Interpretacja indywidualna z dnia 30 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.500.2023.2.RST
Posiadanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, miejsce opodatkowania usług oraz prawo do zwrotu podatku.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 października 2023 r. wpłynął za pośrednictwem ePUAP Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, miejsca opodatkowania usług oraz zwrotu podatku. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 grudnia 2023 r. przesłanym za pośrednictwem ePUAP (wpływ 21 grudnia 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca (Spółka) posiada siedzibę działalności gospodarczej na terenie Niemiec. W Niemczech Spółka jest również zarejestrowana dla celów VAT. Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie (...). Spółka w 2022 r. utworzyła w Polsce oddział przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział jest wpisany do KRS. Wpis do KRS o rejestracji w KRS Oddziału zagranicznego przedsiębiorcy został dokonany (…) 2022 r. Oddział nie jest odrębną od Spółki jednostką. Oddział Spółki jest natomiast odrębnym płatnikiem w zakresie składek ZUS oraz zaliczek na podatek PIT w odniesieniu do wynagrodzeń wypłacanych pracownikom zatrudnionym w Polsce (posługuje się w tym zakresie NIP (…)). Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego w Polsce (utworzyła zakład dla celów podatku dochodowego) i dla celów podatku dochodowego Spółka posługuje się numerem NIP (…).
Oddział Spółki w Polsce zajmuje się działalnością promocyjną i pozyskaniem klientów dla Spółki w Polsce. Klientami Spółki są wyłącznie przedsiębiorcy (podatnicy VAT). Oddział przekazuje Spółce informację o zamówieniach złożonych przez polskich klientów, następnie Spółka na podstawie takich zamówień realizuje dostawy towarów z Niemiec do Polski, do polskich klientów (Spółka aktualnie realizuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów z terytorium Niemiec).
Spółka wynajmuje w Polsce powierzchnię biurową, w której na co dzień przebywają jej pracownicy. Spółka ma zawartą umowę najmu. Na potrzeby wykonywania przez pracowników zatrudnionych w Oddziale ich obowiązków służbowych Spółka wynajmuje samochody oraz nabywa paliwo do nich. Spółka posiada również rachunek bankowy w banku mającym siedzibę na terytorium Polski.
Od marca 2022 do czerwca 2022 r. Spółka zatrudniała w Polsce 1 osobę. Od czerwca 2022 r. zatrudnienie zwiększono do 2 osób, natomiast od października 2023 r. zatrudnienie zwiększono do 3 osób (zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę). Pracownicy realizują czynności w zakresie promocji i reklamy produktów Spółki w Polsce, ich zadaniem jest poszukiwanie klientów na towary Spółki. Poza trzema ww. osobami zatrudnionymi w Oddziale Spółki w Polsce, od 1 kwietnia 2022 r. do Oddziału Spółki została oddelegowana do pracy z Niemiec ze Spółki jedna osoba. Osoba ta zarządza Oddziałem Spółki w Polsce, prowadzi sprawy administracyjne, a także podejmuje decyzje handlowe.
Spółka nabywa w Polsce od polskich podatników podatku od towarów i usług towary i usługi, które są niezbędne do pracy pracownikom Oddziału Spółki w Polsce. Wśród towarów i usług nabywanych przez Spółkę można wskazać m.in. usługi najmu powierzchni biurowej, wodę, energię elektryczną, usługi sprzątania biura, usługi hotelowe (dotyczą pracowników przebywających w delegacji), usługi w zakresie obsługi kadrowo-płacowej pracowników i osoby oddelegowanej do pracy w Polsce, sprawozdawczości podatkowej, usługi i materiały o charakterze reklamowym i marketingowym, usługi najmu samochodów osobowych i koszty paliwa (samochody i paliwo są wykorzystywane przez pracowników zatrudnionych w Polsce w związku z realizacją ich zadań służbowych). Zakupione towary i usługi nie są przedmiotem dalszej odsprzedaży, są wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki.
Spółka, co do zasady w umowach czy też w fakturach z tytułu zakupionych w Polsce towarów czy usług jest oznaczana jako: (…) GmbH (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) Oddział w Polsce. W przypadku umowy najmu jako stronę tej umowy wskazano Spółkę, bez wskazywania jej Oddziału. W okresie od początku utworzenia Oddziału (tj. od marca 2022 r.) do dnia złożenia niniejszego wniosku Spółka nie realizowała dostaw towarów ani nie świadczyła usług opodatkowanych w Polsce, Spółka realizowała i nadal realizuje jednak sprzedaż opodatkowaną na terenie Niemiec. Zakupy dokonywane w Polsce są związane z działalnością gospodarczą Spółki.
Spółka planuje również rozpoczęcie sprzedaży swoich towarów do klientów w Polsce oraz w Czechach. Spółka będzie dokonała wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w Polsce. Następnie towary przeznaczone do sprzedaży za pośrednictwem internetowych platform handlowych będą przechowywane w magazynie w Polsce i stamtąd będą wysyłane do klientów w Polsce i w Czechach. Podmioty prowadzące internetową platformę handlową będą zapewniały realizację transakcji, w tym pakowanie towaru oraz obsługę płatności.
Spółka jest obecnie w trakcie procesu rejestracji jako podatnik VAT czynny w Polsce. Wśród usług nabywanych przez Spółkę w Polsce i wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki są zarówno usługi, dla których miejsce ich świadczenia ustalane jest zgodnie z zasadą ogólną określoną w art. 28b Ustawy VAT, jak i usługi, dla których miejsce ich świadczenia jest ustalane na zasadach szczególnych określonych w art. 28e-28n Ustawy VAT. Ponadto, wśród usług nabywanych przez Spółkę w Polsce i wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki są usługi, w przypadku których nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego, zgodnie z art. 88 ust. 1 Ustawy VAT. Spółka zaznaczyła jednak, że niniejszy wniosek dotyczy wyłącznie prawa do zwrotu podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie usług, do których nie ma zastosowania art. 88 ust. 1 Ustawy VAT.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
1.na czym konkretnie polega, jakich konkretnie świadczeń dotyczy (jakie świadczenia obejmuje) działalność Państwa Spółki w kraju siedziby działalności gospodarczej, tj. w Niemczech;
(…) GmbH jest spółką handlową tzn. Spółka kupuje towary, a następnie sprzedaje je odbiorcom w Niemczech i innych krajach. Spółka handluje produktami biurowymi. Spółka nabywa towary w Niemczech lub za granicą; 1/3 nabywanych towarów jest produkowana w Niemczech przez podmiot powiązany, a 2/3 jest nabywane od innych dostawców.
2.w jaki sposób jest realizowana/zorganizowana działalności gospodarcza Państwa Spółki w kraju siedziby działalności gospodarczej (należało ogólnie bez wskazywania szczegółów lecz w sposób niebudzący wątpliwości wskazać jak Państwa Spółka prowadzi działalność w Niemczech np. czy działalność w kraju siedziby ogranicza się tylko do posiadania biura, w sposób ogólny jakie zasoby osobowe i techniczne Spółka posiada w kraju siedziby itp.);
Spółka kupuje i sprzedaje towary w Niemczech i za granicą. Spółka posiada biuro w (…) w Niemczech; Spółka posiada również magazyny, w których towary są przechowywane przed wysłaniem do klienta. Spółka zatrudnia w Niemczech ok. (…) osób. Pracownicy wspierają działania sprzedażowe Spółki, takie jak pozyskiwanie nowych klientów, wspieranie sprzedaży i procesu posprzedażowego; Spółka zajmuje się również logistyką i transportem towarów.
3.w związku z planowanym rozpoczęciem sprzedaży towarów Spółki do klientów w Polsce oraz w Czechach należało wskazać:
- czy magazyn w Polsce w którym będą przechowywane towary będzie należał do Spółki, należało wyjaśnić w tym wskazać w jaki sposób Państwa Spółka będzie pozyskiwała powierzchnię magazynową na terytorium Polski;
Spółka nie będzie właścicielem żadnego magazynu w Polsce. Spółka nie będzie bezpośrednio wynajmować magazynu w Polsce - Spółka będzie współpracować z właścicielem internetowej platformy handlowej i w tym zakresie zostanie zawarta umowa. Na podstawie umowy dostawca internetowej platformy handlowej będzie odpowiedzialny za magazynowanie towarów przewożonych do Polski, a także - po złożeniu zamówienia przez klienta - przygotowanie tego zamówienia do wysyłki, pakowanie i wysyłanie zamówionych przez klienta produktów do tego klienta. Nie będzie więc bezpośredniej umowy, na podstawie której Spółka będzie miała dostęp do powierzchni magazynowej, ale usługi magazynowania będą częścią szerszej, kompleksowej usługi świadczonej przez dostawcę internetowej platformy handlowej.
- do kogo będzie należała internetowa platforma handlowa przeznaczone do sprzedaży towarów, czy będzie to polski usługodawca? Jeżeli tak należało wskazać:
- czy Państwa Spółka zawrze z podmiotem prowadzącym internetową platformę handlową umowę o świadczenie usług, jeśli tak jaki będzie zakres tej umowy;
Właścicielem internetowej platformy handlowej będzie polski usługodawca. Spółka zawrze umowę z tym dostawcą internetowej platformy handlowej. Na podstawie umowy usługodawca będzie odpowiedzialny za przechowywanie, pakowanie i wysyłanie produktów zamówionych przez polskiego klienta do tego klienta. Spółka pozostanie właścicielem towarów do czasu sprzedaży ich na rzecz klienta, ale cały proces organizacji wysyłki zamówienia do klienta będzie gwarantowany i zapewniany przez dostawcę internetowej platformy handlowej.
- czy podmiot prowadzący internetową platformę handlową będzie zajmował się również obsługą magazynu w Polsce (przyjmowaniem, pakowaniem i wysyłką towarów), jeśli nie należało wskazać kto będzie realizował wskazane czynności;
Tak, to polski podmiot prowadzący internetową platformę handlową będzie zajmował się obsługą magazynu w Polsce.
- czy Państwa Spółka będzie posiadała bezpośrednią kontrolę nad zasobami technicznymi/rzeczowymi podmiotu prowadzącego internetową platformę handlową wykorzystywanymi do świadczenia usług na Państwa rzecz, w tym należało wskazać/opisać na czym ta kontrola będzie polegała i w jaki sposób będzie realizowana;
Spółka będzie miała zawartą z usługodawcą (właścicielem internetowej platformy handlowej) umowę, której szczegóły przedstawiono powyżej. To na podstawie tej umowy Spółka będzie nabywała określone usługi. Umowa nie będzie natomiast przewidywała i nie będzie nadawała Spółce prawa do bezpośredniej kontroli zasobów usługodawcy.
4.jakie konkretnie usług Państwa Spółka nabywa/ będzie nabywała na terytorium Polski do których mają zastosowanie przepisy określone w art. 28e-28n ustawy o VAT, należało wskazać;
Spółka wynajmuje powierzchnię biurową w Polsce, dokonuje również zakupu usług sprzątania biura oraz wynajmuje samochody (wykorzystywane przez pracowników Oddziału; Spółka korzysta z samochodów wynajmowanych na krótki (poniżej 30 dni) i dłuższy okres (umowa leasingu). Spółka nie wyklucza, że w przyszłości będzie nabywała również innego rodzaju usługi.
5.czy działalności Spółki, która jest wspierana przez Oddział, w państwie siedziby stanowi czynności opodatkowane, które uprawniają do odliczenia podatku naliczonego;
Odpowiedź Spółki: Tak.
6.czy podatek związany z nabyciem na terytorium Polski towarów i usług (służących działalności Spółki jako niemieckiego podatnika) mógłby być odliczony gdyby ta część działalności Spółki, która jest wspierana przez Oddział wykonywana byłaby na terytorium Polski tj. czy świadczenie usług/dostawa towarów wykonywane przez Spółkę na rzecz podmiotów trzecich (które są wspomagane przez Oddział) gdyby wykonywane były na terytorium Polski, stanowiłoby czynności opodatkowane uprawniające do odliczenia podatku naliczonego;
Odpowiedź Spółki: Tak.
7.czy Państwa Spółka będzie posiadała dokumenty z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi przez Spółkę poza terytorium kraju.
Odpowiedź Spółki: Tak.
Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że pytanie nr 1 ma charakter bardziej ogólny, niemniej wyjaśniono że aktualnie Spółka nabywa w Polsce takie usługi jak:
- wynajem samochodów; samochody są używane przez pracowników Oddziału, Spółka korzysta z samochodów wynajmowanych na krótki (poniżej 30 dni) i dłuższy okres (umowa leasingu na 48 miesięcy);
- usługi marketingowe - usługi świadczone przez polskie agencje w zakresie marketingu obejmują m. in.: prezentację produktów Spółki w gazetkach promocyjnych, udział i prezentacja produktów w katalogach, dystrybucję materiałów informacyjnych, promowanie marki (…), wsparcie sprzedaży produktów, udział w targach, prezentację w mediach społecznościowych;
- usługi profesjonalne związane z rozliczeniami podatku CIT Spółki i PIT (pracownicy Spółki);
- usługi doradztwa prawnego świadczone przez zakontraktowane przez (…) International kancelarie prawne.
Spółka nie wyklucza jednak, że w przyszłości będzie nabywała również usługi innego rodzaju.
Pytania
1. Czy biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe, Spółka, posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z czym nabywane przez nią w Polsce usługi wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki (inne niż usługi wymienione w art. 28e – 28n) są opodatkowane podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 28b ust. 2 Ustawy o VAT, czyli w stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, tj. w Polsce?
2. W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy mając na uwadze, że Spółka nie dokonuje sprzedaży opodatkowanej na terytorium kraju, ale dokonuje dostawy towarów poza terytorium kraju, po zarejestrowaniu jako podatnik VAT czynny w Polsce Spółce będzie przysługiwał zwrot podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie w Polsce usług, o których mowa w pytaniu nr 1 w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy Spółki w banku mającym siedzibę na terytorium Polski?
3. Czy mając na uwadze, że Spółka nie dokonuje sprzedaży opodatkowanej na terytorium kraju, ale dokonuje dostawy towarów poza terytorium kraju, po zarejestrowaniu jako podatnik VAT czynny w Polsce Spółce będzie przysługiwał zwrot podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów, dla których miejscem dostawy jest Polska oraz usług, które zgodnie z art. 28e-28n Ustawy VAT opodatkowane są podatkiem od towarów i usług w Polsce wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy Spółki w banku mającym siedzibę na terytorium Polski?
Państwa stanowisko w sprawie
1. Państwa zdaniem, biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe, Spółka posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z czym nabywane przez nią w Polsce usługi wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki (inne niż usługi wymienione w art. 28e – 28n) są opodatkowane podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 28b ust. 2 Ustawy o VAT, czyli w stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, tj. w Polsce.
2. Państwa zdaniem, w przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, mając na uwadze, że Spółka nie dokonuje sprzedaży opodatkowanej na terytorium kraju, ale dokonuje dostawy towarów poza terytorium kraju, po zarejestrowaniu jako podatnik VAT czynny w Polsce Spółce będzie przysługiwał zwrot podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie w Polsce usług, o których mowa w pytaniu nr 1 w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy Spółki w banku mającym siedzibę na terytorium Polski.
3. Państwa zdaniem, mając na uwadze, że Spółka nie dokonuje sprzedaży opodatkowanej na terytorium kraju, ale dokonuje dostawy towarów poza terytorium kraju, po zarejestrowaniu jako podatnik VAT czynny w Polsce Spółce będzie przysługiwał zwrot podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów, dla których miejscem dostawy jest Polska oraz usług, które zgodnie z art. 28e-28n Ustawy VAT opodatkowane są podatkiem od towarów i usług w Polsce wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy Spółki w banku mającym siedzibę na terytorium Polski.
Uzasadnienie
Ad 1
Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zmianami; dalej: Ustawa VAT) miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 Ustawy VAT).
To czy Spółka posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest zatem kluczowe dla ustalenia miejsca opodatkowania usług nabywanych przez Spółkę w Polsce i wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki.
W przepisach Ustawy VAT brak jest definicji pojęcia „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej”, zatem należy odwołać się do definicji zawartej w przepisach prawa UE. Definicja „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej” została zawarta w rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/we w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2011 r. Nr 77/1; dalej: Rozporządzenie wykonawcze).
Zgodnie z art. 11 ust. 1 Rozporządzenia wykonawczego na użytek stosowania art. 44 dyrektywy 2006/112/WE „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia - które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Na użytek stosowania następujących artykułów „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia - które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu świadczenie usług, które wykonuje:
a. art. 45 dyrektywy 2006/112/WE;
b. począwszy od 1 stycznia 2013 r. - art. 56 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE;
c. do 31 grudnia 2014 r. - art. 58 dyrektywy 2006/112/WE;
d. art. 192a dyrektywy 2006/112/WE (art. 11 ust. 2 Rozporządzenia wykonawczego).
Fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT sam w sobie nie jest wystarczający, by uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 11 ust. 3 Rozporządzenia wykonawczego).
Zgodnie z art. 53 ust. 1 Rozporządzenia wykonawczego na użytek stosowania art. 192a dyrektywy 2006/112/WE stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej podatnika uwzględnia się wyłącznie wtedy, gdy charakteryzuje się ono wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług, w których uczestniczy.
Zgodnie z art. 192a dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 Nr 347/1; dalej: Dyrektywa VAT) do celów niniejszej sekcji podatnika mającego stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym podatek jest należny, uznaje się za podatnika, który nie ma siedziby w tym państwie członkowskim, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a. dokonuje on podlegającej opodatkowaniu dostawy towarów lub podlegającego opodatkowaniu świadczenia usług na terytorium tego państwa członkowskiego;
b. przedsiębiorstwo, które dostawca lub usługodawca posiada na terytorium tego państwa członkowskiego, nie uczestniczy w tej transakcji dostawy towarów lub świadczenia usług.
Dokonując wykładni pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, odwołując się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), należy zwrócić uwagę, że o ww. miejscu można mówić jeżeli występuje odpowiednia struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej oraz istnieje pewna minimalna skala działalności gospodarczej, która pozwala na uznanie, że działalność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy, jak również działalność z tego miejsca jest prowadzona w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa (tak m.in. wyrok C-168/84 Gunter Berkholz, C-231/94 Faaborg -Gelting Linien A/S, C-190/95 ARO Lease By, C-260/95 Commissioners of Customs and Excise v. DFDS A/S, C-390/96 Lease Plan Luxembourg SA oraz C-605/12 Welmory Sp. z o.o.).
Z uwagi na ww. definicję stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wynikającą z Rozporządzenia wykonawczego, jak również utrwalone orzecznictwo TSUE oraz orzecznictwo polskich sądów administracyjnych (powołane w dalszej części uzasadnienia) w powyższym zakresie, przy ocenie, czy podmiot posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju lub nie, należy brać pod uwagę następujące kryteria:
1. dostateczna stałość miejsca, która pozwala na uznanie, że działalność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy,
2. obecność zasobów ludzkich i technicznych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej,
3. zdolność do otrzymywania i świadczenia usług.
Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (wersja internetowa www.sjp.pwn.pl; dalej: SJP PWN) „stały” to m.in.: „pozostający w tym samym miejscu i położeniu”, „trwale związany z jakimś miejscem lub jakąś osobą; też: bywający gdzieś często”, „trwający bez przerwy”, „odbywający się regularnie”. Oznacza to, że stałe miejsce prowadzenia działalności charakteryzować się musi pewnym określonym stopniem zaangażowania, które pozwala na uznanie, że działalność prowadzona jest w tym miejscu nie w sposób przemijający, czy też okresowy. Konieczna jest zatem pewna określona minimalna skala działalności, która stanowi zewnętrzną oznakę, że działalność w tym miejscu prowadzona jest stale. Zaangażowanie, o którym mowa powinno również przybrać konkretny wymiar osobowo-rzeczowy, pozwalający na świadczenie usług w sposób niezależny. Innymi słowy, dla uznania, że określone miejsce prowadzenia działalności ma charakter stały, konieczne jest istnienie w tym miejscu infrastruktury technicznej oraz personelu ludzkiego, który samodzielnie może świadczyć określone czynności. Taka osobowo-rzeczowa struktura w stałym miejscu prowadzenia działalności powinna występować w sposób stały, tzn. powtarzalny i nieprzemijający.
Pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności należy rozpatrywać w powiązaniu z definicją działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 Ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z uwagi na wskazane w powołanym wyżej przepisie kryteria, należy stwierdzić, że podmiot posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, jeżeli przy wykorzystaniu na jego terytorium infrastruktury oraz personelu, w sposób zorganizowany oraz ciągły, prowadzi działalność, w ramach której dokonuje czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Należy zatem przyjąć, że infrastruktura techniczna i zaangażowanie osobowe musi pozostawać w ścisłym związku z dokonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu. Dla uznania za stałe miejsce prowadzenia działalności konieczne jest zatem aby to miejsce nie tylko wykorzystywało towary i usługi, lecz także samo mogło wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy VAT. Przy czym, nie jest konieczne dla uznania działalności podmiotu za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, aby przy wykorzystaniu wystarczających środków sam podmiot świadczył usługi czy też dokonywał dostaw towarów. Ważne również aby stworzona struktura działalności podmiotu miała możliwość odbioru i korzystania z usług dostarczonych na własne potrzeby. Potwierdza to wyrok TSUE z dnia 16 października 2014 w sprawie C- 605/12 Welmory Sp. z o.o., w którym TSUE stwierdził, że pierwszy podatnik mający siedzibę działalności gospodarczej w jednym państwie członkowskim, który korzysta z usług świadczonych przez drugiego podatnika mającego siedzibę w innym państwie członkowskim, powinien być uważany za posiadającego w tym innym państwie członkowskim „stałe miejsce prowadzenia działalności”, w celu określenia miejsca opodatkowania tych usług, jeżeli to stałe miejsce charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór usług i wykorzystywanie ich do celów jego działalności gospodarczej.
Jednocześnie do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego i technicznego, podatnikowi musi jednak przysługiwać - na podstawie wymogu wystarczającej stałości miejsca działalności - porównywalna kontrola nad zapleczem personalnym i technicznym. Jeżeli więc dany podmiot posiada w danym państwie swój personel oraz strukturę (w tym infrastrukturę techniczną), cechującą się odpowiednią stałością, to posiada stałe miejsce prowadzenia działalności w tym państwie.
Bez znaczenia pozostaje natomiast - co należy podkreślić - czy są to pracownicy zatrudnieni bezpośrednio przez ten podmiot, czy też „własna” infrastruktura. Orzecznictwo TSUE wskazuje bowiem, że także korzystanie z zasobów ludzkich i technicznych innego podmiotu może prowadzić do powstania stałego miejsca prowadzenia działalności w innym kraju. Tak więc, do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie wystarczające jest, że podmiot korzysta zarówno z zaplecza personalnego jak i technicznego innych podmiotów tak, że umożliwia mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności. Niezbędna jest jedynie struktura organizacyjna konieczna do prowadzenia danego rodzaju działalności, natomiast zasoby ludzkie niezbędne do jej wykonywania mogą być pozyskiwane z zasobów zewnętrznych.
Również zasoby techniczne nie muszą należeć do podatnika (tzn. być jego własnością). Wystarczające jest bowiem ich wynajęcie czy też zapewnienie w inny sposób. Potwierdza to przykładowo wyrok NSA z dnia 16 lutego 2015 r. (I FSK 2004/13), w którym sąd, odwołując się do wyroku TSUE C-260/95 stwierdził, że wszelkie zasoby wykorzystywane przez potencjalne stałe miejsce prowadzenia działalności, w tym również zasoby techniczne, nie muszą być własnością podatnika.
W ocenie NSA, podatnik może więc „stworzyć” wymaganą strukturę, opierając się na wynajmie, dzierżawie i innych podobnych formach. Ponadto NSA stwierdził, że wystarczająca trwałość powinna być oceniana każdorazowo przez pryzmat konkretnego przypadku. Inny stopień trwałości będzie wystarczający np. przy nabywaniu usług dla potrzeb prowadzenia biura (czy to funkcjonującego w ramach oddziału, czy w ramach przedstawicielstwa), zaś inny będzie wymagany np. przy świadczeniu usług handlu gazem. Dla ustalenia, czy podmiot ma w określonym państwie stałe miejsce prowadzenia działalności, nie jest niezbędne, aby środki techniczne (składające się na odpowiednie zaplecze techniczne) były własnością tego podmiotu. Istotne jest natomiast to, aby miał on nad nimi faktyczne władztwo tak, aby mógł je wykorzystywać odpowiednio przy nabywaniu i wykorzystywaniu (konsumowaniu) usług, bądź przy ich świadczeniu.
Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego uważają Państwo, że w niniejszej sprawie wszystkie przesłanki warunkujące powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej zostały spełnione. Działalność Spółki realizowana w Polsce cechuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego oraz istnieniem pewnej minimalnej skali działalność gospodarczej, która pozwala na uznanie, że działalność Spółki w Polsce nie jest prowadzona w sposób okresowy. Spółka zatrudnia bowiem w Polsce pracowników, wynajmuje powierzchnię biurową w Polsce oraz wynajmuje samochody na potrzeby wykonywania obowiązków służbowych przez pracowników zatrudnionych w Polsce. Spółka w celu organizacji zarówno obecnie prowadzonej, jak i zamierzonej działalności na terytorium Polski utworzyła oddział przedsiębiorcy zagranicznego. Kwestię funkcjonowania oddziału podmiotu zagranicznego w Polsce regulują przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r., poz. 470; dalej: Ustawa ZUPZ).
Stosownie do art. 14 ust. 1 Ustawy ZUPZ dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni z państw członkowskich mogą tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 3 pkt 4 Ustawy ZUPZ oddział stanowi wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (art. 17 Ustawy ZUPZ). Zadaniem Oddziału w Polsce jest wsparcie sprzedaży Spółki w Polsce. Oddział Spółki w Polsce zajmuje się działalnością promocyjną i pozyskaniem klientów dla Spółki w Polsce. Oddział przekazuje Spółce informację o zamówieniach złożonych przez polskich klientów, następnie Spółka na podstawie takich zamówień realizuje dostawy towarów z Niemiec do Polski, do polskich klientów (aktualnie Spółka realizuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów z terytorium Niemiec).
Spółka planuje jednak również rozpoczęcie sprzedaży swoich towarów do klientów w Polsce oraz w Czechach. Spółka będzie dokonała wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w Polsce. Następnie towary przeznaczone do sprzedaży za pośrednictwem internetowych platform handlowych będą przechowywane w magazynie w Polsce i stamtąd będą wysyłane do klientów w Polsce i w Czechach.
Zatem na terytorium Polski poprzez Oddział jest prowadzona część działalności Spółki i w tym celu zostało zorganizowane odpowiednie zaplecze personalne (pracownicy Oddziału) oraz techniczne (wynajęte biuro). Tym samym Spółka spełnia kryterium posiadania zaplecza technicznego i personalnego na terytorium Polski.
Oddział na potrzeby swojej działalności ponosi m.in. wydatki na usługi najmu powierzchni biurowej, wodę, energię elektryczną, usługi sprzątania biura, usługi hotelowe (dotyczą pracowników przebywających w delegacji), usługi w zakresie obsługi kadrowo-płacowej pracowników, sprawozdawczości podatkowej, usługi i materiały o charakterze reklamowym i marketingowym, usługi najmu samochodów osobowych i koszty paliwa (samochody i paliwo są wykorzystywane przez pracowników zatrudnionych w Polsce w związku z realizacją ich zadań służbowych).
Usługi i towary nabywane przez polski Oddział są nabywane w celu prowadzenia działalności polskiego Oddziału Spółki będącej częścią działalności gospodarczej Spółki, tj. działalności polegającej na wsparciu sprzedaży Spółki w Polsce. Zatem struktura w postaci Oddziału i zatrudnionych pracowników jaką Spółka zorganizowała na terytorium Polski jest w stanie odbierać i wykorzystywać nabywane usługi dla własnych potrzeb. Usługi nabywane na terytorium Polski są faktycznie wykorzystywane na potrzeby Oddziału i zatrudnionych pracowników. Sam fakt utworzenia Oddziału w Polsce (spełnienie warunków formalnych oraz podjęcie czynności prawnych) stanowi o tym, że Spółka zamierza prowadzić działalność na terytorium Polski w sposób zorganizowany oraz trwały. Ponadto, istotny jest również fakt, że w przyszłości Spółka planuje przemieszczać swoje towary do Polski i przechowywać je w magazynie, z którego następnie towary będą wysyłane do klientów w Polsce i w Czechach. W konsekwencji działalność prowadzona przez Spółkę na terytorium Polski charakteryzuje się stałością. Tym samym, poprzez zorganizowanie odpowiedniego zaplecza osobowego oraz technicznego w postaci Oddziału i planowanego magazynu do przechowywania towarów, a także nabywanie od niezależnych podmiotów usług wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółka zamierza w długiej perspektywie czasu prowadzić na terytorium Polski działalność w zakresie sprzedaży towarów dla polskich klientów, a w przyszłości również dla klientów zagranicznych. Stopień zaangażowania Spółki w działalność w Polsce pozwala na uznanie, że działalność Spółki w Polsce nie jest prowadzona w sposób przemijający, czy też okresowy. Okoliczności wskazane w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego wyraźnie wskazują, że działalność za pośrednictwem Oddziału w Polsce Spółka zamierza prowadzić w sposób permanentny.
Jednocześnie, w analizowanym przypadku bez znaczenia pozostaje okoliczność, że kluczowe decyzje zarządcze związane z działalnością Spółki w Polsce będą podejmowane na terytorium Niemiec. Istotne jest bowiem to, że decyzje podjęte przez Spółkę w Niemczech mają bezpośredni wpływ na działalność gospodarczą Spółki w Polsce. Potwierdza to interpretacja Dyrektora KIS z dnia 8 września 2020 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.208.2020.2.RST, w której stwierdzono: „w analizowanym przypadku bez znaczenia pozostaje okoliczność, że sporządzenie umów oraz wszystkie kluczowe decyzje dotyczące zarządu będą podejmowane w siedzibie Spółki w Szwecji, bowiem stałości miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie można utożsamiać z intensywnością i częstotliwością podejmowanych działań w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jak również z decyzjami zarządczymi, które nie mają miejsca w kraju. Istotny jest fakt, że decyzje, które zapadają w kraju siedziby dotyczą w rzeczywistości działalności prowadzonej w Polsce. Jednocześnie, określenie miejsca funkcji naczelnego zarządu przedsiębiorstwa ma znaczenie w przypadku ustalania miejsca siedziby prowadzenia działalności gospodarczej, natomiast funkcje te nie decydują o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej”.
Ponadto, do Oddziału Spółki została oddelegowana do pracy z Niemiec ze Spółki jedna osoba. Osoba ta zarządza Oddziałem Spółki w Polsce, prowadzi sprawy administracyjne, a także podejmuje decyzje handlowe. Należy więc uznać, że w pewnym zakresie decyzje mające wpływ na działalność gospodarczą Spółki w Polsce podejmowane są również w Polsce.
Podsumowując, Państwa zdaniem, wykorzystanie zasobów technicznych oraz personelu zatrudnionego w Polsce do wykonywania części działalności prowadzonej przez Spółkę kwalifikuje prowadzoną aktywność Spółki na terytorium Polski jako stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W konsekwencji, należy uznać, że w związku z utworzeniem w Polsce przez Spółkę Oddziału przedsiębiorcy zagranicznego Spółka posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w miejscu siedziby Oddziału. To z kolei oznacza, że nabywane przez Spółkę w Polsce usługi wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki w Polsce, inne niż usługi wymienione w art. 28e – 28n, są opodatkowane zgodnie z art. 28b ust. 2 Ustawy o VAT, czyli w tym stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, tj. w Polsce.
Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza interpretacja Dyrektora KIS z dnia 2 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.158.2023.4.RST, w której stwierdzono, że „Spółka planuje prowadzić na terytorium Polski również działalność hurtową, która polegać ma przede wszystkim na imporcie/eksporcie towarów do/z Polski, przechowywaniu towarów w magazynie znajdującym się w Polsce i być może również na transakcjach wewnątrzwspólnotowych (wewnątrzwspólnotowych dostawach i wewnątrzwspólnotowych nabyciach towarów rozliczanych na terytorium Polski). Spółka może również dokonywać zakupów i sprzedaży towarów na terytorium Polski. Ponadto Spółka w celu organizacji zamierzonej działalności na terytorium Polski utworzyła Oddział. Zadaniem Oddziału w Polsce będzie wsparcie sprzedaży Spółki w Polsce. Ponadto oprócz działalności w zakresie wsparcia sprzedaży Oddział może dodatkowo świadczyć na rzecz Spółki usługi serwisu posprzedażowego oraz przyjmowania i rozpatrywania reklamacji. (…) Ponadto Spółka wskazała, że umowa z Wykonawcą w zakresie usług logistycznych i magazynowych została zawarta na czas nieokreślony, jak również sam fakt utworzenia Oddziału w Polsce (spełnienie warunków formalnych oraz podjęcie czynności prawnych) stanowi o tym, że Spółka zamierza prowadzić działalność na terytorium Polski w sposób zorganizowany oraz trwały. W konsekwencji działalność prowadzona przez Spółkę na terytorium Polski charakteryzuje się stałością. Tym samym, poprzez zorganizowanie odpowiedniego zaplecza osobowego oraz technicznego w postaci Oddziału oraz nabywaniu od niezależnych podmiotów usług logistycznych, magazynowych i sortowania Spółka niezależnie i w długiej perspektywie czasu na terytorium Polski zamierza prowadzić działalność hurtową w zakresie zakupu i sprzedaży towarów m.in. dla polskich klientów. (…) Podsumowując, aktywność Oddziału Spółki na terytorium kraju, posiadającego zaplecze techniczne w postaci biura i personalne w postaci zatrudnionych pracowników, charakteryzująca się wykonywaniem szeregu czynności operacyjnych prowadzonej działalności - sprowadza się do uznania, że wykorzystanie zasobów technicznych oraz personelu zatrudnionego w Polsce do wykonywania części prowadzonej działalności Spółki w sposób zorganizowany oraz ciągły kwalifikuje prowadzoną aktywność Spółki na terytorium kraju jako stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W konsekwencji, posiadany w Polsce przez Spółkę Oddział stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Spółki w Polsce”.
Podobne stanowisko przedstawiono w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 1 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.190.2023.2.RD, w której stwierdzono, że: „posiadany w Polsce przez Spółkę Oddział stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Spółki w Polsce. Oddział spełnia bowiem przesłanki do uznania go za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, które cechuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego. Jak wynika z wniosku Oddział będzie realizował wybrane zadania, czynności wspierające działalność gospodarczą Grupy kapitałowej. Oddział będzie działać zarówno jako dostawca usług wsparcia na rzecz Centrali oraz być może w przyszłości zagranicznych Oddziałów (Usługi Wewnętrzne) jak i na rzecz innych niż Centrala podmiotów z Grupy Kapitałowej (Usługi Zewnętrzne). (…) Oddział w Polsce nabywa/będzie nabywał zaś usługi przeznaczone dla funkcjonowania tego Oddziału w tym m.in. usługi doradztwa prawnego, usługi doradztwa podatkowego, opiekę medyczną i benefity dla pracowników. Odział planuje zatrudniać pracowników - początkowo 10 osób, ale liczba pracowników będzie wzrastać w miarę upływu czasu. (…) Co również istotne Oddział będzie posiadał zasoby rzeczowe obejmujące biuro oraz sprzęt biurowy i informatyczny, np. laptopy, komputery PC, drukarki, biurka, krzesła, telefony komórkowe, sprzęt AGD do kuchni pracowników i oprogramowanie. Zasoby będą wykorzystywane przez pracowników do wykonywania powyżej opisanych przez nich zadań. Ponadto jak sami Państwo wskazaliście działalność prowadzona w Polsce przez Oddział nie ma charakteru pomocniczego, w stosunku do działalność Spółki w Niemczech. Zatem należy stwierdzić, że spełnione będzie kryterium stałości działalności Oddziału w Polsce, w której prowadzenie zaangażowane są wystarczające zasoby osobowe oraz techniczne”.
Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza również wyrok NSA z dnia 21 lutego 2017 r. (sygn. akt I FSK 1763/16), w którym NSA stwierdził, że „Wskazać należy, że oddział zagranicznego przedsiębiorcy ma status stałego miejsca prowadzenia działalności w rozumieniu art. 44 dyrektywy 2006/112/WE i art. 11 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L z 2011 r. Nr 77/1), którym jest miejsce charakteryzujące się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór usług i wykorzystywanie ich do celów jego działalności gospodarczej”.
Ad 2 i 3
Odnosząc się do kwestii prawa do zwrotu VAT z faktur dokumentujących nabycie od polskich podatników podatku od towarów i usług towarów i usług wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki w Polsce należy zauważyć, że zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Jak wynika z art. 86 ust. 2 pkt 1 Ustawy VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a. nabycia towarów i usług,
b. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 Ustawy VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Przepis ten wprowadza dwa podstawowe warunki, których łączne spełnienie uprawnia do odliczenia podatku naliczonego VAT związanego z dostawami towarów lub świadczeniem usług poza terytorium kraju:
1. pierwszym z nich jest to, aby hipotetycznie - w przypadku dostawy takich samych towarów lub świadczenia takich samych usług w kraju - podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (zatem dostawy towarów, świadczenie usług poza terytorium kraju powinny mieć zasadniczo charakter sprzedaży opodatkowanej);
2. drugi z tych warunków dotyczy posiadania przez podatnika dokumentów, z których wynika związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju.
Jak wynika z powyższych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku VAT, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Prawo to dotyczy również podatku naliczonego związanego z zakupami towarów i usług dokonywanymi na terytorium kraju, które służą docelowo wykonywaniu opodatkowanej działalności podatnika, podlegającej obcej jurysdykcji podatkowej. W takiej sytuacji musi być spełniony warunek, że podatek naliczony od nabywanych w Polsce towarów i usług podlegałby odliczeniu, gdyby działalność ta była wykonywana w Polsce, a dodatkowo podatnik jest zobowiązany do posiadania dokumentów potwierdzających związek odliczonego podatku z tymi czynnościami. Aby możliwe było odliczenie podatku VAT naliczonego powinna występować tożsamość podmiotowa między jednostką realizującą zakupy w kraju, a jednostką dokonującą ich „konsumpcji”.
Istotny jest tutaj również fakt, że przepis art. 86 ust. 8 pkt 1 Ustawy VAT, nie wprowadza odrębnej definicji podatnika. Tym samym, za podatnika w rozumieniu tego przepisu uznać należy każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu Ustawy VAT, niezależnie od tego, gdzie posiada on siedzibę działalności gospodarczej. Jak wynika z art. 87 ust. 1 Ustawy VAT w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zgodnie z art. 87 ust. 2 zdanie pierwsze Ustawy VAT zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 5b, 6, 6a i 6d, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, lub na wskazany przez podatnika rachunek banku mającego siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu, na podstawie złożonego przez podatnika do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, sporządzonego na piśmie, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu.
Zgodnie z art. 87 ust. 5 Ustawy VAT podatnikom dokonującym dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju i niedokonującym sprzedaży opodatkowanej przysługuje zwrot kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1, w terminie określonym w ust. 2 zdanie pierwsze. Przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie, ust. 2a-2c oraz ust. 4a-4f stosuje się odpowiednio. Przepis art. 86 ust. 8 pkt 1 Ustawy VAT stanowi implementację art. 169 lit. a) Dyrektywy VAT.
W postanowieniu z dnia 21 czerwca 2016 r. (C-393/15) TSUE stwierdził natomiast, że: „zakres prawa do odliczenia, o którym mowa w art. 169 lit. a) wspomnianej dyrektywy, nie może podlegać ograniczeniu jedynie do sytuacji, w których podatek naliczony jest związany z transakcjami opodatkowanymi w państwie członkowskim, w którym podatnik występuje o odliczenie tego podatku VAT. (…) Artykuł 168 i art. 169 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że oddział spółki z siedzibą w innym państwie członkowskim, który został zarejestrowany w danym państwie członkowskim na potrzeby zapłaty podatku od wartości dodanej i który dokonuje głównie niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem wewnętrznych transakcji na rzecz tej spółki, a także sporadycznie czynności opodatkowanych w państwie członkowskim jego rejestracji, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w tym ostatnim państwie, nałożonego na towary i usługi wykorzystywane na potrzeby opodatkowanych czynności wspomnianej spółki dokonywanych w innym państwie członkowskim, w którym spółka ta ma swoją siedzibę”.
Usługi i towary, które Spółka nabywa w Polsce od polskich podatników podatku od towarów i usług są wykorzystywane do prowadzenia działalności oddziału Spółki w Polsce polegającej na wspieraniu sprzedaży Spółki w Polsce. Działalność Oddziału Spółki w Polsce i osób zatrudnionych w Polsce należy oceniać przez pryzmat całokształtu działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę. Działania te są wykorzystywane przez Spółkę w prowadzonej przez nią działalności gospodarczej i mają na celu zwiększenie sprzedaży towarów dokonywanej przez Spółkę na rzecz polskich klientów.
Jednocześnie w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym nie znajduje zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 Ustawy VAT, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Jak wykazano wyżej, usługi nabywane przez Spółkę i wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki w Polsce są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Spółki, które znajduje w Polsce, a więc podlegają one opodatkowaniu VAT w Polsce. W przypadku nabycia towarów wykorzystywanych na potrzeby oddziału Spółki w Polsce miejscem ich dostawy będzie Polska.
Tym samym, Spółce, po zarejestrowaniu w Polsce jako podatnik VAT czynny, będzie przysługiwało prawo do zwrotu podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur dokumentujących nabycie od polskich podatników podatku od towarów i usług wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki (zarówno tych usług, dla których ich opodatkowanie VAT w Polsce wynika z art. 28b ust. 2 Ustawy VAT, jak i tych usług, dla których ich opodatkowanie VAT w Polsce wynika ze szczególnych zasad ustalania miejsca świadczenia określonych w art. 28e – 28n Ustawy VAT) oraz z faktur dokumentujących nabycie towarów, dla których miejscem dostawy (a w konsekwencji miejscem opodatkowania VAT) jest Polska wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy Spółki w banku mającym siedzibę na terytorium Polski.
Stanowisko Spółki potwierdza m.in. wyrok NSA z dnia 6 maja 2021 r. (sygn. akt I FSK 1538/18), w którym NSA powołując się na ww. postanowienie TSUE z dnia 21 czerwca 2016 r. (C-393/15) stwierdził, że: „W opinii NSA, Spółka w opisanym stanie faktycznym będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupami towarów i usług dokonywanymi przez Oddział skarżącej w kraju. Nie jest zaś prawidłowe stanowisko kasatora, według którego, skarżącej, która nie dokonuje na terytorium kraju sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie przysługuje na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 8 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w Polsce przez Oddział na zakup towarów i usług związanych z działalnością prowadzoną przez jednostkę macierzystą, gdyż nabyte towary i usługi nie są ani przez spółkę, ani przez Odział wykorzystywane do wykonywania na terytorium kraju czynności opodatkowanych. (…) Swoiste rozwinięcie powyższej zasady (zasady neutralności podatku VAT – przyp. Wnioskodawcy) stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT wskazujący, że nie ma znaczenia, czy podatek naliczony jest związany z czynnościami podlegającymi reżimowi ustawy o VAT, czy też z czynnościami opodatkowanymi w innym państwie. Ważne jest, aby te czynności, gdyby hipotetycznie były wykonywane na terenie kraju, mieściłyby się w zakresie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT (…) Z powołanego orzeczenia (ww. postanowienie TSUE w sprawie C-393/15) wynika, że uprawnienia wynikające z tych przepisów mają charakter autonomiczny, a zatem podmiot zarejestrowany w danym państwie członkowskim może korzystać z systemu odliczeń bezpośrednich, bazując na czynnościach opodatkowanych wykonywanych poza terytorium tego kraju. Może zatem sporadycznie wykonywać czynności opodatkowane w danym państwie członkowskim lub nie wykonywać ich wcale. Na gruncie polskich unormowań nie będzie to stanowiło przeszkody w stosowaniu art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT”.
Za prawidłowością stanowiska Spółki przemawia również ww. wyrok NSA z dnia 21 lutego 2017 r. (sygn. akt I FSK 1763/16), w którym NSA stwierdził, że: „oddział zagranicznego przedsiębiorcy ma status stałego miejsca prowadzenia działalności w rozumieniu art. 44 dyrektywy 2006/112/WE i art. 11 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L z 2011 r. Nr 77/1), którym jest miejsce charakteryzujące się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór usług i wykorzystywanie ich do celów jego działalności gospodarczej. (…) Jeżeli zatem oddział firmy zagranicznej pozyskuje w kraju towary i usługi, które wykorzystuje do celów działalności gospodarczej, miejsce spożytkowania (opodatkowania) efektów tej działalności gospodarczej pozostaje bez znaczenia dla prawa do zwrotu/odliczenia podatku z tytułu dokonanych w tym kraju zakupów (…). Jak wynika z art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u. (stanowiącego implementację art. 169 lit. a) dyrektywy 2006/112/WE) podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte przez niego towary i usługi dotyczą: dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami”.
Stanowisko Spółki potwierdza również interpretacja Dyrektora KIS z dnia 7 lutego 2023 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.558.2022.2.RD.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:
opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:
1.odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2.eksport towarów;
3.import towarów na terytorium kraju;
4.wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5.wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy:
rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Kwestie dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy.
Stosownie do art. 28a ustawy:
na potrzeby stosowania ww. rozdziału:
1.ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
a.podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b.osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2.podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Wskazany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:
miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
Natomiast jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:
w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Z niniejszych przepisów ustawy wynika zatem, że co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.
Kwestie dotyczące funkcjonowania oddziału podmiotu zagranicznego działającego w Polsce regulują przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 470 ze zm.), zwanej dalej ustawą o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych:
dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni z państw członkowskich mogą tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Pojęcie „oddział” zdefiniowane zostało w art. 3 pkt 4 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych, jako:
wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.
Na podstawie art. 15 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych):
przedsiębiorca zagraniczny w ramach oddziału może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie, w jakim prowadzi tę działalność za granicą.
W myśl art. 19 pkt 1 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych:
przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział, jest obowiązany używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”.
Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie dysponuje możliwością prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, a prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego.
W świetle powołanych regulacji prawnych, podmiot zagraniczny prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, zarejestrowany dla potrzeb podatku od towarów i usług, traktowany jest jako jeden podmiot – przedsiębiorca zagraniczny. Rejestracja tego oddziału jest jednoznaczna z rejestracją przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego. Zatem podmiotem prowadzącym działalność w Polsce pozostaje, pomimo utworzenia i funkcjonowania oddziału w Polsce, przedsiębiorca zagraniczny. W kontekście posiadanej podmiotowości prawnej należy stwierdzić, że oddział nie jest odrębnym podmiotem w stosunku do jednostki macierzystej, lecz jest jej częścią.
Zatem oddział nie stanowi odrębnego podatnika podatku od towarów i usług. Przedsiębiorstwo zagraniczne rejestrując swój oddział w Polsce nie dokonuje rejestracji odrębnego podatnika, lecz rejestracji własnego przedsiębiorstwa. Mimo, że na terytorium kraju funkcjonuje oddział przedsiębiorcy zagranicznego, to podatnikiem podatku od towarów i usług pozostaje przedsiębiorca zagraniczny prowadzący działalność za pośrednictwem utworzonego w tym celu oddziału. Zatem czynności wykonywane pomiędzy oddziałem a macierzystym podmiotem zagranicznym mają charakter tzw. czynności wewnątrzzakładowych (realizowanych na rzecz jednostki macierzystej).
Z opisu sprawy wynika, że Państwa Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży materiałów biurowych tzn. Spółka kupuje towary, a następnie sprzedaje je odbiorcom w Niemczech i innych krajach. Spółka w 2022 r. utworzyła w Polsce Oddział. Oddział Spółki w Polsce zajmuje się działalnością promocyjną i pozyskaniem klientów dla Spółki w Polsce. Klientami Spółki są wyłącznie przedsiębiorcy (podatnicy VAT). Oddział przekazuje Spółce informację o zamówieniach złożonych przez polskich klientów, następnie Spółka na podstawie takich zamówień realizuje dostawy towarów z Niemiec do Polski, do polskich klientów (Spółka aktualnie realizuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów z terytorium Niemiec). Spółka planuje również rozpoczęcie sprzedaży swoich towarów do klientów w Polsce oraz w Czechach. Spółka będzie dokonywała wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w Polsce. Następnie towary przeznaczone do sprzedaży za pośrednictwem internetowych platform handlowych będą przechowywane w magazynie w Polsce i stamtąd będą wysyłane do klientów w Polsce i w Czechach. Podmioty prowadzące internetową platformę handlową będą zapewniały realizację transakcji, w tym pakowanie towaru oraz obsługę płatności.
Państwa wątpliwości dotyczą m.in. ustalenia czy biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe, Spółka posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z czym nabywane przez nią w Polsce usługi wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki (inne niż usługi wymienione w art. 28e – 28n) są opodatkowane podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 28b ust. 2 ustawy, czyli w stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, tj. w Polsce (pytanie nr 1).
Odnosząc się do przedmiotowej kwestii należy wskazać, że dla ujednolicenia zasad dotyczących miejsca opodatkowania transakcji podlegających opodatkowaniu definicja „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej” została zawarta w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1, ze zm.) – zwanego dalej rozporządzeniem 282/2011.
Z części wstępnej (preambuły) - punkt (4) wynika, że podstawowym celem niniejszego rozporządzenia 282/2011 jest zapewnienie jednolitego stosowania obecnego systemu VAT, poprzez określenie przepisów wykonawczych do dyrektywy 2006/112/WE, w szczególności w odniesieniu do podatników, dostawy towarów i świadczenia usług oraz miejsca transakcji podlegających opodatkowaniu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w art. 5 ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu. Przyjęcie rozporządzenia, jako wiążącego i mającego bezpośrednie zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich, w sposób najpełniejszy zapewnia jednolite stosowanie.
Natomiast w punkcie (14) stwierdzono, że:
aby zapewnić jednolite stosowanie zasad dotyczących miejsca dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu, należy wyjaśnić pojęcia, takie jak: siedziba działalności gospodarczej podatnika, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania oraz zwykłe miejsce pobytu. Stosowanie możliwie jak najbardziej precyzyjnych i obiektywnych kryteriów powinno ułatwić stosowanie tych pojęć w praktyce; należy przy tym uwzględniać orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości.
W myśl art. 11 ust. 1 rozporządzenia 282/2011:
na użytek stosowania art. 44 dyrektywy 2006/112/WE „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia - które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia 282/2011:
na użytek stosowania następujących artykułów stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia – które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu świadczenie usług, które wykonuje:
a)art. 45 dyrektywy 2006/112/WE;
b)począwszy od 1 stycznia 2013 r. – art. 56 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE;
c)do 31 grudnia 2014 r. – art. 58 dyrektywy 2006/112/WE;
d)art. 192a dyrektywy 2006/112/WE.
Jak stanowi art. 11 ust. 3 rozporządzenia 282/2011:
fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT sam w sobie nie jest wystarczający, by uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Na podstawie art. 53 ust. 1 rozporządzenia 282/2011:
na użytek stosowania art. 192a dyrektywy 2006/112/WE stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej podatnika jest brane pod uwagę wyłącznie wtedy, gdy charakteryzuje się ono wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług, w których uczestniczy.
Przy wykładni pojęcia „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej”, odwołując się do orzeczeń TSUE, należy wskazać, że o ww. miejscu można mówić jeżeli występuje odpowiednia struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej oraz istnieje pewna minimalna skala działalności gospodarczej, która pozwala na uznanie, że działalność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy, jak również działalność z tego miejsca jest prowadzona w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa. W tym zakresie aktualne jest orzecznictwo TSUE m.in. wyrok C-168/84 Gunter Berkholz, C-231/94 Faaborg-Gelting Linien A/S, C-190/95 ARO Lease By, C-260/95 Commissioners of Customs and Excise v. DFDS A/S, C-390/96 Lease Plan Luxembourg SA, jak również C-605/12 Welmory Sp. z o.o.
Z uwagi na definicję stałego miejsca prowadzenia działalności wynikającą z rozporządzenia 282/2011, jak również tezy wynikające z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów administracyjnych w powyższym zakresie, wymienić można kilka przesłanek, których zaistnienie powoduje, że można mówić o „stałym miejscu prowadzenia działalności”. Jak wynika z samej nazwy „stały”, to trwale związany z danym miejscem, nieprzenośny, niezmienny. Powyższe wskazuje, że stałe miejsce prowadzenia działalności charakteryzować się musi pewnym określonym stopniem zaangażowania, które pozwala na uznanie, że działalność prowadzona jest w tym miejscu nie w sposób przemijający, czy też okresowy. Konieczna jest zatem pewna określona minimalna skala działalności, która stanowi zewnętrzną oznakę, że działalność w tym miejscu prowadzona jest stale. Zaangażowanie, o którym mowa powinno również przybrać konkretny wymiar osobowo-rzeczowy, pozwalający na świadczenie usług w sposób niezależny. Innymi słowy, dla uznania, że określone miejsce prowadzenia działalności ma charakter stały, konieczne jest istnienie w tym miejscu infrastruktury technicznej oraz personelu ludzkiego, który samodzielnie może świadczyć określone czynności. Taka osobowo-rzeczowa struktura w stałym miejscu prowadzenia działalności powinna występować w sposób stały, tzn. powtarzalny i nieprzemijający.
Pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności nie sposób również rozpatrywać w oderwaniu od definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z tym przepisem:
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z uwagi na wskazane w powołanym wyżej przepisie kryteria, stwierdzić należy, że podmiot posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, jeżeli przy wykorzystaniu na jego terytorium infrastruktury oraz personelu, w sposób zorganizowany oraz ciągły, prowadzi działalność, w ramach której wykonuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Przyjąć zatem należy, że infrastruktura techniczna i zaangażowanie osobowe musi pozostawać w ścisłym związku z dokonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu. Zatem koniecznym jest, dla uznania za stałe miejsce prowadzenia działalności, aby to miejsce nie tylko wykorzystywało towary i usługi, lecz także samo mogło wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy. Przy czym, nie jest konieczne dla uznania działalności podmiotu za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, aby przy wykorzystaniu wystarczających środków sam podmiot świadczył usługi czy też dokonywał dostaw towarów. Ważne również aby stworzona struktura działalności podmiotu miała możliwość odbioru i korzystania z usług dostarczonych na własne potrzeby.
Jednocześnie do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego i technicznego, podatnikowi musi jednak przysługiwać - na podstawie wymogu wystarczającej stałości miejsca działalności - porównywalna kontrola nad zapleczem personalnym i technicznym.
Na podstawie wymienionych przesłanek można uznać, że jeżeli dany podmiot posiada w danym państwie personel oraz strukturę (w tym infrastrukturę techniczną), cechującą się odpowiednią stałością, to posiada stałe miejsce prowadzenia działalności w tym państwie. Bez znaczenia pozostaje natomiast - co należy podkreślić - czy są to pracownicy zatrudnieni bezpośrednio przez ten podmiot, oraz czy jest to infrastruktura „własna”. Orzecznictwo TSUE wskazuje bowiem, że także korzystanie z zasobów ludzkich i technicznych innego podmiotu może prowadzić do powstania stałego miejsca prowadzenia działalności w innym kraju.
Mając na uwadze orzecznictwo TSUE, powyższe przepisy prawa oraz okoliczności rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że działalność Spółki realizowana w Polsce spełnia przesłanki do uznania jej za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, bowiem cechuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego. W przedmiotowej sprawie prowadzenie działalności w Polsce wynika z posiadania przez Spółkę w Polsce wystarczających zasobów osobowych oraz technicznych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej oraz istnienia pewnej minimalnej skali działalności gospodarczej, która pozwala na uznanie, że działalność Spółki w Polsce nie jest prowadzona w sposób okresowy, jak również jest prowadzona w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa. Jak wskazano Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży materiałów biurowych tzn. Spółka kupuje towary, a następnie sprzedaje je odbiorcom w Niemczech i innych krajach. Co istotne, Spółka w 2022 r. utworzyła w Polsce Oddział przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział Spółki w Polsce zajmuje się działalnością promocyjną i pozyskaniem klientów dla Spółki w Polsce. Oddział przekazuje Spółce informację o zamówieniach złożonych przez polskich klientów, następnie Spółka na podstawie takich zamówień realizuje dostawy towarów z Niemiec do Polski, do polskich klientów (Spółka aktualnie realizuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów z terytorium Niemiec). Klientami Spółki są wyłącznie przedsiębiorcy (podatnicy VAT). Spółka planuje również rozpoczęcie sprzedaży swoich towarów do klientów w Polsce oraz w Czechach. Spółka będzie dokonywała wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w Polsce. Następnie towary przeznaczone do sprzedaży za pośrednictwem internetowych platform handlowych będą przechowywane w magazynie w Polsce i stamtąd będą wysyłane do klientów w Polsce i w Czechach.
Należy wskazać, że za „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” należy uznać każde miejsce inne niż siedziba działalności gospodarczej podatnika, jeżeli łącznie zostaną spełnione warunki: posiadania w tym miejscu zaplecza personalnego i technicznego, ponadto zaplecze to musi posiadać strukturę, która umożliwia odbiór i wykorzystanie nabywanych usług dla własnych potrzeb oraz musi charakteryzować się stałością. W analizowanej sprawie Spółka utworzyła w Polsce Oddział przedsiębiorcy zagranicznego. W związku z powyższym Spółka wynajmuje w Polsce powierzchnię biurową, w której na co dzień przebywają jej pracownicy. Spółka ma zawartą umowę najmu. Na potrzeby wykonywania przez pracowników zatrudnionych w Oddziale ich obowiązków służbowych Spółka wynajmuje samochody oraz nabywa paliwo do nich. Ponadto od marca 2022 do czerwca 2022 r. Spółka zatrudniała w Polsce 1 osobę. Od czerwca 2022 r. zatrudnienie zwiększono do 2 osób, natomiast od października 2023 r. zatrudnienie zwiększono do 3 osób (zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę). Pracownicy realizują czynności w zakresie promocji i reklamy produktów Spółki w Polsce, ich zadaniem jest poszukiwanie klientów na towary Spółki. Poza trzema ww. osobami zatrudnionymi w Oddziale Spółki w Polsce, od 1 kwietnia 2022 r. do Oddziału Spółki została oddelegowana do pracy z Niemiec ze Spółki jedna osoba. Osoba ta zarządza Oddziałem Spółki w Polsce, prowadzi sprawy administracyjne, a także podejmuje decyzje handlowe. Ponadto Spółka planuje również rozpoczęcie sprzedaży swoich towarów do klientów w Polsce oraz w Czechach. Spółka będzie dokonywała wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w Polsce. Następnie towary przeznaczone do sprzedaży za pośrednictwem internetowych platform handlowych będą przechowywane w magazynie w Polsce i stamtąd będą wysyłane do klientów w Polsce i w Czechach. Zatem w analizowanej sprawie Państwa Spółka poprzez utworzony Oddział prowadzi w Polsce część działalności Spółki i w tym celu zostało zorganizowane odpowiednie zaplecze personalne (zatrudnieni pracownicy Oddziału oraz osoba delegowana do pracy z Niemiec) oraz zaplecze techniczne (wynajęte biuro, samochody).
Ponadto Spółka nabywa w Polsce towary i usługi, które są niezbędne do pracy pracownikom Oddziału Spółki. Wśród towarów i usług nabywanych przez Spółkę można wskazać m.in. usługi najmu powierzchni biurowej, wodę, energię elektryczną, usługi sprzątania biura, usługi hotelowe (dotyczą pracowników przebywających w delegacji), usługi w zakresie obsługi kadrowo-płacowej pracowników i osoby oddelegowanej do pracy w Polsce, sprawozdawczości podatkowej, usługi i materiały o charakterze reklamowym i marketingowym, usługi najmu samochodów osobowych i koszty paliwa (samochody i paliwo są wykorzystywane przez pracowników zatrudnionych w Polsce w związku z realizacją ich zadań służbowych). Zakupione towary i usługi nie są przedmiotem dalszej odsprzedaży, są wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki. Tym samym Oddział jest w stanie odbierać i wykorzystywać nabywane usługi dla własnych potrzeb.
Dodatkowo należy wskazać, że planowanie przez Spółkę rozpoczęcia sprzedaży swoich towarów do klientów w Polsce oraz w Czechach, a także sam fakt utworzenia Oddziału w Polsce (spełnienie warunków formalnych oraz podjęcie czynności prawnych) stanowi o tym, że Państwa Spółka zamierza prowadzić działalność na terytorium Polski w sposób zorganizowany oraz trwały. W konsekwencji działalność prowadzona przez Spółkę na terytorium Polski charakteryzuje się stałością. Tym samym, poprzez zorganizowanie odpowiedniego zaplecza osobowego oraz technicznego w postaci Oddziału oraz nabywaniu od niezależnych podmiotów różnego rodzaju usług, a także planowanym rozwinięciu działalności na terytorium Polski Spółka niezależnie i w długiej perspektywie czasu zamierza prowadzić działalność polegającą na wsparciu sprzedaży Spółki w Polsce.
Podsumowując, aktywność Oddziału Spółki na terytorium kraju, posiadającego zaplecze techniczne w postaci wynajętego biura oraz samochodów i zaplecze personalne w postaci zatrudnionych pracowników - sprowadza się do uznania, że wykorzystanie zasobów technicznych oraz personelu zatrudnionego w Polsce do wykonywania części prowadzonej działalności Spółki w sposób zorganizowany oraz ciągły kwalifikuje prowadzoną aktywność Spółki na terytorium kraju jako stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W konsekwencji, posiadany w Polsce przez Spółkę Oddział stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Spółki w Polsce.
Zatem, skoro Państwa Spółka posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski to nabywane przez nią usługi (inne niż usługi wymienione w art. 28e – 28n) są opodatkowane w Polsce zgodnie z art. 28b ust. 2 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.
Ponadto Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy mając na uwadze, że Spółka nie dokonuje sprzedaży opodatkowanej na terytorium kraju, ale dokonuje dostawy towarów poza terytorium kraju, po zarejestrowaniu jako podatnik VAT czynny w Polsce Spółce będzie przysługiwał zwrot podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie w Polsce towarów dla których miejscem dostawy jest Polska i usług, o których mowa w pytaniu nr 1 oraz usług, które zgodnie z art. 28e-28n Ustawy VAT opodatkowane są podatkiem od towarów i usług w Polsce wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy Spółki w banku mającym siedzibę na terytorium Polski (pytanie nr 2 i 3).
Mając na uwadze powyższe wątpliwości należy wskazać, że na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy:
w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:
kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Z treści art. 86 ustawy, wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.
O bezpośrednim związku dokonywanych zakupów z działalnością można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów będących przedmiotem dostawy, czy też niezbędne do świadczenia usług; bezpośrednio więc wiążą się z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania firmy; mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością gospodarczą, istnieć musi związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu.
Co więcej, zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy:
podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Uprawnienie wynikające z powyższego przepisu odnosi się do podatników, którzy dokonują dostaw towarów bądź świadczenia usług opodatkowanych poza terytorium kraju, a zakupy, jakich dokonują, są związane właśnie z tymi czynnościami. Warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami dokonywanymi poza terytorium kraju jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych czynności w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.
Istotne pozostaje również to, że omawiany przepis nie wprowadza odrębnej definicji podatnika. Oznacza to, że za podatnika w rozumieniu tego przepisu uznać należy każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą (w rozumieniu ustawy), niezależnie od tego, gdzie ma on „rezydencję” podatkową. Zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji przysługuje zarówno podatnikom z kraju, jak i z innych państw.
Podkreślić również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Wskazane warunki dotyczące skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług odzwierciedlają zapisy art. 168 i art. 169 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 168 Dyrektywy:
jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:
a.VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;
b.VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;
c.VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);
d.VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;
e.VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.
Ponadto w myśl art. 169 lit. a) Dyrektywy,
poza prawem do odliczenia, o którym mowa w art. 168, podatnik ma prawo do odliczenia VAT określonego w tym artykule, jeżeli towary i usługi są wykorzystywane do następujących celów transakcji podatnika związanych z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, dokonywanych poza terytorium państwa członkowskiego, w którym podatek jest należny lub został zapłacony, w odniesieniu do których VAT podlegałby odliczeniu, gdyby zostały one dokonane na terytorium tego państwa członkowskiego.
Regulacja ta rozszerza prawo podatnika do dokonywania odliczeń wyłącznie podatku związanego z działalnością opodatkowaną podatnika, wyrażoną w art. 168, o prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych następnie w takich transakcjach podatnika, które w ogóle nie podlegają opodatkowaniu VAT w kraju nabycia (kraju odliczenia podatku naliczonego). Transakcjami, które nie podlegają opodatkowaniu w kraju nabycia, mogą być zarówno czynności wykonane za granicą w związku z prowadzoną tam działalnością gospodarczą, jak i czynności wykonane w ramach działalności prowadzonej w kraju zakupu, w stosunku do których za miejsce powstania obowiązku podatkowego uważana jest zagranica.
Ponadto, w myśl art. 87 ust. 1 ustawy:
w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Przy czym, stosowanie do art. 87 ust. 2 ustawy:
zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 5b, 6, 6a i 6d, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach (…).
Jak wynika z przepisu art. 87 ust. 5 ustawy:
podatnikom dokonującym dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju i niedokonującym sprzedaży opodatkowanej przysługuje zwrot kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1, w terminie określonym w ust. 2 zdanie pierwsze. Przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie, ust. 2a-2c oraz ust. 4a-4f stosuje się odpowiednio.
Natomiast w myśl art. 87 ust. 5a ustawy:
w przypadku gdy podatnik nie wykonał w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1, podatnikowi przysługuje zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu od podatku należnego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą na terytorium kraju lub poza tym terytorium, w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 19. Na sporządzony na piśmie wniosek podatnika urząd skarbowy dokonuje zwrotu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie 60 dni, jeżeli podatnik złoży w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe. Przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie, ust. 2a-2c oraz ust. 4a-4f stosuje się odpowiednio.
W tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę na postanowienie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-393/15 w którym Trybunał wskazał, że artykuł 168 i art. 169 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że oddział spółki z siedzibą w innym państwie członkowskim, który został zarejestrowany w danym państwie członkowskim na potrzeby zapłaty podatku od wartości dodanej i który dokonuje głównie niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem wewnętrznych transakcji na rzecz tej spółki, a także sporadycznie czynności opodatkowanych w państwie członkowskim jego rejestracji, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w tym ostatnim państwie, nałożonego na towary i usługi wykorzystywane na potrzeby opodatkowanych czynności wspomnianej spółki dokonywanych w innym państwie członkowskim, w którym spółka ta ma swoją siedzibę.
W odniesieniu do sposobu odzyskania podatku naliczonego przez podatnika TSUE stwierdził, że istnieją dwie kategorie podatników: pierwsza, czyli podatnicy mający siedzibę w państwie członkowskim, w którym nabywają towary i usługi lub importują towary podlegające VAT, którzy mają prawo do odliczenia VAT, oraz druga kategoria, czyli podatnicy niemający siedziby w tym państwie członkowskim, mający prawo do zwrotu VAT.
Warto również wskazać na wyrok NSA z dnia 12 grudnia 2019 r. sygn., I FSK 979/14 z którego wynika, że uprawnienia wynikające z tych przepisów mają charakter autonomiczny, a zatem podmiot zarejestrowany w danym państwie członkowskim może korzystać z systemu odliczeń bezpośrednich, bazując na czynnościach opodatkowanych wykonywanych poza terytorium tego kraju. Może zatem sporadycznie wykonywać czynności opodatkowane w danym państwie członkowskim, lub nie wykonywać ich wcale. Na gruncie polskich unormowań nie będzie to stanowiło przeszkody w stosowaniu art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT.
Z opisu sprawy wynika, że Spółka posiada siedzibę działalności gospodarczej na terenie Niemiec, gdzie jest zarejestrowana dla celów VAT. Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży materiałów biurowych. Spółka w 2022 r. utworzyła w Polsce Oddział przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział jest wpisany do KRS. Oddział nie jest odrębną od Spółki jednostką. Oddział Spółki w Polsce zajmuje się działalnością promocyjną i pozyskaniem klientów dla Spółki w Polsce. W związku z prowadzoną działalnością na terytorium Polski Spółka nabywa od polskich podatników podatku od towarów i usług towary i usługi, które są niezbędne do pracy pracownikom Oddziału Spółki. Wśród towarów i usług nabywanych przez Spółkę można wskazać m.in. usługi najmu powierzchni biurowej, wodę, energię elektryczną, usługi sprzątania biura, usługi hotelowe (dotyczą pracowników przebywających w delegacji), usługi w zakresie obsługi kadrowo-płacowej pracowników i osoby oddelegowanej do pracy w Polsce, sprawozdawczości podatkowej, usługi i materiały o charakterze reklamowym i marketingowym, usługi najmu samochodów osobowych i koszty paliwa (samochody i paliwo są wykorzystywane przez pracowników zatrudnionych w Polsce w związku z realizacją ich zadań służbowych). Zakupione towary i usługi nie są przedmiotem dalszej odsprzedaży, są wykorzystywane na potrzeby Oddziału Spółki. Spółka, co do zasady w umowach czy też w fakturach z tytułu zakupionych w Polsce towarów czy usług jest oznaczana jako: (…) GmbH (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) Oddział w Polsce. W przypadku umowy najmu jako stronę tej umowy wskazano Spółkę, bez wskazywania jej Oddziału. W okresie od początku utworzenia Oddziału (tj. od marca 2022 r.) do dnia złożenia niniejszego wniosku Spółka nie realizowała dostaw towarów ani nie świadczyła usług opodatkowanych w Polsce, Spółka realizowała i nadal realizuje jednak sprzedaż opodatkowaną na terenie Niemiec. Zakupy dokonywane w Polsce są związane z działalnością gospodarczą Spółki. Spółka jest obecnie w trakcie procesu rejestracji jako podatnik VAT czynny w Polsce. Wśród usług nabywanych przez Spółkę w Polsce i wykorzystywanych na potrzeby Oddziału Spółki są zarówno usługi, dla których miejsce ich świadczenia ustalane jest zgodnie z zasadą ogólną określoną w art. 28b ustawy, jak i usługi, dla których miejsce ich świadczenia jest ustalane na zasadach szczególnych określonych w art. 28e-28n ustawy. Jednak niezależnie od powyższego w każdym przypadku miejscem opodatkowania nabywanych usług będzie Polska.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy wskazać, że Spółce po zarejestrowaniu jako czynny podatnik VAT na terytorium Polski, na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z dokonywanych na terytorium kraju zakupów (towarów i usług opisanych we wniosku, których miejscem świadczenia będzie Polska) związanych z działalnością Spółki (Centrali w Niemczech). Jak wskazano działalności Spółki, która jest wspierana przez Oddział w państwie siedziby stanowi czynności opodatkowane, które uprawniają do odliczenia podatku naliczonego. Ponadto, co istotne podatek związany z nabyciem na terytorium Polski towarów i usług (służących działalności Spółki jako niemieckiego podatnika) mógłby być odliczony gdyby ta część działalności Spółki, która jest wspierana przez Oddział wykonywana byłaby na terytorium Polski. Co więcej, Spółka będzie posiadać dokumenty z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi przez Spółkę poza terytorium kraju. Tym samym Spółce, po dokonaniu rejestracji jako czynny podatnik podatku VAT w Polsce i posiadającemu stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z zakupów towarów i usług (usług, dla których ich opodatkowanie VAT w Polsce wynika z art. 28b ust. 2 ustawy, jak i tych usług, dla których ich opodatkowanie VAT w Polsce wynika ze szczególnych zasad ustalania miejsca świadczenia określonych w art. 28e – 28n ustawy oraz z faktur dokumentujących nabycie towarów, dla których miejscem dostawy jest Polska) dokonywanych w związku z funkcjonowaniem Oddziału w Polsce, w związku z dokonywaną przez Centralę dostawą towarów poza Polską, w sytuacji gdy Spółka nie dokona sprzedaży opodatkowanej na terytorium Polski.
W konsekwencji należy stwierdzić, że jeśli Spółka dokona dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju i nie dokona sprzedaży opodatkowanej w kraju przysługuje jej zwrot kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy Spółki w banku mającym siedzibę na terytorium Polski zgodnie z art. 87 ust. 5 ustawy w zw. z art. 87 ust. 2 ustawy.
W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 i 3 należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz
- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi –(t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).