Estoński CIT a przychód właściciela spółki

Nie każda wypłata dokonana na rzecz właściciela spółki i skutkująca uzyskaniem przez niego przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT musi skutkować wystąpieniem po stronie spółki dochodu do opodatkowania ryczałtem (tzw. estońskim CIT).  Przychód wspólnika nie musi równać się dochodowi spółki, a nie każdy dochód spółki generuje przychód po stronie wspólnika (np. wydatki na reprezentację). W przypadku wypłaty udziału w zysku spółki wypracowanego w okresie stosowania estońskiego CIT zastosowanie ma mechanizm redukcyjny, „nieznany” w przypadku podziału zysku spółki opodatkowanej CIT na zasadach ogólnych.

Estoński CIT w 2024 r. Jakie korzyści dla spółki? >>>

Wybór estońskiego CIT. Kiedy złożyć zawiadomienie? >>>

Właścicielami spółek stosujących opodatkowanie tzw. estońskim CIT mogą być wyłącznie osoby fizyczne, a uzyskane przez nich przychody z tytułu udziałów w zysku takich spółek, w tym powstające wraz z otrzymaniem dywidendy, zaliczane są na gruncie PIT do źródła kapitałów pieniężnych.

Udział w zysku spółki nie jest jedyną okolicznością generującą przychód po stronie wspólnika (udziałowca, akcjonariusza), który wynika z funkcjonowania spółki. Powodów uzyskania przychodu może być wiele, począwszy od zatrudnienia wspólnika w spółce, poprzez właśnie udziały w zyskach, po świadczenia nieodpłatne, jednostronne na rzecz wspólnika, udziałowca czy akcjonariusza. Wszystkie takie przychody właścicieli muszą być rozliczane i opodatkowane według właściwych dla nich zasad, określonych w przepisach ustawy o PIT (np. w przypadku uzyskania wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę przychód jest umiejscowiony w źródle stosunek pracy). Na płaszczyźnie PIT mogą to być różne źródła, w tym z kapitałów pieniężnych, nawet jeżeli nie jest to wypłata z tytułu podziału zysku spółki.

Nie każda wypłata dokonana na rzecz właściciela i skutkująca uzyskaniem przez niego przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT automatycznie musi powodować wystąpieniem po stronie spółki dochodu do opodatkowania ryczałtem (np. wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę, powołania, umowy zlecenia czy kontraktu menedżerskiego zawierające się w limicie decydującym, iż nie występuje ukryty zysk).

W przypadku wypłaty udziału w zysku spółki wypracowanego w okresie stosowania estońskiego CIT zastosowanie ma mechanizm redukcyjny, „nieznany” w przypadku podziału zysku spółki opodatkowanej CIT na zasadach ogólnych. Polega on na pomniejszeniu podatku, jaki obliczony jest od dochodu właściciela spółki (udziałowca, akcjonariusza, wspólnika) w związku z wypłatą na jego rzecz udziału w zysku takiej spółki. Całkowicie bez znaczenia jest to, jaki model opodatkowania uzyskiwanych dochodów stosuje spółka w momencie wypłaty wspólnikom (udziałowcom, akcjonariuszom) podzielonych zysków, czyli uzyskania przez nich (wspólników, udziałowców, akcjonariuszy) przychodu z zysków kapitałowych w PIT. Decyduje to, że wypracowując taki zysk, spółka podlegała opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek. Właśnie z tego powodu tak ważne jest, aby spółka wyodrębniała w kapitale własnym za każdy rok stosowania estońskiego CIT wypracowane w nim zyski i by to wyodrębnienie dokonywane było również po powrocie do ogólnych zasad opodatkowania CIT. Brak wyodrębnienia spowoduje, że podczas podziału i wypłaty udziału w zyskach właścicielom nie będzie możliwe dokonanie redukcji podatku od dochodów z zysku spółki.

Dla zastosowania odliczenia konieczne jest, aby dywidenda była wypłacona z zysku wypracowanego przez spółkę w roku, w którym stosuje opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.

Zryczałtowany podatek dochodowy wspólnika, udziałowca czy akcjonariusza spółki obliczony od udziału w zysku spółki wypracowany w okresie stosowania przez nią estońskiego CIT podlega pomniejszeniu (redukcji) o kwotę stanowiącą:

1.  90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku spółki wypłaconych z zysków spółki, które zostały opodatkowane 10-procentowym ryczałtem od dochodów spółek (czyli gdy spółka jest małym podatnikiem lub rozpoczynającym działalność), albo

2. 70% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku spółki wypłaconych z zysków spółki, które zostały opodatkowane 20-procentowym ryczałtem od dochodów spółek (czyli gdy spółka nie ma statusu małego podatnika i 10-procentowy podatek nie był stosowany dla spółki w związku z rozpoczęciem prowadzenia działalności).

Podkreślić należy, że o zastosowaniu mechanizmu redukującego podatek dochodowy właściciela decyduje nie moment wypłaty udziału w zysku, ale to, z jakiego zysku jest ona wypłacana, a konkretnie, czy jest ona wypłacana z zysku wypracowanego przez spółkę w okresie stosowania ryczałtu. Może to być zarówno wypłata dokonywana w okresie, w którym spółka stosuje estoński CIT, jak i po powrocie do zasad ogólnych. Zgodnie z zasadami podziału zysku udział wspólnika ustalany jest według stanu z dnia, w którym wspólnik staje się uprawnionym do otrzymania wypłaty podzielonego zysku spółki.

Ulgi podatkowe na innowacje i rozwój - NOWA PUBLIKACJA INFORLEX >>>