Interpretacja indywidualna z dnia 17 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.627.2023.1.AK

Konsekwencje podatkowe przeniesienia ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy:

 1) przeniesienie ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będzie skutkować uzyskaniem przez Spółkę przychodu w wysokości kwoty wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia, czyli wartości, po jakiej przejęte zostaną Przedmioty Zabezpieczenia, pomniejszonej o należny podatek VAT,

 2) kosztem uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, będzie dla Spółki:

 a) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu operacyjnego (o których mowa w art. 17b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) oraz przedmiotów Umów Najmu - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o sumę odpisów amortyzacyjnych, natomiast

 b) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu finansowego (o których mowa w art. 17f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o spłatę wartości początkowej,

 3) w momencie przeniesienia ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, Spółka powinna wykazać także przychód w wysokości części ceny zapłaconej przez SPV za Wierzytelności Leasingowe oraz Wierzytelności z Umów Najmu, przypadającej proporcjonalnie na raty leasingowe oraz czynsz najmu, które nie zostaną wykazane przez Spółkę jako przychód do opodatkowania ze względu na przejęcie przez SPV Przedmiotów Zabezpieczenia.

Treść wniosku jest następująca.

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (dalej: „Spółka") jest podmiotem prowadzącym działalność, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych oraz umów najmu długoterminowego. W zakresie swojej działalności Spółka udziela także swoim klientom finansowania w formie pożyczek. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do następujących wierzytelności:

(a) wierzytelności wynikających z umów leasingu (dalej: „Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego, leasingodawcę) z Polskimi korzystającymi (dalej: „Leasingobiorcy”), stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Leasingu, w tym wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej przedmiotów leasingu (tj. wynikającej ze sprzedaży przedmiotu leasingu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy Leasingu - dalej: „Wierzytelności Leasingowe”); Wierzytelności Leasingowe mogą obejmować również wierzytelności, które były już przedmiotem podobnej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzonej przez Spółkę w przeszłości, a następnie zostały odkupione przez Spółkę od luksemburskiej spółki specjalnego przeznaczenia w ramach tzw. opcji clean-up call (to jest odkupu sekurytyzowanych, niespłaconych jeszcze wierzytelności celem zakończenia transakcji) - takie wierzytelności mogą być przedmiotem obecnej transakcji Sekurytyzacji wraz z innymi Wierzytelnościami Leasingowymi wynikającymi z Umów Leasingu zawartych przez Spółkę, które wcześniej nie były przenoszone przez Spółkę na żaden inny podmiot;

(b) wierzytelności wynikających z umów najmu długoterminowego (dalej: „Umowy Najmu”) zawartych przez Spółkę (jako wynajmującego i finansującego) z najemcami (dalej: „Najemcy”), stanowiących roszczenia względem Najemców przede wszystkim o zapłatę czynszu najmu oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Najmu (dalej: „Wierzytelności z Umów Najmu”; Wierzytelności Leasingowe i Wierzytelności z Umów Najmu określane będą dalej łącznie jako: „Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu”);

(c) wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) z polskimi pożyczkobiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”); Wierzytelności Pożyczkowe mogą obejmować również wierzytelności, które były już przedmiotem podobnej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzonej przez Spółkę w przeszłości, a następnie zostały odkupione przez Spółkę od luksemburskiej spółki specjalnego przeznaczenia w ramach tzw. clean-up call (tj. odkup pozostałych, niespłaconych jeszcze wierzytelności celem zakończenia transakcji) - takie wierzytelności mogą być przedmiotem obecnej transakcji Sekurytyzacji wraz z innymi Wierzytelnościami Pożyczkowymi wynikającymi z pożyczek udzielonych przez Spółkę, które nigdy wcześniej nie zostały przeniesione przez Spółkę na żaden inny podmiot.

(dalej łącznie: „Wierzytelności”, zaś Leasingobiorcy, Najemcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”). Dłużnikami są zazwyczaj polscy klienci prowadzący działalność gospodarczą (przedsiębiorcy).

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego w rozumieniu odpowiednio art. 17b i art. 17f ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „Ustawa o CIT”). Przedmiotami Umów Leasingu, Umów Najmu oraz Umów Pożyczek zawartych z Dłużnikami (tj. przedmiotami wynajętymi, leasingowanymi lub finansowanymi) może być szeroka gama ruchomości, urządzeń, w tym maszyn, sprzętu informatycznego, telekomunikacyjnego, oprogramowania i środków transportu.

Zgodnie z Umowami Leasingu, Umowami Najmu oraz Umowami Pożyczek, z których wynikać będą Wierzytelności, część odsetkowa rat może być wyliczana według stałej lub zmiennej stopy procentowej. W skład Wierzytelności nie będzie wchodził podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”) naliczany przez Spółkę na ratach leasingowych i innych należnościach z tytułu Umów Leasingu, Umów Najmu i Umów Pożyczek. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date), tj. określoną przez strony datę poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności do SPV (o której mowa poniżej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do spółki (…) z siedzibą w Luksemburgu (adres: (…), dalej: „SPV”). SPV jest spółką specjalnego przeznaczenia, utworzoną zgodnie z prawem Wielkiego Księstwa Luksemburga i będącą rezydentem podatkowym tego państwa. SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie jest także zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce (jednakże, jak wskazano poniżej, rejestracja dla celów VAT w Polsce może być konieczna w przyszłości w przypadku przejęcia własności Przedmiotów Zabezpieczenia, zgodnie z opisem przedstawionym poniżej). SPV podlega, jako nieregulowany podmiot sekurytyzacyjny, luksemburskiemu prawu sekurytyzacyjnemu.

Przedmiotem działalności SPV jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz pozyskiwanie finansowania (w szczególności w drodze pożyczek udzielanych SPV), a także wykonywanie wszelkich czynności z tym związanych (przy czym, jak niżej wskazano, po ewentualnym przejęciu własności Przedmiotów Zabezpieczeń, przedmiotem działalności SPV będzie także oddawanie przejętych przedmiotów w odpłatne używanie lub/oraz ich odsprzedaż). SPV nie jest powiązana kapitałowo ani osobowo ze Spółką. Spółka nie będzie miała wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez SPV w toku jej działalności, gdyż SPV będzie zarządzana przez podmiot zewnętrzny, niepowiązany ze Spółką, a sposób przeprowadzenia transakcji Sekurytyzacji i późniejszego funkcjonowania SPV będzie wynikał z umów zawartych przez SPV. SPV nie będzie zatrudniać pracowników w Polsce.

Planowana Sekurytyzacja będzie obejmować nie tylko zbycie Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV, ale również inne kluczowe operacje niezbędne do jej przeprowadzenia. Planowana Sekurytyzacja będzie zatem składać się m.in. z następujących podstawowych elementów:

(i) zawarcie umowy przeniesienia (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółką a SPV,

(ii) zapewnienie finansowania SPV poprzez pozyskanie przez SPV pożyczek (i potencjalnie emisję także dłużnych papierów wartościowych, np. obligacje),

(iii) zawarcie umowy o administrowanie (obsługę) Wierzytelnościami, na podstawie której Spółka, działając jako sub-serviser (opisany poniżej), będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz SPV, w tym w szczególności przyjmować i przekazywać SPV spłaty dokonywane przez Dłużników z tytułu Wierzytelności,

(iv) zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość dokonywania transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi SPV).

Szczegółowy przebieg poszczególnych elementów Sekurytyzacji został wskazany poniżej:

- Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki do SPV nastąpi w wykonaniu ramowej umowy sprzedaży wierzytelności, zawartej pomiędzy Spółką i SPV. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, Spółka będzie sprzedawała periodycznie do SPV Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i SPV, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami SPV nabędzie także prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników ich zobowiązań dotyczących przenoszonych Wierzytelności.

- SPV zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do SPV), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne SPV za udział w Sekurytyzacji.

- Przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. W konsekwencji, otrzymane od SPV środki pieniężne zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (podobnie jak pożyczka). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec SPV w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez SPV za Wierzytelności. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez SPV na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz SPV takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez SPV na rzecz (…) oraz Spółki). Koszty SPV związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych, jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.

- Wierzytelności Pożyczkowe sprzedane do SPV nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). SPV będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do SPV będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do SPV.

- Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, SPV uzyska pożyczki od zewnętrznych podmiotów finansujących, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. SPV może również uzyskać wymagane finansowanie w drodze emisji papierów wartościowych lub innych instrumentów dłużnych. Możliwe jest również, że Spółka lub osoba trzecia udzieli SPV pożyczki, która będzie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu SPV przez innych inwestorów. SPV będzie płacić odsetki od uzyskanego finansowania.

- Jak wyżej wskazano, uzyskane przez SPV finansowanie zostanie wykorzystane do zapłaty ceny należnej Spółce za Wierzytelności. Płatność części ceny może zostać odroczona (zatrzymana jako rezerwa) i zapłacona przez SPV do Spółki po spłacie przez SPV jej innych zobowiązań. W konsekwencji, planowana Sekurytyzacja stanowić będzie efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych, czynszów najmu i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.

- Planowana Sekurytyzacja będzie spełniać warunki do uznania jej za sekurytyzację prostą, przejrzystą i standardową (ang. simple, transparent and standardised securitisation - STS) w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniającego dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012.

- Z uwagi na fakt, iż przepisy unijne dotyczące transakcji sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (tu, Spółka) zachował określony poziom ryzyka w odniesieniu do spłaty finansowania uzyskanego przez podmiot emisyjny (tu, SPV) na zakup Wierzytelności, planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie powyższych wymogów. Nastąpi to poprzez udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz SPV, która zostanie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu SPV przez zewnętrznego inwestora lub inwestorów. Pożyczka podporządkowana będzie znacznie niższa od całościowego finansowania uzyskanego przez SPV od zewnętrznego inwestora (lub inwestorów) celem sfinansowania nabycia Wierzytelności. SPV będzie płaciła odsetki na rzecz Spółki z tytułu zaciągniętej pożyczki. Nie jest również wykluczone, że strony wprowadzą inne formy zachowania przez Spółkę wymaganego poziomu ryzyka.

- Z uwagi na to, iż część odsetkowa rat leasingowych lub czynszowych może być naliczana według zmiennej stopy procentowej, w wyniku zmiany stopy procentowej po przeniesieniu Wierzytelności do SPV, kwoty fakturowane przez Spółkę na podstawie Umów Leasingu i Umów Najmu mogą różnić się od kwot Wierzytelności na dzień ich sprzedaży (tj. kwoty te mogą być wyższe lub niższe od kwot określonych w harmonogramie obowiązującym na dzień sprzedaży Wierzytelności, w zależności od zmiany stopy procentowej).

- W ramach planowanej Sekurytyzacji zawarta zostanie umowa dotycząca serwisowania Wierzytelności. Na podstawie tej umowy, po zbyciu Wierzytelności do SPV, (…) GmbH - spółka powiązana ze Spółką - będzie pełniła funkcję tzw. master-serwisera (głównego serwisera) w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. (…) GmbH nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Na (…) GmbH będą spoczywały, w szczególności, całościowe obowiązki sprawozdawcze, zarządzanie portfelem, selekcja aktywów, itd. Spółka będzie pełnić rolę sub-serwisera w odniesieniu do Wierzytelności sprzedanych do SPV. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę będzie płacone przez (…) GmbH. Wynagrodzenie na rzecz (…) GmbH będzie płacone przez SPV. Z uwagi na powyższe, z formalnego punktu widzenia odbiorcą usług świadczonych przez Spółkę (jako sub-serwisera) będzie (…) GmbH. Na podstawie umowy dotyczącej serwisowania Spółka będzie zobowiązana do świadczenia usługi administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności, monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała spłacone przez Dłużników kwoty Wierzytelności na rachunek bankowy SPV.

- Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji powołany zostanie tzw. back-up servicer facilitator, którego rolą będzie wskazanie odpowiedniego serwisera zastępczego (back-up servicera), który zastąpi (…) GmbH (master-servicera) oraz Spółkę (jako sub-servicer) w sytuacji, gdy aktualni serwiserzy nie będą w stanie wykonywać swoich funkcji, np. na skutek swojej upadłości lub powstrzymania się od wykonywania swoich zobowiązań wobec SPV z jakiegokolwiek innego powodu. Celem powołania takiego podmiotu zastępczego, którego zadaniem będzie świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami, jest zabezpieczenie ciągłości ściągania Wierzytelności od Dłużników i przekazywania ich do SPV. Jest to kluczowy element z uwagi na fakt, że sekurytyzowane Wierzytelności będą stanowiły zabezpieczenie finansowania pozyskanego przez SPV na nabycie Wierzytelności. W związku z tym kwoty spłaconych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV w celu nabycia Należności.

- Przelew Wierzytelności do SPV nie będzie połączony z przeniesieniem na SPV własności wyleasingowanych/wynajętych przedmiotów objętych Umowami Leasingu oraz Umowami Najmu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu i Umów Najmu. Analogicznie, w odniesieniu Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek oraz należnych odsetek zostanie przeniesione na SPV. Spółka wystawiać też będzie faktury na Leasingobiorców i Najemców na poszczególne raty leasingowe i płatności czynszu najmu, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na SPV.

- Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki (jako inicjatora sekurytyzacji i sub-serwisera), (…) GmbH (jako master-serwisera) oraz SPV (jako podmiotu emisyjnego), w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, jak również zewnętrzne podmioty doradcze i administrujące SPV (która będzie podmiotem niezależnym od Spółki).

- Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek lub prawo Spółki do odkupu Wierzytelności od SPV. Zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności może mieć miejsce, w szczególności, w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria).

- Możliwe jest również, że na dowolną datę graniczną (cut-off date), w której łączne zdyskontowane saldo Wierzytelności zostanie zmniejszone do 10% maksymalnej kwoty portfela, Spółka może mieć prawo do wykonania opcji kupna (clean-up call) w odniesieniu do Wierzytelności na warunkach uzgodnionych między stronami. W takim przypadku, Spółka odkupi od SPV pozostałą część Wierzytelności, która nie została spłacona do tego dnia, pod warunkiem, że cena uzyskana przez SPV z odkupu jest wystarczająca do zapłaty wszystkich kwot należnych z tytułu finansowania uzyskanego od inwestorów zewnętrznych na zakup Wierzytelności oraz wszystkich innych kwot należnych od SPV.

- W ramach transakcji możliwe jest dokonywanie rozliczeń między stronami w drodze potrącenia wzajemnych należności.

- Przepływy pieniężne z SPV zostaną ustalone w taki sposób, aby, co do zasady, wszelkie nadwyżki finansowe SPV były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.

- W celu zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych SPV w stosunku do Spółki wynikających, między innymi, z umowy serwisowania Wierzytelności, a w szczególności wierzytelności względem Spółki o przekazywanie do SPV otrzymywanych strumieni płatności należnych od Leasingobiorców, Najemców i Pożyczkobiorców, na rzecz SPV mogą zostać ustanowione zabezpieczenia („Zabezpieczenia”) na określonych aktywach („Przedmioty Zabezpieczenia”). Zabezpieczenia mogą zostać ustanowione w formie warunkowego przewłaszczenia na SPV przedmiotów Umów Leasingu oraz Umów Najmu, jak również w formie zastawu rejestrowego na zbiorze rzeczy ruchomych i praw Spółki stanowiących organizacyjną całość, w tym na środkach transportu oraz maszynach i urządzeniach będących przedmiotem Umów Leasingu i Umów Najmu.

- Wierzytelności SPV, które mogą być zabezpieczone wyżej wskazanym zastawem rejestrowym mogą obejmować, w szczególności:

(a) wierzytelności pieniężne SPV (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe lub warunkowe) wobec Spółki, wynikające z umowy serwisowej, w szczególności roszczenie o zwrot i/lub zwolnienie łącznej kwoty wpływów otrzymanej przez Spółkę, działającej jako serwiser w imieniu SPV;

(b) wierzytelności pieniężne SPV (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe lub warunkowe) wobec Spółki, wynikające z agencyjnej umowy wykonawczej, w szczególności roszczenie o zapłatę przychodu z upłynnienia przedmiotu; oraz

(c) następujące wierzytelności pieniężne SPV (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe lub warunkowe), wynikające z umowy sprzedaży Wierzytelności:

(i) roszczenie SPV wobec Spółki o zapłatę kwot należnych z tytułu odkupu Wierzytelności przez Spółkę (w określonych przypadkach);

(ii) jakiekolwiek wierzytelności SPV wobec Spółki wynikające z braku istnienia odpowiednich rat spłaty Wierzytelności, w tym roszczenie odszkodowawcze SPV wobec odpowiedniego Leasingobiorcy w wyniku wcześniejszego rozwiązania odpowiedniej umowy;

(iii) jakiekolwiek wierzytelności SPV wobec Spółki wynikające z braku istnienia odpowiedniej Wierzytelności z tytułu wartości rezydualnej, najwcześniej w momencie sprzedaży odpowiedniego przedmiotu leasingu lub finansowania.

- Wierzytelności SPV zabezpieczone warunkowym przewłaszczeniem rzeczy ruchomych w odniesieniu do przedmiotów Umów Leasingu i Umów Najmu mogą obejmować wierzytelności pieniężne SPV (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe jak i warunkowe) wobec Spółki powstałe na podstawie umowy sprzedaży Wierzytelności, umowy serwisowej, agencyjnej umowy wykonawczej oraz innych dokumentów transakcyjnych, w szczególności wierzytelności o zwrot oraz/lub zwolnienie całościowej kwoty otrzymanej przez Spółkę, działającą jako serwiser w imieniu SPV.

- Samo ustanowienie Zabezpieczeń, do czasu ich faktycznej realizacji, nie będzie skutkować zmianą stron Umów Leasingu lub Umów Najmu. Do czasu faktycznej realizacji Zabezpieczeń, finansującym (leasingodawcą) i wynajmującym w tych umowach w dalszym ciągu pozostanie Spółka.

- Jeżeli chodzi o Wierzytelności Pożyczkowe, wierzytelności Spółki będą zabezpieczone na przedmiotach należących do Pożyczkobiorców w formie warunkowej umowy przewłaszczenia na Spółkę własności tych przedmiotów lub też w formie zastawu rejestrowego na przedmiotach Pożyczkobiorców. W rezultacie, w związku z przeniesieniem Wierzytelności Pożyczkowych na SPV, powyższe zabezpieczenia ustanowione na przedmiotach Pożyczkobiorców również zostaną przeniesione przez Spółkę na SPV. Zostanie to dokonane w drodze kolejnej warunkowej umowy przewłaszczenia na SPV przedmiotów należących do Pożyczkobiorców oraz cesji na SPV praw Spółki wynikających z zastawów rejestrowych ustanowionych na przedmiotach Pożyczkobiorców. W przypadku ruchomości przeniesionych na Spółkę tytułem zabezpieczenia, wierzytelnościami SPV zabezpieczonymi poprzez wyżej opisane formy Zabezpieczeń będą poszczególne wierzytelności pieniężne SPV wynikające z odpowiedniej Umowy Pożyczki, w odniesieniu do której tytuł prawny do takiej rzeczy ruchomej został przeniesiony na Spółkę przez Dłużnika celem zabezpieczenia roszczeń Spółki.

- SPV będzie mieć prawo do zaspokojenia swoich zabezpieczonych wierzytelności w szczególności poprzez przejęcie przez SPV na własność Przedmiotów Zabezpieczenia (tj. przedmiotów wyleasingowanych lub wynajętych, lub też przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności z Umów Pożyczki). W skład Przedmiotów Zabezpieczenia mogą wchodzić także pojazdy samochodowe. Z uwagi na fakt, iż w przypadku Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu i Najmu Zabezpieczenia są ustanowione na aktywach Spółki, przeniesienie tytułu własności do tych Przedmiotów Zabezpieczenia nastąpi w takim przypadku ze Spółki na SPV. Jak wskazano powyżej, w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, Zabezpieczenia są ustanowione na przedmiotach Pożyczkobiorców, dlatego w takim przypadku przeniesienie własności Przedmiotów Zabezpieczenia nastąpi pomiędzy Pożyczkobiorcą a SPV. Zgodnie z umowami ustanawiającymi Zabezpieczenia, SPV będzie mieć prawo zaspokojenia swoich roszczeń z Zabezpieczeń, w szczególności, w przypadku, gdy Spółka nie będzie wypełniać swoich zobowiązań wynikających z umowy serwisowej do przekazywania do SPV otrzymanych kwot wynikających z Wierzytelności. Sytuacja taka może, przykładowo, wystąpić w przypadku, gdy Spółka uzyska określone spłaty od Dłużników i nie przekaże tych środków pieniężnych do SPV w ustalonym terminie lub też w przypadku, gdy Spółka, po zakończeniu danej Umowy Leasingu i sprzedaży Przedmiotu Zabezpieczenia, nie przekaże do SPV środków uzyskanych ze sprzedaży.

- Umowa zastawnicza będzie przewidywać, iż w przypadku zrealizowania się zdarzenia pozwalającego SPV na zaspokojenie się z przedmiotu zastawu, SPV będzie miała prawo przejąć na własność Przedmioty Zabezpieczenia, zgodnie z przepisami o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Zgodnie z wymogami przewidzianymi w tej ustawie, umowa zastawnicza będzie wskazywać wartość Przedmiotów Zabezpieczenia dla celów ich przejęcia przez SPV celem zaspokojenia roszczeń SPV.

- W przypadku tych Przedmiotów Zabezpieczenia, które są przedmiotami Umów Leasingu wartość ta będzie określona w minimalnej wysokości, co będzie wynikać z faktu, iż w skład nabytych od Spółki Wierzytelności z tytułu Umów Leasingu będą wchodzić także wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej Przedmiotów Leasingu. W konsekwencji, z uwagi na wcześniejszą zapłatę przez SPV na rzecz Spółki ceny za Wierzytelności odpowiadającej faktycznie pełnej wartości Przedmiotów Leasingu oraz istniejące zobowiązania względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za cenę równą ich wartości rezydualnej), przejęcie tych przedmiotów w ramach realizacji Zabezpieczeń z ekonomicznego punktu widzenia nie będzie kreować po stronie SPV wartości dodanej. Dlatego też, wartość Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu, zostanie ustalona dla celów ich przejęcia na własność przez SPV na kwotę 1 PLN za każdy pojedynczy Przedmiot Leasingu.

- W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Najmu, ich wartość dla potrzeb zaspokojenia roszczeń SPV, poprzez przejęcie tych przedmiotów na własność przez SPV, zostanie określona w umowie zastawniczej na kwotę równą określonemu procentowi wartości rynkowej wskazanej przez profesjonalnego rzeczoznawcę wyznaczonego przez SPV (w porozumieniu ze Spółką) w odniesieniu do każdego pojedynczego Przedmiotu Zabezpieczenia. W przypadku niewyznaczenia rzeczoznawcy przez strony lub też w przypadku, gdy przygotowanie wyceny będzie zbyt czasochłonne, ze względu w szczególności na znaczną liczbę wycenianych przedmiotów, wartość poszczególnych Przedmiotów Zabezpieczenia może zostać określona, jako określony procent wartości księgowej każdego Przedmiotu Zabezpieczenia będącego przedmiotem Umowy Najmu. Dyskonto w stosunku do szacowanej wartości rynkowej Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Najmu wynika z konieczności uwzględnienia kosztów egzekucji (wyceny) Przedmiotów Zabezpieczenia oraz dokonania ich dalszej odsprzedaży z odpowiednim dyskontem, w przypadku potrzeby zaspokojenia roszczeń SPV. Ponadto, Umowy Najmu nie przewidują wartości rezydualnej, przez co w skład nabytych przez SPV Wierzytelności z Umów Najmu nie wchodzą wierzytelności z tytułu ewentualnej sprzedaży przedmiotów Umów Najmu.

- W odniesieniu do Przedmiotów Zabezpieczenia zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, ich wartość dla celów zaspokojenia roszczeń SPV będzie określona zgodnie z postanowieniami umów zastawu rejestrowego zawartych pomiędzy Pożyczkobiorcami i Spółką. Standardowa umowa zastawu stanowi w tym przypadku, iż wartość dla celów przejęcia przedmiotu zastawu zostanie ustalona, jako określony procent wartości wskazanej przez zewnętrznego rzeczoznawcę.

- Zgodnie z przepisami prawa regulującymi zastaw rejestrowy, w wyniku przejęcia na własność Przedmiotów Zabezpieczenia przez SPV, stanowiących własność Dłużników, wartość zabezpieczanych wierzytelności zostanie obniżona o ustaloną wartość Przedmiotów Zabezpieczenia przejętych przez SPV. W przypadku tych Przedmiotów Zabezpieczenia, które posiadane są przez Spółkę tytułem zabezpieczenia, po przejęciu na własność tych przedmiotów przez SPV, SPV alokuje całość środków otrzymanych w wyniku sprzedaży tych przedmiotów na poczet zaspokojenia Wierzytelności Pożyczkowych związanych z tymi przedmiotami.

- Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie zostanie zawarta pod warunkiem zawieszającym, którego ziszczenie się skutkować będzie definitywnym przeniesieniem na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia. Zgodnie z tą umową, mając na uwadze charakter relacji pomiędzy Spółką i Dłużnikami oraz biorąc pod uwagę umowę sprzedaży Wierzytelności, która zostanie zawarta pomiędzy Spółką a SPV (na podstawie której Spółka otrzyma od SPV cenę za sprzedane Wierzytelności), definitywne przeniesienie własności będzie dokonane bez wynagrodzenia płaconego przez SPV. W przypadku przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia stanowiących własność Spółki, SPV będzie co do zasady wykonywać zobowiązanie względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za cenę równą wartości rezydualnej). W przypadku braku powyższego zobowiązania względem Dłużnika (w sytuacjach oznaczonych w Umowie Leasingu), SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umowy Leasingu i Umowy Najmu, na poczet zaspokojenia swoich roszczeń wynikających z transakcji Sekurytyzacji. W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia stanowiących własność Dłużników, SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia wyłącznie na poczet zaspokojenia Wierzytelności i rozliczeń z Dłużnikami.

- Przed przejęciem na własność Przedmiotów Zabezpieczenia, SPV złoży zgłoszenie rejestracyjne dla celów polskiego podatku od towarów i usług. Po przejęciu na własność Przedmiotów Zabezpieczenia SPV będzie kontynuowała (jako leasingodawca /wynajmujący) Umowy Leasingu oraz Umowy Najmu dotyczące Przedmiotów Zabezpieczenia, a po zakończeniu tych umów dokona sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia, ewentualnie odda je w kolejny leasing lub najem. W konsekwencji, Przedmioty Zabezpieczenia przejęte przez SPV będą przeznaczone wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu lub najmu, ewentualnie do ich odprzedaży, a oddanie Przedmiotów Zabezpieczenia w odpłatne używanie na podstawie umów leasingu lub najmu, ewentualnie odprzedaż tych przedmiotów będzie stanowiła przedmiot działalności SPV.

Pytania

 1. Czy przeniesienie ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będzie skutkować uzyskaniem przez Spółkę przychodu w wysokości kwoty wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia, czyli wartości, po jakiej przejęte zostaną Przedmioty Zabezpieczenia, pomniejszonej o należny podatek VAT?

 2. Czy kosztem uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, będzie dla Spółki:

 a) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu operacyjnego (o których mowa w art. 17b Ustawy o CIT) oraz przedmiotów Umów Najmu - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o sumę odpisów amortyzacyjnych, natomiast

 b) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu finansowego (o których mowa w art. 17f Ustawy o CIT) - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o spłatę wartości początkowej?

 3. Czy w momencie przeniesienia ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, Spółka powinna wykazać także przychód w wysokości części ceny zapłaconej przez SPV za Wierzytelności Leasingowe oraz Wierzytelności z Umów Najmu, przypadającej proporcjonalnie na raty leasingowe oraz czynsz najmu, które nie zostaną wykazane przez Spółkę jako przychód do opodatkowania ze względu na przejęcie przez SPV Przedmiotów Zabezpieczenia?

Państwa stanowisko w sprawie

W zakresie pytania 1

Zdaniem Spółki, przeniesienie ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będzie skutkować uzyskaniem przez Spółkę przychodu w wysokości kwoty wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia, czyli wartości, po jakiej przejęte zostaną Przedmioty Zabezpieczenia, pomniejszonej o należny podatek VAT.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w przypadku wystąpienia zdarzenia opisanego w umowach ustanawiających Zabezpieczenia, na przykład w przypadku upadłości Spółki lub niewywiązania się przez Spółkę z obowiązków wynikających z zawartych umów (w szczególności, z umowy serwisowej), polegających głównie na przekazywaniu przez Spółkę do SPV płatności otrzymanych od Dłużników z tytułu spłaty przeniesionych Wierzytelności, może dojść do przejścia własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV. Nastąpić to może poprzez przejęcie przez SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia na podstawie przepisów o zastawie rejestrowym, ewentualnie poprzez definitywne przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV na podstawie umowy o przewłaszczenie na zabezpieczenie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1) Ustawy o CIT, przychodem są, w szczególności, otrzymane pieniądze oraz wartości pieniężne. Art. 12 ust. 1 pkt 3) Ustawy o CIT stanowi z kolei, iż przychodem jest, między innymi, wartość umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów).

Jednocześnie, art. 12 ust. 4 pkt 13) Ustawy o CIT jednoznacznie wskazuje, iż do przychodów nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy.

Powyższą regułę, iż samo ustanowienie zabezpieczenia w formie zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie lub też zastawu rejestrowego nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu potwierdza także orzecznictwo sądowe. Jak wskazał NSA w wyroku z 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14, „Przewłaszczenie na zabezpieczenie przenosi własność rzeczy na wierzyciela w sensie cywilistycznym. Wierzyciel korzysta więc z nabytego na podstawie tej umowy prawa wyłącznie w zakresie, w jakim jest to potrzebne dla zabezpieczenia wierzytelności, pozostawiając możliwość korzystania z tej rzeczy dotychczasowemu właścicielowi. Nie stanowi więc dostawy samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Dostawa następuje bowiem dopiero w razie definitywnego przejęcia przez wierzyciela przewłaszczonych rzeczy”.

Z powołanego powyżej przepisu art. 12 ust. 4 pkt 13) Ustawy o CIT wynika, iż przychód po stronie Spółki powstanie w momencie ostatecznego przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV w rezultacie spełnienia się warunku zawieszającego zawartego w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie. Analogicznie, przychód po stronie Spółki powstanie również w momencie przejęcia przez SPV na własność Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami zastawu rejestrowego, w trybie przepisów ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.

Powyższą konkluzję potwierdza także art. 12 ust. 3a Ustawy o CIT stanowiący, iż za datę uzyskania przychodu, o którym mowa w ust. 3 (tj. przychodu związanego z działalnością gospodarczą) uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury, albo uregulowania należności.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 Ustawy o CIT, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej. Stosownie do art. 14 ust. 2, wartość rynkową, o której mowa powyżej, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami, prawami lub usługami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca zbycia albo świadczenia.

W zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku, w razie wystąpienia okoliczności pozwalających na zaspokojenie się SPV z Przedmiotów Zabezpieczenia, na SPV może przejść własność tych Przedmiotów. Zdaniem Spółki, przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia w takiej sytuacji powinno być traktowane jako ich odpłatne zbycie. W momencie dostawy nie dojdzie do zapłaty przez SPV ceny na rzecz Spółki w zamian za przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV, niemniej jednak, wierzytelności SPV w stosunku do Spółki, zabezpieczone na Przedmiotach Zabezpieczenia, ulegną zmniejszeniu o wartość, po jakiej Przedmioty Zabezpieczenia zostaną przejęte przez SPV. W konsekwencji, w ocenie Spółki, kwota zmniejszenia takich zabezpieczonych wierzytelności SPV w stosunku do Spółki powinna zostać uznana za przychód po stronie Spółki. Kwota ta będzie równa wartości, po jakiej poszczególne Przedmioty Zabezpieczenia zostaną przejęte przez SPV, pomniejszonej o wartość należnego podatku VAT.

Powyższa teza znajduje potwierdzenie w poglądach judykatury. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14, „Zarówno w piśmiennictwie jak i orzecznictwie TSUE, jak to już trafnie wskazał Sąd pierwszej instancji nie budzi wątpliwości, że jeżeli w zamian za dostawę towaru, czy świadczenie usług, podatnik otrzymuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe, w tym także zmniejszenie jego pasywów, to wówczas spełniony jest warunek odpłatności, o którym mowa w art. 2 ust. 1a i c Dyrektywy 2006/112/WE jak i w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Skoro w związku z przejęciem przez Bank samochodu zmniejszeniu uległy zobowiązania skarżącego wobec Banku, to warunek odpłatności, określony w powołanych wyżej przepisach wbrew zarzutom skargi kasacyjnej został spełniony”. Sąd w przywołanym orzeczeniu badał sprawę określenia obowiązku podatkowego i podstawy opodatkowania dla celów VAT w sytuacji, w której bank, na skutek wykonania zabezpieczenia, przejmuje na własność przedmiot zastawu rejestrowego. Sąd uznał, że zapłatę za przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego stanowi kwota zmniejszenia zobowiązania dłużnika względem banku, wynikającego z zawartej umowy pożyczki, której dłużnik nie spłacił. W ocenie Spółki, analogiczne podejście powinno być zastosowane również w zakresie ustalenia przychodu podatkowego.

Przedstawiony pogląd podzielają także organy podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 18 sierpnia 2017 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.303.2017.1.AO uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym kwota niespłaconej przez dłużnika wierzytelności stanowi podstawę opodatkowania w sytuacji wykonania przez bank uprawnienia z udzielonych mu zabezpieczeń i przejęcia na własność przedmiotu zabezpieczenia: „W świetle przedstawionych okoliczności i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że w niniejszym przypadku w związku z niespłaceniem długu przez Dłużnika, Bank złożył oświadczenie o przejęciu Aktywów na własność i większość Aktywów została wydana Bankowi. W wyniku przejęcia Aktywów przez Bank, nastąpiło zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę powyższej kwoty. Stosownie do umowy zastawu rejestrowego Bank nabywa Aktywa zaś Dłużnik przestaje być zobowiązany do spłaty długu. Zatem z ustaleń Stron, wyrażonych w umowie zastawu rejestrowego, wynika wysokość zapłaty. Jak wskazał Wnioskodawca zapłatą za dostawę Aktywów jest zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę kwoty długu. W konsekwencji, zapłatą w analizowanej sprawie jest kwota niespłaconej wierzytelności przysługującej Bankowi względem Dłużnika. Ponadto jak wskazuje Wnioskodawca, Bank nie zobowiązywał się, że w przypadku przejęcia własności Aktywów „dopłaci” Dłużnikowi jakąkolwiek kwotę tytułem podatku VAT. Tym samym, kwota niespłaconego długu stanowiąca zapłatę za Aktywa zawiera w sobie podatek VAT”.

Jak wynika z powołanej wyżej interpretacji, z perspektywy podatku VAT, kwota wierzytelności zaspokojonej w wyniku przejęcia przedmiotu zabezpieczenia stanowi kwotę brutto, obejmującą już podatek VAT. W konsekwencji, w sytuacji omawianej we wniosku, kwota przychodu Spółki uzyskanego w wyniku przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia przez SPV powinna być określona w kwocie zmniejszenia (w wyniku przejęcia) wierzytelności SPV zabezpieczonych na Przedmiotach Zabezpieczenia, równej wartości, po jakiej poszczególne Przedmioty Zabezpieczenia zostaną przejęte przez SPV, pomniejszonej o należny podatek VAT.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 listopada 2018 r. nr 0111-KDIB1-3.4010.469.2018.1.JKT, która została wydana w odniesieniu do analogicznej sytuacji, która również dotyczyła przejęcia własności przedmiotów zabezpieczenia w związku z transakcją sekurytyzacji wierzytelności.

W zakresie pytania 2

Zdaniem Spółki, kosztem uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, będzie dla Spółki:

 a) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu operacyjnego (o których mowa w art. 17b Ustawy o CIT) oraz przedmiotów Umów Najmu - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o sumę odpisów amortyzacyjnych, natomiast

 b) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu finansowego (o których mowa w art. 17f Ustawy o CIT)

-wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o spłatę wartości początkowej.

Zgodnie z art. 17d ust. 1 Ustawy o CIT, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, o której mowa w art. 17b ust. 1, finansujący przenosi na osobę trzecią własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, będących przedmiotem tej umowy, oraz wypłaca korzystającemu z tytułu spłaty ich wartości uzgodnioną kwotę - przy określaniu przychodu ze sprzedaży i kosztu uzyskania stosuje się przepisy art. 12-16.

Zdaniem Spółki, pomimo tego, iż powyższy przepis dotyczy przeniesienia przez finansującego leasingowanego przedmiotu na osobę trzecią po zakończeniu podstawowego okresu umowy leasingu, także i w analizowanej transakcji przeniesienia Przedmiotów Zabezpieczenia zastosowanie powinny znaleźć ogólne przepisy dotyczące ustalania przychodów i kosztów, które zawarte są w art. 12-16 Ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie środków trwałych, jednakże wydatki te, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 są kosztem uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia tych środków trwałych.

Mając na względzie ten przepis, należy uznać, iż wydatek poniesiony przez Spółkę na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotem Umów Leasingu operacyjnego, o których mowa w art. 17b Ustawy o CIT, oraz Umów Najmu, pomniejszony o dokonane odpisy amortyzacyjne, będzie kosztem uzyskania przychodu, o którym mowa w ramach pytania nr 1, wynikającego z przeniesienia Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV.

Natomiast w przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu finansowego, o którym mowa w art. 17f Ustawy o CIT, kosztem uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV, będą wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie tych Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszone o spłatę ich wartości początkowej. Wynika to z art. 17h ust. 1 pkt 2) Ustawy o CIT, zgodnie z którym jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na osobę trzecią własność środków trwałych, będących przedmiotem umowy, oraz wypłaca korzystającemu z tytułu spłaty ich wartości uzgodnioną kwotę, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków poniesionych przez finansującego na nabycie środków trwałych; kosztem są jednak te wydatki pomniejszone o spłatę wartości początkowej, o której mowa w art. 17a pkt 7. Przez spłatę wartości początkowej rozumie się, zgodnie z tym przepisem, faktycznie otrzymaną przez Spółkę w opłatach ustalonych w umowie leasingu równowartość wartości początkowej środków trwałych, określoną zgodnie z art. 16g, w podstawowym okresie umowy leasingu; spłaty tej nie koryguje się o kwotę wypłaconą korzystającemu, o której mowa w art. 17h.

W zakresie pytania 3

Zdaniem Spółki, w momencie przeniesienia ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, Spółka powinna wykazać także przychód w wysokości części ceny zapłaconej przez SPV za Wierzytelności Leasingowe oraz Wierzytelności z Umów Najmu, przypadającej proporcjonalnie na raty leasingowe oraz czynsz najmu, które nie zostaną wykazane przez Spółkę jako przychód do opodatkowania ze względu na przejęcie przez SPV Przedmiotów Zabezpieczenia.

Zgodnie z art. 17k ust. 1 Ustawy o CIT:

„1. Jeżeli finansujący przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, a nie została przeniesiona na osobę trzecią własność przedmiotu umowy leasingu:

1) do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności;

2) kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty.”

Z kolei art. 12 ust. 4b Ustawy o CIT stanowi:

„W przypadku umowy najmu lub dzierżawy rzeczy albo praw majątkowych oraz umów o podobnym charakterze, jeżeli wynajmujący lub wydzierżawiający przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat wynikających z takich umów, a umowy te między stronami nie wygasają, do przychodów wynajmującego lub wydzierżawiającego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności. Opłaty ponoszone przez najemcę lub dzierżawcę na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód wynajmującego lub wydzierżawiającego w dniu wymagalności zapłaty”.

Zgodnie z powyższymi przepisami, w przypadku, gdy przeniesienie wierzytelności na rzecz osoby trzeciej nie jest połączone z przeniesieniem własności przedmiotu leasingu lub przedmiotu najmu, a umowy te nie wygasają, wówczas zbycie wierzytelności leasingowej lub wierzytelności z tytułu najmu jest neutralne dla finansującego lub wynajmującego z perspektywy przychodu podatkowego. W konsekwencji, z uwagi na fakt, iż celem planowanej Sekurytyzacji Wierzytelności Spółki wynikających z Umów Leasingu i Umów Najmu jest zbycie na rzecz SPV jedynie Wierzytelności bez przenoszenia własności przedmiotów Umów Leasingu i Umów Najmu, z których Wierzytelności te wynikają, powyższe przepisy będą miały zastosowanie również do sprzedaży w ramach Sekurytyzacji Wierzytelności Leasingowych oraz Wierzytelności z Umów Najmu przez Spółkę do SPV. W konsekwencji, wynagrodzenie zapłacone przez SPV do Spółki za nabyte Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu nie będzie stanowiło przychodu po stronie Spółki stosownie do art. 17k ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4b Ustawy o CIT.

Natomiast, jak wynika z art. 17k ust. 2 i art. 12 ust. 4b zd. drugie, Spółka będzie zobowiązana do wykazywania przychodów w odniesieniu do opłat ponoszonych przez Leasingobiorców i Najemców dotyczących Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu w dniu wymagalności ich zapłaty.

Niemniej jednak, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, na rzecz SPV mogą zostać ustanowione określone Zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego lub przewłaszczenia na zabezpieczenie przedmiotów Umów Leasingu lub Umów Najmu. W sytuacji niewykonywania przez Spółkę ciążących na niej obowiązków, w szczególności, zobowiązania do przekazywania do SPV otrzymanych od Dłużników spłat Wierzytelności, SPV będzie miała prawo przejąć Przedmioty Zabezpieczenia celem zaspokojenia swoich roszczeń w stosunku do Spółki. W takiej sytuacji, przejście na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia spowoduje, iż SPV wstąpi do Umów Leasingu lub Umów Najmu, jako finansujący lub wynajmujący. Rezultatem tego będzie, iż raty leasingowe i czynsz najmu wymagane po dniu wejścia SPV w Umowę Leasingu jako finansującego/wynajmującego będą zapadały w terminach, w których Spółka nie będzie już stroną umowy i nie będzie już z tego tytułu wykazywać przychodów do opodatkowania. Umowa sekurytyzacji nie będzie przewidywać zwrotu przez Spółkę na rzecz SPV otrzymanej zapłaty za te raty leasingowe lub czynsz najmu.

Biorąc pod uwagę, iż w momencie zbycia Wierzytelności Leasingowych i Wierzytelności z Umów Najmu do SPV cena uzyskana za te Wierzytelności nie będzie stanowić przychodu dla Spółki (zgodnie z art. 17k ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT oraz art. 12 ust. 4a, w ocenie Spółki, w momencie przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia przez SPV, Spółka powinna wykazać jako przychód (oprócz przychodu wskazanego w odpowiedzi na pytanie 1) także przychód w wysokości części ceny zapłaconej przez SPV za Wierzytelności Leasingowe oraz Wierzytelności z Umów Najmu, przypadającej proporcjonalnie na raty leasingowe lub czynsz najmu, które nie zostaną wykazane przez Spółkę jako przychód do opodatkowania ze względu na przejęcie przez SPV Przedmiotów Zabezpieczenia.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 listopada 2018 r. nr 0111-KDIB1-3.4010.469.2018.1.JKT, która została wydana w odniesieniu do analogicznej transakcji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.