Wyrok SN z dnia 6 czerwca 2023 r., sygn. II CSKP 950/22

1. Ocena skutków abuzywności postanowień umownych wymaga uwzględnienia stanu prawnego z chwili zawarcia umowy, gdyż późniejsze zmiany normatywne nie mogą być odczytywane jako skutkujące automatyczną sanacją stosunku umownego, który od początku był wadliwy.

2. Nie jest możliwe utrzymanie umowy kredytowej, w której stwierdzono abuzywność postanowień kształtujących mechanizm waloryzacji świadczenia kursem waluty obcej, prowadząc do jej nieważności.

3.Sporne klauzule umowne, jako nieuzgodnione indywidualnie i rażąco naruszające interesy stron, stanowią klauzule abuzywne.

4. Rozpoznając sprawę na etapie apelacji, sąd drugiej instancji ma nie tylko prawo, ale i obowiązek dokonania pełnej prawnej oceny roszczenia, w tym rozpatrzenia ewentualnej nieważności umowy i jej skutków prawnych, co nie stanowi naruszenia prawa do obrony strony pozwanej, jeśli kwestia nieważności była podejmowana w trakcie postępowania.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Marta Romańska (przewodniczący)

‎SSN Grzegorz Misiurek

‎SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

po rozpoznaniu na rozprawie 6 czerwca 2023 r. w Warszawie,
‎skargi kasacyjnej […] Bank spółki akcyjnej z siedzibą w W.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi
‎z 24 lipca 2020 r., I ACa 1166/18,
‎w sprawie z powództwa A. W. i A. W.
‎przeciwko […] Bank spółce akcyjnej z siedzibą w W.
‎o zapłatę,

1) oddala skargę kasacyjną;

2) zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 4050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) zł tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd ustalił, że 4 kwietnia 2008 r. powodowie zwarli z pozwanym, działającym wtedy pod firmą […] Bank S.A., umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „[…]”, (dalej „Umowa”), waloryzowany kursem franka szwajcarskiego. Przeznaczeniem środków z kredytu było finansowanie przedpłat na poczet budowy ‎i nabycia od dewelopera domu jednorodzinnego w zabudowie bliźniaczej nr […] położonego w miejscowości K. przy ul. […], działka nr […] oraz pokrycie kosztów związanych z pracami wykończeniowymi i kosztów składki z tytułu ubezpieczenia spłaty rat kredytu w zakresie poważnego zachorowania i pobytu ‎w szpitalu w wyniku choroby i nieszczęśliwego wypadku oraz pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu. Kredyt został udzielony w złotych polskich przy jednoczesnym przeliczeniu jego wartości na franki szwajcarskie (według kursu kupna waluty z tabeli kursowej pozwanego banku. Kwota udzielonego kredytu opiewała na 819 000 00 zł a wyrażona w walucie waloryzacji na koniec 21 marca 2008 r. na 369 234,93 CHF. Umowa przewidywała wypłatę kredytu w 4 transzach. Kredyt zgodnie z Umową był udzielony na 360 miesięcy. Jako wariant spłaty kredytu ustalono równe raty kapitałowo-odsetkowe, które według Umowy miały być regulowane przez kredytobiorców w terminach i kwotach wskazanych ‎w Harmonogramie spłat (sporządzonym w CHF) i stanowiącym załącznik nr 1 do Umowy. Raty kapitałowo-odsetkowe miały być spłacane w złotych polskich, po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursów pozwanego banku, obowiązującego w dzień spłaty z godziny 14:50. Zabezpieczeniem spłaty kredytu było m.in. ubezpieczenie niskiego wkładu własnego kredytu TU […] S.A. na 36 miesięczny okres ubezpieczenia, Jeśli z upływem tego kresu ubezpieczenia nie nastąpiłaby całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem, ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie miało podlegać automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie mógł przekroczyć 108 miesięcy. Licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu. Kredytobiorcy upoważnili pozwany bank do pobrania bez odrębnej dyspozycji środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,50 % kwoty kredytu objętej ubezpieczeniem, tj. kwoty 6 265,00 zł oraz zwrotu kosztów ‎z tytułu kontynuacji ubezpieczenia.