Interpretacja indywidualna z dnia 30 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.895.2023.3.AKU

Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W kwietniu 2022 r., po niemal 15 latach trwania związku małżeńskiego, wystąpił Pan o rozwód. Jak się okazało, żona przez dłuższy czas potajemnie spotykała się z kolegą z pracy. Ze wspólnego związku posiada Pan córkę … lat 14.

Wyrok uprawomocnił się 16 kwietnia 2022 r. W trakcie sprawy rozwodowej życzeniem żony było, by opieka na córką sprawowana była w formie naprzemiennej w ten sposób, że córka tydzień będzie u Pana, a następnie tydzień u żony, bez orzekania o alimentach dla którejkolwiek ze stron. Zgodził się Pan, a Sąd zatwierdził to w wyroku. Jeśli chodzi o udział stron w kosztach utrzymania i wychowania dziecka, Sąd orzekł, że każda ze stron będzie we własnym zakresie ponosiła koszty utrzymania dziecka przez czas, w którym będzie sprawowała nad dzieckiem w danym tygodniu wyłączną pieczę. Zrezygnował Pan z orzekania o winie, w tamtym czasie nie miał Pan sił chodzić po sądach i przechodzić całą tą traumę ponownie, chciał Pan zakończyć to jak najszybciej i mieć za sobą.

Po rozwodzie żona wyprowadziła się z domu rodzinnego, natomiast Pan pozostał z córką. Miejscem zameldowania córki pozostał dom rodzinny. Od samego początku córka źle czuła się w systemie opieki naprzemiennej. Narzekała, że co tydzień musi przeprowadzać się z jednego miejsca na drugie. Nie podobało się jej też to, że mama zaprasza do domu swojego nowego partnera, kiedy ona jest tam. Po roku takiego funkcjonowania córka …., trafiła na półtora miesiąca do szpitala. Po wyjściu oznajmiła, że ma dość takiego funkcjonowania na dwa domy i chce pozostać na stałe z Panem w domu rodzinnym. Uszanowaliście decyzję córki i od początku września 2023 r. córka jest na stałe u Pana. Z matką widuje się sporadycznie i nieregularnie.

Ze względu na trudną sytuację rodzinną i stan zdrowia zdecydował się Pan przejść na emeryturę, po odsłużeniu 25 lat w …, by mieć więcej czasu dla córki i zajęcie się domem. Od września cały swój czas poświęca Pan córce i prowadzeniu domu. Córka pozostaje na Pana utrzymaniu. Od czasu rozwodu nie zawierał Pan innego związku, ograniczył kontakty ze znajomymi do minimum. Każdą wolną chwilę spędza Pan z córką, wszystkim zajmuje się Pan sam: pierze, gotuje, sprząta, spożywa wszystkie posiłki z córką, prasuje, zmywa, pomaga w nauce, wspiera, wozi na zajęcia dodatkowe i do lekarzy, organizuje czas wolny poprzez wspólne gry, zabawy, edukację, wyjścia do kina, wycieczki.

Na chwilę obecną utrzymujecie się z Pana emerytury i oszczędności. Stara się Pan zrekompensować córce rozłąkę z matką jak tylko się da, dba Pan też o to, by córka nie czuła się gorsza od innych dzieci na tyle, na ile pozwalają Panu środki finansowe. Od ponad dwóch lat choruje Pan na …, ale pomimo tego daje radę, córka powoli wychodzi z … i …., od czasu opuszczenia szpitala przytyła już ponad pięć kilogramów. Aktualnie jest pod opieką psychiatry, psychologa i psychodietetyka. Uczęszcza też na zajęcia dodatkowe z języka angielskiego, matematyki oraz na zajęcia ceramiki. Uczy się w liceum i osiąga dobre wyniki. W związku z wyrokiem rozwodowym świadczenie pieniężne 500+ zostało rozdzielone i jest przydzielane każdemu z rodziców po 250 złotych miesięcznie. Z uwagi na niskie zarobki jakie osiąga była żona (pracuje w budżetówce) ustaliliście, że pieniążki, jakie otrzymuje, będzie przeznaczać na córkę w trakcie spotkań z nią.

Zarówno Pan, jak i była żona posiadacie pełną władzę rodzicielską nad córką. Od stycznia do lutego 2023 r. osiągał Pan dochody z tytułu służby w …, następnie od marca przeszedł Pan na emeryturę.

Pytanie

Czy wobec przedstawionej powyżej sytuacji może Pan rozliczyć się za 2023 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pana stanowisko w sprawie

Według Pana oceny, sam fakt, że w wyroku rozwodowym Sąd przyznał opiekę naprzemienną nad córką, nie powinien odbierać Panu możliwości rozliczenia podatkowego w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Jak widać na Pana przykładzie, życie bywa bardzo zmienne i nieprzewidywalne. Od września tego roku sprawuje Pan ciągłą opiekę nad córką, stale troszcząc się o jej byt materialny i rozwój emocjonalny. Pokrywa Pan koszty, takie chociażby jak zakup żywności, zużycie wody, prądu, gazu, wywóz śmieci, comiesięczne opłaty za telefon, zakup odzieży, obuwia, książek, przyborów szkolnych, opłaty związane z zajęciami dodatkowymi, wizytami u lekarzy, wyjazdami rekreacyjnymi, wyjściami do kina oraz wiele innych. Prowadzenie samemu domu, a jednocześnie wychowywanie nastolatki, nie jest rzeczą łatwą, pochłania mnóstwo czasu i energii. By sprostać temu zadaniu całkowicie zrezygnował Pan z życia towarzyskiego i pracy, na rzecz tego, by córka miała dobre warunki do dobrego rozwoju i wyzdrowienia.

Uważa Pan, że sporadyczne kontakty z matką, gdy córka na stałe zamieszkuje u Pana i pozostaje na Pana utrzymaniu, nie powinny pozbawiać Pana prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

Przepis art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810, ze zm.) stanowi, że kwota świadczenia:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dzieci (dziecko),

·wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecko),

·nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

·niepodlegania przez rodzica i dzieci (dziecko) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Przepis art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dzieci.

Z opisu sprawy wynika, że w kwietniu 2022 r. wystąpił Pan o rozwód, który uprawomocnił się 16 kwietnia 2022 r. Ze wspólnego związku posiada Pan czternastoletnią córkę. W wydanym orzeczeniu Sąd ustalił, że opieka na córką sprawowana będzie w formie naprzemiennej w ten sposób, że córka tydzień będzie u Pana, a następnie tydzień u żony, bez orzekania o alimentach dla którejkolwiek ze stron. Natomiast, w kwestii udziału stron w kosztach utrzymania i wychowania dziecka, Sąd orzekł, że każda ze stron będzie we własnym zakresie ponosiła koszty utrzymania dziecka przez czas, w którym będzie sprawowała nad dzieckiem w danym tygodniu wyłączną pieczę.

Po rozwodzie żona wyprowadziła się z domu rodzinnego, natomiast Pan pozostał z córką. Miejscem zameldowania córki pozostał dom rodzinny. Ponieważ córka źle się czuła w systemie opieki naprzemiennej, zostało uzgodnione, że pozostanie w domu rodzinnym – od początku września 2023 r. córka jest na stałe u Pana. Z matką widuje się sporadycznie i nieregularnie.

Ze względu na trudną sytuację rodzinną i stan zdrowia zdecydował się Pan przejść na emeryturę, by mieć więcej czasu dla córki i zajęcie się domem. Od września cały swój czas poświęca Pan córce i prowadzeniu domu. Córka pozostaje na Pana utrzymaniu. Od czasu rozwodu nie zawierał Pan innego związku, ograniczył kontakty ze znajomymi do minimum. Każdą wolną chwilę spędza Pan z córką, wszystkim zajmuje się Pan sam: pierze, gotuje, sprząta, spożywa wszystkie posiłki z córką, prasuje, zmywa, pomaga w nauce, wspiera, wozi na zajęcia dodatkowe i do lekarzy, organizuje czas wolny poprzez wspólne gry, zabawy, edukację, wyjścia do kina, wycieczki.

Na chwilę obecną utrzymujecie się z Pana emerytury i oszczędności. Stara się Pan zrekompensować córce rozłąkę z matką jak tylko się da, dba Pan też o to, by córka nie czuła się gorsza od innych dzieci na tyle, na ile pozwalają Panu środki finansowe. Córka uczęszcza na zajęcia dodatkowe z języka angielskiego, matematyki oraz na zajęcia ceramiki. Uczy się w liceum i osiąga dobre wyniki. W związku z wyrokiem rozwodowym świadczenie pieniężne 500+ zostało rozdzielone i jest przydzielane każdemu z rodziców po 250 złotych miesięcznie. Z uwagi na niskie zarobki byłej żony ustaliliście, że pieniądze, jakie otrzymuje, będzie przeznaczać na córkę w trakcie spotkań z nią.

Zarówno Pan, jak i była żona posiadacie pełną władzę rodzicielską nad córką. Od stycznia do lutego 2023 r. osiągał Pan dochody z tytułu służby w …, następnie od marca przeszedł Pan na emeryturę.

W tym miejscu należy podkreślić, że – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto, przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Wskazać również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Jak to wynika z brzmienia art. 6 ust. 4f ww. ustawy, przepis 6 ust. 4c tej ustawy nie ma zastosowania do osoby, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko, jeżeli dziecko pozostaje pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810 ze zm.).

Stosownie do art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci:

Z opisu sprawy wynika, że w wydanym wyroku dotyczącym rozwiązania Pana małżeństwa i ustalenia prawa do opieki na małoletnią córką, Sąd przyznał Panu i Pana byłej żonie prawo do opieki naprzemiennej. Dodatkowo, w powyższym wyroku świadczenie pieniężne 500+ zostało przydzielone każdemu z rodziców po 250 złotych miesięcznie. Fakt ten jednoznacznie wyklucza możliwość skorzystania przez Pana z preferencyjnego opodatkowania dochodów, przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W związku z tym, nie można zgodzić się z Pana stanowiskiem, zgodnie z którym fakt przyznania przez Sąd opieki naprzemiennej nad córką nie powinien odbierać Panu możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Wprawdzie – jak wskazał Pan we wniosku − Pana była żona po rozwodzie wyprowadziła się z domu i z córką widuje się sporadycznie i nieregularnie, a dziecko od września 2023 r. mieszka wyłącznie z Panem. Jednak, aby miał Pan prawo do omawianego preferencyjnego sposobu rozliczenia, powinien Pan spełnić wszystkie wymagane przepisami prawa wymogi, do których m.in. zalicza się warunek wymieniony w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, nie kwestionując Pana zaangażowania w proces wychowawczy córki, nie można uznać, że w 2023 r. posiadał Pan status osoby samotnie wychowującej dziecko. Wynika to z faktu, że nie spełnia Pan warunków określonych w art. 6 ust. 4c, ust. 4d w zw. z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko w zeznaniu podatkowym za 2023 r.

W związku z tym należało uznać Pana stanowisko za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Pana zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi Pan zastosować się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).