Interpretacja indywidualna z dnia 21 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.589.2023.2.WN

Otrzymana pomoc finansowa na realizację operacji zwiększy podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie wskazania czy otrzymana pomoc finansowa na realizację operacji zwiększy podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 sierpnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 25 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług, który dotyczy

-wskazania czy otrzymana pomoc finansowa na realizację operacji zwiększy podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz

-braku prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 listopada 2023 r. (wpływ 9 listopada 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego  

Wnioskodawca (dalej: „Spółka”, „Fundusz”) jest zarejestrowanym (czynnym) podatnikiem podatku VAT. Fundusz ma charakter instytucji otoczenia biznesu i w tym zakresie realizuje zadania służące gospodarczemu i społecznemu rozwojowi Województwa z wykorzystaniem do tego celu funduszy europejskich i krajowych.

Głównym przedmiotem działalność Spółki jest świadczenie usług finansowych określonych w PKD 64.92.Z jako POZOSTAŁE FORMY UDZIELANIA KREDYTÓW tj. udzielanie pożyczek przedsiębiorcom z sektora MŚP działającym w regionie w ramach obsługiwanych projektów pożyczkowych finansowanych środkami UE i krajowymi. Dodatkowo Fundusz realizuje też zadania w innych dotowanych projektach dotyczących wsparcia udzielanego przedsiębiorcom i osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą. Beneficjentami niniejszych działań i przekazywanych dotacji są przedsiębiorcy. Fundusz pragnie nadmienić, że żadne z tych działań nie ma charakteru odpłatnego - przedsiębiorcy otrzymują zaświadczenia o pomocy de minimis. Fundusz otrzymuje dotacje/dofinansowanie na pokrycie kosztów kwalifikowanych tych projektów.

Wyłącznie przychody ze sprzedaży usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w Spółce pochodzą ze sprzedaży usług najmu nieruchomości stanowiących majątek Spółki oraz ewentualnie ze sprzedaży zbędnych składników majątku.

Fundusz planuje przystąpić do Umowy Projektowej w ramach której będzie realizować projekt pn. „….” (dalej: „Projekt”), mający na celu rozwój i wzmocnienie procesów internacjonalizacji przedsiębiorstw działających na terenie województwa. Projekt ten Fundusz będzie realizował we współpracy i porozumieniu z większościowym akcjonariuszem - samorządem woj. ….. W ramach niniejszego projektu przedsiębiorcy będą mieli możliwość przystąpienia do Projektu w każdym jego etapie. W ramach niniejszego Projektu realizowane będą następujące zadania:

1)Grupa I - wiedza i kompetencje:

Warsztaty eksportowe tj. organizacja specjalistycznych warsztatów dla sektora MŚP związanych z działalnością eksportową z zakresu prawa, transakcji handlowych, finansów, certyfikacji, spedycji itp.

Akademia Internacjonalizacji tj. organizacja szkoleń w postaci cyklicznych spotkań prowadzonych przez doświadczonych międzynarodowych ekspertów i praktyków z zakresu internacjonalizacji biznesu oraz ekspansji na konkretne rynki zagraniczne.

Obserwatorium handlu zagranicznego tj. działania związane ze świadczeniem usług doradczych i specjalistycznych mających na celu podnoszenie wiedzy i kompetencji przedsiębiorców sektora MŚP w zakresie perspektyw rozwoju rynku w wymiarze globalnym, a także opracowaniem specjalistycznych ekspertyz, analiz, raportów i badań jakościowych i ilościowych związanych z internacjonalizacją przedsiębiorstw, w tym materiałów edukacyjno-informacyjnych, aktualnych analiz rynkowych i artykułów eksperckich, które będą rozpowszechniane wśród zainteresowanych MŚP z regionu.

2)Grupa II - widoczność projektu:

Spotkania informacyjne tj. organizacja spotkań informacyjnych dla przedsiębiorców MŚP w różnych lokalizacjach województwa. W ramach spotkań przedsiębiorcy uzyskają informacje na temat istniejących w województwie form wsparcia dla działalności eksportowej oraz instruktaż jak z takiego wsparcia skorzystać. Celem spotkania będzie również budowanie świadomości korzyści z internacjonalizacji oraz w zakresie dostępnych narzędzi i schematów postępowania dla eksporterów. Spotkania zapewnią widoczność projektu na terenie całego województwa.

Kampania informacyjna tj. działania mające na celu przygotowanie i dystrybucję informacji o projekcie, korzyściach z internacjonalizacji działalności gospodarczej oraz usługach świadczonych w ramach Projektu. Kampania informacyjna będzie prowadzona z wykorzystaniem TV, radia, pracy i w Internecie, w tym zwłaszcza w social mediach.

3)Grupa III - Modelowanie działalności eksportowej:

Tworzenie modeli internacjonalizacji tj. opracowanie indywidualnych strategii wchodzenia na rynek zagraniczny, a także ich wdrożenie dla przedsiębiorców sektora MŚP zainteresowanych rozpoczęciem lub rozwojem działalności eksportowej. Głównym celem tworzenia modeli jest dostarczenie przedsiębiorcy wsparcia kompetencyjnego na poziomie strategicznym i taktycznym w kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstwa oraz optymalizacja udziału przedsiębiorcy w działaniach projektowych pod kątem rozwoju kompetencji i potencjału eksportowego. Model będzie określać ścieżkę wchodzenia danego przedsiębiorstwa na rynki zagraniczne, najlepszą strategie rozwoju oraz działania jakie musi podjąć przedsiębiorca, aby rozpocząć/rozwijać działalność eksportową firmy. W etap wdrażania modelu internacjonalizacji zostaną zaangażowanie doradcy zagraniczni działający bezpośrednio na rynkach docelowych.

4)Grupa VI - Doradztwo zagraniczne:

Funkcjonowanie doradców na rynkach zagranicznych tj. przedsiębiorcy z sektora MŚP będą mieli możliwość skorzystania z usług doradców zagranicznych funkcjonujących na poszczególnych rynkach. Doradcy będą świadczyli usługi zarówno w regionie, jak i za granicą w celu kompleksowego i bezpośredniego wsparcia przedsiębiorców. Dodatkowo doradcy zagraniczni będą odpowiedzialni za stałą współpracę z przedsiębiorcami, którzy będą wdrażać indywidualny model internacjonalizacji, ta aby zoptymalizować i uskutecznić umiędzynarodowienie działalności MŚP, w oparciu o opracowaną strategię.

5)Grupa V - Internacjonalizacja MŚP

Bony eksportowe tj. przedsiębiorcy sektora MŚP z województwa otrzymają możliwość skorzystania z tzw. bonów eksportowych, które będą mogły zostać wykorzystane na potrzeby internacjonalizacji działalności danego przedsiębiorstwa. Bony będą działały na bazie mechanizmów indywidualne mikrodotacji, a otrzymane dofinansowanie przedsiębiorca będzie mógł przeznaczyć m.in. na dostosowanie materiałów handlowych/marketingowych do rynku zagranicznego, certyfikację produktów/usług wymaganych na zagranicznym rynku docelowym, indywidualne uczestnictwo w wystawach/targach zagranicznych lub krajowych o charakterze międzynarodowym.

Branżowe targi zagraniczne tj. organizacja i/lub współorganizacja wspólnych wyjazdów na branżowe targi zagraniczne lub krajowe o charakterze międzynarodowy, na których przedsiębiorcy będą mogli zaprezentować swoje produkty i usługi oraz nawiązać kontakty z zagranicznymi partnerami, na wspólnym stoisku. Udział w targach będzie miał charakter grupowy.

Zagraniczne misje wyjazdowe i przyjazdowe tj. organizacja zagranicznych misji gospodarczych wyjazdowych i przyjazdowych. Celem misji gospodarczych jest stworzenie przedsiębiorstwom z sektora MŚP województwa warunków do współpracy z parterami zagranicznymi oraz nawiązanie lub rozszerzenie kontaktów handlowo-gospodarczych. W ramach misji dla przedsiębiorców będą organizowane wizyty studyjne, spotkania z zagranicznymi przedsiębiorstwami MŚP, przedstawicielami izb gospodarczych oraz instytucji otoczenia biznesu, a także spotkania z przedstawicielami lokalnej administracji i placówek dyplomatycznych.

Organizacja/współorganizacja oraz wsparcie krajowych wydarzeń o charakterze międzynarodowym, na których przedsiębiorcy będą mogli zaprezentować swój potencjał internacjonalizacyjny oraz nawiązać kontakty z zagranicznymi partnerami.

Networking biznesowy tj. dedykowany przedsiębiorcom MŚP, ukierunkowane na spotkania B2B służące pozyskiwaniu nowych kontaktów, zainicjowanie nowych projektów biznesowych oraz wymianę doświadczeń pomiędzy przedsiębiorcami biorącymi udział w działaniach projektowych. Spotkania będą miały wymiar regionalny i będą służyły wymianie dobrych praktyk między przedsiębiorcami w zakresie prowadzenia działalności eksportowej oraz internacjonalizację działań przedsiębiorstwa.

Tym samym dotacja/dofinansowanie zostanie przeznaczona/e na pokrycie kosztów wynikających z zadań określonych w Projekcie. Fundusz pragnie podkreślić, że dotacja/dofinansowanie nie będzie miała/o żadnego wpływu na cenę pomocy udzielanej przedsiębiorcom.

Uzupełnienie wniosku

Uczestnicy projektu nie będą ponosić żadnych opłatach z tytułu uczestnictwa w projekcie względem Funduszu. Działania realizowane w ramach projektu nie będą miały charakteru odpłatnego - przedsiębiorcy będą otrzymywać zaświadczenia o udzielonej pomocy de minimis.

Otrzymane dofinansowanie nie będzie stanowić wynagrodzenia za czynności/usługi/dostawę towarów świadczone w ramach realizacji projektu.

W zależności od rodzaju realizowanego zadania w projekcie przedsiębiorcy będą wybierani w drodze rekrutacji lub poprzez zgłoszenie się do udziału w realizowanym przedsięwzięciu (spełniając kryteria formalne i merytoryczne). Przy niektórych zadaniach tj.: specjalistyczne usługi consultingowe, bony eksportowe, branżowe targi zagraniczne, zagraniczne misje wyjazdowe, Centrum przemysłu czasu wolnego, organizacja/współorganizacja oraz wsparcie krajowych wydarzeń o charakterze międzynarodowym, będą z przedsiębiorcami zawierane porozumienia/umowy udziału w projekcie.

Warunki porozumień/umów zawieranych z przedsiębiorcami uzależnione będą od zakresu merytorycznego zadania. Natomiast kwestie podmiotowe nie będą miały wpływu na treść porozumienia/umowy.

Kwota przeznaczona na dofinansowanie projektu została określona w Regulaminie wyboru projektu w ramach programu Fundusze Europejskie ….. Na podstawie ogłoszonego naboru Beneficjent złożył wniosek o dofinansowanie projektu o określonym zakresie zadań, który wpisuje się w działalność Spółki w wymiarze internacjonalizacji. Kwota dofinansowania uzależniona jest od liczby realizowanych zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie przedsięwzięć oraz rodzaju świadczeń realizowanych w ramach projektu - natomiast zawsze będzie to 90% poniesionych kosztów (85% dofinansowanie UE i 5% dofinansowanie z budżetu państwa). Czynniki od których uzależniona będzie finalna kwota dofinansowania to m.in.:

-liczby usług obcych i ich wartość

-wartości wynagrodzeń

-kosztów pośrednich projektu.

Przyznana kwota dofinansowania nie jest uzależniona od liczby uczestników w projekcie.

Zakres odpowiedzialności wynika z umowy o dofinansowanie.

Gdyby nie otrzymali Państwo dofinansowania, nie przystąpiliby Państwo do realizacji projektu.

Kwota dofinansowania będzie przeznaczona wyłącznie na realizację zadań w ramach projektu.

W przypadku niewykonania prac określonych w Projekcie będą Państwo zobowiązani do zwrotu otrzymanych środków.

Towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu będą wykorzystywane wyłącznie do czynności nie podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytania:

1. Czy w świetle art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług otrzymana dotacja/dofinansowanie na pokrycie kosztów Projektu stanowi wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2. Czy stosownie do treści art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Funduszowi będzie przysługiwało prawo do całkowitego odliczenia podatku od towarów i usług nabytych w związku z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Na wstępie należy wskazać, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 - tj. z późn. zm. dalej „ustawa z dnia 11 marca 2004 r.”), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów w świetle art. 7 ust. 1 ustawy należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które me stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym -

-przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

-zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

-świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa,

przy czym art. 2 pkt 22 ustawy stanowi, że pod pojęciem „sprzedaż” należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów i wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Tak więc, wystąpienie pojęcia usługi na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. wymaga nie tylko zidentyfikowania samej usługi, ale również przyporządkowania do niej odpłatności, którą otrzymuje świadczący tę usługę. Stosownie do treści art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32. art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Jak wynika z powołanych przepisów prawnych, jedynie te dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług stanowią wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług co oznacza, że nie każda dotacja stanowi wynagrodzenie w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Znaczenie w sprawie ma wyjaśnienie pojęcia „dotacja mająca bezpośredni wpływ na cenę”. Zagadnienie to było przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości. W uzasadnieniu wyroku w sprawie C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) Trybunał Sprawiedliwości uznał, iż sam tylko fakt, że dotacja lub inny sposób dofinansowania wpływa na ostateczną cenę świadczenia, nie może być decydujący dla uznania, że dotacja ta powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Trybunał wyjaśnił, że do uznania dotacji za zwiększającą podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

W przedmiotowej sprawie należy wskazać, że otrzymanie przez Fundusz dotacji/ dofinansowanie nie będzie stanowiło dopłaty do ceny, ponieważ dotacja/dofinansowanie w całości dotyczyć będzie wyłącznie zwrotu kosztów poniesionych przez Fundusz w ramach realizacji zadań Projektu - brak bezpośredniego wpływu przyszłej dotacji/dofinansowania na cenę danego świadczenia. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany został pogląd, zgodnie z którym pozyskane kwoty dotacji/dofinansowania, których nie można powiązać z konkretnymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, nie zwiększają obrotu, tym samym nie można ich wliczać do podstawy opodatkowania. Dodatkowo jak wskazują sądy administracyjne: sam fakt, że dotacja ma wpływ na ostateczną cenę świadczenia, nie może przesądzać że dofinansowanie powinno zwiększać podstawę opodatkowania. Potwierdzają to m.in. wyroki NSA z: 24 czerwca 2021 r. sygn. I FSK 764/21, z 7 października 2021 r. sygn. I FSK 217/21, z 30 listopada 2021 r. sygn. I FSK 1122/18, z 1 lutego 2022 r. sygn. I FSK 626/19. Fundusz pragnie wskazać również, że w ramach niniejszego Projektu nie sposób przypisać konkretnych wartości pieniężnych do beneficjenta biorącego udział w tym Projekcie. Dodatkowo wysokość dotacji/dofinansowania nie jest zależna od ilości umów zawartych na udział w tym Projekcie, co stanowi przesłankę przemawiającą w jednoznaczny sposób że przyszła wartość dotacji/dofinansowania nie będzie związana w sposób zindywidualizowany i policzalny z ceną danego świadczenia, a więc taka dotacja/dofinansowanie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dotacja/dofinansowanie będzie miała na celu jedynie dofinansowanie kosztów działalności, nie dające powiązać się z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a przez to nieuzależnione od ilości i wartości świadczonych usług.

Końcowo w ocenie Funduszu, otrzymane dofinansowanie/dotacja na pokrycie kosztów związanych z realizacją zadań przewidzianych w Projekcie nie będzie formą wynagrodzenia, o którym mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Stanowisko w sprawie pytania nr 2.

Stosownie do art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 11 marca 2004 r.. w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, gdzie kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, lub dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z treści powołanego wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.

- odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od lewarów i usług.

- towary i usługi, na nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak wskazano powyżej, Fundusz realizując zadania wynikające z Projektu nie będzie świadczył jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, z tytułu świadczenia których przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku naliczonego na nabyciu towarów i usług.

Mając na względzie przedstawiony we wniosku stan faktyczny, Fundusz pragnie wskazać że nie będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego na nabyciu towarów i usług służących realizacji tego Projektu. W tym bowiem przypadku, po stronie Funduszu nie wystąpią czynności opodatkowane, które będą stanowić podstawę do skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego na nabyciu towarów i usług związanych z wykonywaniem tych czynności.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych m.in. w wyroku z 3 sierpnia 2012 r., sygn. akt I SA/Po 443/12. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, uznał, że: „Zasada neutralności VAT, umożliwiająca odliczenie podatku naliczonego, ma zastosowanie tylko do podatników wykonujących czynności opodatkowane VAT. Jeśli zaś podatnik takich czynności nie wykonuje, a nabywa dobra z naliczonym podatkiem, podatek ten stanowi element kosztowy. Taka sytuacja sprawia, że obciążenie podatkiem VAT może dotyczyć także podatnika.”

W zakresie pytania nr 2 zdaniem Funduszu nie będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją niniejszego Projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”,

Stosowanie do art. 7 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy,

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby się lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem, pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, ze zm.), zwanej dalej dyrektywą. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że „(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje «odpłatnie» w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem «świadczenie usług dokonywane odpłatnie» w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

W wyroku z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances Trybunał wskazał, że „(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za «odpłatne» w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Należy również wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym (czynnym) podatnikiem podatku VAT. Głównym przedmiotem Państwa działalności jest świadczenie usług finansowych określonych w PKD 64.92.Z jako POZOSTAŁE FORMY UDZIELANIA KREDYTÓW tj. udzielanie pożyczek przedsiębiorcom z sektora MŚP działającym w regionie w ramach obsługiwanych projektów pożyczkowych finansowanych środkami UE i krajowymi. Dodatkowo realizują też Państwo zadania w innych dotowanych projektach dotyczących wsparcia udzielanego przedsiębiorcom i osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą. Beneficjentami niniejszych działań i przekazywanych dotacji są przedsiębiorcy. Żadne z tych działań nie ma charakteru odpłatnego - przedsiębiorcy otrzymują zaświadczenia o pomocy de minimis. Otrzymują Państwo dotacje/dofinansowanie na pokrycie kosztów kwalifikowanych tych projektów. Planują Państwo przystąpić do Umowy Projektowej w ramach której będą realizować projekt pn. „….” (dalej: „Projekt”), mający na celu rozwój i wzmocnienie procesów internacjonalizacji przedsiębiorstw działających na terenie województwa. Projekt ten będzie realizowany we współpracy i porozumieniu z większościowym akcjonariuszem - samorządem woj. …. W ramach niniejszego projektu przedsiębiorcy będą mieli możliwość przystąpienia do Projektu w każdym jego etapie. Tym samym dotacja/ dofinansowanie zostanie przeznaczona/e na pokrycie kosztów wynikających z zadań określonych w Projekcie. Dotacja/dofinansowanie nie będzie miała/o żadnego wpływu na cenę pomocy udzielanej przedsiębiorcom. Uczestnicy projektu nie będą ponosić żadnych opłat z tytułu uczestnictwa w projekcie względem Funduszu. Działania realizowane w ramach projektu nie będą miały charakteru odpłatnego - przedsiębiorcy będą otrzymywać zaświadczenia o udzielonej pomocy de minimis. Otrzymane dofinansowanie nie będzie stanowić wynagrodzenia za czynności/usługi/dostawę towarów świadczone w ramach realizacji projektu. W zależności od rodzaju realizowanego zadania w projekcie przedsiębiorcy będą wybierani w drodze rekrutacji lub poprzez zgłoszenie się do udziału w realizowanym przedsięwzięciu (spełniając kryteria formalne i merytoryczne). Przy niektórych zadaniach tj.: specjalistyczne usługi consultingowe, bony eksportowe, branżowe targi zagraniczne, zagraniczne misje wyjazdowe, Centrum przemysłu czasu wolnego, organizacja/współorganizacja oraz wsparcie krajowych wydarzeń o charakterze międzynarodowym, będą z przedsiębiorcami zawierane porozumienia/umowy udziału w projekcie. Warunki porozumień/umów zawieranych z przedsiębiorcami uzależnione będą od zakresu merytorycznego zadania. Natomiast kwestie podmiotowe nie będą miały wpływu na treść porozumienia/umowy. Czynniki od których uzależniona będzie finalna kwota dofinansowania to m.in.:

- liczby usług obcych i ich wartość

- wartości wynagrodzeń

- kosztów pośrednich projektu.

Przyznana kwota dofinansowania nie jest uzależniona od liczby uczestników w projekcie. Gdyby nie otrzymali Państwo dofinansowania, nie przystąpiliby Państwo do realizacji projektu. Kwota dofinansowania będzie przeznaczona wyłącznie na realizację zadań w ramach projektu. W przypadku niewykonania prac określonych w Projekcie będą Państwo zobowiązani do zwrotu otrzymanych środków.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia czy otrzymana dotacja/ dofinansowanie na pokrycie kosztów Projektu stanowi wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie nr 1).

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy,

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. Stosownie do tego przepisu,

Na podstawie art. 29a ust. 7 ustawy,

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady podstawa opodatkowania obejmuje wszystko co stanowi wartość otrzymanego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługę otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego. Przepis art. 29a ust. 6 i ust. 7 wymienia elementy, które powinny być wliczane bądź nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usługi.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, z treści którego wynika, że

Związane jest to z tym, że podstawa opodatkowania stanowi wartość faktycznie uzyskaną przez sprzedawcę z tytułu danej opodatkowanej czynności. Należy jednocześnie wskazać, że nie ma tu znaczenia status podmiotu wypłacającego dofinansowanie ani pochodzenie środków, z których to dofinansowanie jest wypłacane.

Z treści powołanych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dofinansowania za stanowiące podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dofinansowanie dokonywane jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dofinansowanie niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Nie ma przy tym znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy, czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za daną konkretną usługę lub za daną konkretną dostawę.

Należy zauważyć, że otrzymanie dofinansowania (dotacji, dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje (dopłaty) podlegają bowiem opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Dotacje, które stanowią dopłatę do ceny sprzedawanych towarów, czy świadczonych usług, są ściśle związane z daną usługą, czy towarem i podlegają opodatkowaniu.

Jak wskazano powyżej, włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc obrotem ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje mają czy też nie bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a co za tym idzie – czy podlegają opodatkowaniu, istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Tym samym podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności – nie podlega opodatkowaniu.

Koniecznym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy jest wyjaśnienie pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Limited v. Commisioners od Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencję, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy, by możliwe było jej ustalenie. Cena, jaką płaci nabywca, musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, że dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu usługę pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Należy zwrócić uwagę, że dla określenia, czy dana dotacja jest, czy nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, istotne są szczegółowe warunki jej przyznawania, określające cel, na który ta dotacja jest przeznaczona.

Jak już wskazano, kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania tym podatkiem.

Tym samym, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności – nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Jak wskazano powyżej kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest stwierdzenie, że dotacja przekazywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług,

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy,

Jak wyżej wskazano opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania otrzymanych przez Państwa środków finansowych na realizację projektów dotyczących wsparcia udzielanego przedsiębiorcom i osobom rozpoczynającym działalność należy uznać, że będą one stanowić dotację, mającą bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Państwa usług.

Z treści wniosku wynika bowiem, że otrzymana pomoc stanowi wynagrodzenie za realizację Projektu dotyczącego wsparcia udzielanego przedsiębiorcom i osobom rozpoczynającym działalność. Otrzymana pomoc będzie przeznaczona tylko i wyłącznie na pokrycie kosztów tego Projektu. Kwota dofinansowania będzie przeznaczona wyłącznie na realizację zadań w ramach projektu. Realizacja zadań w ramach projektu jest uzależniona od otrzymanej pomocy finansowej. Gdyby nie otrzymali Państwo dofinansowania, nie przystąpiliby Państwo do realizacji projektu. W przypadku niewykonania prac określonych w Projekcie będą Państwo zobowiązani do zwrotu otrzymanych środków.

Należy podkreślić, że w normalnych warunkach rynkowych przedsiębiorcy i osoby rozpoczynające działalność nie korzystające z takiej pomocy jaką świadczą Państwo na rzecz swoich beneficjentów wybieranych w drodze rekrutacji lub poprzez zgłoszenie się do udziału w realizowanym przedsięwzięciu (spełniając kryteria formalne i merytoryczne), muszą angażować własne środki finansowe co najmniej równe wsparciu udzielanego przez Państwo. Dzięki dofinansowaniu, przedsiębiorcy i osoby rozpoczynające działalność z sektora MŚP z województwa mający możliwość przystąpienia do Projektu w każdym jego etapie będą brali w nim udział bezpłatnie. Wobec tego otrzymana dotacja stanowi pokrycie ceny świadczonych usług, będąc w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z wartością danego świadczenia. W sytuacji bowiem, gdy uczestnik (przedsiębiorcy i osoby rozpoczynające działalność) nie będzie w ogóle ponosił żadnej odpłatności, to Państwo w rzeczywistości będą pokrywać cenę realizowanych zadań w ramach opisanego Projektu z otrzymanej dotacji. Istotne w przedmiotowej sprawie będzie to, że wykonanie przedmiotowych usług (zadań) jest zależne od otrzymania dotacji.

W związku z powyższym, opisana we wniosku pomoc finansowa przeznaczona na realizację Projektu dotyczącego wsparcia udzielanego przedsiębiorcom i osobom rozpoczynającym działalność jest dotacją bezpośrednio wpływającą na wartość świadczonych usług, a w konsekwencji stanowić będzie wynagrodzenie od podmiotu trzeciego za świadczone usługi, mające bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług i będzie zwiększać podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym będzie co do zasady podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Dotacje podlegają opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Skutkuje to tym, że dotacje opodatkowane są na takich samych zasadach jak czynności, których dotyczą. Wobec powyższego, otrzymane przez Państwa dofinansowanie, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT lub zwolnieniu od podatku tak jak usługa, której dotyczy dofinansowanie.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 1, że otrzymane dofinansowanie/dotacja na pokrycie kosztów związanych z realizacją zadań przewidzianych w Projekcie nie będzie formą wynagrodzenia, o którym mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., jest nieprawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu (pytanie nr 2).

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W świetle tego przepisu,

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

Podkreślić należy także, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W odniesieniu natomiast do zakupów wykorzystywanych przez podatnika zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, jak i czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem, podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika proporcji, o którym mowa w art. 90 ustawy.

Przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, tj. dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (opodatkowanych i zwolnionych).

Należy wskazać, że w związku z ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1059), która weszła w życie 1 lipca 2023 r. uległa zmianie treść następujących przepisów: art. 90 ust. 8, art. 90 ust. 10 pkt 1, art. 91 ust. 1 oraz dodane zostały nowe przepisy, tj. art. 91 ust. 1a i ust. 1b.

W myśl art. 90 ust. 1 ustawy,

Natomiast art. 90 ust. 2 ustawy stanowi, że

W świetle art. 90 ust. 3 ustawy,

W myśl art. 90 ust. 4 ustawy,

W świetle art. 90 ust. 5 ustawy,

Stosownie do art. 90 ust. 6 ustawy,

Stosownie do art. 90 ust. 8 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2023 r.

Przepis art. 90 ust. 8 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2023 r. stanowi, że

Art. 90 ust. 9 ustawy mówi, że

Na mocy art. 90 ust 9a ustawy,

Stosownie do art. 90 ust. 10 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2023 r.:

Przepis art. 90 ust. 10 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2023 r. stanowi, że

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw,

Przepisy zawarte w art. 90 ustawy regulują kwestie związane z prawem do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy podatnik nabyte towary i usługi wykorzystuje zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Z tym, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć czynności zwolnione od podatku.

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje zatem, że na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego podatnik powinien w pierwszej kolejności przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz (w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku) w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości, jak wskazano wyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W niniejszej sprawie wskazali Państwo, że są zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W analizowanej sprawie w ramach niniejszego Projektu realizowane będą opisane we wniosku zadania, w ramach których będą Państwo świadczyć na rzecz beneficjentów Projektu szereg czynności, wśród których znajdą się usługi wsparcia, usługi doradcze, organizowane będą warsztaty i szkolenia.

Wykonywane czynności w ramach Projektu, co do zasady, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlegają opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT lub korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

Jak już wcześniej wspomniano – prawo do odliczenia w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy związane jest z istnieniem związku dokonywanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Przepis ten wyklucza więc możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli związanego z czynnościami zwolnionymi od podatku oraz niepodlegającymi temu podatkowi.

W związku z powyższym, od wydatków ponoszonych w związku z realizacją projektu pn. „….” w części związanej z czynnościami opodatkowanymi będą Państwo mieć prawo do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy. Natomiast od wydatków ponoszonych w związku z realizacją ww. projektu w części dotyczących czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi, nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku VAT. Jeżeli zaś nabyte towary i usługi w ramach realizacji ww. Projektu będą związane z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą – opodatkowaną i zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT i nie będą Państwo mieli możliwości przyporządkowania kwoty podatku naliczonego do poszczególnych ww. czynności, to będzie Państwu przysługiwać prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi zakupami. Wysokość kwoty podatku naliczonego do odliczenia należy ustalić na podstawie proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy. Przy czym, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy.

Wobec tego nie można zgodzić się z Państwem o całkowitym braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizowanego Projektu. Pozbawienie możliwości obniżenia podatku należnego o podatek naliczony stanowiłoby w tej sytuacji naruszenie zasad neutralności i opodatkowania konsumpcji poprzez obciążenie podatnika ciężarem VAT w oderwaniu od jego rzeczywistej sytuacji podatkowej. Istotny jest zamiar, tj. cel jakiemu ma służyć realizowany Projekt. A jak wynika z wniosku od początku realizacja Projektu  pn. „…” znali Państwo jego cel oraz sposób wykorzystania.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 2, że zdaniem Funduszu nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją niniejszego Projektu, jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie sformułowanych pytań i przedstawionego stanowiska, stąd interpretacja nie rozstrzyga w zakresie opodatkowania świadczonych w ramach Projektu usług. 

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

- Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.