Interpretacja indywidualna z dnia 6 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.519.2023.2.PRP

Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek będących we współwłasności małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 lipca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 12 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek będących we współwłasności małżeńskiej.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 sierpnia 2023 r. (data wpływu 17 sierpnia 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Podatniczka w dniu 14.12.2006 r. zawarła warunkową umowę sprzedaży niezabudowanej działki gruntu nr 1 o obszarze 1,68 ha o przeznaczeniu - rolnictwo.

W dniu 16.01.2007 r. Podatniczka dokonała zakupu ww. działki ponieważ Agencja Nieruchomości Rolnych nie wykonała prawa pierwokupu.

Zakup został zrealizowany do majątku wspólnego z mężem.

W momencie zakupu Podatniczka nie prowadziła gospodarstwa rolnego i nie była indywidualnym rolnikiem (ani jej mąż), ale posiadała już nieruchomość rolną o obszarze 8,13 ha w gminie …. (sąsiedniej) i ww. nieruchomość kupowała z zamiarem prowadzenia gospodarstwa rolnego. Od 2004 roku mąż Podatniczki posiada wpis do ewidencji producentów rolniczych numer ….. Od momentu zakupu na działce tej Podatniczka wraz z mężem uprawiała zboża.

Niestety stan zdrowia uniemożliwił dalsze samodzielne użytkowanie tej działki i od roku 2014 przedmiotową działkę dzierżawił syn na okres 10 lat, a stroną umowy było małżeństwo (Podatniczka wraz z mężem). Umowa miała charakter nieodpłatny, a z tytułu ww. zawartej umowy Podatniczka nie odprowadzała żadnych podatków. Syn użytkował działkę na cele rolnicze.

Na podstawie uchwały nr …. rady Gminy …. z dnia 28.02.2013 r. i …. Rady Gminy …. z dnia 28.02.2017 r. - Gmina dokonała zmiany planu zagospodarowania przestrzennego m.in. wsi …. (gdzie znajduje się przedmiotowa działka) i część przedmiotowej działki uzyskała status działki z przeznaczeniem do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami.

W związku z powyższym Podatniczka wystąpiła o podział działki, w wyniku którego powstały 4 działki budowlane z wydzieloną droga dojazdową, jedna działka rolnicza, a część działki zajęła Gmina na poszerzenie drogi gminnej za odszkodowaniem. Podział został zatwierdzony decyzją Wójta Gminy ….18.10.2021 r.

W roku 2022 Podatniczka sprzedała dwie z czterech wydzielonych działek budowlanych o numerach : 2, 3, 4.

Do momentu sprzedaży Podatniczka nie wykonała poza podziałem żadnych innych czynności. Na działkach nie było i na pozostałych nie ma nadal żadnej infrastruktury i żadnych mediów. Kontakt z nabywcami działek został zrealizowany poprzez tablicę ogłoszeniową umieszczoną na własnej działce (tej podlegającej sprzedaży).

Pozostałe działki nie podlegają sprzedaży i Podatniczka nie szukała ani nie zamierza szukać nabywców na nie. Środki uzyskane ze sprzedaży ww. działek budowlanych zostały przeznaczone na bieżące potrzeby rodzinne i zdrowotne.

Informacje uzupełniające:

-Podatniczka jest czynnym podatnikiem VAT od 01-02-2022 r.

-Prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zagospodarowywania terenów zieleni.

-Podatniczka zakupiła jedną działkę budowlaną niezabudowaną razem z mężem w 2002 roku w celach własnych budowlanych. Ze względów finansowych budowa nie została podjęta i dlatego w 2017 została ona sprzedana w dokładnie takim samym stanie w jakim została kupiona, tj. niezabudowana bez jakichkolwiek zmian lub naniesień. Do czasu sprzedaży działka stała pusta i nie była użytkowana. Od sprzedaży Podatniczka nie odprowadzała podatku Vat. Uzyskane środki Podatniczka przekazała synowi jako darowizna.

-Podatniczka nie posiada działek, które w przyszłości chciałabym sprzedać.

Ponadto, w uzupełnieniu wskazano, że:

1.Podatniczką, która opisuje stan faktyczny jest Pani …. i jej dotyczy składany wniosek.

2.Działki sprzedane to 4 ,2 ,3, dwoma aktami notarialnymi (w jednym akcie są sprzedane dwie działki). Została działka nr 5, która nie podlega sprzedaży i działka wyznaczona na drogę 6, która stanowi dojazd do działki rolnej 7 - więc też nie podlega sprzedaży.

3.Nie było zawieranych umów przedwstępnych sprzedaży.

Pytanie

Czy sprzedaż przedmiotowych wydzielonych działek budowlanych podlega pod opodatkowanie podatkiem VAT?

Pani stanowisko w sprawie

Ustawa o podatku od towarów i usług definiuje działalność gospodarczą jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych. Powyższa definicja ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnika tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Aczkolwiek ustawa nie wyraża tego wprost, należy przyjąć, że działalnością gospodarczą jest w zasadzie tylko ta aktywność, która wykonywana jest zawodowo, w sposób profesjonalny. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika. W efekcie opodatkowaniu mogą podlegać te czynności, w przypadku których spełniony został zarówno podmiotowy, jak i przedmiotowy zakres opodatkowania, tzn. zaistniała czynność określona jako opodatkowana, która została wykonana przez podmiot mający cechę podatnika. Należy w tym miejscu zauważyć, że oba te warunki powinny zostać spełnione jednocześnie, co oznacza, że w odniesieniu do danej czynności konkretny podmiot powinien występować w charakterze podatnika. Tak więc wykonanie czynności podlegającej opodatkowaniu przez podmiot niewystępujący w charakterze podatnika pozostaje poza zakresem opodatkowania.

Sprzedaż majątku prywatnego nabytego z zamiarem uprawiania gospodarstwa rolnego przez osobę prywatną nieprowadzącą profesjonalnego obrotu nieruchomościami niespełniającego definicji podatnika od towarów i usług nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podobne stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna numer 531343 z dnia 2023-02-20.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Stosownie do art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Według art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE wskazano:

W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani czynnym podatnikiem VAT od 01-02-2022 r. Prowadzi Pani działalność gospodarczą w zakresie zagospodarowywania terenów zieleni. W dniu 16.01.2007 r. dokonała Pani zakupu niezabudowanej działki gruntu nr 1. Zakup został zrealizowany do majątku wspólnego z mężem. Od momentu zakupu na działce tej Pani wraz z mężem uprawiała zboża. Niestety stan zdrowia uniemożliwił dalsze samodzielne użytkowanie tej działki i od roku 2014 przedmiotową działkę dzierżawił syn na okres 10 lat, a stroną umowy było małżeństwo (Pani wraz z mężem). Umowa miała charakter nieodpłatny, a z tytułu ww. zawartej umowy nie odprowadzała Pani żadnych podatków. Syn użytkował działkę na cele rolnicze. Na podstawie uchwały rady Gminy …. - Gmina dokonała zmiany planu zagospodarowania przestrzennego i część przedmiotowej działki uzyskała status działki z przeznaczeniem do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami. W związku z powyższym wystąpiła Pani o podział działki, w wyniku którego powstały 4 działki budowlane z wydzieloną droga dojazdową, jedna działka rolnicza, a część działki zajęła Gmina na poszerzenie drogi gminnej za odszkodowaniem. W roku 2022 sprzedała Pani dwie z czterech wydzielonych działek budowlanych. Działki sprzedane to 4 ,2 ,3, dwoma aktami notarialnymi (w jednym akcie są sprzedane dwie działki). Do momentu sprzedaży nie wykonała Pani poza podziałem żadnych innych czynności. Na działkach nie było i na pozostałych nie ma nadal żadnej infrastruktury i żadnych mediów. Nie było zawieranych umów przedwstępnych sprzedaży. Kontakt z nabywcami działek został zrealizowany poprzez tablicę ogłoszeniową umieszczoną na Pani działce (tej podlegającej sprzedaży). Środki uzyskane ze sprzedaży ww. działek budowlanych zostały przeznaczone na bieżące potrzeby rodzinne i zdrowotne. Nie posiada Pani działek, które w przyszłości chciałaby sprzedać.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że z całokształtu okoliczności sprawy nie wynika taka Pani aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zatem należy uznać, że sprzedaż przez Panią działek o nr 4 ,2 ,3 będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Brak jest bowiem przesłanek świadczących o takiej Pani aktywności w przedmiocie zbycia ww. działek, która jest porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Nie występuje bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że dostawa przedmiotowych działek wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Jak wynika z całokształtu okoliczności sprawy, nie podejmowała Pani aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.

Konsekwentnie, w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że w związku ze sprzedażą przez Panią ww. działek wystąpi Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Działania podejmowane przez Panią należą zatem do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. W związku z tym, korzysta Pani z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Wobec powyższego, dokonując sprzedaży ww. działek będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej nie działała Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem sprzedaż ww. działek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy wyłącznie skutków podatkowych dla Pani, a nie sytuacji podatkowej Pani męża.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pani wniosku (zapytania). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pani ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.