Interpretacja indywidualna z dnia 8 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.235.2023.4.MD

Darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa z ojca na syna, dokonana w akcie notarialnym.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 10 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa ojca dla syna, dokonanej aktem notarialnym. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – 2 lutego 2024 r. (wpływ 2 lutego 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pana ojciec zamierza dokonać na Pana rzecz darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej zwanej również jako: „ZCP”). Przedmiotem darowizny, którą Pana ojciec planuje dokonać na Pana rzecz, będzie zespół funkcjonalnie ze sobą połączonych składników materialnych i niematerialnych, w ramach części przedsiębiorstwa o zakresie działalności usługi budowlane.

W skład ZCP mającej być przedmiotem darowizny wchodzą:

(…).

Darowizna ZCP skutkować także będzie przeniesieniem praw i obowiązków wynikających ze stosunków pracy (z mocy prawa w trybie art. 23 Kodeksu pracy).

Jest Pan wspólnikiem spółki cywilnej (…).

Po otrzymaniu darowizny ZCP, zamierza Pan kontynuować działalność w zakresie usług budowlanych w formie spółki cywilnej bądź indywidualnej działalności gospodarczej. Jest Pan opodatkowany podatkiem liniowym i taką formę opodatkowania zamierza kontynuować oraz będzie prowadzić „podatkową książkę przychodów i rozchodów” bądź pełną księgowość zgodnie z ustawą o rachunkowości. Środki trwałe, które mają być przedmiotem darowizny były i są amortyzowane w działalności gospodarczej przyszłego darczyńcy. Z uwagi na wieloletnie prowadzenie działalności gospodarczej przez przyszłego darczyńcę niektóre środki trwałe zostały całkowicie zamortyzowane, a niektóre zostały zamortyzowane jedynie częściowo.

Treść uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego, jako że wpływa wyłącznie na kwestie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, została przywołana w interpretacji dotyczącej tego podatku.

Pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn

Czy darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) dokonana przez Pana ojca na Pana rzecz w formie aktu notarialnego będzie zwolniona od podatku od spadku i darowizn pomimo niezgłoszenia tego faktu do Naczelnika Urzędu Skarbowego? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) dokonana przez Pana ojca Wnioskodawcy na Pana rzecz w formie aktu notarialnego będzie zwolniona od podatku od spadków i darowizn, pomimo niezgłoszenia tego faktu do Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Natomiast z treści art. 890 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny; umowa taka – powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona, chyba, że przepisy wymagają formy szczególnej ze względu na przedmiot darowizny, np. akt notarialny przy darowiźnie nieruchomości.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Jak stanowi art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z art. 4a ust. 2 tej ustawy wynika, że jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

W myśl art. 4a ust. 3 cyt. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż zwolnienie określone w treści art. 4a mające zastosowanie do nabycia przez osoby z najbliższej rodziny, ściśle określone w treści art. 4a powołanej ustawy, nie jest ani zwolnieniem ograniczonym kwotowo ani zwolnieniem warunkowym. Z powołanego przepisu art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wynika by ustawodawca obwarował to zwolnienie podatkowe dodatkowymi warunkami do spełnienia oprócz przesłanki zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych oraz udokumentowania ww. darowizn w przypadku nabycia środków pieniężnych.

Zwolnienie to przysługuje bez względu na wartość przedmiotu nabycia. W związku z powyższym, darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) aktem notarialnym zwolnienia jest od podatku od spadków i darowizn i tym samym nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn. Nie ma Pan również obowiązku zgłoszenia darowizny ZCP do organu podatkowego, gdyż czynność ta będzie dokonana w formie aktu notarialnego.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, powyżej przywołaliśmy tylko tę część Pana stanowiska, która odnosi się do podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 i § 2 cyt. Kodeksu:

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 18 omawianej ustawy:

Co do zasady − darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się na podstawie stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 4a ust. 4 omawianej ustawy:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że darczyńca (ojciec) zamierza przekazać Panu (synowi), w darowiźnie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w formie aktu notarialnego.

Jak więc wynika z opisu sprawy, darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa ma zostać dokonana pomiędzy osobami należącymi do zerowej grupy, czyli osób wymienionych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zatem z uwagi na fakt, że darowizna zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy ojcem a synem), będzie korzystała ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem po Pana stronie, jako obdarowanego, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Podkreślić przy tym należy, że skoro umowa darowizny zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to – w celu skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa powyżej – nie będzie miał Pan obowiązku zgłoszenia jej do naczelnika urzędu skarbowego.

Z treści art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (jak już wyżej wskazano) co prawda wynika, iż jednym z warunków skorzystania ze zwolnienia jest zgłoszenie przez nabywcę właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nabycia rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek taki nie obejmuje jednak przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron (art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Zatem dla celów skorzystania przez Pana ze zwolnienia podatkowego nie wystąpi obowiązek zgłoszenia nabycia ww. ZCP właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.