Interpretacja indywidualna z dnia 30 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4016.10.2023.1.MBD

W zakresie ustalenia, czy w wyniku Transakcji repo, aktywa Banku stanowiące obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo oraz środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (których wartość w dacie bilansowej ustalana jest przez odwołanie się do zobowiązania do zwrotu środków otrzymanych w ramach Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od niektórych instytucji finansowych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od niektórych instytucji finansowych w zakresie ustalenia, czy w wyniku Transakcji repo, aktywa Banku stanowiące obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo oraz środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (których wartość w dacie bilansowej ustalana jest przez odwołanie się do zobowiązania do zwrotu środków otrzymanych w ramach Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2022 r., poz. 2324 ze zm.) posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca jest m.in. podatnikiem podatku od niektórych instytucji finansowych. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Bank zawiera tzw. transakcje warunkowego zakupu (ang. repurchase transaction; dalej: „Transakcje repo”) skarbowych papierów wartościowych.

Transakcja repo jest rodzajem transakcji finansowej polegającej na zbyciu papierów wartościowych na rzecz innego uczestnika obrotu gospodarczego wraz z zobowiązaniem się do odkupu tych papierów w przyszłości. W wyniku dokonania Transakcji repo Bank dokonuje czasowego przeniesienia prawa własności papierów wartościowych na kontrahenta w zamian za środki pieniężne. Tego typu transakcja prowadzi do uzyskania przez Bank krótkoterminowego finansowania. W określonym terminie Bank dokonuje odkupu papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji po z góry określonej cenie, co prowadzi de facto do dokonania zwrotu uzyskanych uprzednio środków pieniężnych. Transakcja repo stanowi transakcję odkupu, o której jest mowa w art. 3 pkt 9 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2365 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i ponownego wykorzystania oraz zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012 (Dz.U.UE.L.2015.337.1 ze zm.; dalej: „Rozporządzenie 2015/2365”), przy czym - zgodnie z tym przepisem - stanowi wówczas dla Banku umowę z udzielonym przyrzeczeniem odkupu.

Transakcje repo, których stroną jest Bank, dotyczą skarbowych papierów wartościowych w rozumieniu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2007 r. o finansach publicznych (Dz.U.2022.1634 ze zm.; dalej: „ufp”). W przypadku, gdy drugą stroną Transakcji repo jest podmiot inny niż Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Transakcja repo jest zawierana na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U.2023, poz. 646 ze zm.; dalej: „uoif”) oraz podlega rozliczeniu przez CCP w rozumieniu art. 3 pkt 49 uoif (tj. osobę prawną, która działa pomiędzy kontrahentami kontraktów będących w obrocie na co najmniej jednym rynku finansowym, stając się nabywcą dla każdego sprzedawcy i sprzedawcą dla każdego nabywcy).

Transakcja repo jest, dla celów ujęcia rachunkowego, traktowana przez Bank - zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej - jako pożyczka zabezpieczona skarbowymi papierami wartościowymi. Księgowa ewidencja Transakcji repo polega na ujęciu jako aktywa otrzymanych środków z tytułu pożyczki zabezpieczonej papierami wartościowymi oraz ujęciu zobowiązania, bez usuwania z bilansu papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie transakcji. Bank ujmuje zobowiązanie z tytułu zawartej transakcji repo w wartości godziwej równej wartości otrzymanych środków i wycenia na kolejne daty wg zamortyzowanego kosztu zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej.

Bank nie zmienia klasyfikacji ani wyceny papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie Transakcji repo - nie usuwa ich bowiem z bilansu, a klasyfikacji instrumentów finansowych (co określa wycenę na kolejne daty bilansowe) dokonuje jedynie przy ich początkowym ujęciu. W przypadku Transakcji repo, ponieważ instrument finansowy stanowiący zabezpieczenie transakcji pozostaje wykazywany na bilansie po stronie aktywnej, po dokonaniu transakcji na bilansie ujęte będą dwa składniki aktywów:

1.obligacje skarbowe stanowiące zabezpieczenie Transakcji repo,

2.środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (przyjęty depozyt zabezpieczony obligacjami skarbowymi).

Drugostronnie, środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo ewidencjonowane są jako zobowiązanie do zwrotu otrzymanego depozytu. Wartość tego zobowiązania pozostaje niezmieniona przez cały okres trwania kontraktu, niezależnie od tego, czy gotówka otrzymana w ramach depozytu w Transakcji repo została wykorzystana przez Bank (np. w celu rozliczenia transakcji nabycia innego aktywa lub spłaty zobowiązania).

Należy w tym miejscu zauważyć, że gotówka (aktywo) wynikająca z Transakcji repo nie jest systemowo oznaczana ani ewidencjonowana na specjalnych, dedykowanych rachunkach służących obsłudze Transakcji repo. Dlatego w dacie ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych gotówka otrzymana w ramach Transakcji repo może być wykorzystana w ramach standardowej działalności bankowej. Niezależnie jednak od powyższego, do momentu rozliczenia Transakcji repo równowartość środków otrzymanych z tytułu tej Transakcji repo możliwa jest do ustalenia poprzez odwołanie się do zaewidencjonowanego w księgach zobowiązania do ich zwrotu. W tym zakresie od strony ewidencji możliwe są różne rozwiązania techniczne zależne od przyjętych przez dany podmiot narzędzi księgowych. Bank w celu ułatwienia prezentacji planuje natomiast wydzielić w księgach rachunkowych dedykowane konto techniczne jako element aktywów, na którym odzwierciedlona będzie kwota środków otrzymanych (i nie zwróconych dla trwających transakcji repo). Na tym koncie po stronie aktywów zostanie ujęta kwota środków odpowiadająca wartości zobowiązania z tytułu kwalifikowanych transakcji repo w korespondencji z kontem przeciwstawnym. Konto to będzie mieć więc pomocniczą, prezentacyjną funkcję umożliwiającą określenie wartości środków otrzymanych z kwalifikowanych transakcji repo na cele obliczania podatku bankowego.

Pytanie

Czy w wyniku Transakcji repo, aktywa Banku stanowiące obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo oraz środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (których wartość w dacie bilansowej ustalana jest przez odwołanie się do zobowiązania do zwrotu środków otrzymanych w ramach Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, aktywa Banku stanowiące obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo oraz środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (których wartość w dacie bilansowej ustalana jest przez odwołanie się do zobowiązania do zwrotu środków otrzymanych w ramach Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif.

W przypadku podatników, o których mowa w art. 4 pkt 1-4, podstawą opodatkowania jest nadwyżka sumy wartości aktywów podatnika, wynikająca z zestawienia obrotów i sald, ustalonego na ostatni dzień miesiąca na podstawie zapisów na kontach księgi głównej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120) lub standardami rachunkowości stosowanymi przez podatnika na podstawie art. 2 ust. 3 tej ustawy - ponad kwotę 4 mld zł.

Jednocześnie, zgodnie z art. 5 ust. 9 pkt 1 i 3 upnif, w przypadku podatników, o których mowa w art. 4 pkt 1-4, podstawę opodatkowania obniża się o wartość aktywów:

1) w postaci skarbowych papierów wartościowych w rozumieniu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.),

3) wynikających z transakcji odkupu, o której mowa w art. 3 pkt 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2365 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i ponownego wykorzystania oraz zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 337 z 23.12.2015, str. 1, z późn. zm.), której przedmiotem są skarbowe papiery wartościowe w rozumieniu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, przy czym jeżeli drugą stroną tej transakcji jest podmiot inny niż Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub Bankowy Fundusz Gwarancyjny, podstawę opodatkowania obniża się, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

a)transakcja została zawarta na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1500, 1488, 1933, 2185 i 2640 oraz z 2023 r. poz. 180),

b)transakcja podlega rozliczeniu przez CCP w rozumieniu art. 3 pkt 49 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Przywołane powyżej przepisy upnif określają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji bankowych, którą - co do zasady - jest nadwyżka wartości aktywów podatnika ponad kwotę 4 mld zł. Art. 5 ust. 1 pkt 1 i 3 upnif, pozwalają jednak na niewliczanie do tej nadwyżki wartości aktywów w postaci skarbowych papierów wartościowych oraz wartości aktywów wynikających z transakcji odkupu, o której jest mowa w art. 3 pkt 9 Rozporządzenia 2015/2365.

Stosownie do art. 95 ust. 1 ufp, skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.

Skarbowym papierem wartościowym jest więc m.in.: obligacja skarbowa. Stosownie do art. 3 pkt 9 Rozporządzenia 2015/2365 przez transakcję odkupu należy rozumieć: transakcję regulowaną umową, poprzez którą kontrahent przenosi na drugą stronę papiery wartościowe, towary albo gwarantowane prawa do papierów wartościowych lub towarów, gdy gwarancji takiej udzieliła uznana giełda posiadająca prawo do tych papierów lub towarów, przy czym umowa nie zezwala kontrahentowi na przeniesienie ani zastaw danego papieru wartościowego lub towaru na rzecz więcej niż jednego kontrahenta jednocześnie, a warunkiem transakcji jest zobowiązanie do odkupu tych papierów lub zastępczych papierów wartościowych, lub towarów o tych samych cechach, po określonej cenie w przyszłym terminie, który został ustalony lub zostanie ustalony przez stronę przenoszącą; dla kontrahenta sprzedającego papiery wartościowe lub towary transakcja ta stanowi umowę z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, natomiast dla kontrahenta kupującego papiery lub towary stanowi ona umowę z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu.

Powyższa definicja transakcji odkupu stanowi definicję Transakcji repo, jak i jej odwrócenia - Transakcji reverse repo. Wskazuje ona bowiem jednocześnie na możliwość ujmowania transakcji sprzedaży papierów wartościowych z zastrzeżeniem odkupu nie tylko od strony zbywcy (Transakcja repo), lecz również od strony nabywcy (Transacja reverse repo).

W konsekwencji, zdaniem Banku, aktywa wynikające z Transakcji repo (zarówno środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo, jak i obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 upnif (w zakresie obligacji skarbowych będących zabezpieczeniem Transakcji repo) oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif (w zakresie środków pieniężnych otrzymywanych w ramach Transakcji repo).

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na literalną treść art. 5 ust. 9 pkt 1 upnif, który wprost odwołuje się do możliwości obniżenia podstawy opodatkowania podatku od niektórych instytucji finansowych o wartość aktywów w postaci skarbowych papierów wartościowych w rozumieniu art. 95 ust. 1 ufp. Tym samym, jeżeli w wyniku Transakcji repo, Bank nie usuwa ze swojego bilansu skarbowych papierów wartościowych, które stanowią zabezpieczenie transakcji, powinien być uprawniony do obniżenia o ich wartość podstawy opodatkowania, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif - stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 upnif.

W ocenie Wnioskodawcy, upnif rozstrzyga również wprost kwestie związane z możliwością obniżenia podstawy opodatkowania podatku od niektórych instytucji finansowych o wartość aktywów w postaci środków pieniężnych otrzymanych w ramach Transakcji repo.

Art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif, odwołuje się bowiem do transakcji odkupu, o której jest mowa w art. 3 pkt 9 Rozporządzenia 2015/2365. Definicja transakcji odkupu wskazuje natomiast na transakcje polegające na przeniesieniu na drugą stronę transakcji papierów wartościowych z jednoczesnym zobowiązaniem się do ich odkupu po określonej cenie w przyszłym terminie, co stanowi definicję Transakcji repo.

Konsekwentnie, literalna wykładnia art. 5 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 9 pkt 1 i 3 upnif, przemawia za stanowiskiem, w myśl którego aktywa wynikające z Transakcji repo zawieranych przez Bank tj.:

-skarbowe papiery wartościowe stanowiące zabezpieczenie Transakcji repo,

-środki pieniężne otrzymane przez Bank w ramach Transakcji repo (przyjęty depozyt zabezpieczony skarbowymi papierami wartościowymi),

obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 upnif.

Niezależnie od powyższego, Wnioskodawca zwraca również uwagę na wnioski wynikające z historycznej wykładni art. 5 ust. 1 i 9 upnif. Aktualne brzmienie art. 5 ust. 9 upnif zostało ustalone na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022 r. poz. 2745; dalej: „ustawa nowelizująca”).

Do upnif został wówczas dodany pkt 3 art. 5 ust. 9, zgodnie z którym podstawę opodatkowania podatku od niektórych instytucji finansowych należy obniżyć o wartość aktywów wynikających z transakcji odkupu, o której jest mowa w art. 3 pkt 9 Rozporządzenia 2015/2365.

Projektodawca w uzasadnieniu ustawy nowelizującej (Druk sejmowy nr 2767, projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych oraz ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska), wskazał, że „wprowadzenie takiego wyłączenia powinno przyczynić się do znacznego zwiększenia wolumenu transakcji zawieranych w transparentnych systemach obrotu, w tym przez kanały elektroniczne, przy niższych kosztach transakcyjnych, zapewniających najlepsze wykonywanie zleceń. Wyłączenie z podstawy opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych wartości aktywów wynikających z takich transakcji dotyczyć będzie zarówno strony pasywnej transakcji repo (przyjętego depozytu zabezpieczonego aktywami), jak również strony reverse repo (lokaty zabezpieczonej aktywami)”.

Jednocześnie, uzasadnienie projektu ustawy nowelizującej odwołuje się do Uchwały nr 114 Rady Ministrów z dnia 1 października 2019 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego (M.P. 2019 poz. 1027), zgodnie z którą „zasady dotyczące podatku od niektórych instytucji finansowych powinny być zmodyfikowane tak, aby zagwarantować ich neutralność dla transakcji repo”.

W tym miejscu warto zwrócić również uwagę na komunikat Ministerstwa Finansów w Monitorze Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego z 21 grudnia 2022 r., zgodnie z którym celem wprowadzenia zmian do upnif jest „budowa transparentnego i odpornego na ryzyko rynku repo, poprzez zachęty fiskalne dla jego uczestników”.

W ocenie Wnioskodawcy, uznać zatem należy, że wykładnia historyczna, jak również pozanormatywne wypowiedzi prawodawcy przemawiają jednoznacznie za uznaniem, że aktywa wynikające z transakcji repo na warunkach wskazanych w ustawie nie powinny być objęte opodatkowaniem podatkiem od niektórych instytucji finansowych.

Podsumowując, zdaniem Banku zarówno literalna treść upnif, jak również i wykładnia historyczna nakazują uznać preferencję podatkową dla kwalifikowanych transakcji repo w zakresie podatku od niektórych instytucji finansowych. Przejawia się ona w braku wpływu aktywów zaangażowanych w takie transakcje na podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, czyli ich neutralności z perspektywy tego podatku.

Oznacza to, że do wartości aktywów podlegających opodatkowaniu, stosownie do art. 5 ust. 1 upnif, nie wlicza się aktywów wynikających z Transakcji repo zawieranych przez Bank tj.:

-skarbowych papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie Transakcji repo - na podstawie art. 5 ust. 9 pkt 1 upnif;

-środków pieniężnych otrzymanych przez Bank w ramach Transakcji repo (przyjętego depozytu zabezpieczonego skarbowymi papierami wartościowymi) - na podstawie art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w wydanych w analogicznym stanie faktycznym interpretacjach indywidualnych nr 0111-KDIB1-3.4016.4.2023.1.MBD oraz 0111-KDIB1-3.4016.5.2023.1.MBD. W ich świetle prawidłowym jest stanowisko, zgodnie z którym w wyniku Transakcji repo aktywa Banku stanowiące obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo oraz środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (których wartość w dacie bilansowej ustalana jest przez odwołanie się do zobowiązania do zwrotu środków otrzymanych w ramach Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 623, dalej „upnif”):

W myśl z art. 4 pkt 1 upnif:

Jak stanowi art. 5 ust. 1 upnif:

Zgodnie z art. 5 ust. 4 upnif:

Z nowym brzmieniem art. 5 ust. 9 upnif:

Zgodnie z art. 3 pkt 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2365 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i ponownego wykorzystania oraz zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012:

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że aby podatnikowi podatku od niektórych instytucji finansowych, przysługiwało prawo do obniżania podstawy opodatkowania o wartość aktywów powinny być spełnione następujące warunki:

-aby papiery wartościowe stanowiły element aktywów,

-aby były to skarbowe papiery wartościowe w rozumieniu art. 95 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. z 2023 r. poz. 1270).

Zgodnie z definicją zawartą w art. 95 ust. 1 ustawy o finansach publicznych:

W ustawie o finansach publicznych brak jest definicji ustawowej Skarbu Państwa. W celu

wykładni tego pojęcia należy posiłkować się przepisami innych ustaw – ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360), czy ustawy z dnia

16 grudnia 2016r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 973).

Wskazać należy, że art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif, został dodany z dniem 1 stycznia 2023 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2745).

Zgodnie z treścią uzasadnienia do ww. ustawy, (…)proponuje się wyłączenie z podstawy opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych papierów wartościowych ustawowo gwarantowanych przez Skarb Państwa. Objęcie gwarancjami Skarbu Państwa dotyczy w szczególności przedsięwzięć o szczególnym znaczeniu dla państwa. Należy również zauważyć, że aktualnie wyłączeniem takim objęte są skarbowe papiery wartościowe. Instrumenty dłużne gwarantowane ustawowo przez Skarb Państwa odzwierciedlają ten sam poziom ryzyka. Wskazana zmiana ma na celu przede wszystkim obniżenie kosztów finansowania emisji obligacji ustawowo gwarantowanych przez Skarb Państwa. Przedmiotowa zmiana dotyczy emisji obligacji służących finansowaniu programów rządowych utworzonych, powierzonych lub przekazanych na podstawie odrębnych ustaw Bankowi Gospodarstwa Krajowego albo Polskiemu Funduszowi Rozwoju S.A., jeżeli z przepisów ustawy wprost wynika objęcie ustawową gwarancją Skarbu Państwa emisji tych obligacji. Tym samym rozwiązanie to nie będzie dotyczyć obligacji gwarantowanych wyłącznie na podstawie ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1613). Opodatkowanie takich obligacji podatkiem od niektórych instytucji finansowych oznacza konieczność zwiększenia ich oprocentowania przez emitujące je podmioty o wysokość tego podatku. Natomiast w efekcie koszty ponosi Skarb Państwa, który ma ustawowy obowiązek zapewnić sfinansowanie obsługi i wykupu tych obligacji. (…)

(…) Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego, przyjęta uchwałą nr 114 Rady Ministrów z dnia 1 października 2019 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego (M.P. poz. 1027), wskazuje niedostateczną efektywność, przejrzystość i płynność w obszarze wielu kluczowych segmentów rynku kapitałowego, obejmujących m.in. transakcje repo. W związku z powyższym, zgodnie z założeniami Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego, proponuje się wyłączenie z podatku od niektórych instytucji finansowych wartości aktywów wynikających z transakcji, których przedmiotem są skarbowe papiery wartościowe wraz z odpowiednio otrzymanym lub udzielonym przyrzeczeniem odkupu (repurchase transaction), pod warunkiem że transakcje te zostaną przeprowadzone na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu (ASO) oraz rozliczone za pośrednictwem podmiotu będącego CCP w rozumieniu art. 3 pkt 49 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1500, z późn. zm.). W projekcie proponuje się wyłączenie z podstawy opodatkowania wartości aktywów wynikających z transakcji odkupu, o której mowa w art. 3 pkt 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2365 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie przejrzystości transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i ponownego wykorzystania oraz zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 337 z 23.12.2015 r. str. 1, z późn. zm.), których przedmiotem są skarbowe papiery wartościowe w rozumieniu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.) prezentowane w bilansie sporządzanym zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217, z późn. zm.).(…)

Jak wynika z opisu stanu faktycznego, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Bank zawiera tzw. transakcje warunkowego zakupu (ang. repurchase transaction; dalej: „Transakcje repo”) skarbowych papierów wartościowych. W wyniku dokonania Transakcji repo Bank dokonuje czasowego przeniesienia prawa własności papierów wartościowych na kontrahenta w zamian za środki pieniężne. Tego typu transakcja prowadzi do uzyskania przez Bank krótkoterminowego finansowania. W określonym terminie Bank dokonuje odkupu papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji po z góry określonej cenie, co prowadzi de facto do dokonania zwrotu uzyskanych uprzednio środków pieniężnych.

Transakcja repo jest, dla celów ujęcia rachunkowego, traktowana przez Bank - zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej - jako pożyczka zabezpieczona skarbowymi papierami wartościowymi. Księgowa ewidencja Transakcji repo polega na ujęciu jako aktywa otrzymanych środków z tytułu pożyczki zabezpieczonej papierami wartościowymi oraz ujęciu zobowiązania, bez usuwania z bilansu papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie transakcji. Bank ujmuje zobowiązanie z tytułu zawartej transakcji repo w wartości godziwej równej wartości otrzymanych środków i wycenia na kolejne daty wg zamortyzowanego kosztu zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej.

Bank nie zmienia klasyfikacji ani wyceny papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie Transakcji repo - nie usuwa ich bowiem z bilansu, a klasyfikacji instrumentów finansowych (co określa wycenę na kolejne daty bilansowe) dokonuje jedynie przy ich początkowym ujęciu. W przypadku Transakcji repo, ponieważ instrument finansowy stanowiący zabezpieczenie transakcji pozostaje wykazywany na bilansie po stronie aktywnej, po dokonaniu transakcji na bilansie ujęte będą dwa składniki aktywów:

1.obligacje skarbowe stanowiące zabezpieczenie Transakcji repo,

2.środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (przyjęty depozyt zabezpieczony obligacjami skarbowymi).

Drugostronnie, środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo ewidencjonowane są jako zobowiązanie do zwrotu otrzymanego depozytu. Wartość tego zobowiązania pozostaje niezmieniona przez cały okres trwania kontraktu, niezależnie od tego, czy gotówka otrzymana w ramach depozytu w Transakcji repo została wykorzystana przez Bank (np. w celu rozliczenia transakcji nabycia innego aktywa lub spłaty zobowiązania).

Bank, planuje natomiast wydzielić w księgach rachunkowych dedykowane konto techniczne jako element aktywów, na którym odzwierciedlona będzie kwota środków otrzymanych (i nie zwróconych dla trwających transakcji repo). Na tym koncie po stronie aktywów zostanie ujęta kwota środków odpowiadająca wartości zobowiązania z tytułu kwalifikowanych transakcji repo w korespondencji z kontem przeciwstawnym. Konto to będzie mieć więc pomocniczą, prezentacyjną funkcję umożliwiającą określenie wartości środków otrzymanych z kwalifikowanych transakcji repo na cele obliczania podatku bankowego.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest ustalenie, czy w wyniku Transakcji repo, aktywa Banku stanowiące obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo oraz środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (których wartość w dacie bilansowej ustalana jest przez odwołanie się do zobowiązania do zwrotu środków otrzymanych w ramach Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif.

Wskazać należy, że aktywa wynikające z Transakcji repo (zarówno środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo, jak i obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 upnif (w zakresie obligacji skarbowych będących zabezpieczeniem Transakcji repo) oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif (w zakresie środków pieniężnych otrzymywanych w ramach Transakcji repo).

Należy zwrócić uwagę na literalną treść art. 5 ust. 9 pkt 1 upnif, który wprost odwołuje się do możliwości obniżenia podstawy opodatkowania podatku od niektórych instytucji finansowych o wartość aktywów w postaci skarbowych papierów wartościowych w rozumieniu art. 95 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Tym samym, jeżeli w wyniku Transakcji repo, Bank nie usuwa ze swojego bilansu skarbowych papierów wartościowych, które stanowią zabezpieczenie transakcji, jest uprawniony do obniżenia o ich wartość podstawy opodatkowania, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif - stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 upnif.

Wskazać również należy, że art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif, odwołuje się do transakcji odkupu, o której jest mowa w art. 3 pkt 9 Rozporządzenia 2015/2365. Definicja transakcji odkupu wskazuje natomiast na transakcje polegające na przeniesieniu na drugą stronę transakcji papierów wartościowych z jednoczesnym zobowiązaniem się do ich odkupu po określonej cenie w przyszłym terminie. Zatem Transakcja repo jest transakcją odkupu, o której mowa w ww. przepisach.

Literalna wykładnia art. 5 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif, stanowi, że aktywa wynikające z Transakcji repo  zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 upnif.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy w wyniku Transakcji repo, aktywa Banku stanowiące obligacje skarbowe będące zabezpieczeniem Transakcji repo oraz środki pieniężne otrzymane w ramach Transakcji repo (których wartość w dacie bilansowej ustalana jest przez odwołanie się do zobowiązania do zwrotu środków otrzymanych w ramach Transakcji repo) zawieranych przez Bank obniżają podstawę opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 upnif, stosownie do art. 5 ust. 9 pkt 1 oraz art. 5 ust. 9 pkt 3 upnif, należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).