Interpretacja indywidualna z dnia 5 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.430.2023.1.AM
Opodatkowanie podatkiem VAT opłaty dodatkowej, pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT opłaty dodatkowej, pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca – A sp. z o. o. jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest (...). Powyższy obowiązek powstał na podstawie umów z właścicielami parkingów, w ramach których spółce powierzono zadania związane z kontrolą parkowania. Na podstawie zawieranych umów właściciele parkingów (lub, osoby mające tytuł prawny do nieruchomości) powierzają Wnioskodawcy zadania związane z kontrolą parkowania.
W związku z powyższym Wnioskodawca instaluje technologię (...). Wyposażenie techniczne i oznakowanie pozostają własnością Wnioskodawcy. Właściciel (podmiot mający tytuł prawny do nieruchomości) ponosi jedynie koszty prądu oraz związane z podłączeniem instalacji do prądu. Właściciel parkingu nie obciąża Wnioskodawcy opłatami za udostępnienie miejsca do zamontowania systemów elektronicznego odczytu tablic rejestracyjnych, a Wnioskodawca nie obciąża właściciela parkingu za inne czynności związane z bieżącą obsługą systemu.
Wnioskodawca na tablicach przy wjeździe na każdy parking umieszcza regulamin parkingu, z którego m.in. wynika, że za przekroczenie określonego czasu parkowania obowiązuje konieczność zapłaty kary umownej. Wnioskodawca nie posiada parkometrów i nie wydaje biletów na bezpłatny czas parkowania.
Wnioskodawca umożliwia użytkownikowi wjazd na teren prywatnego parkingu np. samochodem lub motocyklem - zwanym dalej: „pojazdem” i nieodpłatne zaparkowanie pojazdu na oznaczonym, niewynajętym na stałe miejscu parkingowym ani nieznajdującym się w strefie zakazu postoju - zwanym dalej: „Użytkowym miejscem parkingowym”- o ile takie jest dostępne - na okres podanego maksymalnego czasu parkowania oraz w godzinach otwarcia parkingu. Jeśli wszystkie dostępne miejsca parkingowe są zajęte, Użytkownikowi nie przysługują żadne roszczenia wobec A. sp. z o.o. o udostępnienie miejsca parkingowego.
Zobowiązanie umowne ze strony Wnioskodawcy ogranicza się do udostępnienia wolnego, Użytkowego miejsca parkingowego na okres maksymalnego czasu parkowania w ramach godzin otwarcia parkingu. Przedmiotem umowy nie jest ochrona, monitoring ani piecza nad zaparkowanym pojazdem lub jakakolwiek inna działalność wykraczająca poza udostępnienie Użytkowych miejsc parkingowych. A. sp. z o.o. nie przyjmuje na siebie żadnego obowiązku sprawowania opieki nad pojazdem. Zaparkowane pojazdy nie są objęte ochroną ubezpieczeniową.
Wjeżdżając na teren parkingu, Użytkownik zobowiązuje się do przestrzegania maksymalnego czasu parkowania, podanego na znaku informacyjnym znajdującym się na parkingu oraz do przestrzegania godzin otwarcia parkingu, o ile takie zostaną określone i przestrzegania stref zakazu postoju. Przed wjazdem na parking Użytkownik ma możliwość zapoznania się z informacją dotyczącą przetwarzania jego danych osobowych, która zamieszczona jest w widocznym miejscu. Do momentu upływu maksymalnego czasu parkowania Użytkownik parkingu powinien usunąć pojazd z parkingu.
Za okres maksymalnego czasu parkowania, ani Wnioskodawca, ani właściciel parkingu nie uzyskują zapłaty. Parkowanie w okresie maksymalnego czasu parkowania jest bezpłatne.
Po upływie maksymalnego okresu parkowania parkowanie jest zabronione. Wnioskodawca obciąża karą umowną Użytkownika, który przekroczył maksymalny czas parkowania.
Kara umowna naliczana jest w następujących przypadkach:
1)w przypadku przekroczenia przez Użytkownika dopuszczalnego maksymalnego czasu parkowania lub
2)w przypadku zaparkowania pojazdu poza Użytkowym miejscem parkingowym lub
3)w przypadku zaparkowania pojazdu na Użytkowym miejscu parkingowym poza godzinami otwarcia parkingu, lub
4)w przypadku korzystania z parkingu w inny sposób niezgodnie z przeznaczeniem.
Za przekroczenie dopuszczalnego maksymalnego czasu parkowania, trwającego do 24 godzin - kara umowna wynosi (…) PLN.
W przypadku przekroczenia dopuszczalnego maksymalnego czasu parkowania, trwającego ponad 24 godziny - kara umowna wynosi (…) PLN za każdą rozpoczętą dobę przekroczenia, przy czym maksymalna kara umowna nie może przekroczyć kwoty (…) PLN.
W przypadku zaparkowania pojazdu poza Użytkowym miejscem parkingowym lub w przypadku zaparkowania pojazdu na Użytkowym miejscu parkingowym poza godzinami otwarcia parkingu lub w przypadku korzystania z parkingu w inny sposób niezgodnie z przeznaczeniem kara umowna wynosi (…) PLN za każda rozpoczętą dobę naruszenia.
Obciążenie karą umowną następuje na podstawie wezwania, które jest wysyłane do pomiotów mających tytuł prawny do pojazdu.
Funkcją kar umownych jest motywowanie użytkowników parkingów do unikania zachowań zagrażających bezpieczeństwu i porządkowi, tudzież możliwie komfortowemu korzystaniu z parkingów przez innych kierowców.
Pytanie
Czy w świetle opisanego stanu faktycznego kara umowna za przekroczenie maksymalnego czasu parkowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług , zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się (...) odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z regulacji art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie „odpłatne” świadczenia niebędące dostawą towarów, zatem istotnym elementem powstania obowiązku podatkowego jest wystąpienie odpłatności.
Co do zasady, każde odpłatne świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy.
Przesłanki opodatkowania danej należności podatkiem od towarów i usług trafnie wyliczył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 maja 2021 r., o sygn. I FSK 1047/18:
„1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie)”.
W tym samym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny kontynuuje wywód, stwierdzając, co następuje: „Określone świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu VAT jako usługa wówczas, gdy ww. warunki będą spełnione łącznie, ponieważ aby usługa podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia (...)”.
Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, pomiędzy Wnioskodawcą a osobą korzystającą z parkingu powstaje stosunek zobowiązaniowy, w ramach którego Wnioskodawcy nie przysługuje żadna opłata parkingowa. Korzystający z parkingu zobowiązuje się jednak do przestrzegania warunków korzystania z parkingu, w tym do nie przekraczania czasu korzystania z niego.
W tym miejscu należy podkreślić, że przedmiotem działalności Wnioskodawcy, jest prowadzenie nadzoru nad wykorzystywaniem miejsc parkingowych a nie pobieranie opłat od osób korzystających z parkingu, tak więc do przedstawionego stanu faktycznego nie mają zastosowania poglądy wyrażone przez TSUE w wyroku z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt C‑90/20.
Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem, w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego.
Na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą.
W tym przypadku przyczyną powstania szkody będzie zachowanie osoby korzystającej bezpłatnie z parkingu w sposób niezgodny z regulaminem.
Dalej należy podnieść, że zagadnienie dotyczące kar umownych reguluje z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Z cytowanego wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (wyrok SN z 8 sierpnia 2008 r., V CSK 85/08). Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).
Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczoną redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej. Kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.
Z opisu sprawy wynika, że w przypadku wykrycia przez Wnioskodawcę naruszenia określonych postanowień regulaminu danego parkingu, zamieszczonego na jego terenie, właściciel pojazdu zostaje przez Wnioskodawcę obciążony karą umowną. Przedmiotowa sankcja jest nakładana w przypadku stwierdzenia parkowania pojazdu niezgodnie z treścią regulaminu, przy czym oprócz uiszczenia tej sankcji kierowca pojazdu nie ma obowiązku ponoszenia np. opłaty za parkowanie.
Regulamin natomiast ma charakter wzorca umownego spełniającego wymogi z art. 384 k.c. , co oznacza, że do zawarcia umowy dochodzi dokonanie czynności faktycznej polegającej na skorzystaniu z miejsca parkingowego, taka umowa jest zawarta w sposób dorozumiany.
Właściciele pojazdów obciążeni opłatami dodatkowymi nie uzyskują z tego tytułu jakichkolwiek świadczeń ze strony Wnioskodawcy, zatem należy stwierdzić, że kara umowna nakładana w przypadku stwierdzenia naruszenia regulaminu nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług lub dostawę towarów, lecz swoistego rodzaju odszkodowanie, karę umowną określoną zgodnie z regulaminem korzystania z parkingu. Otrzymana przez Wnioskodawcę kara umowna nie jest związana z opłatą za korzystanie z miejsca parkingowego (w przedstawionym stanie faktycznym korzystanie z parkingu jest bezpłatne) lecz z niewywiązaniem się klienta z obowiązków przewidzianych w regulaminie.
Zatem, przedmiotowa kara umowna w postaci opłaty dodatkowej nie będzie stanowić wynagrodzenia za dostawę towaru bądź świadczenie usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającegow jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z treści przywołanego przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też należy stwierdzić, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.
Co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.
Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.
Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz świadczącego usługę, oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.
Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem, w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego.
Odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, dalej: Kodeks cywilny) rozróżnia dwa rodzaje szkód: deliktową (wynikającą z czynów niedozwolonych) oraz kontraktową (wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego).
I tak, stosownie do art. 415 Kodeksu cywilnego:
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Natomiast w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego:
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
W świetle wyżej powołanych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.
Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują natomiast przepisy Działu II Kodeksu cywilnego – „Skutki niewykonania zobowiązań”.
Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego:
Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych.
Z cytowanego wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (wyrok SN z 8 sierpnia 2008 r., sygn. akt V CSK 85/08). Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).
Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczoną redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.
Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.
Z opisu sprawy wynika, że podstawowym przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest (...). Powyższy obowiązek powstał na podstawie umów z właścicielami parkingów, w ramach których powierzono Państwu zadania związane z kontrolą parkowania. Na podstawie zawieranych umów właściciele parkingów (lub osoby mające tytuł prawny do nieruchomości) powierzają Państwu zadania związane z kontrolą parkowania. W związku z powyższym instalują Państwo technologię rozpoznawania tablic rejestracyjnych oraz montują odpowiednie oznakowanie. Wyposażenie techniczne i oznakowanie pozostają Państwa własnością. Właściciel (podmiot mający tytuł prawny do nieruchomości) ponosi jedynie koszty prądu oraz związane z podłączeniem instalacji do prądu. Właściciel parkingu nie obciąża Państwa opłatami za udostępnienie miejsca do zamontowania systemów elektronicznego odczytu tablic rejestracyjnych, a Państwo nie obciążają właściciela parkingu za inne czynności związane z bieżącą obsługą systemu.
Na tablicach przy wjeździe na każdy parking umieszczają Państwo regulamin parkingu, z którego m.in. wynika, że za przekroczenie określonego czasu parkowania obowiązuje konieczność zapłaty kary umownej. Nie posiadają Państwo parkometrów i nie wydają biletów na bezpłatny czas parkowania.
Umożliwiają Państwo użytkownikowi wjazd na teren prywatnego parkingu np. samochodem lub motocyklem (pojazdem) i nieodpłatne zaparkowanie pojazdu na oznaczonym, niewynajętym na stałe miejscu parkingowym ani nieznajdującym się w strefie zakazu postoju (Użytkowym miejscu parkingowym) o ile takie jest dostępne, na okres podanego maksymalnego czasu parkowania oraz w godzinach otwarcia parkingu. Jeśli wszystkie dostępne miejsca parkingowe są zajęte, Użytkownikowi nie przysługują żadne roszczenia wobec Państwa o udostępnienie miejsca parkingowego.
Zobowiązanie umowne ze strony Państwa ogranicza się do udostępnienia wolnego, Użytkowego miejsca parkingowego na okres maksymalnego czasu parkowania w ramach godzin otwarcia parkingu. Przedmiotem umowy nie jest ochrona, monitoring ani piecza nad zaparkowanym pojazdem lub jakakolwiek inna działalność wykraczająca poza udostępnienie Użytkowych miejsc parkingowych. Nie przyjmują Państwo na siebie żadnego obowiązku sprawowania opieki nad pojazdem. Zaparkowane pojazdy nie są objęte ochroną ubezpieczeniową.
Wjeżdżając na teren parkingu, użytkownik zobowiązuje się do przestrzegania maksymalnego czasu parkowania, podanego na znaku informacyjnym znajdującym się na parkingu oraz do przestrzegania godzin otwarcia parkingu, o ile takie zostaną określone i przestrzegania stref zakazu postoju. Do momentu upływu maksymalnego czasu parkowania Użytkownik parkingu powinien usunąć pojazd z parkingu.
Za okres maksymalnego czasu parkowania, ani Państwo, ani właściciel parkingu nie uzyskują zapłaty. Parkowanie w okresie maksymalnego czasu parkowania jest bezpłatne.
Po upływie maksymalnego okresu parkowania parkowanie jest zabronione. Obciążają Państwo karą umowną Użytkownika, który przekroczył maksymalny czas parkowania.
Kara umowna naliczana jest w następujących przypadkach:
1)w przypadku przekroczenia przez Użytkownika dopuszczalnego maksymalnego czasu parkowania lub
2)w przypadku zaparkowania pojazdu poza Użytkowym miejscem parkingowym lub
3)w przypadku zaparkowania pojazdu na Użytkowym miejscu parkingowym poza godzinami otwarcia parkingu, lub
4)w przypadku korzystania z parkingu w inny sposób niezgodnie z przeznaczeniem.
Za przekroczenie dopuszczalnego maksymalnego czasu parkowania, trwającego do 24 godzin - kara umowna wynosi (…) PLN.
W przypadku przekroczenia dopuszczalnego maksymalnego czasu parkowania, trwającego ponad 24 godziny - kara umowna wynosi (…) PLN za każdą rozpoczętą dobę przekroczenia, przy czym maksymalna kara umowna nie może przekroczyć kwoty (…) PLN.
W przypadku zaparkowania pojazdu poza Użytkowym miejscem parkingowym lub w przypadku zaparkowania pojazdu na Użytkowym miejscu parkingowym poza godzinami otwarcia parkingu lub w przypadku korzystania z parkingu w inny sposób niezgodnie z przeznaczeniem kara umowna wynosi (…) PLN za każdą rozpoczętą dobę naruszenia.
Obciążenie karą umowną następuje na podstawie wezwania, które jest wysyłane do pomiotów mających tytuł prawny do pojazdu.
Mają Państwo wątpliwości, czy w świetle opisanego stanu faktycznego kara umowna za przekroczenie maksymalnego czasu parkowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Odnosząc się do kwestii objętych zakresem zadanego pytania należy stwierdzić, że opłata nazwana przez Państwa we wniosku jako kara umowna nakładana w przypadku stwierdzenia przekroczenia czasu parkowania stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczenie usług. Otrzymana przez Państwa opłata (kara umowna) jest ściśle związana z korzystaniem z miejsca parkingowego (usługą parkingową) i wiąże się z niewywiązaniem się osoby parkującej pojazd (korzystającej z parkingu) z obowiązków przewidzianych w regulaminie dotyczącym korzystania z miejsca parkingowego.
Powyższe zostało potwierdzone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 20 stycznia 2022 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-90/20 Apcoa Parking Danmark.
W wyroku tym Trybunał orzekł, że:
„(…) art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE (dalej: Dyrektywa VAT) należy interpretować w ten sposób, że opłaty kontrolne pobierane przez spółkę prawa prywatnego prowadzącą prywatne parkingi w razie nieprzestrzegania przez kierowców ogólnych warunków użytkowania tych parkingów należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne usługi w rozumieniu tego przepisu, które jako takie podlegają podatkowi od wartości dodanej (podatek VAT)”.
Uzasadniając swoje stanowisko Trybunał przypomniał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. L 347 z 11 grudnia 2006 r. ze zm.), podatkowi VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze:
„W rozumieniu tego przepisu świadczenie usług dokonywane jest «odpłatnie» tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości wyodrębnionej usługi świadczonej usługobiorcy. Tak jest w przypadku, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 16 września 2021 r., Balgarska natsionalna televizia, C-21/20, EU:C:2021:743, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo).” (pkt 27).
Po przeanalizowaniu sprawy, Trybunał stwierdził, że w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu główny warunek dotyczący istnienia świadczeń wzajemnych, wydaje się, że jest spełniony:
„Uiszczenie opłat za parkowanie oraz, stosownie do okoliczności, kwoty odpowiadającej opłatom kontrolnym za nieprawidłowe parkowanie stanowi bowiem wynagrodzenie za udostępnienie miejsca parkingowego.” (pkt 30).
Co się tyczy warunku, zgodnie z którym wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy, Trybunał zauważył, że:
„(…) kierowca, który uiszcza te opłaty kontrolne, skorzystał z miejsca parkingowego lub strefy parkowania, a wysokość tych opłat kontrolnych wynika z tego, że warunki zaakceptowane przez danego kierowcę zostały spełnione.” ( pkt 31).
„W związku z tym łączna kwota, jaką kierowcy zobowiązali się zapłacić w zamian za świadczoną przez (...) usługę parkingową – w stosownych przypadkach wraz z opłatami kontrolnymi za nieprawidłowe parkowanie – stanowi warunki, na jakich faktycznie skorzystali oni z miejsca parkingowego, i to nawet jeśli zdecydowali się oni na nieprawidłowe jego użytkowanie, przekraczając dozwolony czas postoju, nie uzasadniając prawidłowo swojego prawa postoju czy też parkując na miejscu zastrzeżonym, nieoznaczonym lub w sposób utrudniający ruch, z naruszeniem ogólnych warunków użytkowania odnośnych parkingów.” (pkt 32).
W rezultacie Trybunał doszedł do wniosku, że te opłaty kontrolne mają bezpośredni związek z usługą parkingową i w konsekwencji można je uznać za integralną część całkowitej kwoty, którą kierowcy zobowiązali się zapłacić Spółce, decydując się na zaparkowanie swojego pojazdu na jednym z parkingów, którymi Spółka ta zarządza.
Zdaniem Trybunału pobranie opłat dodatkowych nie byłoby możliwe, gdyby wcześniej nie została wykonana usługa udostępnienia miejsca parkingowego, zatem obowiązek zapłaty opłaty kontrolnej za nieprzestrzeganie regulaminu stanowi jeden z warunków skorzystania z usługi.
W konsekwencji, TSUE doszedł do przekonania, że opłaty kontrolne oraz opłaty za parkowanie są ze sobą powiązane i łącznie stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług– opodatkowane VAT.
Z powołanego orzeczenia wynika także, że:
„Trybunał przyznał jednak, że bezpośredni związek istnieje wówczas, gdy dwa świadczenia są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego – i odwrotnie (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C‑94/19, EU:C:2020:193, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo).” (pkt 41).
„Otóż jest tak w niniejszym przypadku, ponieważ, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 66 opinii, pobieranie przez Apcoa opłat kontrolnych za nieprawidłowe parkowanie i parkowanie przez danego kierowcę w szczególnych okolicznościach, które określiła ta spółka, a które pociągają za sobą takie podwyższone opłaty za parkowanie, są ze sobą powiązane. Konieczność przeprowadzenia kontroli nieprawidłowego parkowania i w konsekwencji nałożenie takich opłat kontrolnych nie może bowiem mieć miejsca, jeżeli usługa udostępnienia miejsca parkingowego nie została wcześniej wykonana.” (pkt 42).
Zdaniem Trybunału, wniosku tego nie podważa okoliczność, że kwota opłaty kontrolnej jest z góry określona i pozostaje bez konkretnego gospodarczego związku z wartością świadczonej usługi parkingowej oraz to, że opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawana w prawie krajowym za karę:
„(…) zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dla zakwalifikowania transakcji jako transakcji dokonanej odpłatnie w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT bez znaczenia jest wysokość świadczenia wzajemnego, w szczególności okoliczność, czy jest ona równa kosztom poniesionym przez podatnika w związku ze świadczeniem usługi, czy też od nich wyższa lub niższa. Taka okoliczność nie może mieć bowiem wpływu na bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem usług a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C-94/19, EU:C:2020:193, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).” (pkt 45).
Ponadto Trybunał zauważył, że:
„(…) dla celów wykładni przepisów dyrektywy VAT ocena tego, czy płatność dokonywana jest w zamian za świadczenie usługi, jest kwestią z zakresu prawa Unii, którą należy rozstrzygać odrębnie od oceny dokonywanej na mocy prawa krajowego (wyrok z dnia 22 listopada 2018 r., MEO – Serviços de Comunicaçoes e Multimédia, C-295/17, EU:C:2018:942, pkt 69, 70).” (pkt 46).
Z powyższego wynika, że okoliczność, że opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawana w prawie krajowym za karę, nie ma decydującego znaczenia dla kwalifikacji kwoty określonej z góry w umowie o świadczenie usług.
Przy ocenie skutków podatkowych konkretnej opłaty dodatkowej należy w szczególności zwracać uwagę na fakt, czy usługa została rzeczywiście wykonana, czy też nie. Fakt ten ma bowiem istotne znaczenie dla skutków podatkowych pobieranych opłat dodatkowych mających charakter sankcyjny.
Jak podkreślił Trybunał w wyroku C-90/20:
„Ponadto należy stwierdzić, że w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 18 lipca 2007 r., Société thermale d’Eugénie-les-Bains (C‑277/05, EU:C:2007:440), rozpatrywana usługa nie została wyświadczona. Tymczasem w sprawie rozstrzyganej w postępowaniu głównym usługa udostępnienia miejsca parkingowego została rzeczywiście wykonana.” (pkt 43).
Odnosząc stwierdzenia wynikające z powołanego powyżej orzeczenia TSUE w sprawie C‑90/20 do analizowanej sprawy, zauważyć należy, że jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu stanu faktycznego w przypadku wykrycia przez Państwa naruszenia określonych postanowień regulaminu danego parkingu, zamieszczonego na jego terenie, korzystający z parkingu zobowiązany jest do dokonania dodatkowej płatności, która została nazwana przez Państwa karą umowną.
Za okres maksymalnego czasu parkowania, ani Państwo, ani właściciel parkingu nie uzyskują zapłaty. Parkowanie w okresie maksymalnego czasu parkowania jest bezpłatne.
Po upływie maksymalnego okresu parkowania, parkowanie jest zabronione. Obciążają Państwo karą umowną Użytkownika, który naruszył zasady parkowania w maksymalnym czasie parkowania.
Zatem, w rozpatrywanej sprawie istnieje bezpośredni związek pomiędzy nałożeniem opłaty (kary umownej) a skorzystaniem z usługi parkowania (korzystaniem z miejsca parkingowego).
Te dwa świadczenia – korzystanie z miejsca parkingowego oraz nałożenie wskazanej we wniosku kary umownej – są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego i odwrotnie.
Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym, nałożenie opłaty (w postaci kary umownej) możliwe jest jedynie w przypadku nieregulaminowego skorzystania z parkingu (korzystanie z miejsca parkingowego) i odwrotnie – nieregulaminowe skorzystanie z parkingu skutkuje nałożeniem opłaty (kary umownej).
Tym samym, spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez korzystającego z parkingu określonej kwoty pieniężnej, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tej kwoty będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem, przedmiotowa kara umowna za nieregulaminowe korzystanie z parkingu stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.
Tym samym, Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.
W zakresie powołanego przez Państwa wyroku z 14 maja 2021 r. sygn. akt I FSK 1047/18 należy stwierdzić, że dotyczy on odmiennego stanu faktycznego. Ponadto warto, także zauważyć, że powołany przez Państwa wyrok zapadł przed wydaniem przez TSUE wyroku z 20 stycznia 2022 r. w sprawie C-90/20 Apcoa Parking Danmark.
Organ przyjął zatem powołany wyrok jako element potwierdzający przedstawione stanowisko Strony. Jednakże nie negując tego wyroku, zdaniem Organu, tezy ww. rozstrzygnięcia nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).