Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 25 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDWP.4011.91.2023.2.AS1

Przewalutowanie i umorzenie kredytu hipotecznego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

  • prawidłowe – w zakresie zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w stosunku do umorzonego zobowiązania kredytowego,
  • nieprawidłowe – w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 sierpnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 7 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych przewalutowania i umorzenia kredytu hipotecznego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem, które wpłynęło 7 września 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu (…).11.2002 roku (jako osoba stanu wolnego) zawarła Pani umowę kredytową nr 1 na zakup lokalu mieszkalnego, tj. na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…) w (…).

Kredyt hipoteczny został udzielony przez polski bank (mający siedzibę w Polsce i działający na podstawie polskich przepisów Prawa bankowego – dalej bank nr 1) w walucie polskiej w kwocie (…) zł na okres od (…).11.2002 do (…).11.2022 roku. Całość kredytu była przeznaczona na zakup lokalu mieszkalnego. Kredyt ten został zabezpieczony hipoteką kaucyjną do kwoty (…) zł oraz hipoteką zwykłą w kwocie (…) zł tytułem zabezpieczenia należności głównej wraz z odsetkami i innymi kosztami kredytu na rzecz Banku ustanowioną na ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, z wpisem do księgi wieczystej. Kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, na własne cele mieszkaniowe Pani i dzieci.

Do dnia (…).08.2008 roku została spłacona kwota kredytu w wysokości (…) zł wraz z odsetkami, a do spłaty pozostała kwota (…) zł.

W dniu (…).08.2008 roku zawarła Pani z tym samym polskim bankiem nr 1 mającym siedzibę w Polsce umowę kredytu hipotecznego nr 2 zawartą na okres od (…).08.2008 do (…).08.2028 r. Kwota udzielonego kredytu wyniosła (…) CHF. Kredyt ten został zabezpieczony hipoteką kaucyjną w wysokości do kwoty (…) CHF oraz hipoteką zwykłą w kwocie (…) CHF na zabezpieczenie należności głównej wraz z odsetkami i innymi kosztami kredytu na rzecz banku nr 1 ustanowioną na ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, z wpisem do księgi wieczystej.

Kredyt został wypłacony w walucie polskiej w wysokości (…) zł i zgodnie z zapisami umowy został przeznaczony na następujące cele:

  • spłata kredytu nr 1 udzielonego na cele mieszkaniowe w wysokości (…) zł,
  • spłata kredytu gotówkowego udzielonego przez polski bank nr 1 w wysokości (…) zł,
  • spłata karty kredytowej wydanej przez inny bank (dalej: bank nr 2) w wysokości (…) zł,
  • cel dowolny na potrzeby własne w wysokości (…) zł.

W dniu (…).08.2008 r. pieniądze wynikające z umowy kredytu hipotecznego nr 2 zostały przekazane do dyspozycji kredytobiorcy. W tym samym dniu, czyli (…).08.2008 r. zgodnie z postanowieniami umowy został zrealizowany przelew na kwotę (…) zł, i tą transzą został całkowicie spłacony zaciągnięty w roku 2002 kredyt mieszkaniowy nr 1, zawarty z bankiem nr 1. W tym samym terminie został spłacony kredyt gotówkowy udzielony przez bank nr 1 w wysokości (…) zł oraz zostało spłacone zadłużenie na karcie kredytowej w wysokości (…) zł Pozostała kwota w wysokości (…) zł przeznaczona na cel dowolny na potrzeby własne, została wykorzystana jako cześć należności za zakupioną aktem notarialnym w dniu (…).08.2008 r. nieruchomość rolną zabudowaną położoną we wsi (…). W dniu (…).07.2023 r. została zawarta przez Panią ugoda z bankiem nr 1 do umowy zawartej z tym bankiem w dniu (…).08.2008 r. (dalej: ugoda). Na dzień zawarcia ugody nadal ciążyła na Pani część kredytu (w CHF) do spłaty. Na mocy ugody strony dokonały zmiany waluty kredytu na PLN.

Strony dla ustalenia Pani zadłużenia przyjęły, że kredyt (udzielony w CHF) będzie (od początku udzielenia, tj. od 2008 r.) rozliczony na nowych warunkach. Zgodnie z nowymi warunkami przyjęto, że na dzień zawarcia ugody kredyt (udzielenie i spłata kredytu) zostaną rozliczone tak, jakby od daty zawarcia umowy ((…).08 2008 r.) stanowił kredyt w PLN udzielony zgodnie z warunkami określonymi w ugodzie. W ugodzie określono także obowiązujące od daty zawarcia umowy kredytowej odpowiednie na ww. kredytu (w PLN) oprocentowanie i wysokość marży banku. Dokonane przez Panią spłaty kredytu w CHF zostały zaś odpowiednio zaliczone na spłatę kredytu w PLN (wynikającego z ugody).

W wyniku ww. przeliczenia w ugodzie wykazano, że sam kredyt (według warunków ustalonych w ugodzie) został już spłacony, a dodatkowo wystąpiła po Pani stronie (kredytobiorcy) nadpłata spłaty kredytu (w części kapitału i odsetek). Na mocy ugody bank nr 1 zwolnił Panią z długu (w postaci części kapitału kredytu udzielonego w CHF i niespłaconego na dzień zawarcia ugody) oraz obowiązał się zwrócić Pani nadpłatę zwrotu kredytu (nadpłatę powstałą w wyniku porównania kwot spłaconych w CHF i kwot które powinny być spłacone po przeliczeniu kredytu na PLN).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego.

Nie korzystała Pani z innego zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów 11.03.2022 r.

Bank, o którym jest mowa we wniosku jest bankiem (podmiotem), którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Pytanie

Czy wartość zwróconych kwot oraz umorzonego zobowiązania kredytowego przypadające proporcjonalnie na spłatę kredytu nr 1 podlegają zaniechaniu poboru podatku dochodowego zgodnie z par 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592)?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie kwota wypłacona Pani przez bank nr 1 oraz wartość umorzonego zobowiązania kredytowego przypadające proporcjonalnie na spłatę kredytu nr 1 podlegają zaniechaniu poboru podatku dochodowego zgodnie z par. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Teza ta wynika ze spełnienia wszystkich wymogów zastosowania zaniechania.

Zgodnie z par. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia „zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot: umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy: kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej”. W Pani przypadku spełnione są warunki zastosowania zaniechania poboru podatku. Ma zatem miejsce umorzenie zobowiązania (na mocy ugody z Bankiem).

Drugi składnik zobowiązania banku nr 1 (zwrot nadpłaconego kredytu) powinien być traktowany analogicznie, jak sama kwota umarzanego zobowiązania. Przepisy rozporządzenia odnoszą się bowiem do skutków wynikających z umorzenia zobowiązania kredytowego – co ma miejsce w Pani przypadku. Jedynie z uwagi na zaawansowany stan spłaty kredytu w CHF, po zmianie waluty kredytu na PLN, wynik obliczeń wskazywał wręcz na nadpłacony zwrot kredytu. Kwota zwrotu wynika z samego faktu umorzenia zobowiązania kredytowego i podlega przepisom rozporządzenia na ogólnych zasadach (analogicznych, jak w przypadku stricte umorzenia niespłaconego kredytu).

Jak powyżej wskazano w opisywanym przypadku spełnione są wszystkie warunki zastosowania zaniechania poboru podatku. Spełnia Pani m.in. wymóg podmiotowy (umorzenie na rzecz osoby fizycznej). Umarzane zobowiązanie wynika z kredytu mieszkaniowego nr 1 (przesłanka ta zostanie szerzej omówiona podczas analizy definicji kredytu mieszkaniowego oraz inwestycji mieszkaniowej). Została zawarta jedna umowa kredytu mieszkaniowego (na zakup mieszkania). Zgodnie z par. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia zaniechanie poboru podatku ma miejsce jeżeli „osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej”.

Przesłanka ta jest spełniona, gdyż nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację inwestycji mieszkaniowej innej niż opisana w stanie faktycznym Zgodnie z par. 1 ust. 2 rozporządzenia: „Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału),

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń”.

Zakres umorzenia wynikający z ugody mieści się w zakresie ww. należności (obejmuje kwotę kapitału). Zwracane są zeń nadpłacone kwoty kapitału i odsetek.

Jak stanowi par. 1 ust. 3 rozporządzenia: „W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r o podatku dochodowym od osób fizycznych (...), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego”. Przypadku Pani dotyczy też par. 1 ust. 4 rozporządzenia: „W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego”.

Kredyt nr 2 miał charakter kredytu refinansowego. W Pani przypadku kredyt hipoteczny nr 2 został zaciągnięty na różne cele. W Pani ocenie z zaniechania korzysta ta część umorzenia, która – w zakresie celów udzielenia kredytu nr 2 – proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu nr 1 udzielonego na cele mieszkaniowe w wysokości (…) zł. Pozostałe cele realizowane przez kredyt nr 2 nie spełniają wymogu zastosowania zaniechania poboru podatku. Jak stanowi par. 1 ust. 5 rozporządzenia: „Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art 14 ust 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043)”.

Ust. 6 stanowi zaś, że: „Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi”.

W Pani przypadku zastosowanie ma pkt 1 w ust. 5 – celem kredytu nr 1 było zaspokojenie potrzeb Pani rodziny. Pani rodzina (dzieci) spełnia zaś wymóg określony w ust. 6. par. 1 ust. 7 rozporządzenia nie ma zastosowania w Pani przypadku (umowę zawarła Pani samodzielnie).

Zgodnie z par. 3 rozporządzenia: „Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Wymóg określony w pkt 1 jest spełniony, gdyż zarówno kredyt nr 1, jak i kredyt nr 2 zostały udzielone przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Wymóg określony w pkt 2 jest spełniony, gdyż oba kredyty były zabezpieczone hipotecznie na nieruchomości mieszkaniowej.

Wymóg określony w pkt 3 jest spełniony, gdyż kredyt nr 1 został zaciągnięty na zakup nieruchomości mieszkaniowej. Jak stanowi par. 4 rozporządzenia „Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.”. Umorzenie nastąpiło (…).07.2023 r., a zatem spełnione jest kryterium czasowe obowiązywania rozporządzenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na podmiotach dokonujących świadczeń z innych źródeł ciążą natomiast obowiązki informacyjne wynikające z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z przedstawionego przez Panią opisu wynika, że zawarła Pani z bankiem ugodę, w ramach której skorzystała Pani zarówno z przewalutowania, jak również z umorzenia kredytu. Ponadto bank zwrócił Pani kwotę z tytułu rozliczenia kredytu mieszkaniowego.

Powzięła Pani wątpliwość, czy wartość zwróconych kwot oraz umorzonego zobowiązania kredytowego przypadające proporcjonalnie na spłatę kredytu nr 1 podlegają zaniechaniu poboru podatku dochodowego zgodnie z par. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592).

Przystępując do oceny skutków podatkowych przewalutowania przez bank zaciągniętego kredytu wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Odnosząc się natomiast do konsekwencji podatkowych związanych z przewalutowaniem hipotecznego kredytu bankowego zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe podatnika (w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz indeksowanego do waluty obcej, np. CHF) należy wskazać, że przewalutowanie takiego kredytu nie powoduje definitywnego zredukowania zobowiązania wobec kredytodawcy. Jest ono neutralne podatkowo i nie powoduje po stronie podatnika powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego zauważyć należy, że w sytuacji opisanej we wniosku, tj. przewalutowania na złotówki kredytu indeksowanego kursem CHF, zmianie ulegnie jedynie waluta, w której zobowiązanie miało być uregulowane. W wyniku tej operacji powstanie nadwyżka, która stanowić będzie kwotę nienależnie przez Panią wpłaconą. W związku z tym zwrot tej kwoty przez Bank będzie neutralny podatkowo. Skoro samo przewalutowanie stanowi techniczną operację zamiany kwoty wyrażonej w określonej walucie na tę samą kwotę wyrażoną w innej walucie, to nie będzie skutkować to dla Pani powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, ponieważ do tych kwot nie znajdzie zastosowanie powołane przez Panią jako przepisy prawa podatkowego do przedstawionego we wniosku stanowiska odnośnie do stanu faktycznego i we własnym stanowisku w sprawie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, z uwagi na brak wystąpienia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby być objęty tym rozporządzeniem, w tej części Pani stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Odrębną kwestią jest natomiast umorzenie wierzytelności z tytułu kredytu. Wówczas po stronie kredytobiorcy powstaje przychód, bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, wartość umorzonych Pani kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego (kwoty kapitału i odsetek), na podstawie ugody z bankiem, którą zawarła Pani w 2023 r., będzie stanowić przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Przychód taki może natomiast skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, bowiem zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592):

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Przedstawiła Pani informacje, z których wynika, że:

1.w dniu (…).11.2002 roku (jako osoba stanu wolnego) zawarła Pani umowę kredytową nr 1 na zakup lokalu mieszkalnego. Kredyt hipoteczny został udzielony przez polski bank (mający siedzibę w Polsce i działający na podstawie polskich przepisów Prawa bankowego – dalej bank nr 1) w walucie polskiej w kwocie (…) zł na okres od (…).11.2002 do (…).11.2022 roku. Kredyt ten został zabezpieczony hipoteką kaucyjną do kwoty (…) zł oraz hipoteką zwykłą w kwocie (…) zł tytułem zabezpieczenia należności głównej wraz z odsetkami i innymi kosztami kredytu na rzecz Banku ustanowioną na ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, z wpisem do księgi wieczystej;

2.w dniu (…).08.2008 roku zawarła Pani z tym samym polskim bankiem nr 1 mającym siedzibę w Polsce umowę kredytu hipotecznego nr 2 zawartą na okres od (…).08.2008 do (…).08.2028 r. Kwota udzielonego kredytu wyniosła (…) CHF. Kredyt ten został zabezpieczony hipoteką kaucyjną w wysokości do kwoty (…) CHF oraz hipoteką zwykłą w kwocie (…) CHF na zabezpieczenie należności głównej wraz z odsetkami i innymi kosztami kredytu na rzecz banku nr 1 ustanowioną na ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, z wpisem do księgi wieczystej;

3.bank, o którym jest mowa we wniosku jest bankiem (podmiotem), którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;

4.nie korzystała Pani wcześniej z umorzenia wierzytelności;

5.w dniu (…).07.2023 r. została zawarta przez Panią ugoda z bankiem nr 1 do umowy zawartej z tym bankiem w dniu (…).08.2008 r.

Z powyższego wynika, że spełnione zostały wszystkie przesłanki pozwalające na skorzystanie z zaniechania poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów.

Z brzmienia § 1 ust. 4 wynika jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu refinansowego w sytuacji gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego.

Jednocześnie zauważyć należy, że zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona w 2023 r. przez Bank kwota kredytu refinansowanego (zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego), będzie stanowiła dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności względem Banku, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W konsekwencji, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia w 2023 r. przez Bank kwoty kredytu.

W tej części Pani stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00