Interpretacja indywidualna z dnia 26 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.499.2023.2.MD
Nabycie samochodu osobowego na wyłączną własność, w drodze porozumienia o rozliczeniu nakładów na majątek wspólny, towarzyszącego ustanowieniu rozdzielności majątkowej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 21 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawartego z mężem porozumienia dot. rozliczenia nakładów na majątek wspólny. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 22 stycznia 2024 r. (wpływ 24 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(…) r. zostało zawarte notarialne porozumienie pomiędzy Panią i obecnym mężem (pozew rozwodowy złożony) w kwestii spłaty (…) zł.
(…) r. została także zawarta notarialnie rozdzielność majątkowa pomiędzy Panią a mężem.
Samochód został nabyty podczas trwania małżeństwa, tj. wspólnoty majątkowej.
W Urzędzie Skarbowym otrzymała Pani informację, na podstawie przedstawionego porozumienia, że nie należy w momencie spłaty i wykreślenia współwłaściciela (męża) z dowodu rejestracyjnego w Wydziale Komunikacji dokonywać wpłaty podatku od czynności cywilnoprawnych ani innych czynności w Urzędzie Skarbowym.
W uzupełnieniu wniosku wyjaśniła Pani, że porozumienie zawarte przez Panią i Pani męża, o którym pisze Pani w pierwotnym wniosku, ma charakter rozliczenia nakładów na majątek wspólny.
Pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w zaistniałej sytuacji?
Pani stanowisko w sprawie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Pani zdaniem, nie powinna Pani płacić podatku od czynności cywilnoprawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona)
d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona)
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy stanowi, że:
Podatkowi podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Przepisy ustawy o:
1)umowie spółki i jej zmianie – stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany;
2)czynnościach cywilnoprawnych – stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3;
3)umowie o dziale spadku oraz umowie o zniesieniu współwłasności – stosuje się odpowiednio do:
a)nabycia własności rzeczy wspólnej lub wspólnego prawa majątkowego albo ich części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność – w części spłat lub dopłat,
b)odpłatnego wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
Należy wskazać, iż art. 1 ust. 1 i 2, określający zakres przedmiotowy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawiera enumeratywny katalog czynności, których dokonanie powodować będzie konieczność zapłaty podatku. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione. Jednakże należy zaznaczyć, że o zakwalifikowaniu danej umowy do umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje nazwa, ale treść umowy.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że (…) r. zawarła Pani z mężem notarialną rozdzielność majątkową oraz porozumienie dotyczące rozliczenia nakładów na majątek wspólny. W drodze tego porozumienia zobowiązała się Pani do spłaty wobec męża w kwocie (…) zł, w zamian za wyłączną własność samochodu.
Zgodnie z przepisem art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym.
W myśl art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Zgodnie natomiast z postanowieniem art. 501 tejże ustawy:
W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.
Stosownie do treści art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.
Z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.
Art. 211 ww. Kodeksu stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Przechodząc na grunt tej sprawy należy zauważyć, iż w następstwie ustania wspólności majątkowej dopuszczalnym jest podział majątku małżeńskiego objętego dotychczas ww. wspólnością. Podział majątku małżeńskiego jest instytucją prawa rodzinnego, a nabycie w ramach jego rzeczy i praw majątkowych nie zostało wymienione w enumeratywnym katalogu zawartym w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. W szczególności należy podkreślić, że wykazuje on cechy odrębne od umowy zniesienia współwłasności uregulowanego w Kodeksie cywilnym i w konsekwencji nie należy go utożsamiać ze zniesieniem współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) tejże ustawy. Postanowienia dotyczące rozliczenia nakładów na majątek wspólny powiązane z rozliczeniami majątkowymi związanymi z wprowadzeniem rozdzielności majątkowej i podziałem majątku wspólnego również mają charakter odrębny od zniesienia współwłasności.
Art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje przedmiot opodatkowania tym podatkiem. Powoływany artykuł nie wymienia jednak podziału majątku małżonków i rozliczenia nakładów na majątek wspólny jako czynności opodatkowanej.
Skoro w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ustawodawca nie wymienił podziału majątku małżonków i rozliczenia nakładów, to otrzymanie przez Panią składnika majątku w postaci samochodu, w wyniku czynności cywilnoprawnej (zawarcia umowy – porozumienia), również wtedy, gdy wartość udziałów otrzymanych składników majątku przez Panią będzie większa od wartości Pani udziału w majątku małżeńskim nie rodzi obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych. Nabycie w wyżej wskazany sposób majątku nie podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i z tego tytułu nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty tego podatku.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.