Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 18 stycznia 2022 r., sygn. II SA/Bd 838/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Jarosław Wichrowski Sędziowie sędzia WSA Renata Owczarzak sędzia WSA Katarzyna Korycka (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia wychowawczego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta G. z dnia [...] lutego 2021 r., nr [...].

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] lutego 2021 r. nr [...] wydaną z upoważnienia Prezydenta G., odmówiono skarżącej M. S. przyznania świadczenia wychowawczego na dziecko K. W.. W uzasadnieniu decyzji organ, powołał się na treść art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 ze zm., dalej powoływanej jako "uppwd") i wskazał, że skarżąca – ubiegająca się o przyznanie przedmiotowego świadczenia na wnuka, który postanowieniem Sądu Rejonowego w G. Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia [...] maja 2018 r., sygn. akt [...] (kserokopia orzeczenia została załączona do wniosku skarżącej – zob. k.1 akt adm. organu I instancji) został umieszczony pod jej pieczą – nie spełnia warunków umożliwiających przyznanie jej wnioskowanego świadczenia określonych w ww. przepisie, ponieważ nie wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka, jak również nie jest jego opiekunem prawnym, a osoby sprawujące pieczę nie są wymienione w katalogu osób uprawnionych do przedmiotowego świadczenia.

Od powyższej decyzji skarżąca wniosła odwołanie, podnosząc w szczególności, że wyrokiem z dnia 12 lutego 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uznał jej prawo do ubiegania się o wypłacanie spornego świadczenia na jej wnuka, a jej sytuacja rodzinna nie uległa zmianie.

Po rozpatrzeniu ww. odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) w T. decyzją z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że skarżąca nie jest osobą legitymowaną do skutecznego wystąpienia o przyznanie świadczenia wychowawczego na wnuka, ponieważ opiekę nad nim sprawuje cały czas na podstawie ww. postanowienia sądu z dnia [...] maja 2018 r., nie wystąpiła do sądu rodzinnego z wnioskiem o przysposobienie dziecka i nie podejmuje od wielu lat żadnych kroków, by ustabilizować sytuację prawną wnuka. Zdaniem organu nie wypełnia zatem znamion opiekuna faktycznego z art. 2 pkt 10 uppwd, nie jest opiekunem prawnym, ani też rodzicem dziecka. SKO podkreśliło przy tym, że wyroki WSA w Bydgoszczy z dnia 12 lutego 2019 r. (o sygn. akt II SA/Bd 1263/18 i II SA/Bd 1262/18) wydane w stosunku do skarżącej w sprawach dotyczących świadczeń rodzinnych i wychowawczych – w następstwie których SKO od trzech lat wydawało korzystne dla skarżącej rozstrzygnięcia, kierując się ekonomiką procesową oraz tym aby dać skarżącej czas na unormowanie sytuacji prawnej wnuka – wiążą organy tylko w konkretnych sprawach, w których zostały wydane. Orzekając zaś w przedmiotowej sprawie Kolegium, uznało tym razem, że odstąpienie od literalnej wykładni na rzecz wykładni celowościowej przepisu z art. 4 ust. 2 uppwd jest nieuzasadnione, bowiem wystąpienie do sądu o ustanowienie opieki prawnej nad wnukiem przez skarżącą nie jest rzeczą, której nie można sprostać, a ponadto orzekanie na podstawie jednostkowego wyroku sądu stawiało skarżącą w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do innych osób w analogicznej sytuacji.