Opinia rzecznika generalnego M. Szpunara przedstawiona w dniu 22 września 2022 r. D.V. przeciwko M.A., sygn. C-395/21

1.

Odesłanie prejudycjalne w niniejszej sprawie sformułowane zostało na kanwie postępowania o zapłatę wynagrodzenia mającego przypadać osobie wykonującej zawód adwokata z tytułu świadczenia usług prawnych na rzecz konsumenta.

2.

Powziąwszy wątpliwość co do możliwości uznania, że warunki spornych umów dotyczące wynagrodzenia za świadczenie usług prawnych stanowią warunki nieuczciwe w rozumieniu dyrektywy 93/13/EWG (2), sąd odsyłający wystąpił do Trybunału z sześcioma pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi wykładni przepisów tej dyrektywy. Na wniosek Trybunału niniejsza opinia ogranicza się do analizy piątego i szóstego z pytań prejudycjalnych.

3.

Piąte i szóste pytanie prejudycjalne sformułowane zostały na wypadek udzielenia przez Trybunał na cztery pierwsze pytania prejudycjalne takich odpowiedzi, w świetle których należało będzie uznać, że warunki spornych umów dotyczące wynagrodzenia za świadczenie usług prawnych są nieuczciwe. Sąd odsyłający stoi na stanowisku, że sporne umowy nie mogą dalej obowiązywać po wyeliminowaniu tych warunków. Pytania piąte i szóste dotyczą konsekwencji, jakie, bez naruszania dyrektywy 93/13, można wyciągnąć ze stwierdzenia nieuczciwego charakteru tych warunków w sytuacji, w której usługi prawne zostały już wykonane.

4.

Zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13:

„Państwa członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców [przedsiębiorców] z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków”.