Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 8 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.197.2023.3.MD

Dla drugiej grupy podatkowej ustawa o podatku od spadków i darowizn nie przewiduje ograniczenia do skorzystania ze zwolnienia wyłącznie do osób, które sprawowały opiekę nad zmarłym spadkodawcą. Jako, że należy Pani jako spadkobierczyni do II grupy podatkowej względem spadkodawczyni, niezależnie od posiadanej umowy o opiekę będzie Pani przysługiwało prawo do skorzystania z ulgi określonej w art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn:

- w części dotyczącej możliwości skorzystania z ulgi mieszkaniowej – jest prawidłowe,

- w części dotyczącej zaliczenia do grupy podatkowej – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 20 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresiemożliwości skorzystania z prawa do ulgi mieszkaniowej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – w pismach z 5 grudnia 2023 r. (wpływ 5 i 6 grudnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani córką bratanicy spadkodawczyni (…). Rozważa Pani przyjęcie spadku po (…), która zmarła (…) 2023 r.

W skład spadku wchodzi między innymi nieruchomość położona (…), która została zakupiona przez spadkodawczynię jeszcze za życia, tj. (…) r.

Istotnym jest, że (…) r. (…) udzieliła Pani pełnomocnictwa, między innymi do dokonania zakupu ww. nieruchomości w imieniu i na rzecz (…).

Obecnie zamieszkuje Pani w lokalu mieszkalnym, który wchodzi w skład spadku.

Od lat opiekowała się Pani (…), która ze względu na swój wiek i stan zdrowia potrzebowała pomocy osoby bliskiej w bieżących sprawach życia codziennego. Powyższe wynika między innymi z umowy z (…) r. o sprawowanie opieki, zawartej pomiędzy Panią a (…), sporządzonej w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.

Z treści umowy w sposób jednoznaczny wynika, że doskonale znała Pani potrzeby (…), która potrzebowała pomocy w zakresie organizacji zabiegów pielęgnacyjnych i leczniczych, doraźnej pomocy w dokonywaniu zakupów, wyręczania w dokonywaniu comiesięcznych opłat administracyjno-medialnych, poruszania się w lokalu oraz poza lokalem, zaspokajania potrzeb kulturalnych.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że:

W momencie nabycia (w dacie śmierci Spadkodawczyni) nie była Pani właścicielką innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, ani lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

W momencie nabycia (w dacie śmierci Spadkodawczyni) nie przysługiwało Pani, ani nie przysługuje, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Nie przysługują Pani ww. prawa.

W momencie nabycia (w dacie śmierci Spadkodawczyni) nie była Pani najemcą lokalu ani budynku. Nie jest Pani najemcą lokalu lub budynku.

Tak, będzie Pani zamieszkiwać będąc zameldowaną na pobyt stały w nabytym lokalu oraz nie dokona Pani jego zbycia przez 5 lat od złożenia zeznania podatkowego.

Tak, w chwili złożenia zeznania będzie Pani mieszkać i będzie zameldowana na pobyt stały w tym lokalu oraz nie dokona jego zbycia przez 5 lat od złożenia zeznania podatkowego.

Pytanie

Czy w przypadku przyjęcia przez Panią spadku po zmarłej (…), w którego skład wchodzi nieruchomość położona przy (…), w której Pani zamieszkuje, biorąc pod uwagę fakt, że co najmniej od (...) r. sprawowała Pani nad Spadkodawczynią stałą opiekę, o czym świadczy zawarta przez Panią i (...) umowa o sprawowanie opieki z (…) r., sporządzona w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym, może Pani skorzystać z ulgi mieszkaniowej na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, spełnia Pani przesłanki do skorzystania z ulgi.

Przywołując art. 16 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wskazała Pani, że w świetle powyższych przepisów, wskazać należy, że możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej przysługuje osobie, która musi spełnić łącznie następujące warunki:

1)osoba musiała faktycznie sprawować opiekę nad spadkodawcą,

2)spadkodawca wymagał opieki,

3)opieka była sprawowana na podstawie specjalnie w tym celu zawartej pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym,

4)opieka trwała przynajmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza.

Jak już podkreśliła Pani powyżej, nie tylko sprawowała Pani faktyczną opiekę nad spadkodawczynią, która niewątpliwie potrzebowała pomocy, ale także podpisała z (…) (…) r. umowę o sprawowanie opieki. Powyższe jednoznacznie świadczy o tym, że opiekowała się Pani (…) przez okres dłuższy niż 2 lata.

Nadto, jako córka bratanicy spadkodawczyni, zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy Pani do III grupy podatkowej.

Podkreślić także należy, że zamieszkuje Pani i będzie zamieszkiwać w lokalu, który wchodzi w skład spadku po zmarłej (…).

Mając na uwadze powyższe, spełniła Pani przesłanki uzasadniające skorzystanie przez Panią z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego:

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Stosownie do art. 924 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast stosownie do art. 925 tej ustawy:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Stosownie do art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Art. 14 ust. 1-3 tej ustawy stanowi, że:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2)do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3)do grupy III – innych nabywców.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy:

W przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

1)w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,

2)w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,

3)w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza

– nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Stosownie do art. 16 ust. 2 ww. ustawy:

Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1)spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;

2)nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

3)nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

4)nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

5)będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:

a)od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,

b)od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że jest Pani córką bratanicy Spadkodawczyni. Rozważa Pani przyjęcie spadku po Spadkodawczyni, która zmarła (…) r. Opiekowała się Pani Spadkodawczynią przez wiele lat, co potwierdza umowa o opiekę z (…) r. zawarta w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Nie była Pani w dacie śmierci Spadkodawczyni właścicielem ani najemcą innego budynku lub lokalu oraz nie posiadała i nie posiada Pani praw do innych budynków lub lokali. W lokalu będącym przedmiotem spadku obecnie Pani mieszka oraz planuje nadal w nim zamieszkiwać będąc zameldowaną przez okres co najmniej 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego.

W związku z powyższym po Pani stronie powstała wątpliwość, czy może Pani skorzystać z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 jest nieobciążanie spadkobierców znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Ulga ta przysługuje po spełnieniu wszystkich warunków wskazanych w omawianym przepisie. Naruszenie chociaż jednego z nich powoduje utratę prawa do ulgi, co skutkuje ustaleniem przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego podatku od spadków i darowizn.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że jest Pani córką bratanicy Spadkodawczyni – tak oznaczone pokrewieństwo należy do drugiej grupy podatkowej jako zstępni rodzeństwa (Pani dziadek jest/był bratem Spadkodawczyni, a Pani jest jego zstępną – wnuczką), a nie – jak Pani wskazała – do III grupy podatkowej.

Zatem w tej części nie możemy się zgodzić z Pani stanowiskiem.

Jako że nie posiada Pani również innych nieruchomości ani praw do nieruchomości, w związku z powyższym w Pani przypadku nie ma przeszkód do skorzystania ze zwolnienia.

Zatem w tej części stanowisko jest prawidłowe, chociaż z innych względów niż Pani wskazała.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 8 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.197.2023.3.MD