Interpretacja indywidualna z dnia 26 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.257.2023.1.END

Czy ponoszone wydatki na kary umowne stanowią kategorię wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, w myśl art. 28m ust. 1 pkt 3

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki na kary umowne stanowią kategorię wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, w myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) podlegającą w Rzeczpospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Wnioskodawca, złożywszy stosowne zawiadomienie do Naczelnika Urzędu Skarbowego od 1 stycznia 2022 r. podlega opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek (dalej „estoński CIT”).

W ramach swojej działalności Spółka zajmuje się produkcją (…).

Dla tak określonego przedmiotu działalności, Spółka jako producent podpisuje cykliczne kontrakty na zakup drewna od (…) (dalej: „A”).

Wnioskodawca, podobnie jak inne podmioty z branży, uczestniczy w organizacji sprzedaży drewna przez A na trzy sposoby:

 1) sprzedaż drewna podmiotom, które wcześniej uczestniczyły w aukcjach na zakup drewna organizowanych przez A (z limitem wolumenu sprzedaży i bez limitu ceny);

 2) sprzedaż drewna w formie aukcji, do której mogą stawać wszystkie podmioty z rynku (bez limitu wolumenu i bez limitu ceny);

 3) sprzedaż nadwyżek drewna pozostającego w zasobach A (np. w wyniku braku jego odbioru przez kontrahentów) w formie aukcji internetowej (bez limitu wolumenu i bez limitu ceny).

Tak zakreślona organizacja sprzedaży drewna przez A, stanowi o uczestniczeniu przez Wnioskodawcę w warunkach rynkowych, gdzie popyt i podaż w zależności od czynników zewnętrznych mogą być bardzo zmienne, co adekwatnie wpływa na wahania cen towarów na rynku.

Dla tak zarysowanych warunków sprzedażowych, Spółka (podobnie jak inne podmioty z rynku) dokonuje kontraktowania cyklicznych zakupów drewna od A w proporcji:

- 50% ze sprzedaży organizowanej dla podmiotów które wcześniej uczestniczyły w aukcjach na zakup drewna;

- 50% ze sprzedaży organizowanej w formie aukcji;

- Spółka dokupuje ew. braki ze sprzedaży nadwyżek drewna w formie aukcji internetowej.

Powyższe aukcje/licytacje organizowane są cyklicznie w okresie 6 miesięcy.

Spółka regularnie więc, co 6 miesięcy zobowiązuje się przed A do obioru wylicytowanego drewna podpisując stosowną umowę.

W ostatnich miesiącach, za sprawą wojny za wschodnią granicą i idącym za nim wzrostem cen paliw opałowych - wzrósł popyt na drewno. Skutkiem tego, zakup drewna bezpośrednio od A wiązał się z chwilą uczestnictwa w licytacji - z około pięciokrotnie wyższym kosztem niż przed rozpoczęciem wojny na Ukrainie (…) zł/m³ w porównaniu z ceną z przed konfliktu (…) zł/m³.

I tak, Spółka w perspektywie czerwca 2022 podpisała umowę na zakup wylicytowanego drewna - w kwocie pięciokrotnie przewyższającej cenę panującą w „normalnych warunkach”.

Aktualnie, popyt na drewno się załamał i z rynku lub z aukcji organizowanych przez A za pośrednictwem sieci Internet drewno można kupić po cenie około dwukrotnie niższej (…) zł/m³ od tej zakontraktowanej w czerwcu 2022 roku przez Wnioskodawcę z A.

Wyżej opisana realia rynkowe prowadzą do sytuacji, w której Wnioskodawca (podobnie jak inne podmioty funkcjonujące na rynku) - nie odbiera drewna zakontraktowanego w A. Wnioskodawca zaopatruje się w zmian za to ze źródeł zewnętrznych w drewno, z myślą o swojej rentowności.

Spółka na tle powyższych okoliczności, nie odbierając drewna wylicytowanego w ramach aukcji organizowanej przez A, z racji braku rentowności operacji - ponosi kary umowne wysokości 10% wartości drewna wylicytowanego na aukcji.

Aktualnie, większość producentów wyrobów z drewna ponosi tak zakreślone kary umowne tytułem braku odbioru wcześniej wylicytowanego towaru od A. Jest to konwencjonalne zachowanie w branży, kiedy popyt spada po aukcji. Firmy nie odbierają zakontraktowanego drewna zaopatrując się w towar z innych źródeł, ponieważ stoi to w ich ekonomicznym interesie uzyskania przychodu.

Pytanie

Czy ponoszone przez Wnioskodawcę, a opisane we wniosku wydatki na kary umowne względem A, stanowią kategorię wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, w myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 28m ust. 1. pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”) stanowiącego o przedmiocie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek: opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą).

Przy czym ustawodawca, inaczej niż w przypadku kategorii opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek określonej w art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT tj. kategorii dochodu z ukrytych zysków - nie definiuje ustawowo pojęcia „wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”.

Dlatego Wnioskodawca, kierując się dyrektywą wykładni z pkt 1.4 ogólnych wyjaśnień przepisów prawa podatkowego dotyczących stosowania przepisów Rozdziału 6b ustawy o CIT „Ryczałt od dochodów spółek” (dalej: „Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek”) wydanych 23 grudnia 2021 r., wskazującą na prawidłowe podejście interpretacyjne do przepisów o estońskim CIT - odnosi się do zintegrowanej wykładni językowej, systemowej i celowościowej pojęcia „wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”.

Jak wskazuje Minister Finansów w pkt 6.3. Przewodnika do Ryczałtu od dochodów spółek: sposób kwalifikacji tej kategorii dochodu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą uzależniony jest od indywidualnego stanu faktycznego, w jakim pozostaje spółka.

W ocenie wydatków kwalifikujących się do tego rodzaju dochodów można posiłkować się kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, wynikającą z praktyki podmiotu jak również bogatego orzecznictwa sądowo administracyjnego.

Co zostaje podniesionym w Przewodniku: Wprawdzie pojęcie „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą” nie jest tożsame z pojęciem „wydatków niestanowiących koszt uzyskania przychodów", jednak należy zwrócić uwagę na podobieństwo jakie może je cechować.

Jak podnosi Minister Finansów „Podobieństwa pomiędzy wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą a wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodu, należy upatrywać przede wszystkim w celu ich poniesienia. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Te same cele powinny realizować wydatki związane z działalnością gospodarczą. Należy bowiem zwrócić uwagę, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter”.

Co więcej, literalne brzmienie sformułowania „wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą” wydaję się zakresowo szersze, niż wydatki poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

W ocenie Wnioskodawcy, wydatki, które mają związek z działalnością, nie muszą nawet mieć związku z uzyskaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Wydatki z tytułu kar umownych, co do zasady są związane z uzyskiwaniem przychodów oraz zabezpieczeniem źródła przychodów, ponieważ celem poniesienia tych wydatków jest uniknięcie realizowania niekorzystnej umowy. Realizacja takiej umowy mogłaby oznaczać, zagrożenie uzyskiwania przychodów oraz konsekwentnie rentowności. Ponadto, sama umowa z A został zawarta w celu uzyskania przychodów i niewątpliwie, jest związana z działalnością gospodarczą.

Biorąc powyższe pod uwagę, tym bardziej wydatki wynikające z tej umowy, powinny być uznane za związane działalnością gospodarczą. Z pewnością bowiem wydatki takie nie są związane ze sferą inną niż działalność gospodarcza prowadzona przez Spółkę.

Mając na względzie podobieństwo wydatków związanych z działalnością gospodarczą z wydatkami stanowiącymi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT na płaszczyźnie (jak wskazuje Minister Finansów) celowościowej poniesienia tych wydatków - stwierdzić należy, że wydatki na kary umowne w zakontraktowanym stosunku z A w żaden miar nie mogą stanowić kategorii dochodu podlegającego opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek w rozumieniu art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT.

Zdaniem Wnioskodawcy wydatki ponoszone przez Niego na kary umowne z tytułu nieodbierania zakontraktowanego drewna od A wpisują się w definicje wydatków związanych z działalnością gospodarczą, nie podlegając tym samym opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek na mocy art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT.

Wnioskodawca w tym miejscu pragnie przytoczyć liczne orzecznictwo sądowo administracyjne, potwierdzające stanowisko w sprawie.

Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 27 listopada 2019 r. I SA/Po 674/19:

„Działając w warunkach rynkowych, podatnik musi podejmować racjonalne z jego punktu widzenia, oparte na ekonomicznych analizach i kalkulacjach, działania zmierzające do uzyskania możliwie największej efektywności ekonomicznej. Działania te mogą również polegać na dokonywaniu określonych oszczędności, zmniejszeniu kosztów i wydatków, minimalizowaniu strat z określonych segmentów działalności, czy też eliminowaniu nieopłacalnych przedsięwzięć. Gdyby podatnik działań takich nie podejmował, mógłby nie sprostać konkurencji a prowadzona przez niego działalność mogłaby stać się nierentowna i zacząć przynosić straty. Tym samym zagrożone byłoby źródło przychodów, jakim jest prowadzenie działalności gospodarczej w jej całokształcie. W tym sensie, co do zasady, każde tego rodzaju przedsięwzięcie zmierzające do zapobieżenia powstania takiej sytuacji, powinno być postrzegane jako prowadzące do zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów.”

Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 sierpnia 2012 r. I SA/Po 347/12:

„Kary umowne i odszkodowania wypłacane z tytułów innych niż określone w art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. - co do zasady, jeżeli tylko miałyby związek z przychodem lub miałyby na celu zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, będą stanowić koszt uzyskania przychodów. Ponieważ wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. nie obejmuje wydatków związanych z odpowiedzialnością kontraktową z tytułu innego rodzaju uchybień w wykonaniu zobowiązania umownego niż wskazane w tym przepisie, co ma miejsce w mniejszej sprawie, kluczowe znaczenie dla kwalifikacji prawnej takich wydatków ma ocena, czy są one ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła.”

Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 16 września 2020 r. I SA/Bd 383/20

„Kwalifikując dany wydatek jako koszt podatkowy, należy uwzględniać logiczny ciąg zdarzeń determinujących określone i konkretne działania podatnika. Należy zatem oceniać racjonalność określonego działania dla całokształtu prowadzonej przez niego aktywności rynkowej. Podkreślić należy, że za koszty uzyskania przychodu uważa się również koszty pośrednio związane z przychodami oraz dotyczące całokształtu działalności podatnika. Ocena zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu nie powinna zaś ograniczać się do jednostkowego zdarzenia, ale uwzględniać i rozpatrywać dany wydatek (tu: kary umownej) w ramach całości źródła przychodu, które nie tylko przynosi przychód, ale którego funkcjonowanie nierozerwanie wiąże się z ponoszeniem wydatków, kosztów.”

Choć w orzecznictwie spotykamy się wyrokowaniem mogącym hipotetycznie stanowić podstawę do kwalifikacji wydatków ponoszonych przez Wnioskodawcę jako wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w postaci:

Wyrok NSA z dnia 20 lipca 2011 r. II FSK 460/10

„Nawet w przypadku, gdy odstąpienie od umowy miało na celu zapobieżenie wystąpieniu straty lub jej ograniczenie, taki związek nie zachodzi i dlatego wypłacone z tego tytułu odszkodowanie czy też kara umowna nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.”

Wyrok NSA z dnia 19 lutego 2008 r. II FSK 1787/06

„Brak jest związku między poniesionym wydatkiem a przychodem, skoro podatnik nie był zobligowany do poniesienia kary umownej, a treść umowy przedwstępnej dawała mu podstawę do wypowiedzenia tej umowy.”

- To ich przytoczenie merytoryczne będzie zdaniem Wnioskodawcy ewidentnie nie trafionym dla sprawy, gdyż wyroki II FSK 460/10, II FSK 1787/06 - dotyczą w swoim przedmiocie sytuacji w których podatnik bez problemu mógł uniknąć wydatków na kary umowne i faktycznie nie spełniały one przesłanki określonej końcem art. 15 ust. 1 ustawy o CIT „w celu osiągnięcia przychodu”.

Wnioskodawca na tle przytoczonego orzecznictwa, uważa, że nie trafionym będzie hipotetyczny pogląd w sprawie, jakoby Kary umowne obciążające Spółkę wynikały z zawinionych działań wynikających z błędów ludzkich, a nie z samej istoty działalności gospodarczej. Spółka w elastyczny sposób reaguje na realia rynkowe dotykające branże produkcji drzewnej realizując przy tym (jak wskazuje ustawa Prawo Przedsiębiorców) immamentną cechę działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności - tj. cechę jej zarobkowego charakteru.

Wnioskodawca dla rozpatrzenia swojego stanowiska zwraca również uwagę na rozróżnienie celowości ponoszenia wydatków, w perspektywie ich późniejszej kwalifikacji do wydatków związanych lub nie związanych z działalnością gospodarczą. Należy stwierdzić, że jednoznacznie odrębną kategorią względem wydatków ponoszonych przez Wnioskodawcę są publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym. Faktycznie celem prowadzenia działalności gospodarczej nie jest ponoszenie kar, grzywien czy mandatów za lekceważenie obowiązujących norm prawnych. Niemniej w sytuacji Wnioskodawcy, nałożona kara umowna jest zdaniem Spółki wynikiem bezpośredniego dążenia do osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, wpisując się tym samym w definicje kosztów uzyskania przychodów z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, a nie podlegając wyłączeniu na mocy art. 16 ust. pkt 22 ustawy o CIT (zachowanym zostaje podobieństwo wydatku związanego z działalnością gospodarczą, a kosztem uzyskania przychodu).

Podkreślając, za Ministrem Finansów, że w stosowaniu właściwej wykładni przepisów o ryczałcie od dochodów spółek istotne jest, w przypadku wątpliwości natury językowej, że reinwestycje pozostają nieopodatkowane. Natomiast przekazanie do konsumpcji, wypłata, czy inna dystrybucja majątku niezależenie od tego, w jakiej formie jest dokonana - podlega opodatkowaniu. Spółka stoi na stanowisku, że ponoszone przez Nią wydatki na kary umowne na rzecz A nie stanowią kategorii wydatków określonych art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, tym samym są wolne od opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Od 2021 r. podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mają możliwość wyboru formy opodatkowania jaką jest ryczałt od dochodów spółek. Ten sposób opodatkowania będący odejściem od dotychczasowych zasad podatkowych, ze względu na swoją specyfikę i odrębność został uregulowany w rozdziale 6b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zatytułowanym „Ryczałt od dochodów spółek” (dodano artykuły od 28c do 28t), a także w przepisach ogólnych ale związanych z rozliczeniami dokonywanymi w ryczałcie.

Opodatkowanie ryczałtem oznacza dla podatnika zmianę zasad w zakresie przedmiotu opodatkowania. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadza w zakresie ryczałtu nowe kategorie dochodów (przedmiotu opodatkowania) nie podlegających reżimowi dotychczasowych przepisów ustawy. Dochodów tych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według ogólnych zasad CIT (art. 7 ustawy o CIT) dla celów ustalenia podstawy opodatkowania.

Zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą).

Zgodnie zaś z art. 28m ust. 4a ustawy o CIT:

Do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w ust. 1 pkt 3, nie zalicza się wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:

1) w pełnej wysokości - w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej;

2) w wysokości 50% - w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 28n ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT:

Podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku.

Zgodnie natomiast z art. 28t ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT:

Podatnik jest obowiązany do zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą – do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty, wydatku lub wykonano świadczenie.

W myśl art. 28o ustawy o CIT:

Ryczałt wynosi:

1) 10% podstawy opodatkowania - w przypadku małego podatnika oraz podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności;

2) 20% podstawy opodatkowania - w przypadku podatnika innego niż wskazany w pkt 1.

W katalogu dochodów do opodatkowania w systemie ryczałtu ustawodawca w art. 28m ust. 1 pkt 3 wymienił dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika odpowiada wysokości takich wydatków.

Dochody niezwiązane z działalnością gospodarczą mogą częściowo pokrywać się z dochodami stanowiącymi ukryte zyski. W przypadku jednak wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie jest konieczne i wymagane badanie powiązań z podmiotem na rzecz którego dokonywana jest wypłata lub z którym dokonuje się transakcji.

Z przepisów ustawy o CIT nie wynika wprost jakiego rodzaju wydatki mogą być uznane za dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ustawodawca jedynie w art. 28m ust. 4a ustawy o CIT doprecyzował, że wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą są wydatki i odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości od składników majątku, które są wykorzystywane w celach mieszanych. W związku z powyższym, aby ustalić jakie kategorie wydatków oraz kosztów mieszczą się w zakresie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, należy odwołać się do znaczenia, jakie posiada niniejsze pojęcie w języku powszechnym. W tym aspekcie warto odnotować, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter. Zatem za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą możną uznać m.in. takie wydatki i koszty, które nie są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Ryczałt od dochodów spółek będący alternatywną formą opodatkowania dedykowaną podatnikom podatku CIT, nie posługuje się takimi pojęciami jak koszty uzyskania przychodów czy koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik opodatkowany ryczałtem od dochodów spółek dokonuje wyliczenia oraz zapłaty podatku w oparciu o przepisy Rozdziału 6b ustawy o CIT.

Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą rozpoznawany jest dla celów opodatkowania ryczałtem niezależnie od tego czy podatnik dokona już zapłaty za usługę czy towar. Wszystkie dochody wymienione w art. 28m ust. 1 pkt 2, 3 i 6 ustawy o CIT związane są bezpośrednio z zasadami sporządzania wyniku finansowego. W związku z powyższym, nawet jeśli podatnik nie dokona zapłaty za towar czy usługę, ale zaksięguje daną operację gospodarczą obciążającą wynik finansowy netto (m.in. zapisy księgowe na kontach zespołu 4, 5 i 7), to w takiej sytuacji dojdzie do powstania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika. Dochód z tego tytułu, zgodnie z art. 28n ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT ustala się w miesiącu wykonania danego świadczenia lub dokonania wypłaty lub wydatku.

Sposób kwalifikacji dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą uzależniony jest od indywidualnego stanu faktycznego, w jakim pozostaje podatnik. W ocenie wydatków kwalifikujących się do tego rodzaju dochodów można się posiłkować kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1, wynikającą z praktyki podmiotu jak również bogatego orzecznictwa sądowo-administracyjnego. Wprawdzie pojęcie „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą” nie jest tożsame z pojęciem „wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów”, jednak należy zwrócić uwagę na podobieństwo, jakie może je cechować. Podobieństwa pomiędzy wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą a wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodu, należy upatrywać przede wszystkim w celu ich poniesienia. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Te same cele powinny realizować wydatki związane z działalnością gospodarczą. Należy bowiem zwrócić uwagę, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter.

W związku z powyższym koszty, które nie służą realizacji podstawowego celu prowadzonej działalności gospodarczej jakim jest osiąganie zysków, lecz są efektem ubocznym działań zmierzających do osiągnięcia, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów (np. niektóre z kosztów określonych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT), mogą być uznane za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia ustalenia czy ponoszone przez Spółkę wydatki na kary umowne względem kontrahenta, stanowią dochód w zakresie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek po stronie Wnioskodawcy.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zajmuje się produkcją (…). Podobnie jak inne podmioty z branży, Spółka nabywa surowiec w ramach organizowanych cyklicznie aukcji/licytacji. Regularnie więc, co 6 miesięcy zobowiązuje przed kontrahentem do obioru wylicytowanego drewna podpisując stosowną umowę.

W związku ze wzrostem cen paliw opałowych, Spółka w perspektywie czerwca 2022 podpisała umowę na zakup wylicytowanego drewna w kwocie pięciokrotnie przewyższającej wcześniej obowiązującą cenę surowca. Aktualnie, popyt na drewno załamał się i można je kupić po cenie około dwukrotnie niższej od tej zakontraktowanej przez Wnioskodawcę. W opisanej sytuacji Wnioskodawca nie odbiera zakontraktowanego drewna i ponosi kary umowne wysokości 10% wartości drewna wylicytowanego na aukcji.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz dokonaną wykładnię przepisów stwierdzić należy, że ww. wydatków z tytułu kar umownych związanych z nieodbieraniem zakontraktowanego drewna nie można uznać za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

Są one bowiem wydatkami ponoszonymi w toku podstawowej działalności gospodarczej spółki, polegającej na produkcji (…). Zatem wykazują związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a nieodbieranie zakontraktowanego drewna związane jest z realiami rynkowymi, gdzie w związku z załamaniem się popytu na drewno Spółka jest w stanie zaopatrzyć się w drewno z innych źródeł, co stoi w jej ekonomicznym interesie.

Zatem skoro w istocie spółka w elastyczny sposób reaguje na realia rynkowe dotykające branżę (…), czym realizuje zarobkowy charakter działalności, a działania Wnioskodawcy są uzasadnione ekonomicznie i racjonalne gospodarczo to brak jest podstaw, aby uznać że ponoszony wydatek jest niezwiązany z działalnością gospodarcza Spółki.

Mając na uwadze powyższą argumentację stwierdzić należy, że koszty kar umownych z tytułu nieodbierania zakontraktowanego drewna, ponoszone przez Państwa, nie będą stanowiły wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu Ryczałem od dochodów spółek.

Zatem, stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego. W szczególności należy wskazać, że nie odnoszą się one do sytuacji podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek, tylko zostały wydane na gruncie stanów faktycznych/zdarzeń przyszłych dotyczących podatników stosujących ogólne zasady opodatkowania.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).