Interpretacja indywidualna z dnia 6 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.76.2023.3.PB

W zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych od matki na podstawie umowy depozytu nieprawidłowego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 19 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych od matki na podstawie umowy depozytu nieprawidłowego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 21 lipca 2023 r. (wpływ 27 lipca 2023 r.) oraz pismem z 29 sierpnia 2023 r. (wpływ 1 września 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pani matka N. S. jest obywatelką Ukrainy. W lipcu 2022 r. na wojnie w Ukrainie zginął jej syn, a Pani brat I. S.

Pani matka dostała za śmierć syna od Państwa ukraińskiego kompensację, w przeliczeniu ok. 800.000 zł.

Pani matka ma już 81 lat, a sytuacja w Ukrainie jest niebezpieczna i niepewna, zatem Pani matka postanowiła tę gotówkę przekazać Pani jako córce mieszkającej w Polsce.

Przelew przez bank z Ukrainy jest bardzo niekorzystny, ponieważ opłaty związane z przewalutowaniem wynoszą ok. 12-15%.

Chcą Panie, żeby gotówka została przewieziona w ratach i wpłacona na Pani konto bankowe w Polsce.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

W piśmie z dnia 21 lipca 2023 r. napisała Pani, że otrzymanie przez Panią środków pieniężnych od Pani matki nastąpi tytułem darowizny (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy). Środki pieniężne w momencie zawarcia umowy darowizny będą znajdowały się na terytorium Ukrainy. Posiada Pani obywatelstwo polskie i w momencie otrzymania pieniędzy będzie Pani obywatelem polskim. Wpłaty na konto w Polsce dokona Pani samodzielnie po odbiorze pieniędzy od Pani matki.

Doprecyzowując opisane we wniosku zdarzenie przyszłe w wyniku odpowiedzi na drugie wezwanie Organu, wskazała Pani, że zamiarem Pani oraz Pani matki jest przewiezienie pieniędzy na terytorium Polski i oddanie ich pod Pani zarząd. Jednocześnie Pani matka przyzna Pani prawo do swobodnego dysponowania przekazaną kwotą na dowolny cel (w tym np. na zakup mieszkania). Pani matka będzie miała prawo w dowolnym momencie zażądać zwrotu przekazanych Pani pieniędzy. Jako, że środki pieniężne przekazane Pani w zarząd będzie Pani mogła wydać na dowolny cel, formułując pierwotne pytanie uważała Pani, że Pani matka dokona na Pani rzecz darowizny. Obecnie stwierdziła Pani, że tytułem prawnym w szerszym stopniu odzwierciedlającym Państwa zamiary jest umowa depozytu nieprawidłowego.

Pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)

Czy do opisanego zdarzenia przyszłego znajduje zastosowanie ustawa o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)

Pani zdaniem, skoro umowa, którą zawrze Pani z Pani matką będzie umową depozytu nieprawidłowego (tj. skoro pieniądze przekazane Pani w zarząd będzie Pani mogła spożytkować na dowolny cel), do planowanej czynności nie znajdzie zastosowania ustawa o podatku od spadków i darowizn, lecz ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774):

Podatkowi od spadków idarowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2) darowizny, polecenia darczyńcy;

3) zasiedzenia;

4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Na podstawie art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Powyższy katalog czynności ujęty w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ma charakter zamknięty. Zatem, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko nabycie i to takie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Pani matka N. S. jest obywatelką Ukrainy. W lipcu 2022 r. na wojnie w Ukrainie zginął jej syn, a Pani brat I. S. Pani matka dostała za śmierć syna od Państwa ukraińskiego kompensację, w przeliczeniu ok. 800.000 zł. Pani matka ma już 81 lat, a sytuacja w Ukrainie jest niebezpieczna i niepewna, zatem Pani matka postanowiła tę gotówkę przekazać Pani jako córce mieszkającej w Polsce. Chcą Panie, żeby gotówka została przewieziona w ratach i wpłacona na Pani konto bankowe w Polsce. W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że zamiarem Pani oraz Pani matki jest przewiezienie pieniędzy na terytorium Polski i oddanie ich pod Pani zarząd. Jednocześnie Pani matka przyzna Pani prawo do swobodnego dysponowania przekazaną kwotą na dowolny cel (w tym np. na zakup mieszkania). Pani matka będzie miała prawo w dowolnym momencie zażądać zwrotu przekazanych Pani pieniędzy. Tytułem prawnym w szerszym stopniu odzwierciedlającym Państwa zamiary jest umowa depozytu nieprawidłowego.

Stosownie do art. 845 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610):

Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają wyłącznie czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. czynności prawne, których skutkiem jest nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne.

A zatem, skoro w rozpatrywanej sprawie zgodnie z Pani wyjaśnieniem, otrzymanie przez Panią środków pieniężnych od Pani matki nastąpi na podstawie umowy depozytu nieprawidłowego, to powyższa czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Informacyjnie Organ wskazuje, że umowa depozytu nieprawidłowego została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.), jednak kwestie związane z opodatkowaniem tym podatkiem nie są przedmiotem niniejszej interpretacji, która dotyczy zgodnie z zakresem zadanego pytania wyłącznie podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).