Interpretacja indywidualna z dnia 25 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.656.2023.1.JG

Prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z ust. 8 pkt 1 ustawy z faktur wystawionych przez kontrahenta.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 27 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z ust. 8 pkt 1 ustawy z faktur wystawionych przez kontrahenta.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pan B. O. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym oraz jest czynnym podatnikiem VAT. Działa Pan pod firmą (…) od 20 maja 2014 r., pod adresem (…), zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod numerem NIP: (…) oraz numerem REGON: (…). Posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).  Głównym przedmiotem Pana działalności jest sprzedaż internetowa.

Wykonuje Pan dodatkową działalność w zakresie nabywania i zbywania bonów, które w sprzedaży nazywają się również przedpłaconymi kartami podarunkowymi. Bony pozwalają na zasilenie konta na platformach sprzedażowych – np. (…) i innych. Bony są walutowe, opiewają na wartość wyrażoną w polskich złotych, Euro lub dolarach amerykańskich, opierając się na konkretną wartość pieniężną.

Bony są dostępne w formie cyfrowej, na którą przeważnie składa się określony, zindywidualizowany ciąg znaków i cyfr. Posiadacz bonu może doładować swoje indywidualne konto w platformie. Następnie, w zależności od platformy, ze swojego indywidualnego konta może nabywać określone towary i usługi. Bony są nabywane od zagranicznego kontrahenta, który nie jest emitentem bonów, ani właścicielem platform, na których owe bony mogą być realizowane.

Faktury zakupowe najczęściej będą wyrażone w Euro, jednak część może być wyrażona w polskich złotych. Bony te są bonami różnego przeznaczenia w rozumieniu art. 2 pkt 43 oraz pkt 44, na potwierdzenie czego otrzymał już Pan pozytywną interpretacje Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.499.2023.3.SR z 21 sierpnia 2023 r.

Sprzedaż następuje do klienta finalnego, najczęściej osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej za pomocą sprzedaży internetowej zarówno za pośrednictwem platform sprzedażowych jak i własnego sklepu internetowego. Nalicza Pan podatek VAT jedynie od własnej marży jako usługi związanej z transferem bonu, na podstawie art. 19a w zw. z art. 8b w zw. art. 2 pkt 41-45, na co również otrzymał Pan pozytywną interpretacje z Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.499.2023.3.SR z 21 sierpnia 2023 r.

Wnosi Pan o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie ustalenia, czy przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku VAT od tak nabywanych bonów, jeżeli kontrahent wystawi fakturę z podatkiem VAT na całą wartość bonu a nie tylko na marżę (usługę) związaną z tym transferem.

Pytanie

Czy przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez kontrahenta na całą wartość bonu na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 8 pkt 1 ustawy?

Pana stanowisko w sprawie

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 w zw. z ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT prawo do pomniejszenia VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 41 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o bonie - rozumie się przez to instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone, lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu.

Przy czym zgodnie z uzasadnieniem do projektu regulacji dotyczących bonów (tj. projekt ustawy - o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, Druk nr 2904 z 9 października 2018 r., wdrażający Dyrektywę Rady (UE) 2016/1065; dalej: „Uzasadnienie do projektu”): „Bon może mieć formę materialną lub elektroniczną (...) przykładem formy elektronicznej bonu może być odbierany droga elektroniczna kod kreskowy, który zobowiązuje dostawce określonych towarów lub usług do dostarczenia towarów lub usług posiadaczowi bonu za jego okazaniem”.

Ustawodawca zdefiniował również pojęcie „emisji bonu” (zgodnie z art. 2 pkt 42 ustawy o VAT jest to pierwsze wprowadzenie bonu do obrotu), jak również „transferu bonu” (jest to w myśl art. 2 pkt 45 ustawy, emisja bonu oraz każde przekazanie tego bonu po jego emisji).

Zasady dotyczące opodatkowania VAT transferu bonów jednego przeznaczenia (SPV) i bonów różnego przeznaczenia (MPV) zostały uregulowane w dziale II rozdziału 2a ustawy o VAT „Opodatkowanie w przypadku stosowania bonów”.

W świetle art. 8a ust. 1 ustawy o VAT, transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy.

Zgodnie natomiast z art. 8a ust. 2 ustawy o VAT, faktycznego przekazania towarów lub faktycznego świadczenia usług w zamian za bon jednego przeznaczenia przyjmowany przez dostawce lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia nie uznaje się za niezależną transakcję w części, w której wynagrodzenie stanowił bon.

Z kolei stosowanie do art. 8b ust. 1 ustawy o VAT, faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za bon różnego przeznaczenia przyjmowany przez dostawce lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem. Nie podlega opodatkowaniu podatkiem wcześniejszy transfer bonu różnego przeznaczenia.

Odnosząc się do powyższego, w uzasadnieniu do projektu wskazano, iż: „W przypadku bonów różnego przeznaczenia konieczne jest doprecyzowanie, że VAT powinien zostać pobrany, gdy zostaną dostarczone towary lub wykonane usługi, których dany bon dotyczy. W tym kontekście ewentualny wcześniejszy transfer bonów różnego przeznaczenia nie powinien podlegać VAT. W związku z tym w projektowanym art. 8b ust. 1 ustawy o VAT wskazano, że faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za bon różnego przeznaczenia przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie podlega natomiast opodatkowaniu podatkiem VAT wcześniejszy transfer tego bonu”.

Oznacza to, że opodatkowanie VAT w przypadku bonów MPV będzie miało miejsce dopiero w momencie zakończenia realizacji świadczenia, na które taki bon został wymieniony. Problematycznym jednak jest fakt, że dostawca bonów, który nie jest ich emitentem, wystawił fakturę z naliczonym podatkiem VAT. Zdaniem podatnika w takiej sytuacji ma on prawo do odliczenia podatku VAT, jednak nie ma obowiązku, aby VAT naliczyć na rzecz klienta, osoby fizycznej, która taki bon nabędzie celem realizacji. Podatek VAT bowiem powinien zostać rozpoznany dopiero w momencie realizacji bonu - nie w transakcjach pomiędzy pośrednikami. Podatek VAT powinien zostać naliczony jedynie od usługi (marży wynikającej z pośrednictwa w obrocie bonem).

W przypadku, w którym kontrahent przy transferze bonu naliczy VAT od całości, nie od części będącej jego marżą, Pana zdaniem ma Pan prawo do odliczenia podatku VAT, a tym samym pomniejszenia VAT-u należnego o naliczony. W przywołanej w stanie faktycznym interpretacji wskazano bowiem iż: „Bez względu na powyższe rozstrzygniecie pozostaje fakt czy w związku z nabyciem ww. bonów przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego czy też nie.” Jednocześnie organ w rozstrzygnięciu ostatecznie nie odniósł się do przedmiotowej kwestii w sposób precyzyjny. Jeżeli wiec zdaniem organu prawo do odliczenia pozostaje bez wpływu na kwestie obowiązku naliczenia VAT od sprzedaży, Pana zdaniem ma Pan pełne prawo do odliczenia VAT od faktur zakupowych jako czynny podatnik VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona z podatku.

Z wniosku wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT. Wykonuje Pan dodatkową działalność w zakresie nabywania i zbywania bonów różnego przeznaczenia, które w sprzedaży nazywają się również przedpłaconymi kartami podarunkowymi. Posiadacz bonu może doładować swoje indywidualne konto w platformie. Następnie, w zależności od platformy, ze swojego indywidualnego konta może nabywać określone towary i usługi. Bony są nabywane od zagranicznego kontrahenta, który nie jest emitentem bonów, ani właścicielem platform, na których owe bony mogą być realizowane. Sprzedaż następuje do klienta finalnego, najczęściej osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej za pomocą sprzedaży internetowej zarówno za pośrednictwem platform sprzedażowych jak i własnego sklepu internetowego. Nalicza Pan podatek VAT jedynie od własnej marży jako usługi związanej z transferem bonu. Przy nabyciu bonów Pana kontrahent wystawia fakturę z podatkiem VAT na całą wartość bonu a nie tylko na marżę (usługę) związaną z transferem bonu.

Na tle powyższego opisu sprawy Pana wątpliwości sprowadzają się do ustalenia, czy na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez kontrahenta na całą wartość bonu.

Wskazał Pan we wniosku, że nabywane przez Pana bony stanowią bony różnego przeznaczenia. W związku z powyższym odnosząc się do Pana wątpliwości w pierwszej kolejności należy wskazać, że zasady dotyczące opodatkowania transferu bonów różnego przeznaczenia zostały przedstawione w dziale II rozdziale 2a ustawy „Opodatkowanie w przypadku stosowania bonów”.

Zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8b ust. 2 ustawy:

Przy korzystaniu przez kontrahenta z bonu różnego przeznaczenia podatek VAT będzie naliczany w chwili skorzystania z bonu, czyli podczas wymiany bonu na towary lub usługi, gdyż transfer bonu jak wskazuje powyższy przepis art. 8b ust. 1 ustawy nie podlega opodatkowaniu. Natomiast kwoty otrzymywane od klientów w związku z wydaniem im bonów różnego przeznaczenia, nie są kwotami otrzymywanymi z tytułu czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Skoro transfer bonu nie podlega opodatkowaniu, to również przy nabyciu bonu nie ma Pan prawa do odliczenia podatku VAT. Obowiązek podatkowy dla przedmiotowego bonu różnego przeznaczenia (MPV) powstanie u dostawców lub usługodawców w momencie faktycznej dostawy towaru lub faktycznego wyświadczenia usług w zamian za ww. bon, gdyż dopiero realizacja bonu przez klienta, czyli fizyczne nabycie towaru lub usługi w zamian za bon, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Obowiązek rozpoznania podatku VAT właściwy dla danego towaru/danej usługi powstanie więc nie u Pana, a u dostawców lub usługodawców, tj.: np. (…) w momencie faktycznej dostawy przez nich towarów, bądź faktycznego wyświadczenia usług, do których uprawnia dany bon.

Tak więc w przypadku bonów różnego przeznaczenia podatek VAT powinien zostać pobrany, gdy zostanie dokonana dostawa towarów/świadczenie usług przez dostawcę lub usługodawcę.

Zatem w przedmiotowej sprawie, nabycie przez Pana bonów różnego przeznaczenia, stanowi jedynie transfer bonu MPV, który nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Opodatkowaniu podatkiem VAT u Pana podlega wyłącznie usługa pośrednictwa, dystrybucji bonów.

Należy jeszcze raz wskazać, że każde przekazanie bonu różnego przeznaczenia MPV, nie będzie podlegało u Pana opodatkowaniu podatkiem VAT w momencie transferu, tylko u dostawcy dopiero w momencie płatności bonem.

W przedmiotowej sytuacji nie dochodzi ani do dostawy towarów, ani do świadczenia usług, nie występuje więc zdarzenie, które powodowałoby konieczność wystawienia faktury zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy. Dopiero w momencie realizacji bonu MPV dochodzi do dostawy towarów lub świadczenia usług, u dostawcy lub usługodawcy, dlatego w momencie  transferu bonu MPV nie jest możliwe wystawienie faktury na wartość bonu.

W konsekwencji wcześniejszych rozważań i stwierdzenia, że zakup przez Pana bonów różnego przeznaczenia nie podległa opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy stwierdzić, że czynność ta nie powinna zostać udokumentowana poprzez wystawienie faktury przez sprzedajacego na całą wartość bonu. Jeśli pomimo to kontrahent wystawi fakturę VAT za ww. czynność, nie będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).