Interpretacja indywidualna z dnia 13 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.535.2023.1.KFK
Brak opodatkowania podatkiem VAT czynności nieodpłatnego użyczenia basenu przeciwpożarowego na podstawie umowy użyczenia.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT czynności nieodpłatnego użyczenia basenu przeciwpożarowego na podstawie umowy użyczenia.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.) zwanej dalej „ustawą o VAT”, Powiat jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT i składa do właściwego urzędu skarbowego JPK_V7M z deklaracją.
W skład struktury organizacyjnej Powiatu wchodzą m.in. nieposiadające osobowości prawnej jednostki budżetowe. Są one powołane na podstawie odrębnych przepisów w celu wykonywania określonych zadań. Jednostki oświatowe wykonują zadania w zakresie szeroko pojętego dostępu do edukacji publicznej, a także zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki.
Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 280), z dniem 1 stycznia 2017 r. nastąpiła centralizacja rozliczeń VAT Powiatu wraz z jednostkami. Powiat i jego jednostki rozliczają podatek VAT działając wspólnie jako jeden podatnik VAT, składając zbiorczy JPK_V7M z deklaracją, obejmujący swoim zakresem wszelkie czynności opodatkowane VAT i zwolnione. Obsługę scentralizowaną rozliczeń w tym zakresie prowadzi Starostwo Powiatowe.
Oprócz wyżej wspomnianych czynności, Powiat wykonuje szereg zadań własnych, wypełniając wskazania ustawowe zawarte w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r., poz. 1526 ze zm.), pośród których znajdują się różnego rodzaju zadania, m.in. z zakresu działalności oświatowej, pomocy społecznej. Czynności te nie wchodzą w zakres opodatkowania VAT, w związku z brzmieniem art. 15 ust. 6 ustawy o VAT oraz interpretacji ogólnej nr PT1.8101.3.2019 Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego w związku z realizacją zadań publicznych w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej, nałożonych na nie odrębnymi przepisami.
Zasadniczo obiekty będące w posiadaniu jednostek wykorzystywane są przez nie w ramach prowadzonej działalności publicznej, ze względu na którą zostały powołane. W przypadku jednostek oświatowych, obiekty np. sale gimnastyczne, sale dydaktyczne, lokale i pomieszczenia biurowe wraz z wyposażeniem, place, dojazdy itp. wykorzystywane są zasadniczo do działalności edukacyjnej. Istnieją jednak przypadki, gdzie niektóre obiekty są przedmiotem odpłatnego najmu/dzierżawy, udostępnienia.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie edukacji publicznej, natomiast pkt 10 – gospodarki nieruchomościami.
Jednostka organizacyjna Powiatu, tj. Zespół Szkół (…), rozpoczęła działalność w (…) r. w obiekcie zbudowanym w latach (…), który w następnych latach przeszedł gruntowny remont. Na jej terenie, części działki ewidencyjnej nr (…) położonej w obrębie (…) miasta, zlokalizowany jest basen przeciwpożarowy. Z przeprowadzonego wywiadu z żyjącymi, byłymi pracownikami szkoły wynika, że zbiornik został wybudowany w początkach lat (…) ubiegłego wieku i według ówczesnych przepisów był wymagalną częścią całego obiektu. Nie zachowała się żadna dokumentacja dotycząca budowy zbiornika, szkoła nigdy nie miała go w ewidencji księgowej. Obecnie nie ma obowiązku budowania i utrzymywania takich obiektów, gdyż sposoby zabezpieczenia przeciwpożarowego się zmieniły. Ponadto zbiornik jest w nieodpowiednim stanie technicznym, dla którego nie zapewniono stanowiska czerpania wody oraz niezbędnego uzbrojenia. Istniejący zbiornik wodny ziemny nie jest traktowany jako źródło wody do celów przeciwpożarowych. Obecnie pełni funkcję zbiornika wód opadowych. Działka o numerze ewidencyjnym (…), położona w obrębie (…) miasta, jest w zarządzie Zespołu Szkół (…).
Gmina Miasto (…) wystąpiła z wnioskiem o zawarcie nieodpłatnej umowy użyczenia na czas nieoznaczony ww. basenu, który wykorzystywany będzie przez jako zbiornik wód opadowych z odwodnienia ulicy (…). Umowa określi granice obszaru oddanego w użyczenie oraz sposób użytkowania terenu.
Dyrektor Zespołu Szkół (…) wystąpił z wnioskiem do Zarządu Powiatu o wyrażenie zgody na zawarcie z Gminą Miasto (…) umowy użyczenia nieruchomości będącej w trwałym zarządzie jednostki organizacyjnej, stanowiącej własność Powiatu i otrzymał zgodę.
Zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r., poz. 344 ze zm.) jednostka organizacyjna ma prawo do oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony do 3 lat, albo za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony, jednak na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd; zgoda jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
Nieodpłatne użyczenie, którego dotyczy wniosek odnosi się do obiektów m.in. basenu przeciwpożarowego, co do których w momencie nabycia lub wytworzenia Powiatowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Przedmiotowy zbiornik wodny był wykorzystywany wyłącznie do prowadzenia działalności statutowej Powiatu, tj. niepodlegającej ustawie o podatku od towarów i usług. Jednocześnie, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Powiatowi nie przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ basen przeciwpożarowy nie był wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych.
Wobec powyższego Powiat w przedmiotowej sprawie nie będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT. Wskazana czynność nieodpłatnego użyczenia części nieruchomości, na której zlokalizowany jest zbiornik wodny nie podlega opodatkowaniu VAT.
Pytanie
Czy nieodpłatne użyczenie basenu przeciwpożarowego przez jednostkę organizacyjną Powiatu (…), na podstawie umowy użyczenia Gminie Miasto (…), podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Państwa stanowisko w sprawie
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Natomiast przez świadczenie usług rozumie się – według art. 8 ust. 1 ww. ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte w przypadku towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT oraz w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.
W świetle art. 8 ust. 2 cytowanej ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towaru, w rozumieniu art. 7 ustawy i świadczenie usług, o którym mowa art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika. Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z ogólną zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy o VAT i wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
Stosowanie do postanowień art. 15 ust. 1 ww. ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 – działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Natomiast jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane (wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe). Organy te są natomiast podatnikami podatku VAT w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału, stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.
Powiat (…) został utworzony na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz. U. z 1998 r., poz. 652). Powiat z siedzibą władz w (…), obejmuje (…).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r., poz. 1526 ze zm.) Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Przepis art. 4 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie (…).
Zadania publiczne wykonywane w powiecie mające charakter ponadgminny, dotyczą w szczególności infrastruktury społecznej i technicznej oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Umowa użyczenia jest umową uregulowaną w art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610).
W myśl art. 710 ww. ustawy, przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Oznacza to, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia stanowi nieodpłatne świadczenie usług.
Jednakże nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podatnika.
Sam fakt zawarcia umowy cywilnoprawnej, jeśli jest ona związana z zadaniami, które są wykonywane przez daną jednostkę jako organ władzy publicznej, nie implikuje założenia, że dana jednostka w odniesieniu do takiej czynności stała się podatnikiem podatku VAT. Nadto, ustawa o VAT nie zawiera pojęcia organu władzy publicznej, należy więc przyjąć, że pojęcie to obejmuje wszelkie organy państwowe, organy samorządu terytorialnego, jak również wszelkie organy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Czynności realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego pozostają poza zakresem ustawy o VAT. Realizując te czynności Powiat nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ww. ustawy, bowiem w tym zakresie działa jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.
Powiat, przekazując nieodpłatnie część działki ewidencyjnej nr (…) położonej w obrębie (…) miasta, na której posadowiony jest basen przeciwpożarowy na rzecz Gminy Miasto (…) w celu wykorzystania go jako zbiornik wód opadowych z odwodnienia ulicy (…), działał będzie w charakterze organu władzy publicznej.
Zbiornik wodny stanowiący część infrastruktury Zespołu Szkół (…) wykorzystywany był wyłącznie do działalności statutowej, realizującej cel publiczny określony w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Nie był wykorzystywany przez Powiat do działalności gospodarczej oraz w związku z nabyciem nie przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Jednocześnie Gmina Miasto (…), realizując zadania własne w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym), będzie wykorzystywała ww. basen jako zbiornik wód opadowych z odwodnienia ulicy (…).
Tym samym, Państwa zdaniem, nieodpłatne udostępnienie basenu przeciwpożarowego, nie stanowi nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług, na gruncie art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji nie ma zastosowania ww. przepis ustawy o VAT, a planowana, opisana transakcja nie stanowi Państwa zdaniem czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast w świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy oraz – w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ww. ustawy.
Zgodnie z unormowaniami zawartymi w ww. przepisach w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatna dostawa towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy wskazuje, że opodatkowaniu podlega jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności m.in. do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie.
Analizując treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy należy zauważyć, że dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy tego przepisu, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.
Wyjaśnić ponadto należy, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że w świetle art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:
-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa,
oraz
-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym(t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526 ze zm.):
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
W myśl art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie powiatowym:
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie gospodarki nieruchomościami.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Na terenie jednostki organizacyjnej Powiatu – Zespołu Szkół (…) – zlokalizowany jest basen przeciwpożarowy. Zbiornik został wybudowany w początkach lat (…) ubiegłego wieku i według ówczesnych przepisów był wymagalną częścią całego obiektu. Nie zachowała się żadna dokumentacja dotycząca budowy zbiornika, szkoła nigdy nie miała go w ewidencji księgowej. W związku z nabyciem lub wytworzeniem basenu Powiatowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego. Przedmiotowy zbiornik wodny był wykorzystywany wyłącznie do prowadzenia działalności statutowej Powiatu, tj. niepodlegającej ustawie o podatku od towarów i usług.
Gmina Miasto (…) wystąpiła z wnioskiem o zawarcie nieodpłatnej umowy użyczenia ww. basenu na czas nieoznaczony, który wykorzystywany będzie przez Nią jako zbiornik wód opadowych. Umowa określi granice obszaru oddanego w użyczenie oraz sposób użytkowania terenu. W związku z tym Dyrektor Zespołu Szkół wystąpił do Państwa z wnioskiem o wyrażenie zgody na zawarcie z Gminą Miasto (…) umowy użyczenia nieruchomości będącej w trwałym zarządzie jednostki organizacyjnej, stanowiącej własność Powiatu i otrzymał zgodę.
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności nieodpłatnego użyczenia basenu przeciwpożarowego, na podstawie umowy użyczenia, przez jednostkę organizacyjną Powiatu.
W tym miejscu wskazać należy, że kwestie zawierania umów reguluje ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.).
W świetle art. 3531ustawy Kodeks cywilny:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Jak wynika z art. 710 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Zatem umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.
Jak wskazano powyżej, podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest spełnienie określonych warunków.
Z ww. art. 8 ust. 2 ustawy wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi mieć miejsce brak związku świadczonych usług z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.
Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W świetle powołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, tj. że realizacja zadań ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców Powiatu. Obowiązywanie tej zasady powoduje, że w ocenie tutejszego organu, każde działanie podejmowane przez jednostki w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu jednostek, a dotyczące mienia Powiatu należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne.
Zatem, czynności wynikające z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których Powiat nie uzyskuje wpływów, pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez Powiat poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Powiat realizując te czynności nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, bowiem w tym zakresie działa jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.
W odniesieniu do sytuacji Powiatu należy zauważyć, że świadczenie polegające na nieodpłatnym użyczeniu basenu przeciwpożarowego odbywać się będzie w ramach zadań własnych. Z opisu sprawy wynika bowiem, że przedmiotowy zbiornik wodny był wykorzystywany wyłącznie do prowadzenia działalności statutowej, tj. niepodlegającej ustawie o podatku od towarów i usług. Ponadto, w związku z nabyciem lub wytworzeniem basenu Powiatowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Tym samym, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy, bowiem nieodpłatne przekazanie basenu przeciwpożarowego będzie się odbywać w związku z wykonywaniem przez Powiat zadań publicznoprawnych.
W konsekwencji, czynność nieodpłatnego użyczenia basenu przeciwpożarowego przez jednostkę organizacyjną Powiatu, na podstawie umowy użyczenia Gminie Miasto (…), nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W związku z powyższym Państwa stanowisko uznano za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).