Interpretacja indywidualna z dnia 20 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.652.2023.2.JG

Brak opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego od pracownika zwrotu kosztów benzyny z tytułu zwrotu niezatankowanego samochodu używanego na cele prywatne.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 22 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego od pracownika zwrotu kosztów benzyny z tytułu zwrotu niezatankowanego samochodu używanego na cele prywatne. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 12 stycznia 2024 r. (wpływ 12 stycznia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (dalej: Spółka) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Głównym przedmiotem działalności Spółki, jako generalnego wykonawcy, są roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych oraz wznoszenie kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz budownictwo ogólne, wykonywanie robót ogólnobudowlanych związanych z wznoszeniem budynków.

Spółka posiada flotę samochodów służbowych, wykorzystywanych do działalności gospodarczej Spółki. Spółka nie prowadzi ewidencji, o której mowa w art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.; dalej: ustawa o VAT), z uwagi na fakt, że samochody są wykorzystywane do tzw. działalności mieszanej, tj. zarówno na cele działalności gospodarczej Spółki (tj. do wykonywania czynności opodatkowanych VAT), jak i na cele prywatne pracowników Spółki. W praktyce, ponad połowa jazd odbywa się dla celów działalności gospodarczej Spółki. W konsekwencji, Spółce przysługuje prawo do częściowego (50%) odliczenia podatku VAT od wydatków, związanych z eksploatacją samochodów, jak również do zaliczenia 75% kosztów związanych z eksploatacją samochodów do kosztów uzyskania przychodów na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).

Samochody wchodzące w skład floty Spółki są napędzane benzyną bezołowiową lub olejem napędowym (brak samochodów napędzanych LPG). W Spółce występują również przypadki nieodpłatnego udostępniania samochodu pracownikowi Spółki (zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę) wyłącznie do jazd prywatnych (przykładowo na okres urlopu lub weekendowo). Jednocześnie należy zaznaczyć, że przypadki te nie stanowią sytuacji, w których dany samochód jest wykorzystywany przez Spółkę wyłącznie na cele prywatne pracowników (każdy samochód jest wykorzystywany do celów mieszanych).

Zgodnie z przyjętymi założeniami, udostępniany samochód (w momencie udostępnienia) powinien być sprawny i przygotowany do jazdy, tj. w szczególności powinien mieć zatankowane paliwo. Udostępnienie samochodu powinno odbywać się na zasadach przewidzianych w wewnętrznym regulaminie Spółki, określającym zasady eksploatacji i korzystania z samochodów, w tym na cele prywatne pracowników (dalej: Polityka Samochodowa).

W związku z udostępnieniem samochodów do celów prywatnych pracowników Spółka rozpoznaje u pracownika przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia, zgodnie z art. 12 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.). Jeśli samochód zostanie zwrócony przez pracownika bez uzupełnionego baku, wówczas Spółka dokona tankowania we własnym zakresie tak, aby samochód mógł być dalej wykorzystywany do działalności gospodarczej Spółki. W praktyce, tankowanie zostanie dokonane przez jednego z pracowników Spółki w czasie przeznaczonym na wykonywanie obowiązków służbowych.

Po upływie okresu korzystania z samochodu - na podstawie Polityki Samochodowej - pracownik będzie obciążany kosztami związanymi z zatankowaniem przez Spółkę paliwa zużytego przez pracownika do jazd prywatnych (dalej: Opłata).

Opłata zostanie pobrana poprzez potrącenie z najbliższego wynagrodzenia pracownika. W przypadku samochodów służbowych udostępnionych konkretnym pracownikom do indywidualnego wykorzystania w celu realizacji przez nich obowiązków i zadań służbowych (samochody funkcyjne), rozliczenie paliwa nastąpi po zakończeniu miesiąca. W przypadku samochodów funkcyjnych, również może się zdarzyć że pracownik nie uzupełni paliwa w dostatecznej ilości zużytej na cele jazdy prywatnej. Ponadto należy wskazać, że generalnie samochody, którymi dysponuje Spółka w większości są wykorzystywane do jazd służbowych (co do zasady powyżej 50% przejazdów tych samochodów), natomiast udostępnianie ich pracownikom wyłącznie do jazd prywatnych stanowi zdecydowaną mniejszość jazd ww. samochodów.

Pytanie

1.Czy otrzymanie Opłaty przez Spółkę będzie pozostawało poza zakresem opodatkowania VAT?

2.W przypadku uznania przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, że Opłata będzie podlegała opodatkowaniu VAT, czy na Spółce będzie ciążył obowiązek zaewidencjonowania otrzymania Opłaty przy zastosowaniu kasy rejestrującej?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Państwa zdaniem otrzymanie Opłaty przez Spółkę będzie pozostawało poza zakresem opodatkowania VAT.

Ad 2

W przypadku uznania przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, że Opłata będzie podlegała opodatkowaniu VAT, Państwa zdaniem Spółka będzie zwolniona z obowiązku ewidencjonowania otrzymania Opłaty na kasie rejestrującej.

Uzasadnienie

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Podobnie zgodnie z art. 24 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa VAT”) „Świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi „dostawy towarów”.

Zgodnie z poglądami prezentowanymi przez przedstawicieli doktryny prawa podatkowego: „Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług mogą więc zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę a ich beneficjentem istnieje jawny lub choćby dorozumiany stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie) ”.

[Matarewicz Jacek, Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany; Opublikowano: LEX/el. 2023].

Organy podatkowe wskazują, że pojęcie świadczenia, co stanowi istotę usługi, należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. W tym zakresie przywoływana jest treść art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, zgodnie z którym Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Świadczenie obejmuje zarówno aktywność podmiotu (działanie), jak i brak tej aktywności (zaniechanie). Z jednej strony świadczenie polega zatem na czynieniu, a z drugiej na nie czynieniu oraz znoszeniu, tolerowaniu określonych stanów rzeczy.

Powyższe stanowisko zostało oparte na regulacji art. 25 Dyrektywy VAT, zgodnie z którym Świadczenie usług może obejmować między innymi jedną z następujących czynności:

a)przeniesienie praw do wartości niematerialnych, bez względu na to, czy są one przedmiotem dokumentu ustanawiającego tytuł prawny, czy nie;

b)zobowiązanie do zaniechania działania lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

c)świadczenie usług na podstawie nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu lub z mocy prawa.

Z powyższych przepisów wynika, że definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zauważyć przy tym należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odszkodowanie jest z kolei pojęciem niezdefiniowanym w ustawie o VAT. Natomiast w świetle uregulowań zawartych w ustawie z dnia z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, z zm.; dalej: „Kodeksem cywilny”) jest ono zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.

Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Natomiast na podstawie art. 363 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle przywołanych wcześniej przepisów, istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Powyższe konkluzje znajdują potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 stycznia 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.836.2022.1.KO) wskazano, że: „W świetle przywołanych wcześniej przepisów, istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku przysługująca Państwu należność od wykonawcy nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz odszkodowaniem. W rozpatrywanej sprawie wykonawca w trakcie wykonywania zadania inwestycyjnego zniszczył elewację. Należność od wykonawcy stanowi wartość robót odtworzeniowych docieplenia elewacji, która została zniszczona przez wykonawcę. W konsekwencji należność od wykonawcy obejmująca równowartość robót odtworzeniowych docieplenia elewacji nie stanowi wynagrodzenia za świadczenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Przedstawione stanowisko w zakresie odszkodowań prezentowane jest również w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 lipca 2016 r. (sygn. I FSK 226/15): „Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie pozostaje natomiast ocena, czy opisane we wniosku o interpretację świadczenie wypłacone na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy najemcą a wynajmującym, którym rozwiązano przed terminem umowę najmu zawartą na czas określony należy uznać za wynagrodzenie za usługę, czy też właśnie odszkodowanie. Należy przy tym przyznać rację Ministrowi Finansów, że o charakterze danego świadczenia nie decyduje nadana mu przez strony danej czynności nazwa ale jego cechy istotne z punktu widzenia prawa podatkowego. Słusznie zwrócono także uwagę w zaskarżonej interpretacji, że cechą odszkodowania jest jedynie naprawienie szkody, które nie wiąże się z żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony podatnika”.

Odnosząc powyższe do sprawy będącej przedmiotem niniejszego wniosku należy wskazać, że w ocenie Spółki Opłata będzie miała w swojej istocie właśnie charakter odszkodowawczy i dlatego nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT. Takie stanowisko wynika z tego, że Opłata będzie pobierana w przypadku zwrotu przez pracownika samochodu z nieuzupełnionym paliwem, które zostało zużyte do jazd prywatnych. Tym samym Spółka pobierając Opłatę będzie sobie rekompensowała utratę paliwa, które znajdowało się w samochodzie w momencie jego udostępnienia pracownikowi.

Należy w szczególności podkreślić, że zdaniem Spółki w związku z wniesieniem Opłaty - w drodze jej potrącenia z wynagrodzenia - pracownik nie będzie otrzymywał żadnego ekwiwalentnego świadczenia, co jest warunkiem podlegania opodatkowaniu VAT.

Podsumowując, w ocenie Spółki Opłata w istocie stanowi odszkodowanie (brak wystąpienia ekwiwalentnych świadczeń) i w konsekwencji jej otrzymanie będzie pozostawało poza zakresem opodatkowania VAT.

Ad 2

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Jednocześnie w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2442 ze zm.; dalej: Rozporządzenie) zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W pozycji nr 34 załącznika do Rozporządzenia wskazano dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali.

W § 4 Rozporządzenia zawarte są wyłączenia ze zwolnień wymienionych w § 2.

Mając na uwadze powyższe regulacje, w przypadku uznania przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, że Opłata będzie podlegała opodatkowaniu VAT, na Spółce nie będzie ciążył obowiązek zaewidencjonowania Opłaty na kasie rejestrującej. Jeśli organ podatkowy uzna, że Opłata podlega opodatkowaniu VAT, wówczas w ocenie Spółki należy uznać, że jest to wynagrodzenie za świadczenie usług, a nie dostawę towarów.

Takie stanowisko Spółki wynika z tego, że w związku z wniesieniem Opłaty Spółka dokona określonych czynności, tj. jeden z jej pracowników, w czasie przeznaczonym na wykonywanie obowiązków służbowych, zatankuje zwrócony samochód, aby samochód ten mógł być dalej wykorzystywany do działalności gospodarczej Spółki. Innymi słowy, trudno uznać, że w opisanym zdarzeniu przyszłym wystąpi dostawa towarów, tj. sprzedaż paliwa przez Spółkę na rzecz pracownika.

W związku z wniesieniem Opłaty pracownik nie nabędzie prawa do rozporządzania jak właściciel jakimkolwiek paliwem - z jego perspektywy najistotniejsze jest to, że dzięki Opłacie sam nie będzie musiał dokonywać czynności zatankowania samochodu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że usługa wykonywana przez Spółkę na rzecz pracownika w związku z Opłatą (przy założeniu, że Dyrektor Krajowej Informacji nie podzieli stanowiska Spółki, że Opłata w istocie stanowi odszkodowanie):

• spełnia warunki zwolnienia wymienione w pozycji nr 34 załącznika do Rozporządzenia,
• nie jest objęta wyłączeniem ze zwolnienia z obowiązku dokonywania rejestracji na kasie rejestrującej, o którym mowa w § 4 Rozporządzenia.

Podsumowując, jeśli organ podatkowy uzna, że Opłata będzie podlegała opodatkowaniu VAT, na Spółce nie będzie ciążył obowiązek zaewidencjonowania Opłaty na kasie rejestrującej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stwierdzić zatem należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług, transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Powołany przepis wskazuje, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi, według ustawy, jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Przez świadczenie usług należy zatem, rozumieć każde zachowanie się podatnika - nie będące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu.

Z przytoczonych wyżej regulacji wynika, że czynności, które podlegają opodatkowaniu (dostawa towarów oraz świadczenie usług) muszą mieć charakter odpłatny. Odpłatność oznacza w tym przypadku wykonanie ich za wynagrodzeniem. Istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą i otrzymaną zapłatą. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Ponadto, stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka posiada flotę samochodów służbowych, wykorzystywanych do działalności gospodarczej Spółki. Spółce przysługuje prawo do częściowego odliczenia podatku VAT od wydatków, związanych z eksploatacją samochodów. W Spółce występują również przypadki nieodpłatnego udostępniania samochodu pracownikowi Spółki wyłącznie do jazd prywatnych. Zgodnie z przyjętymi założeniami, udostępniany samochód powinien mieć zatankowane paliwo. Jeśli samochód zostanie zwrócony przez pracownika bez uzupełnionego baku, wówczas Spółka dokona tankowania we własnym zakresie tak, aby samochód mógł być dalej wykorzystywany do działalności gospodarczej Spółki. Po upływie okresu korzystania z samochodu pracownik będzie obciążany kosztami związanymi z zatankowaniem przez Spółkę paliwa zużytego przez pracownika do jazd prywatnych. Opłata zostanie pobrana poprzez potrącenie z najbliższego wynagrodzenia pracownika.

Na tle powyższego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy otrzymana przez Spółkę Opłata powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT.

Państwa zdaniem wniesiona Opłaty - w drodze jej potrącenia z wynagrodzenia będzie stanowiło odszkodowanie.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości jak i do Państwa stanowiska w oparciu o przedstawiony opis sprawy, należy powołać art. 361 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) zgodnie z którym:

§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Natomiast na podstawie art. 363 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Analizując powyższe przepisy wskazać należy, że wbrew twierdzeniu Spółki, Opłata za zużyte paliwo nie pełni funkcji odszkodowania, gdyż odszkodowanie stanowi rekompensatę za wyrządzoną szkodę. Szkoda natomiast odnosi się do wszelkich uszczerbków w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których poszkodowany doznał wbrew swej woli. W opisanym przypadku Pracownik nie wyrządził Spółce szkody. Pracownik zwrócił wprawdzie samochód służbowy wykorzystywany do celów prywatnych bez uzupełnionego paliwa. Jednakże za zużyte paliwo zostanie obciążony poprzez potrącenie Opłaty z wynagrodzenia. Zatem Spółka nie poniesie żadnej szkody związanej ze zwrotem samochodu z pustym bakiem.

Dokonując rozstrzygnięcia ww. kwestii będącej przedmiotem Państwa wątpliwości, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie otrzymanie Opłaty przez Spółkę będącej kosztem paliwa jakie Pracownik zużył wykorzystujac samochód służbowy dla celów prywatnych, nie stanowi wynagrodzenia za jakiekolwiek czynności występujące pomiędzy Spółką a Pracownikiem. Należy mieć bowiem na względzie, że podmioty te zgodnie z przyjętymi założeniami ustaliły, że udostępniany samochód powinien mieć zatankowane paliwo, tj. pracownik powinien ponosić koszt paliwa wykorzystanego przez niego do celów prywatnych.

Jak już powyżej wskazano, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy należy rozumieć każde zachowanie się podatnika - nie będące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieuczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazaliście Państwo, że w przypadku, gdy samochód zostanie zwrócony przez pracownika bez uzupełnionego baku, wówczas Spółka dokona tankowania we własnym zakresie, a Opłata zostanie pobrana poprzez potrącenie z najbliższego wynagrodzenia pracownika. Tak więc w przedstawionej sytuacji, brak jest jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego z tytułu którego Spółka miałaby odnieść określone i wymierne korzyści. Pobrana przez pracodawcę Opłata nie stanowi zatem wynagrodzenia za jakiekolwiek czynności, lecz jest zgodnie z umową zwrotem kosztów paliwa, które zobowiązany był zapłacić pracownik.

Wobec tego, w przedstawionych we wniosku okolicznościach, Opłata z tytułu zużytego paliwa nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie wskazać należy, że z tytułu tych rozliczeń nie dochodzi również do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż Pracownik dokonuje zatem Opłaty za zużyte paliwo na własne cele.

W konsekwencji powyższego, po stronie Spółki nie dochodzi do odpłatnej dostawy towarów (paliwa) na rzecz Pracownika, ani też do odpłatnego świadczenia usług, gdyż paliwo to wykorzystane zostało do celów prywatnych Pracownika, a jego równowartość w formie Opłaty zostanie Pracownikowi pobrana z wynagrodzenia. W związku z tym otrzymanie Opłaty przez Spółkę będzie pozostawało poza zakresem opodatkowania VAT.

W rezeltacie odpowiadając na Państwa pytanie nr 1 stwierdzić należy, że otrzymanie Opłaty przez Spółkę nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.

W związku z tym, Państwa stanowisko, zgodnie z którym otrzymanie Opłaty przez Spółkę będzie pozostawało poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT uznaję za prawidłowe, a tym samym odpowiedź na pytanie nr 2 wniosku jest bezzasadna.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).