Interpretacja indywidualna z dnia 17 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.730.2023.1.KT

Brak zobowiązania do rozpoznania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług w dacie otrzymania środków pieniężnych od określonej osoby (Wspierającego).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 października 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 18 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku zobowiązania do rozpoznania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług w dacie otrzymania środków pieniężnych od określonej osoby (Wspierającego).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jest polskim rezydentem podatkowym o nieograniczonym obowiązku podatkowym, a także czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest produkcja oraz sprzedaż książek w oprawach rzemieślniczych/artystycznych wykonywanych w różnych technikach zdobniczych i materiałach (będących własnością Wnioskodawcy). Książka tworzona jest przez Wnioskodawcę na podstawie dostępnych na rynku wydań. Zawiera treść w postaci tekstu, ilustracji i informacji wydawniczych oryginalnego wydawcy. Książki są produkowane i sprzedawane przez Wnioskodawcę na zamówienie klienta lub większej liczby klientów.

Wnioskodawca nie jest autorem, ani (na chwilę obecną) wydawcą książek, a jedynie ich producentem oraz sprzedawcą. Wnioskodawca przewiduje jednak, że w przyszłości może zajmować się produkcją książek będąc jednocześnie ich wydawcą. Elementami odróżniającymi książki Wnioskodawcy od książek komercyjnych wydawców są:

1)Rzemieślnicza/artystyczna twarda oprawa,

2)Przygotowany blok książki zaczerpnięty z wydań dostępnych na rynku poddany modyfikacjom w zakresie:

a)wzmocnienia,

b)wymianie wyklejek, kapitałek i zakładek,

c)zdobieniu obcięć stron (malowanie, nakładanie folii metalicznych) (dalej również „Elementy charakterystyczne”) Wnioskodawca w zależności od zamówienia klientów wykorzystuje do produkcji książek ok. 1.000 matryc, ok. 20 typów farb nieograniczoną paletę kolorów lakierów i farb, kilka tysięcy skór w zależności od typu i koloru.

Wnioskodawca do produkcji książek wykorzystuje około 100 typów narzędzi, w tym przede wszystkim narzędzia introligatorskie, maszyny introligatorskie i kaletnicze, środki chemiczne do skór, wyroby papiernicze, środki artystyczne (farby, lakiery) narzędzia powszechnego użytku.

Książki produkowane oraz sprzedawane przez Wnioskodawcę należą przede wszystkim do gatunków literatury fantastycznej, klasycznej, obyczajowej, podróżniczej, biograficznej, historycznej, naukowej popularnonaukowej. Produkowane oraz sprzedawane książki nie zawierają materiałów reklamowych oraz nie są książkami obrazkowymi dla dzieci.

Zaprojektowanie danej wersji książki, a następnie jej wyprodukowanie jest bardzo czasochłonne. Gotowy produkt Wnioskodawca sprzedaje przede wszystkim za pomocą platform internetowych sprzedażowych.

Wnioskodawca zamierza w przyszłości rozpocząć sprzedaż produkowanych przez Niego książek za pomocą popularnej platformy sprzedażowej „...” (dalej: „Platforma”) poprzez zastosowanie tzw. „crowdfundingu”, czyli formy finansowania projektów/przedsięwzięć biznesowych przez pewną społeczność.

Wnioskodawca zamierza oferować na Platformie wykonanie konkretnej książki danego autora oraz danego wydawcy (ewentualnie własnego wydania książki danego autora) zawierającej elementy charakterystyczne (dalej „Produkt”). Wnioskodawca zamierza zamieszczać ofertę przy użyciu przypisanego do Niego konta na Platformie. W ramach oferty potencjalni klienci Wnioskodawcy będą mogli wybrać książkę np.: w trzech wersjach, które różniłyby się od siebie przykładowo jakością użytych do produkcji materiałów (wariant podstawowy, podwyższony i premium).

W celu uzyskania możliwości otrzymania Produktu od Wnioskodawcy klient będzie zobowiązany do dokonania za pośrednictwem Platformy wpłaty konkretnej kwoty, która różniłaby się w zależności od wersji produktu, na subkonto prowadzone przez bank lub przez Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową lub na rachunek lub na rachunek prowadzony dla karty płatniczej przypisany do konta Wnioskodawcy (dalej „Subkonto”). Subkonto zostanie utworzone przez osoby działające z ramienia Platformy. Wnioskodawca natomiast będzie miał ograniczone możliwości dysponowania środkami zgromadzonymi na Subkoncie zgodnie z regulaminem obowiązującym użytkowników Platformy (o czym szerzej poniżej).

Co istotne, sprzedaż książki na rzecz osób dokonujących wpłaty (dalej: „Wspierający”) mogłaby nastąpić dopiero po zgromadzeniu określonej kwoty środków pieniężnych na Subkoncie Wnioskodawcy wpłaconych przez kilku/kilkunastu/kilkudziesięciu Wspierających (np.: 5.000 zł). Oferta Wnioskodawcy na Platformie byłaby ograniczona czasowo (np.: 6 miesięcy). W przypadku nie zgromadzenia określonej kwoty (w podanym przykładzie 5.000 zł) w określonym czasie, sprzedaż produktu nie dojdzie do skutku, a środki zostałyby zwrócone na rzecz oferentów. Czynność zwrotu środków w podanym powyżej przypadku znajduje się poza zakresem Wnioskodawcy. Regulamin Platformy określa bowiem, że dany organizator oferty (w tym przypadku Wnioskodawca) nie ma możliwości swobodnego dysponowania środkami zgromadzonymi na danym rachunku (w prezentowanym przypadku na Subkoncie) do czasu zgromadzenia wskazanej w ofercie kwoty, a w przypadku nie zgromadzenia określonej kwoty w określonym czasie środki te są zwracane Wspierającemu przez Platformę, na co Wnioskodawca nie ma jakiegokolwiek wpływu. Po dokonaniu wpłaty Wspierający nie mają możliwości wycofania środków w trakcie trwania okresu na jaki złożona została oferta. Należy podkreślić, że wskazany powyżej sposób realizacji sprzedaży lub jej braku (w przypadku niespełnienia warunków w zakresie zgromadzenia środków w konkretnym okresie czasu) umożliwia sposób funkcjonowania Platformy oraz wynika z regulaminu obowiązującego jej użytkowników. W związku z powyższym zarówno Wnioskodawca jak i Wspierający przewidują, że ostatecznie dostawa towarów może nie dojść do skutku.

Sprzedaż Produktów we wszystkich wersjach następowałaby niezależnie od tego jaką ilość Wspierający zdecydował się dokonać wpłaty na daną wersję produktu. Przykładowo, jeżeli 95% Wspierający dokonaliby wpłaty na Produkt w wersji podstawowej (najtańszej), a 5% na pozostałe wersje, Wnioskodawca zrealizowałby produkcję książek zgodnie z wpłatami Wspierających.

Wskazany powyżej sposób składania Oferty przez Wnioskodawcę za pośrednictwem Platformy podyktowany jest specyfiką prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej, przede wszystkim pracochłonnością, czasochłonnością oraz kosztami wykonania projektu oraz samego wyprodukowania książki danego autora o konkretnym tytule, a także zawierającym konkretne Elementy charakterystyczne. W przypadku niewielkiej ilości klientów zainteresowanych konkretnym Produktem, projektowanie oraz produkowanie danej (niewielkiej) partii Produktów byłoby nieopłacalne dla Wnioskodawcy.

Dlatego też Wnioskodawca planuje rozpoczęcie sprzedaży właśnie przy wykorzystaniu Platformy, która umożliwia realizację danego projektu (polegającego na zaprojektowaniu oraz produkcji większej ilości książek danego autora, o konkretnym tytule oraz posiadającego Elementy charakterystyczne) dopiero po zgłoszeniu się pewnej ilości osób zainteresowanych, którzy łącznie wpłacą określoną kwotę środków pieniężnych. Przed zgromadzeniem określonej kwoty pieniężnej na Subkoncie Wnioskodawca nie rozpocznie projektowania oraz produkcji danego Produktu.

Biorąc pod uwagę powyższe Wspierający przed dokonaniem wpłaty, aż do czasu dostarczenia do nich towaru nie będą wiedzieli jaki w rzeczywistości będzie finalnie Produkt, bowiem fizycznie do czasu realizacji nie będzie on faktycznie istniał. Wnioskodawca zamieszczałby Ofertę w Internecie, w ramach której prezentował będzie jedynie informacje na temat Produktu (autor, tytuł, wydawca – w przypadku, gdy wydawcą nie będzie Wnioskodawca kolor, materiał, z którego Produkt zostałby wykonany np.: rodzaj skóry) oraz jego wizualizację stworzoną komputerowo. Wspierający nie będą mieli jednak możliwości namacalnego kontaktu z finalnym produktem, np.: w pracowni Wnioskodawcy lub poprzez zamieszczane fotografie. W rezultacie produkt ten do czasu zgromadzenia konkretnej ilości środków pieniężnych (a zatem do momentu zakończenia zbierania wpłat przez Wspierających) fizycznie nie będzie istniał. Z założenia Wnioskodawca rozpocznie produkcję Produktu dopiero po zgromadzeniu na Subkoncie określonej ilości środków, a zatem produkt pojawi się fizycznie dopiero po kilku tygodniach lub nawet miesiącach po dokonaniu wpłaty przez Wspierającego.

W rzeczywistości zatem cała wskazana powyżej procedura będzie miała charakter projektu, którego urzeczywistnienie zależne będzie od spełnienia warunku zgromadzenia określonej ilości środków pieniężnych na Subkoncie.

W przypadku dokonania wpłaty przez Wspierających uzgodnionej ilości środków pieniężnych wynikających z Oferty (np.: 5.000 zł), Wnioskodawca kontaktowałby się ze Wspierającymi w celu uzgodnienia terminu oraz sposobu dostawy Produktu (wysyłka przez pocztę, kuriera, odbiór osobisty w uzgodnionym miejscu. Wnioskodawca uzyskuje dostęp do danych adresowych Wspierających w momencie dokonania wpłaty przez konkretnego Wspierającego w związku z czym platforma umożliwia nawiązanie kontaktu pomiędzy Wspierającym, a Wnioskodawcą. W konsekwencji Wspierający oraz Wnioskodawca mogą kontaktować się pomiędzy sobą w celu uzgodnienia formy oraz miejsca dostawy Produktu.

Warto dodać, że biorąc pod uwagę konieczność zgromadzenia określonych środków pieniężnych na Subkoncie w celu dokonania transakcji sprzedaży, czas pomiędzy wpłatą środków pieniężnych przez potencjalnych klientów, a dostawą towarów byłby odmienny (np.: 2, 4 tygodnie lub nawet 6 miesięcy) i całkowicie niezależny od Wnioskodawcy.

Pytanie

Czy z tytułu otrzymania przez Wnioskodawcę środków pieniężnych od osób zainteresowanych zakupem (Wspierających) w ramach funkcjonowania Platformy Wnioskodawca będzie obowiązany rozpoznać obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w dacie wpłaty środków od danej osoby (Wspierającego) na realizację projektu?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nie będzie On zobowiązany do rozpoznania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług w dacie wpłaty środków na realizację projektu od danej osoby (Wspierającego) w ramach Platformy.

Uzasadniając powyższe w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U.2023.1570 t.j., ze zm.) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 8 wskazanej ustawy jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:

1)dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;

2)dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

W ocenie Wnioskodawcy wpłat dokonywanych przez Wspierających przed dostawą towarów w postaci Produktów nie można potraktować jako przedpłat, zaliczek, zadatków, rat w rozumieniu art. 19a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2022 r., znak: 0112-KDIL1-1.4012.711.2021.3.AW:

„Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów opodatkowaniu podatkiem VAT – co do zasady – podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towaru/świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za dostawę towaru/wykonywanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie”.

W zakresie art. 10 ust. 2 akapit drugi szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, zmienionej dyrektywą Rady 95/7/WE z dnia 10 kwietnia 1995 r., nie mieści się przedpłata, taka jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, dokonana w kwocie ryczałtowej na towary wskazane w sposób ogólny w wykazie, który może zostać w każdej chwili zmieniony za porozumieniem nabywcy i sprzedawcy, z którego nabywca może ewentualnie wybrać towary, na podstawie umowy, którą może on w każdej chwili rozwiązać, odzyskując w całości niewykorzystaną przedpłatę.

Należy zaznaczyć, że wskazany powyżej wyrok TSUE odnosi się do nieobowiązującej obecnie Dyrektywy Rady 77/388/EWG, jednak wskazany w orzeczeniu TSUE przepis art. 10 ust. 2 w istotnej z punktu widzenia niniejszego wniosku treści nie uległ zasadniczym zmianom. Jak wynika z tabeli korelacji przepisów zawartej w obowiązującej obecnie Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. (załącznik XII) odpowiednikiem art. 10 ust. 2 Dyrektywy Rady 77/388/EWG są przepisy art. 63-66 Dyrektywy Rady 2006/112/WE (Dz.U.UE.L.2006.347.1, dalej: „Dyrektywa VAT”). Zgodnie z art. 63 Dyrektywy VAT „Zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług”. Natomiast zgodnie z art. 65 Dyrektywy VAT „W przypadku wpłaty zaliczek przed dostawą towarów lub świadczeniem usług, VAT staje się wymagalny w momencie otrzymania wpłaty i naliczany jest od wysokości otrzymanej wpłaty”.

Do wskazanego powyżej wyroku TSUE odniósł się również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w powołanej interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2022 r. w następujący sposób:

„Zatem na podstawie powyższego wyroku TSUE można wysnuć wniosek, że aby zapłatę na poczet przyszłych należności uznać za zaliczkę, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

· zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnej transakcji, tj. przyszłe świadczenie powinno być określone co do rodzaju w sposób jednoznaczny (określone powinny być cechy identyfikujące rodzaj towaru bądź usługi),

· konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad opodatkowania świadczenia, tj. w szczególności należy móc określić miejsce świadczenia i stawkę opodatkowania,

· w momencie dokonania zaliczki strony nie mają intencji zmiany świadczenia w przyszłości”.

Przenosząc powyższe stanowisko organu interpretacyjnego na zdarzenie przyszłe zaprezentowane przez Wnioskodawcę należy uznać, że proces oferty sprzedaży przy pomocy Platformy nie spełnia wymagań, aby wpłaty potencjalnych klientów uznać za przedpłaty, zaliczki, zadatki w rozumieniu art. 29a ust. 8 ustawy o VAT z następujących względów

Po pierwsze, dokonanie wpłaty na Subkonto nie oznacza, że transakcja sprzedaży Produktu dojdzie do skutku. W przypadku braku zgromadzenia określonej ilości środków pieniężnych w danym czasie, środki te zostaną zwrócone Wspierającym, a Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania na ich rzecz dostawy towarów, co wynika z zasady zawartych w regulaminie Platformy.

Zatem zarówno Wnioskodawca jak i Wspierający przewidują z góry, że dostawa towarów może nie dojść do skutku. Co więcej, nie można przy tym nawet oszacować stopnia prawdopodobieństwa finalizacji transakcji. W związku z powyższym, w świetle zaprezentowanej powyżej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w momencie dokonywania wpłaty przez Wspierających na Subkonto, nie można mówić o istnieniu „umowy zobowiązaniowej”, a związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem (dostawą Produktu) na rzecz dokonującego płatności nie ma charakteru bezpośredniego i na tyle wyraźnego, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Natomiast dwustronny stosunek zobowiązaniowy może zaistnieć nie wcześniej niż w momencie zgromadzenia odpowiedniej, określonej uprzednio przez Wnioskodawcę ilości środków pieniężnych. Dopiero ta okoliczność w świetle regulaminu Platformy zobowiązuje Wnioskodawcę do dokonania świadczenia wzajemnego w postaci wykonania oraz dostawy towarów (Produktów) na rzecz Wspierających.

Po drugie, w momencie wpłaty środków pieniężnych przez Wspierających nie jest znany czas (moment) dostawy towarów. Dostawa ta ma bowiem miejsce w przypadku zgromadzenia określonej kwoty środków pieniężnych na Subkoncie, tj. po uzyskaniu (lub przekroczeniu) wskazanego przez Wnioskodawcę limitu docelowego, które to zdarzenie może nastąpić zarówno po kilku tygodniach, jak i po kilku miesiącach od dokonania wpłaty (lub może nie wystąpić nigdy).

Po trzecie, w momencie dokonywania wpłat nie będzie w sposób jednoznaczny określone miejsce dostawy towarów. Platforma umożliwia Wspierającym kontakt z Wnioskodawcą w celu uzgodnienia formy oraz miejsca dostawy Produktu. Zatem sposób dostawy będzie dopiero uzgadniany, po spełnieniu warunku uzyskania (lub przekroczenia) limitu docelowego, indywidualnie pomiędzy Wnioskodawcą, a konkretnym Wspierającym i może przybrać różną formę (wysyłka przez pocztę, kuriera, odbiór osobisty w uzgodnionym miejscu lub w inny sposób).

Po czwarte wreszcie, najistotniejsze jest to, że Wspierający przed dokonaniem wpłaty i przed wykonaniem książki nie będą wiedzieli jaki w rzeczywistości będzie finalnie Produkt. Wnioskodawca będzie zamieszczał Ofertę w Internecie, w ramach której prezentował będzie jedynie informacje na temat Produktu oraz jego wizualizację stworzoną komputerowo. Wspierający nie będą mieli możliwości zapoznania się w finalnym produktem np.: w pracowni Wnioskodawcy, przed dokonaniem wpłaty czy też w oparciu o fotografię. Z założenia Wnioskodawca rozpocznie produkcję Produktu dopiero po zgromadzeniu na Subkoncie określonej ilości środków, a zatem kilka dni, tygodni lub nawet miesięcy po dokonaniu wpłaty przez Wspierającego.

W związku z powyższym w świetle interpretacji wskazanego powyżej wyroku TSUE przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (zawartej w interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2022 r., znak: 0112-KDIL1-1.4012.711.2021.3.AW) wpłaty dokonane przez potencjalnych klientów nie zostaną dokonane na poczet konkretnej transakcji. Nie będzie bowiem znany czas, miejsce dokonania oraz w sposób jednoznaczny i ostateczny przedmiot transakcji. Ponadto transakcja ta będzie miała charakter potencjalny, bowiem dojdzie do niej jedynie po spełnieniu określonego warunku niezależnego od Wnioskodawcy (dostawcy) jak i pojedynczego Wspierającego (odbiorcy). Nie sposób przy tym określić nawet stopnia prawdopodobieństwa finalizacji dostawy w momencie uzyskania środków od poszczególnych Wspierających.

Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawcy nie będzie zobowiązany do rozpoznania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług w dacie otrzymania środków pieniężnych od określonej osoby (Wspierającego).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”,

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Na mocy przepisu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie fakt, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów opodatkowaniu podatkiem VAT – co do zasady – podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towaru/świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za dostawę towaru/wykonywanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Co istotne, ww. świadczenie musi zostać wykonane przez działającego w tym zakresie podatnika podatku VAT.

Zasady dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług uregulowane zostały w art. 19a ustawy o VAT.

Według art. 19a ust. 1 ustawy o VAT:

Stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy o VAT:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Powyższy przepis art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Jednakże, w sytuacji, gdy przed wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Pana wątpliwości dotyczą określenia czy z tytułu otrzymania przez Pana środków pieniężnych od Wspierających w ramach Platformy crowdfundingowej, będzie Pan obowiązany rozpoznać obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w dacie wpłaty środków od Wspierającego.

Ustosunkowanie się do powyższych wątpliwości wymaga przede wszystkim ustalenia, czy wpłacane środki pieniężne udostępnione Panu w ramach Platformy crowdfundingowej stanowią przedpłatę, bądź zaliczkę na poczet dostawy towarów bądź świadczenia usług.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zaliczki ani przedpłaty. Zgodnie więc z definicją słownikową (http://sjp.pwn.pl), zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności. Natomiast przez przedpłatę należy rozumieć określoną sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru, wpłacaną z góry w celu uzyskania gwarancji jego zakupu w określonym terminie. Zatem, zaliczkę oraz przedpłatę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Stosownie do powyższego, zaliczka, jak również przedpłata, jako zapłata na poczet przyszłej należności musi być powiązana z konkretną transakcją.

Zatem, aby zapłatę na poczet przyszłej należności uznać za zaliczkę musi ona być powiązana z konkretną transakcją, co zostało potwierdzone także przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

W wyroku z 21 lutego 2006 r. w sprawie C-419/02 BUPA Hospitals Ltd. i Goldsborough Developments Ltd. przeciwko Commisioners of Customs & Excise, TSUE stwierdził, że w zakresie art. 10 ust. 2 akapit drugi VI Dyrektywy VAT [tj. Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG)], nie mieści się przedpłata dokonana w kwocie ryczałtowej na towary wskazane w sposób ogólny w wykazie, który może zostać w każdej chwili zmieniony za porozumieniem nabywcy i sprzedawcy, z którego nabywca może ewentualnie wybrać towary, na podstawie umowy, którą może on w każdej chwili rozwiązać, odzyskując w całości niewykorzystaną przedpłatę. Należy wskazać, że art. 10 ust. 2 akapit drugi powyższej Dyrektywy stanowi, że w przypadku gdy zapłata następuje przed wykonaniem dostawy towarów lub świadczenia usług, podatek staje się wymagalny w momencie otrzymania płatności i od jej wysokości.

W powyższym wyroku TSUE podkreślił, że „(...) w przypadku dokonania płatności zaliczkowej obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje zanim dostawa towarów lub świadczenie usług zostaną wykonane. Aby obowiązek podatkowy powstał w takiej sytuacji, wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszła dostawa lub przyszłe świadczenie usług muszą już być znane, a zatem w szczególności, (...) w momencie dokonania takiej zapłaty, towary i usługi powinny być szczegółowo określone”.

Należy wskazać, że powyższy wyrok TSUE zachowuje swoją aktualność na gruncie obecnie obowiązującej Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.).

Zatem na podstawie powyższego wyroku TSUE można wysnuć wniosek, że aby zapłatę na poczet przyszłych należności uznać za zaliczkę, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

· zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnej transakcji, tj. przyszłe świadczenie powinno być określone co do rodzaju w sposób jednoznaczny (określone powinny być cechy identyfikujące rodzaj towaru bądź usługi),

· konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad opodatkowania świadczenia, tj. w szczególności należy móc określić miejsce świadczenia i stawkę opodatkowania,

· w momencie dokonania zaliczki strony nie mają intencji zmiany świadczenia w przyszłości.

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem Pana działalności jest produkcja oraz sprzedaż książek w oprawach rzemieślniczych/artystycznych wykonywanych w różnych technikach zdobniczych i materiałach (będących Pana własnością). Książka tworzona jest przez Pana na podstawie dostępnych na rynku wydań. Zawiera treść w postaci tekstu, ilustracji i informacji wydawniczych oryginalnego wydawcy. Książki są produkowane i sprzedawane przez Pana na zamówienie klienta lub większej liczby klientów. Zamierza Pan w przyszłości rozpocząć sprzedaż produkowanych przez Pana książek za pomocą popularnej platformy sprzedażowej poprzez zastosowanie tzw. „crowdfundingu”.

Zamierza Pan oferować na Platformie wykonanie konkretnej książki danego autora oraz danego wydawcy (ewentualnie własnego wydania książki danego autora) zawierającej elementy charakterystyczne. Zamierza Pan zamieszczać ofertę przy użyciu przypisanego do Pana konta na Platformie. W ramach oferty potencjalni Pana klienci będą mogli wybrać książkę np.: w trzech wersjach, które różniłyby się od siebie przykładowo jakością użytych do produkcji materiałów. Subkonto zostanie utworzone przez osoby działające z ramienia Platformy. W celu uzyskania możliwości otrzymania Produktu od Pana, klient będzie zobowiązany do dokonania za pośrednictwem Platformy wpłaty konkretnej kwoty, która różniłaby się w zależności od wersji produktu na Pana Subkonto.

Sprzedaż książki na rzecz osób dokonujących wpłaty (Wspierającego) mogłaby nastąpić dopiero po zgromadzeniu określonej kwoty środków pieniężnych na Pana Subkoncie wpłaconych przez kilku/kilkunastu/kilkudziesięciu Wspierających. Pana oferta na Platformie byłaby ograniczona również czasowo. W przypadku nie zgromadzenia określonej kwoty w określonym czasie, sprzedaż produktu nie dojdzie do skutku, a środki zostałyby zwrócone na rzecz oferentów. Czynność zwrotu środków w podanym powyżej przypadku znajduje się poza Pana zakresem. Regulamin Platformy określa bowiem, że dany organizator oferty nie ma możliwości swobodnego dysponowania środkami zgromadzonymi na danym rachunku do czasu zgromadzenia wskazanej w ofercie kwoty, a w przypadku nie zgromadzenia określonej kwoty w określonym czasie środki te są zwracane Wspierającemu przez Platformę, na co nie ma Pan jakiegokolwiek wpływu. Po dokonaniu wpłaty Wspierający nie ma możliwości wycofania środków w trakcie trwania okresu na jaki złożona została oferta. Zarówno Pan jak i Wspierający przewidują, że ostatecznie dostawa towarów może nie dojść do skutku.

Wspierający przed dokonaniem wpłaty, aż do czasu dostarczenia do nich towaru nie będą wiedzieli jaki w rzeczywistości będzie finalnie Produkt, bowiem fizycznie do czasu realizacji nie będzie on faktycznie istniał. Zamieszczałby Pan Ofertę w Internecie, w ramach której prezentował będzie jedynie informacje na temat Produktu oraz jego wizualizację stworzoną komputerowo. Wspierający nie będą mieli jednak możliwości namacalnego kontaktu z finalnym produktem. W rezultacie produkt ten do czasu zgromadzenia konkretnej ilości środków pieniężnych (a zatem do momentu zakończenia zbierania wpłat przez Wspierających) fizycznie nie będzie istniał. Z założenia rozpocznie Pan produkcję Produktu dopiero po zgromadzeniu na Subkoncie określonej ilości środków, a zatem produkt pojawi się fizycznie dopiero po kilku tygodniach lub nawet miesiącach po dokonaniu wpłaty przez Wspierającego. W rzeczywistości zatem cała wskazana procedura będzie miała charakter projektu, którego urzeczywistnienie zależne będzie od spełnienia warunku zgromadzenia określonej ilości środków pieniężnych na Subkoncie.

W przypadku dokonania wpłaty przez Wspierających uzgodnionej ilości środków pieniężnych wynikających z Oferty, kontaktowałby się Pan z Wspierającymi w celu uzgodnienia terminu oraz sposobu dostawy Produktu. Uzyskuje Pan dostęp do danych adresowych Wspierających w momencie dokonania wpłaty przez konkretnego Wspierającego w związku z czym platforma umożliwia nawiązanie kontaktu pomiędzy Wspierającym, a Panem. W konsekwencji Wspierający oraz Wnioskodawca mogą kontaktować się pomiędzy sobą w celu uzgodnienia formy oraz miejsca dostawy Produktu. Biorąc pod uwagę konieczność zgromadzenia określonych środków pieniężnych na Subkoncie w celu dokonania transakcji sprzedaży, czas pomiędzy wpłatą środków pieniężnych przez potencjalnych klientów, a dostawą towarów byłby odmienny (np.: 2, 4 tygodnie lub nawet 6 miesięcy) i całkowicie niezależny od Pana.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że otrzymywane przez Pana środki pieniężne nie stanowią zaliczki czy też przedpłaty, o których mowa w art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, ponieważ nie będą związane z konkretnym towarem/usługą, a zatem nie będą stanowiły przedpłaty/zaliczki z tytułu konkretnej dostawy towaru lub usługi. Jak wynika z okoliczności sprawy w momencie dokonywania wpłaty Produkt nie jest określony w sposób jednoznaczny. Cechy jednoznacznie określające Produkt zostają określane na późniejszym etapie, po zebraniu odpowiedniej ilości środków pieniężnych wynikających z Oferty. Dopiero w przypadku dokonania wpłaty przez Wspierających uzgodnionej ilości środków pieniężnych wynikających z Oferty, będzie kontaktował się Pan z Wspierającymi w celu uzgodnienia terminu oraz sposobu dostawy Produktu. Z założenia rozpocznie Pan produkcję Produktu dopiero po zgromadzeniu na Subkoncie określonej ilości środków.

Jednocześnie jak wynika z regulaminu Platformy, nie ma Pan możliwości swobodnego dysponowania środkami zgromadzonymi na swoim Subkoncie do czasu zgromadzenia wskazanej w ofercie kwoty, a w przypadku nie zgromadzenia określonej kwoty w określonym czasie środki te są zwracane Wspierającemu przez Platformę, na co nie ma Pan jakiegokolwiek wpływu. Zarówno Pan jak i Wspierający przewidują, że ostatecznie dostawa towarów może nie dojść do skutku.

Należy zatem podkreślić, że w momencie dokonywania wpłaty potencjalny produkt docelowy nie jest na tyle skonkretyzowany, aby uznać tę płatność za zaliczkę na poczet ceny towarów. Ponadto sprzedaż potencjalnego produktu może w ogóle nie nastąpić.

Tym samym, z tytułu zadeklarowania uczestnictwa przez zainteresowaną osobę w projekcie w ramach platformy crowdfundingowej oraz udostępnienia Panu w ramach platformy crowdfundingowej środków wpłaconych przez osoby decydujące się na zakup produktu (książki), stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, nie będzie Pan musiał rozpoznać obowiązku podatkowego, gdyż w chwili otrzymania środki pieniężne nie będą stanowić zaliczki ani przedpłaty za dostawę konkretnego towaru.

Podsumowując, z tytułu otrzymania przez Pana środków pieniężnych od Wspierających w ramach funkcjonowania Platformy, nie będzie Pan obowiązany rozpoznać obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług w dacie wpłaty środków od Wspierającego na realizacją projektu.

Tym samym Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pana do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.