Opinia rzecznik generalnej Medina przedstawiona w dniu 15 czerwca 2023 r., sygn. C-333/22

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIK GENERALNEJ

LAILI MEDINY

przedstawiona w dniu 15 czerwca 2023 r.(1)

Sprawa C‑333/22

Ligue des droits humains ASBL,

BA

przeciwko

Organe de contrôle de l’information policière

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez cour d’appel de Bruxelles (sąd apelacyjny w Brukseli, Belgia)]

Odesłanie prejudycjalne – Ochrona osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych w sprawach karnych – Wykonywanie praw przysługujących osobie, której dane dotyczą, za pośrednictwem właściwego organu nadzorczego – Weryfikacja przez ten organ zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych osoby, której dane dotyczą – Prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem od decyzji organu nadzorczego

1. W dyrektywie (UE) 2016/680(2), znanej szerzej jako „dyrektywa o ochronie danych w sprawach karnych”, określono szczególne zasady ochrony danych osobowych i swobodnego przepływu takich danych w dziedzinie współpracy organów wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych oraz współpracy policyjnej oraz, zasadniczo, odzwierciedlono „szczególny charakter” tych dziedzin(3). Dyrektywa 2016/680 służy realizacji dwóch celów politycznych. Z jednej strony ma przyczynić się do tworzenia przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (PWBiS)(4), umożliwiając swobodny przepływ danych osobowych między właściwymi organami do celów egzekwowania prawa(5). Z drugiej strony ma zapewnić wysoki poziom ochrony takich danych. Podstawa prawną tej dyrektywy jest art. 16 ust. 2 TFUE, w którym powierzono prawodawcy Unii ustanowienie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

„Pogodzenie” tych dwóch celów politycznych realizowanych na podstawie dyrektywy 2016/680 pozostaje jednak trudnym zadaniem(). Niniejsza sprawa stanowi dla Trybunału sposobność, by przeanalizować konkretny przykład poszukiwania równowagi między egzekwowaniem prawa a ochroną danych osobowych w kontekście wykonywania praw przysługujących osobom, których dane dotyczą, przez te osoby. W porównaniu do poprzedniego systemu uregulowanego decyzją ramową Rady 2008/977/JHA w dyrektywie wzmocniono prawa osób, których dane dotyczą(). Wzmocnienie to dotyczy w szczególności uznania bezpośredniego prawa dostępu przysługującego osobie, której dane dotyczą, a więc prawa stanowiącego zasadniczy element prawa podstawowego do ochrony danych. Jak zauważono w literaturze naukowej, prawa osób, których dane dotyczą, w dziedzinie egzekwowania prawa są „podstawowym narzędziem stosowanym przeciwko asymetrii władzy informacyjnej i niezgodnym z prawem operacjom przetwarzania”(). Zapewnienie, aby skuteczne korzystanie z tych praw było możliwe, ma zatem kluczowe znaczenie.