwotowo i wypłacone. Wynagrodzenie przysługiwało sprzedającemu jedynie w związku z cesją wierzytelności. W ramach tej umowy Spółka nabyła wierzytelność jako przedsiębiorca we własnym imieniu, na własny rachunek i ryzyko. Poza zakupem wierzytelności Spółka nie jest zobowiązana do dokonania żadnych innych dodatkowych świadczeń na rzecz zbywcy wierzytelności. Jako cesjonariusz Farma Wiatrowa A. Sp. z o.o. nie otrzymała ani nie otrzyma od zbywcy wynagrodzenia ani innego świadczenia wzajemnego i nie będzie świadczyć żadnych usług na jego rzecz.

Przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelności jest wierzytelność wymagalna lecz sporna co do zasady i wysokości, której pełne ryzyko wyegzekwowania ponosić będzie wyłącznie Spółka, jako cesjonariusz. Wierzytelność w momencie jej nabycia, należała do tzw. „wierzytelności trudnych”, tj. obarczona jest ryzykiem braku wyegzekwowania, jest to wierzytelność, co do której istnieje wątpliwość czy zostanie zaspokojona w szacowanej wysokości.

Zgodnie z postanowieniami umowy między cedentem a Spółką będącą cesjonariuszem, w związku z dokonaną cesją nie wystąpią dalsze zobowiązania. W momencie zawierania umowy Wnioskodawca nie świadczył na rzecz zbywcy żadnych usług oraz nie otrzymał od zbywcy żadnego wynagrodzenia. Na mocy przedmiotowej umowy sprzedaży wierzytelności Spółka wstąpiła we wszelkie prawa pierwotnego wierzyciela.

W ocenie Spółki cena nabycia wierzytelności odzwierciedla jej rzeczywistą wartość.

Wierzytelność nabyta została po cenie niższej niż jej wartość nominalna, niemniej nabywanie tzw. „wierzytelności trudnych”, które obarczone jest ryzykiem gospodarczym braku ich wyegzekwowania, co do zasady odbywa się w oparciu o ceny niższe od ich wartości nominalnych, dlatego, w ocenie Spółki uzasadnione jest twierdzenie, że cena nabycia wierzytelności odpowiada jej wartości rynkowej w chwili nabycia.

Wierzytelność w łącznej kwocie (…) zł (należność główna (…) zł, odsetki do dnia nabycia (…) zł, koszty procesu (…) zł) nabyta została za cenę (…) zł, tj. po cenie niższej niż wartość nominalna wierzytelności.

Umowa cesji wierzytelności nie zawiera postanowień umożliwiających dokonanie zwrotu wierzytelności lub ich części w określonych przypadkach.

Pytanie

Czy transakcja nabycia przez Wnioskodawcę, jako cesjonariusza, wierzytelności poprzez zawarcie umowy sprzedaży wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy opisana we wniosku transakcja nabycia przez Wnioskodawcę jako cesjonariusza wierzytelności poprzez zawarcie umowy sprzedaży wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynikają z przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. I tak, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z art. 7 ust. 1 tej ustawy wynika, że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, zaś zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 tej ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że dla przyjęcia by usługa podlegała obowiązkowi podatkowemu z tytułu podatku od towarów i usług konieczne jest spełnienie warunków: istnienia dwóch podmiotów - usługodawcy i usługobiorcy, istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą z których jeden świadczy usługę a drugi płaci za nią wynagrodzenie, przy czym pomiędzy czynnością podlegającą opodatkowaniu (usługa), a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek (por. wyrok III SA/Wa 252/08, z 19 maja 2008 r., wyrok NSA z 19 marca 2012 r. sygn. akt I FPS 5/11 czy sygn. akt I FSK 29/13 z 17 grudnia 2013 r.). Tymczasem samo nabycie wierzytelności przez Spółkę prowadzi wyłącznie do zmiany osoby wierzyciela i wstąpienia nabywcy - cesjonariusza w miejsce zbywcy - cedenta i zapłaty ceny.

W ocenie Wnioskodawcy czynność cesji wierzytelności nie podlega po stronie nabywcy (Spółki) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za czym przemawia fakt, że obok transakcji kupna wierzytelności Wnioskodawca jako nabywca nie będzie świadczył żadnych usług za wynagrodzeniem na rzecz ich zbywcy. Sam zakup wierzytelności za określoną cenę nie może być uznany za świadczenie usług przez nabywcę. Wnioskodawca uważa, że transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, nie może być zakwalifikowana jako świadczenie przez niego usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.

Wskazać należy, że w wyroku z 29 października 2008 r. C-246/08 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że jeżeli działalność usługodawcy polega wyłącznie na świadczeniu usług bez bezpośredniego świadczenia wzajemnego, brak jest podstawy opodatkowania i usługi te nie podlegają tym samym podatkowi VAT (teza 43). Świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest odpłatnie w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy, jeżeli pomiędzy usługodawcą, a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (teza 44). Kwestia odpłatności i bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem była podnoszona także w wyrokach TSUE z 8 marca 1988 r. w sprawie 102/86, z 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93. Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku sygn. akt I SA/Łd 351/11 uznał, że usługa ściągnięcia długu związana jest nie tylko z przelewem wierzytelności, ale i z równoczesnym wynagrodzeniem (prowizją) za tę usługę.

Z powyższego wynika, że nabycie wierzytelności nie pozwala na uznanie świadczenia na rzecz zbywcy za usługę w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy VAT (odpłatną), gdyż w takiej sytuacji nie powstaje po stronie usługodawcy (Spółki) zobowiązanie do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Gdyby cesjonariusz (kupujący) otrzymał wynagrodzenie, czy to rzeczywiście otrzymane, czy też w postaci świadczenia wzajemnego, to wówczas usługa wykonana przez cesjonariusza (nabywcę) na rzecz cedenta (zbywcy) byłaby usługą odpłatną, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W opisanym w niniejszej sprawie zdarzeniu przyszłym nabycie wierzytelności nastąpi na własny rachunek i ryzyko Spółki, bez wskazania, że czynność ta wykonana jest za określonym wynagrodzeniem Spółki w formie prowizji, czy premii del credere, z czego należy wnosić, że czynność nabycia wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy,

towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wskazać należy, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem przeważającej Państwa działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej. Przedmiotem Państwa działalności nie jest zakup ani windykacja wierzytelności. Są Państwo podatnikiem podatku od towarów i usług.

Kupili Państwo od innej osoby prawnej wierzytelność w wysokości (...) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 31 maja 2019 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

Wierzytelność ta została stwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla przez Sąd Okręgowy (...). wraz z klauzulą wykonalności z (...)., po zaskarżeniu go zarzutami - utrzymanym wyrokiem tegoż Sądu z (...)., a następnie po wniesieniu przez dłużników apelacji, utrzymanym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z (...).

Transakcja została dokonana na podstawie umowy cesji wierzytelności regulowanej przepisami art. 509 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Zgodnie z postanowieniami umowy cesji wierzytelności, w zamian za wierzytelność sprzedający otrzymał jednorazową zapłatę w kwocie (...) zł. Zawarta umowa cesji ma charakter odpłatny, wynagrodzenie dla sprzedającego ustalone zostało kwotowo i wypłacone. Wynagrodzenie przysługiwało sprzedającemu jedynie w związku z cesją wierzytelności. W ramach umowy nabyli Państwo wierzytelność jako przedsiębiorca we własnym imieniu, na własny rachunek i ryzyko. Poza zakupem wierzytelności nie są Państwo zobowiązani do dokonania żadnych innych dodatkowych świadczeń na rzecz zbywcy wierzytelności. Jako cesjonariusz nie otrzymali Państwo ani nie otrzymają od zbywcy wynagrodzenia ani innego świadczenia wzajemnego i nie będą Państwo świadczyć żadnych usług na jego rzecz.

Przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelności jest wierzytelność wymagalna lecz sporna co do zasady i wysokości, której pełne ryzyko wyegzekwowania będą ponosić wyłącznie Państwo, jako cesjonariusz. Wierzytelność w momencie jej nabycia, należała do tzw. „wierzytelności trudnych”, tj. obarczona jest ryzykiem braku wyegzekwowania, jest to wierzytelność, co do której istnieje wątpliwość czy zostanie zaspokojona w szacowanej wysokości.

Zgodnie z postanowieniami umowy między cedentem a Państwem, w związku z dokonaną cesją nie wystąpią dalsze zobowiązania. W momencie zawierania umowy nie świadczyli Państwo na rzecz zbywcy żadnych usług oraz nie otrzymali od zbywcy żadnego wynagrodzenia. Na mocy przedmiotowej umowy sprzedaży wierzytelności wstąpili Państwo we wszelkie prawa pierwotnego wierzyciela. Umowa cesji wierzytelności nie zawiera postanowień umożliwiających dokonanie zwrotu wierzytelności lub ich części w określonych przypadkach.

W Państwa ocenie cena nabycia wierzytelności odzwierciedla jej rzeczywistą wartość. Wierzytelność nabyta została po cenie niższej niż jej wartość nominalna, niemniej nabywanie tzw. „wierzytelności trudnych”, które obarczone jest ryzykiem gospodarczym braku ich wyegzekwowania, co do zasady odbywa się w oparciu o ceny niższe od ich wartości nominalnych, dlatego, w Państwa ocenie uzasadnione jest twierdzenie, że cena nabycia wierzytelności odpowiada jej wartości rynkowej w chwili nabycia.Wierzytelność w łącznej kwocie (...) zł nabyta została za cenę 140.000 zł, tj. po cenie niższej niż wartość nominalna wierzytelności.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy transakcja nabycia przez Państwa jako cesjonariusza wierzytelności poprzez zawarcie umowy sprzedaży wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości, w pierwszej kolejności wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Stosownie do treści art. 509 § 1 tej ustawy,

wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 cyt. ustawy,

wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Z kolei art. 510 § 1 ww. ustawy stanowi, że

umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zatem wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest więc prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku zbycia wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności.

W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność nabywca zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy zbywca przeniesie wierzytelność na nabywcę, a on zapłaci mu cenę za przenoszoną wierzytelność (w sytuacji, kiedy transakcja ta będzie miała charakter odpłatny).

Nabycie wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności, a jej nabywcą. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że

„Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”.

W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że

„Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty. Odnosząc się do sytuacji przedstawionej we wniosku wskazać należy, że wskazana wierzytelność to wierzytelność stwierdzona z prawomocnym nakazem zapłaty. Jest wierzytelnością sporną, która była kwestionowana przez wierzyciela w kilkuletnim sporze sądowym, co do której istnieje ryzyko nieściągalności. W takiej sytuacji należy uznać, że istnieje uzasadniona wątpliwość ściągnięcia tego długu oraz istnieje wątpliwość, czy wierzytelność ta zostanie w ogóle zaspokojona. Zatem ww. wierzytelność wymagalną należy uznać za wierzytelność „trudną”.

W konsekwencji powyższego, w związku z nabyciem opisanej wierzytelności nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, tym samym transakcja ta pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług - nie stanowi usługi w rozumieniu ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (....). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00