Opinia rzecznik generalnej J. Kokott przedstawiona w dniu 5 maja 2022 r. UAB „HA.EN” przeciwko Valstybinė mokesčių inspekcija prie Lietuvos Respublikos finansų ministerijos., sygn. C-227/21

1.

W niniejszym postępowaniu prejudycjalnym można by przywołać na myśl fragment „Ucznia czarnoksiężnika” Johanna Wolfganga Goethego: „Panie! na cóż kryć? Wywołałem mary, - trudno się ich zbyć!”. Postępowanie to pokazuje bowiem ponownie niepewność i problemy, które pojawiają się, gdy prawo VAT jest interpretowane mniej klasycznie, ale jest również wykorzystywane w orzecznictwie do zwalczania oszustw i nadużyć.

2.

Zgodnie z tą linią orzeczniczą, organy podatkowe powinny być m.in. uprawnione lub wręcz zobowiązane do odmowy podatnikowi VAT prawa do odliczenia naliczonego VAT, jeżeli wiedział on lub powinien były wiedzieć, że transakcja przed lub po nim w sieci usług uczestniczyła w oszustwach związanych z VAT (). Już samo karanie oszustwa przez prawo podatkowe poza rzeczywiście do tego przewidzianym prawem karnym nasuwa pytania w odniesieniu do (podstawowych) praw podatników. Jest tak tym bardziej () w przypadku gdy ma wystarczyć, że podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że kontrahent może nie zapłacić należnego podatku VAT. Po pierwsze, sama możliwość niezapłacenia podatku nie jest jeszcze oszustwem podatkowym, a po drugie, praktycznie uniemożliwia to prowadzenie interesów z przedsiębiorstwami znajdującymi się w trudnej sytuacji finansowej (to znaczy dotkniętymi niewypłacalnością lub zagrożonymi niewypłacalnością).