Interpretacja indywidualna z dnia 25 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.262.2023.1.AS

Czy nieodpłatne przekazanie w ramach umowy użyczenia składników majątkowych opisanych w opisie zdarzenia przyszłego Spółce przez Gminę będzie wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 czerwca 2023 r. za pośrednictwem platformy ePUAP wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy nieodpłatne przekazanie w ramach umowy użyczenia składników majątkowych opisanych w opisie stanu faktycznego Spółce przez Gminę jest wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X (zwany dalej „Wnioskodawcą" (…)) jest jednostką organizacyjną Gminy (…) (zwanej dalej „Gminą") Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. Nr 21, poz. 86) tj. z dnia 24 listopada 2022 r. (Dz.U. z 2022 r., poz. 2587) (zwanej dalej „Ustawą o CIT"). Zgodnie z wymienionym przepisem przepisy ustawy mają również zastosowanie do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej, z zastrzeżeniem ust. 1 i 3 tego artykułu. Wnioskodawca zgodnie z art. 3 Ustawy o CIT podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Gmina planuje przeprowadzenie procesu przekształcenia X w spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością; zwaną dalej „Spółką"), na podstawie przepisów art. 9 ust. 1 i art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 559), art. 9 ust. 1 i art. 22 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 679) oraz art. 16 ust. 1,3, 5 i 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1634). Po przekształceniu 100% udziałów w Spółce powstałej w wyniku przekształcenia posiadać będzie Gmina, a Spółka ta wstąpi we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanego samorządowego zakładu budżetowego na podstawie art. 93 i art. 93a § 1-3 w powiązaniu z art. 93b, zgodnie z którym odpowiednie zastosowanie tych przepisów ma zastosowanie między innymi do przekształceń (…).

Powstała Spółka będzie podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 1 ust. 1 Ustawy o CIT.

Spółka wykonywać będzie zadania własne Gminy, np.: wydobycie, uzdatnianie i przesyłanie wody, utrzymywanie urządzeń zaopatrzenia w wodę, utrzymywanie i eksploatację oczyszczalni ścieków oraz urządzeń i sieci kanalizacyjnych. Spółka zobowiązana będzie do dostarczania wody i odbioru ścieków dotychczasowym i przyszłym odbiorcom, oraz do zawierania umów z odbiorcami w sprawie zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków. Powyższe rozwiązanie bazuje na postanowieniach art. 9 ust. 1. ustawy z dnia 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 679 z dnia 13.04.2021 r.), zgodnie z którymi jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także mogą przystępować do takich spółek.

Spółka zawrze z Gminą umowę użyczenia, której przedmiotem będą sieci wodociągowe i sieci kanalizacyjne wraz z przydomowymi pompowniami ścieków.

W/w składniki majątkowe używane będą przez Spółkę wyłącznie na potrzeby związane z jej działalnością w zakresie świadczenia usług komunalnych dla mieszkańców. Koszty eksploatacji pisanych powyżej składników majątkowych, które będą przedmiotem umowy użyczenia będzie pokrywać Spółka.

Pytanie

Czy nieodpłatne przekazanie w ramach umowy użyczenia składników majątkowych opisanych w opisie stanu faktycznego (winno być: zdarzenia przyszłego) Spółce przez Gminę jest (winno być: będzie) wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, który wyłącza z przychodów świadczenia związane z używaniem środków trwałych otrzymanych przez między innymi spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Na podstawie art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40, 572), do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, co wynika z postanowień art. 7 ust. 1 pkt 3 tej ustawy.

Gminy (jednostki samorządu terytorialnego) zadania te realizują przez zakłady budżetowe lub za pośrednictwem powołanych w tym celu spółek prawa handlowego, w których gmina jest wspólnikiem. Spółki realizujące zadania własne gmin zaliczane są do spółek użyteczności publicznej. W tym przypadku mamy do czynienia z zadaniami z zakresu gospodarki komunalnej. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, co wynika z uregulowań zawartych w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 2021 r. poz. 679).

Gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego między innymi w formie spółek prawa handlowego (z o.o. lub akcyjnej), stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej. Na podstawie powołanych przepisów należy uznać, że spółka ze 100% udziałem gminy, opisana w opisie stanu faktycznego ma status spółki użyteczności publicznej.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT, do przychodów podatkowych ustawodawca zalicza wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Wyjątkiem są świadczenia związane z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Biorąc pod uwagę powołany przepis, należy stwierdzić, że generalnie otrzymanie nieodpłatnego świadczenia co do zasady oznacza powstanie przychodu. Ustawodawca wprowadził jednak wyjątek od tej zasady dotyczący m.in. spółek użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, użyczenie Spółce przez Gminę składników majątkowych opisanych w opisie stanu faktycznego, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, ponieważ zastosowanie znajdzie wyłączenie od generalnej zasady zawarte w treści art. 12 ust. pkt. 2. Ustawy o CIT „(...)z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie(...)", zgodnie z którym wartość świadczenia w postaci nieodpłatnego użytkowania opisanego w opisie stanu faktycznego nie stanowi przychodu do opodatkowania na mocy art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie między innymi w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 czerwca 2017r., sygn. akt 0111-KDIB1-3.4010. 119.2017.1.MST.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), nie zawiera ogólnej definicji przychodu. Otwarty katalog przysporzeń majątkowych, stanowiących przychody podatkowe zawiera art. 12 ust. 1 tej ustawy. Wśród rodzajów przychodów ustawodawca wyszczególnił m.in. przychód z tytułu tzw. nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT,

 Ustawa o CIT nie precyzuje, co należy rozumieć przez „nieodpłatne świadczenie”. Jednakże dla celów podatkowych, za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.

Zatem, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Dla celów podatkowych, za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód – co wynika z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT – jest jego otrzymanie przez podatnika. Aby mówić o otrzymaniu świadczenia przez świadczeniobiorcę, świadczeniodawca musi wyrazić pozytywną wolę tego świadczenia poprzez zobowiązanie się do jego spełnienia. Nie wystarczy samo zawarcie umowy o nieodpłatne świadczenie, lecz konieczne jest jej wykonanie. Każdą więc sytuację i każde tego rodzaju zdarzenie gospodarcze należy rozpatrywać i oceniać indywidualnie jako konkretny przypadek z uwzględnieniem okoliczności faktycznych badanej sprawy.

Stanowiąc o wartości nieodpłatnych świadczeń, jako o przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, ustawodawca nie sprecyzował bliżej tego, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenia, ograniczając się jedynie do wskazania sposobu i kryteriów ustalania ich wartości (art. 12 ust. 5 i ust. 6 ustawy o CIT).

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o CIT,

Natomiast art. 12 ust. 6 ustawy o CIT mówi, że

Z tego właśnie względu pojęcie „świadczenia” należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego. Dla celów podatkowych nie ma znaczenia nazwanie umowy nieodpłatną, lecz jej charakter, tzn. czy rzeczywiście dotyczy otrzymania przez podatnika nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1610, dalej: „KC”),

Z kolei art. 713 KC stanowi, że

Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób prawnych otrzymuje, bez obowiązku świadczenia wzajemnego, rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw (w szczególności ze środków pieniężnych).

Tak więc, co do zasady, skutkiem zawarcia umowy użyczenia na gruncie ustawy o CIT jest uzyskanie przez biorącego w użyczenie przychodu w postaci nieodpłatnego świadczenia.

Jak wynika z powołanego wyżej art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, wyłączenie nieodpłatnego świadczenia otrzymanego przez podatnika z kategorii przychodów, uzależnione jest od kumulatywnego spełnienia następujących przesłanek:

- świadczenie zostało otrzymane od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków,

- jest ono związane z używaniem środków trwałych otrzymanych w nieodpłatny zarząd lub używanie,

- świadczeniobiorcą jest samorządowa spółka budżetowa lub spółka użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostki samorządu terytorialnego lub ich związków.

Z mocy wyłączenia zawartego w ww. przepisie, nie podlegają zaliczeniu do przychodu nieodpłatne świadczenia związane z używaniem środków trwałych w nieodpłatny zarząd lub używanie. Zakres podmiotowy wyłączenia obejmuje m.in. spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków. W zakresie przedmiotowym wyłączenie to dotyczy jedynie świadczeń związanych z używaniem środków trwałych wykorzystywanych przez otrzymującego, otrzymanych w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że są Państwo jednostką organizacyjną Gminy. Gmina planuje dokonać przekształcenia Państwa w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Po przekształceniu 100% udziałów w powstałej w wyniku przekształcenia Spółce posiadać będzie Gmina, a Spółka ta wstąpi we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanego samorządowego zakładu budżetowego. Spółka powstała po przekształceniu będzie podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka wykonywać będzie zadania własne Gminy, np.: wydobycie, uzdatnianie i przesyłanie wody, utrzymywanie urządzeń zaopatrzenia w wodę, utrzymywanie i eksploatację oczyszczalni ścieków oraz urządzeń i sieci kanalizacyjnych. Spółka zobowiązana będzie do dostarczania wody i odbioru ścieków dotychczasowym i przyszłym odbiorcom, oraz do zawierania umów z odbiorcami w sprawie zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków. Spółka zawrze z Gminą umowę użyczenia, której przedmiotem będą sieci wodociągowe i sieci kanalizacyjne wraz z przydomowymi pompowniami ścieków.

W/w składniki majątkowe używane będą przez Spółkę wyłącznie na potrzeby związane z jej działalnością w zakresie świadczenia usług komunalnych dla mieszkańców. Koszty eksploatacji opisanych powyżej składników majątkowych, które będą przedmiotem umowy użyczenia będzie pokrywać Spółka.

Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że o ile oddane Państwu przez Gminę do nieodpłatnego używania, a wskazane we wniosku składniki majątku stanowią środki trwałe Gminy, to zgodnie z wyłączeniem zawartym w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, nie powstanie u Państwa przychód podatkowy.

Z ww. zastrzeżeniem, Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).