Interpretacja indywidualna z dnia 1 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.1.2024.1.KR

Skutki podatkowe zawarcia ugody z bankiem.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni wraz z mężem (dalej: Kredytobiorcy) zawarli w dniu 6 listopada 2007 r. z (…) (dalej: Bank) umowę kredytu nr (…). Kredyt został udzielony na cel zakupu pierwszego lokalu mieszkalnego.

Zawarta umowa była umową kredytu denominowanego do waluty Frank szwajcarski i wskazywała na kwotę kredytu w wysokości (…) CHF. Kredyt został kredytobiorcom wypłacony w walucie Polski złoty w łącznej kwocie (…) PLN. Kredyt został przez kredytobiorców spłacony w kwocie (…) PLN oraz (…) CHF. Wnioskodawczyni wraz z współkredytobiorcą pozostają małżeństwem, a ich ustrój majątkowy to umowna rozdzielność majątkowa. Kredyt był spłacany przez Kredytobiorców w ramach ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej, a następnie wspólnie w częściach równych. Kredytobiorcy wystąpili wobec Banku z pozwem o unieważnienie umowy kredytu nr (…) z powodu zawarcia w umowie kredytu abuzywnych postanowień dotyczących przeliczania kwot przy wypłacie kredytu oraz przy spłacie rat kapitałowo-odsetkowych. Postępowanie w tym zakresie prowadzone było przez Sąd Okręgowy (…) w sprawie o sygnaturze akt: (…). W dniu 23 listopada 2023 r. Kredytobiorcy zawarli z Bankiem pozasądową ugodę dotyczącą realizacji umowy kredytu z dnia 6 listopada 2007 r. nr (…). Zgodnie z powołaną ugodą Kredytobiorcy i Bank wzajemnie ustalili, że w związku z niepewnością co do ważności umowy z dnia 6 listopada 2007 r. oraz skutków tej nieważności – postanowili, że zakończą jej realizację w sposób zabezpieczający obie strony przed ewentualnymi negatywnymi skutkami tej nieważności. Zgodnie z porozumieniem zawartym w ugodzie Bank zobowiązał się do wypłaty na rzecz Kredytobiorców łącznie kwoty (…) PLN, oddzielnie po (…) PLN na każdego z Kredytobiorców. Zobowiązanie Banku stanowi zwrot na rzecz Kredytobiorców kwot zapłaconych na rzecz Banku nienależnie (zawyżonych) rat kapitałowo-odsetkowych w ramach spłaty kredytu nr (…). W ramach ugody Kredytobiorcy i Bank ustalili, że w związku z jej zawarciem nie będą w przyszłości występować względem siebie z innymi roszczeniami wynikającymi z umowy kredytu nr (…). W ramach ugody Kredytobiorcy nie uzyskali od Banku odszkodowania lub wynagrodzenia z tytułu jej zawarcia. W związku z zawartą ugodą Kredytobiorcy cofnęli powództwo w sprawie (…).

Pytanie

Czy otrzymana przez Wnioskodawczynię na podstawie zawartej w dniu 23 listopada 2023 r. ugody pozasądowej z (…) kwota (…) PLN stanowi przychód skutkujący obowiązkiem podatkowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota (…) PLN uzyskana na podstawie ugody z dnia 23 listopada 2023 r. nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 10 oraz art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT. Kwota (…) PLN jest częściowym zwrotem wcześniej wpłaconych przez Wnioskodawczynię kwot w związku z wykonywaniem nieważnej umowy kredytu bankowego. Otrzymana przez Wnioskodawczynię w ramach ugody z dnia 23 listopada 2023 r. kwota nie stanowi przysporzenia majątkowego, a stanowi zwrot wcześniej przekazanych na rzecz Banku kwot rat kapitałowo-odsetkowych. Zdaniem Wnioskodawczyni, z opisanych powodów wypłaconej w ramach ugody z dnia 23 listopada 2023 r. kwoty nie można traktować jako przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w rozumieniu art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie podlega ona opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

-dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

-dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W tym miejscu należy wyjaśnić, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia (nienależnie zawyżonych rat kapitałowo-odsetkowych), to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Pani przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W konsekwencji Pani stanowisko należało uznać za prawidłowo.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).