Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 29 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.623.2023.5.AA

Darowizna na rzecz córki i męża samochodu osobowego wykupionego uprzednio od leasingodawcy nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT i nie powstanie u Pani obowiązek zapłaty podatku VAT.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 7 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT darowizny samochodu osobowego wykupionego z leasingu oraz braku obowiązku dokonania korekty w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu oraz faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie pismem z 13 stycznia 2024 r. (wpływ 17 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Od sierpnia 2020 roku prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług prawnych przez radcę prawnego. Jako radca prawny jest Pani czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Płaci Pani podatek liniowy w wysokości 19%, a księgowość prowadzona jest z formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Umowa leasingu spełniała warunki określone w art. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpisy amortyzacyjne przedmiotu leasingu dla celów podatkowych dokonywane były przez finansującego leasingodawcę.

Umowa leasingu skończyła się we wrześniu 2023 r. Kwota wykupu to ostatnia rata, która przypadła na 9 września 2023 r. Zgodnie z warunkami tej umowy leasingobiorcy przysługiwało prawo do wykupu przedmiotu leasingu. Skorzystała Pani z tego prawa i wykupiła przedmiotowy samochód. Faktura dokumentująca wykup została wystawiona na leasingobiorcę, czyli na: (…), zaś zgodnie z harmonogramem leasingu, opiewała ona na kwotę 528,45 zł netto (słownie: pięćset dwadzieścia osiem złotych czterdzieści pięć groszy). W związku z tym po wykupie samochodu od leasingodawcy i po zakończeniu umowy leasingu stała się Pani właścicielem powyższego samochodu. W dniu wykupu samochodu nastąpiło jego wycofanie z majątku działalności gospodarczej i przeznaczenie go na cele osobiste radcy prawnego (niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Faktura dokumentująca wykup nie została ujęta w kosztach podatkowych, ani nie dokonano odliczenia podatku VAT naliczonego od faktury wykupu ww. samochodu, nadto samochód nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Nie zaksięgowała Pani ww. faktury w podatkowej księdze przychodów i nie amortyzuje Pani tego samochodu. Nabycie przedmiotowego samochodu nie stanowiło kosztów uzyskania przychodu. Samochód nie stanowi majątku firmy.

Okazjonalnie używa Pani ww. samochodu prywatnego do celów służbowych. W związku z tym 20% kosztów eksploatacji samochodu jest księgowanych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, jako koszty uzyskania przychodów i odlicza Pani 50 % podatku naliczonego przy ponoszeniu tych kosztów.

Obecnie, po 3 miesiącach od dnia wykupu zamierza Pani dokonać nieodpłatnego przeniesienia prawa własności (darowizny) przedmiotowego samochodu, w formie zwykłej pisemnej, na rzecz Pani 21 letniej córki i męża na współwłasność. Córka wraz z mężem wykorzystywać będą dany samochód wyłącznie do celów prywatnych. Umowa darowizny będzie spełniała cechy (czyli będzie zawierała wszystkie tzw. essentialia negotii - a więc elementy przedmiotowo istotne) umowy darowizny w rozumieniu ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm ).

W sierpniu 2020 r. zawarła Pani umowę leasingu operacyjnego, a jej przedmiotem był samochód osobowy marki (…), rok produkcji 2019. Ww. umowa leasingu zawarta została na okres 3 lat i przez okres jej trwania pojazd był wykorzystywany na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. dojazd do klienta, dojazdy do sądów) w ramach tzw. użytku mieszanego - odliczano 50% kwoty podatku VAT od czynszów leasingowych i innych wydatków związanych z eksploatacją tego samochodu oraz były rozliczane jako koszty uzyskania przychodu. Umowa leasingu spełniała warunki określone w art. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpisy amortyzacyjne przedmiotu leasingu dla celów podatkowych dokonywane były przez finansującego leasingodawcę. Umowa leasingu skończyła się 13 sierpnia 2023 r. Kwota wykupu to ostatnia rata, która przypada na 9 września 2023 r. Zgodnie z warunkami tej umów leasingobiorcy przysługiwało prawo do wykupu przedmiotu leasingu. Skorzystała Pani z tego prawa i wykupiła przedmiotowy samochód. Faktura dokumentująca wykup została wystawiona na leasingobiorcę, czyli na: (…), zaś zgodnie z harmonogramem leasingu, opiewała ona na kwotę 528,45 zł netto (słownie: pięćset dwadzieścia osiem złotych czterdzieści pięć groszy). W związku z tym po wykupie samochodu od leasingodawcy i po zakończeniu umowy leasingu stałam się właścicielem powyższego samochodu.

W dniu wykupu samochodu nastąpiło jego wycofanie z majątku działalności gospodarczej i przeznaczenie go na cele osobiste radcy prawnego (niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą). Faktura dokumentująca wykup nie została ujęta w kosztach podatkowych, ani nie dokonano odliczenia podatku VAT naliczonego od faktury wykupu ww. samochodu, nadto samochód nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Nie zaksięgowała Pani ww. faktury w podatkowej księdze przychodów i nie amortyzuje go Pani. Nabycie przedmiotowego samochodu nie stanowiło kosztów uzyskania przychodu. Samochód nie stanowi majątku firmy.

Okazjonalnie używa Pani ww. samochodu prywatnego do celów służbowych. W związku z tym 20% kosztów eksploatacji samochodu są księgowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, jako koszty uzyskania przychodów i odlicza Pani 50% podatku naliczonego przy ponoszeniu tych kosztów.

Obecnie, po 3 miesiącach od dnia wykupu zamierza Pani dokonać nieodpłatnego przeniesienia prawa własności (darowizny) przedmiotowego samochodu, w formie zwykłej pisemnej, na rzecz Pani 21 letniej córki i męża na współwłasność. Córka wraz z mężem wykorzystywać będą dany samochód wyłącznie do celów prywatnych. Umowa darowizny będzie spełniała wszystkie cechy (tzw. essentialia negotii umowy darowizny).

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Wykup samochodu nastąpił na cele prywatne.

Przeniesienie prawa własności samochodu na rzecz córki i męża nastąpi z majątku prywatnego.

Po wykupieniu samochód był wykorzystywany na cele prywatne i czasami do działalności gospodarczej.

Na cele związane z działalnością gospodarczą przysługiwało Pani prawo do odliczenia 50% kwoty podatku VAT w związku z zakupem paliwa i płynu do spryskiwaczy.

Nie dokonywała Pani zakupu części składowych, które powodowałyby trwały wzrost wartości samochodu.

Z przedmiotowego samochodu korzystać będzie Pani mąż i córka, być może sporadycznie Pani.

Aktualnie córka wraz z mężem nie zamierzają dokonać sprzedaży przedmiotowego samochodu.

Pytania (zgodnie z numeracją zawartą we wniosku)

1.Czy w zakresie wykupu samochodu osobowego marki (…), rok produkcji 2019 od leasingodawcy, a następnie darowizny tego samochodu osobowego opisanego w zdarzeniu przyszłym dokonanej przez Panią na rzecz córki i męża (na współwłasność), wystąpi Pani w roli podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług i czy w konsekwencji planowana powyżej czynność spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług i tym samym konieczność zapłaty podatku VAT?

3.Czy w zakresie wykupu samochodu osobowego marki (…), rok produkcji 2019 od leasingodawcy, a następnie darowizny tego samochodu osobowego w opisanym zdarzeniu przyszłym, dokonanej przez Panią na rzecz córki i męża (na współwłasność), spowoduje konieczność dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu dla Pani i z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych?

Pani stanowisko w sprawie

Ad. 1

W zakresie wykupu samochodu osobowego marki (…), rok produkcji 2019 od leasingodawcy, a następnie darowizny tego samochodu osobowego opisanego w zdarzeniu przyszłym dokonanej przez Panią na rzecz córki i męża (na współwłasność), nie występuje Pani w roli podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług i w konsekwencji planowana powyżej czynność nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług i tym samym konieczności zapłaty podatku VAT, zważywszy na poniższe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”: opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7. ust. 1 ustawy: przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy: przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy: przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy: przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynność ta jest wykonywana odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy: przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia.

2.wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Podkreślić jednak należy, że dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy: w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Należy zauważyć, że w myśl art. 709¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.): przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Natomiast zgodnie z art. 709¹⁶ ww. ustawy: jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Wobec powyższego, umowa leasingu - co do zasady - sprowadza się do używania rzeczy i pobierania pożytków, nie rodzi natomiast powstania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług, leasing jest usługą zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu - jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością - dostawą towaru - niezwiązaną z samą umową leasingu.

Należy ponownie wskazać, że z cytowanego wyżej art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy wynika, że opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatna czynność z nią zrównana po spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, tj. jeżeli:

dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

W tym miejscu powtórzyć należy, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie. Po pierwsze, dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. pojazd) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czyjego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. pojazdami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży pojazdu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu pojazdami. Tymczasem przekaże Pani w darowiźnie samochód osobowy, stanowiący Pani majątek prywatny, korzystając z przysługującego Pani prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Zatem, w związku z darowizną przedmiotowego samochodu nie będzie Pani działała w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokona zarządu majątkiem osobistym. Tym samym, darowizna przedmiotowego samochodu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem w rozpatrywanym przypadku, dokonując darowizny samochodu osobowego, wykupionego wcześniej przez Panią od leasingodawcy i przekazanego do Pani majątku osobistego/prywatnego, nie działa Pani w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie nosi znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W konsekwencji planowana darowizna samochodu osobowego nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 3

Wykup samochodu osobowego marki (…), rok produkcji 2019 od leasingodawcy, a następnie darowizna tego samochodu osobowego w opisanym zdarzeniu przyszłym, dokonana przez Panią na rzecz córki i męża (na współwłasność), nie spowoduje konieczności dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu dla Pani i z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych, biorąc pod uwagę co następuje.

W tym zakresie wskazać należy, że przepisy o korekcie podatku VAT naliczonego dotyczą nabytych, importowanych lub wytworzonych pojazdów do celów związanych z działalnością gospodarczą. W realiach niniejszej sprawy, ww. samochód osobowy po wykupie nie będzie wprowadzony do ewidencji środków trwałych Wnioskodawcy. W konsekwencji nie będą spełnione przesłanki o których mowa w art. 90b ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem:

1.W przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

1)o którym mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu;

2)w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, o której mowa w art. 86a ust. 1, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Należy pamiętać, że w przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu samochodowego korekcie podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. Pozostałe wydatki związane z używaniem pojazdu, w tym również dotyczące rat leasingowych, nie podlegają tej korekcie. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 9 kwietnia 2021 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.23.2021.4.MJ, wskazał, że wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco, a nie jak przy nabyciu na własność - jednorazowo, z góry. Istnieje więc możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. W momencie zakończenia umowy leasingu nie ma zatem konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Podobnie sytuacja wygląda z wydatkami eksploatacyjnymi.

Wydatki te związane są z używaniem pojazdu na podstawie umowy leasingu i ich odliczenie odbywa się na bieżąco. Wobec tego istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco.

Mając na względzie powyższe należy wskazać, że w zakresie wykupu samochodu osobowego marki (…), rok produkcji 2019 r. od leasingodawcy a następnie planowanej darowizny tego samochodu osobowego w opisanym stanie faktycznym sprawy dokonana przez Panią na rzecz córki i męża nie spowoduje konieczności dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu dla Pani i z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy w stosunku do tej konkretnej czynności.

W myśl art. 709¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”:

przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Natomiast zgodnie z art. 709¹⁶ Kodeksu cywilnego:

jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz.

W świetle ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego - jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu, także przed upływem okresu na jaki umowa obowiązuje, jest odrębną czynnością - dostawą towaru - niezwiązaną z samą umową leasingu.

W opisie sprawy podała Pani informacje, z których wynika, że:

jest Pani zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług;
w sierpniu 2020 r. zawarła Pani umowę leasingu operacyjnego, na samochód osobowy;
umowa leasingu zawarta została na okres 3 lat i przez okres jej trwania pojazd był wykorzystywany na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w ramach tzw. użytku mieszanego - odliczano 50% kwoty podatku VAT od czynszów leasingowych i innych wydatków związanych z eksploatacją tego samochodu;
prawo do odliczenia 50% kwoty podatku VAT przysługiwało Pani w związku z zakupem paliwa i płynu do spryskiwaczy;
po zakończeniu umowy leasingu wykupiła Pani przedmiotowy samochód;
w dniu wykupu samochodu nastąpiło jego wycofanie z majątku działalności gospodarczej i przeznaczenie go na Pani cele osobiste;
faktura dokumentująca wykup nie została ujęta w kosztach podatkowych, ani nie dokonano odliczenia podatku VAT naliczonego od faktury wykupu ww. samochodu, nadto samochód nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, samochód nie stanowi majątku firmy;
okazjonalnie używa Pani ww. samochodu prywatnego do celów służbowych, w związku z tym odlicza Pani 50 % podatku naliczonego przy ponoszeniu kosztów eksploatacji samochodu;
obecnie, po 3 miesiącach od dnia wykupu zamierza Pani dokonać nieodpłatnego przeniesienia prawa własności (darowizny) przedmiotowego samochodu z majątku prywatnego na rzecz Pani córki i męża na współwłasność;
córka wraz z mężem wykorzystywać będą dany samochód wyłącznie do celów prywatnych;
po wykupieniu samochód był wykorzystywany na cele prywatne i czasami do działalności gospodarczej;
nie dokonywała Pani zakupu części składowych, które powodowałyby trwały wzrost wartości samochodu;
z przedmiotowego samochodu korzystać będzie Pani mąż i córka, być może sporadycznie Pani.

Pani wątpliwości dotyczą ustalenia czy w zakresie wykupu samochodu osobowego, a następnie darowizny tego samochodu wystąpi Pani w roli podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy i czy w konsekwencji planowana czynność spowoduje powstanie obowiązku podatkowego i konieczność zapłaty podatku VAT.

dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

Zatem nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z powołanych przepisów wynika, że jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że w związku z wykupem z leasingu samochodu osobowego na cele prywatne nie występowała Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy. Wskazała Pani jednoznacznie, że dniu wykupu samochodu nastąpiło jego wycofanie z majątku działalności gospodarczej i przeznaczenie go na Pani cele prywatne. Nie dokonała Pani odliczenia podatku VAT naliczonego od faktury wykupu ww. samochodu, nadto samochód nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, samochód nie stanowi majątku firmy.

Odnosząc się z kolei do czynności darowizny opisanego pojazdu należy wskazać, że przekaże Pani samochód osobowy, stanowiący Pani majątek prywatny. Wykup samochodu został dokonany na cele prywatne i jego sprzedaż nastąpi z majątku prywatnego. Od momentu wykupu okazjonalnie używa Pani samochodu do celów służbowych i odlicza 50% podatku naliczonego od kosztów eksploatacji. Nie dokonywała Pani zakupu części składowych, które powodowałyby trwały wzrost wartości samochodu.

Mając na uwadze przedstawione przepisy oraz opis sprawy należy wskazać, że w odniesieniu do planowanej darowizny, fakt odliczenia bieżących kosztów związanych z eksploatacją samochodu w działalności gospodarczej, tj. zakup paliwa, i płynu do spryskiwaczy, które są używane w związku z użytkiem mieszanym pojazdu w działalności gospodarczej nie będzie miał wpływu na opodatkowanie podatkiem VAT opisanej darowizny samochodu. W związku z darowizną pojazdu nie będzie Pani działała w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a darowizna opisanego samochodu nie będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy, lecz w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Tym samym, w okolicznościach niniejszej sprawy darowizna na rzecz córki i męża samochodu osobowego wykupionego uprzednio od leasingodawcy nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT i nie powstanie u Pani obowiązek zapłaty podatku VAT.

Ponadto, Pani wątpliwość budzi obowiązek dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu oraz faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Jak stanowi art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy:

w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.

Stosownie do art. 86a ust. 2 ustawy:

do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:

1)nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;

2)używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;

3)nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Na podstawie art. 86a ust. 3 ustawy:

przepis ust. 1 nie ma zastosowania:

1)w przypadku gdy pojazdy samochodowe są:

a)wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub

b)konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;

2)do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Przepisy art. 86a ustawy regulują kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem i eksploatacją pojazdów samochodowych. Natomiast kwestie związane z korektą podatku naliczonego w związku z nabyciem pojazdu samochodowego zostały unormowane w art. 90b ustawy.

I tak, zgodnie z art. 90b ust. 1 ustawy:

w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

Według art. 90b ust. 2 ustawy:

w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 1, nastąpi sprzedaż pojazdu samochodowego, uznaje się, że wykorzystanie tego pojazdu zostało zmienione na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty.

Jak wyżej wskazano na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą, zdefiniowaną w art. 8 ustawy. Pani jako leasingobiorca otrzymując faktury dokumentujące czynność leasingu operacyjnego, nabywała prawo do korzystania z tego samochodu (usługę), a nie prawo własności (towar). Zatem wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu „na własność” - jednorazowo, „z góry”), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. W momencie zakończenia umowy leasingu brak jest zatem konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Podobnie sytuacja wygląda z wydatkami eksploatacyjnymi. Wydatki te związane są z używaniem pojazdu w prowadzonej działalności gospodarczej i ich odliczenie odbywa się na bieżąco, zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco.

Wobec powyższego, w analizowanej sprawie wykup samochodu z leasingu oraz późniejsza darowizna nie będzie powodować konieczności dokonania korekty odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących raty leasingowe i faktur za wydatki eksploatacyjne.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że nie będzie Pani zobligowana do dokonania korekty dokonania korekty podatku VAT w zakresie odliczonej kwoty podatku VAT z faktur wystawionych przez leasingodawcę przed wykupem samochodu i z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy wniosku wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 29 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.623.2023.5.AA