Interpretacja indywidualna z dnia 25 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.255.2023.2.PRM

Dotyczy opodatkowania sprzedaży towarów używanych przy zastosowaniu procedury VAT-marża.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 8 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania sprzedaży towarów używanych przy zastosowaniu procedury VAT-marża. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 czerwca 2023 r. (wpływ 29 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą (...).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się Pani skupem i sprzedażą towarów używanych od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na terenie RP oraz krajów Unii Europejskiej, a także poza nią.

Odsprzedaje Pani nabyte przez siebie towary na terenie RP na zasadach procedury VAT-marży.

Doprecyzowanie i uzupełnienie stanu faktycznego

Nie jest Pani czynnym podatnikiem podatku VAT.

Nie ma Pani wiedzy i możliwości weryfikacji w jaki sposób osoby fizyczne dokumentują sprzedaż na Pani rzecz.

Prowadzi Pani ewidencję, która zawiera datę zakupu, kwotę zakupu, nazwę towaru, miejsce nabycia.

Zakupy odbywają się na giełdach, bazarach, flumarkach na terytorium Polski i Unii Europejskiej.

Nie jest Pani importerem towarów używanych i w związku z tym nie posiada Pani dokumentów celnych.

Zakupione przez Panią na terytorium Unii Europejskiej towary bezpośrednio po nabyciu przewozi Pani do kraju. Nie posiada Pani magazynu na terytorium kraju Unii Europejskiej.

Pytanie

Czy do sprzedaży używanych rzeczy ruchomych, zakupionych od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i niewystawiających dokumentów sprzedaży na targach staroci, giełdach lub wyprzedażach garażowych udokumentowanych dowodami wewnętrznymi niezawierającymi danych sprzedawcy, można stosować procedurę VAT-marża?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, procedura ta jest możliwa, a prowadzenie własnej ewidencji jest wystarczające do celów dowodowych w postępowaniach lub weryfikacji dokonywanych przez organ podatkowy.

Zgodnie z treścią art. 120 ustawy o VAT (w jego treści) przewiduje się odstępstwa od zasad ogólnych opodatkowania podatkiem VAT. Wskazać należy, że dotyczy on opodatkowania podatników prowadzących działalność w zakresie handlu dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi, antykami oraz towarami używanymi.

Wskazany sposób opodatkowania został wprowadzony z uwagi na to, że w przypadku nabywania od osób fizycznych towarów, bądź w inny sposób, bez wyodrębnionego podatku przy nabyciu danej rzeczy ruchomej, nie wystąpi podatek do odliczenia. Przy sprzedaży wcześniej nabytych przedmiotów, podstawą opodatkowania byłaby cała cena sprzedaży.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne, nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki oraz metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Rzeczy zakupione przez Panią niewątpliwie spełniają warunek zakwalifikowania ich do towarów używanych, gdyż należą do rzeczy ruchomych, które wcześniej były choć raz użyte, nie należą również do towarów fabrycznie nowych.

Zgodnie z orzecznictwem Sądów „Dla zastosowania metody VAT-marża konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek:

• przedmiotowej - tzn. nabywane towary muszą być używane,
• podmiotowej - tzn. towar musi być nabyty od jednej z osób wymienionych w art. 120 ust. 10 u.p.t.u.” (wyrok WSA w Krakowie z 15 lutego 2023 r., sygn. akt I SA/Kr 1294/22, LEX nr 3507775).

W związku z tym, że nabyte przez Panią towary noszą znamiona zużycia, jako towary używane, nadają się do dalszego wielokrotnego użycia.

„Pojęcie „towary używane” oznacza wszystkie towary, które nie są fabrycznie nowe.” (wyrok NSA z 11 stycznia 2019 r., sygn. akt I FSK 305/17, LEX nr 2621618).

Dokonuje Pani zakupu różnych rzeczy, w tym odzieży, sprzętu RTV, AGD oraz innych używanych sprzętów od osób fizycznych. Osoby te nie są zobowiązane do wystawiania żadnych dokumentów sprzedaży bowiem nie są przedsiębiorcami.

Dyspozycja przepisu art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy, nie uzależnia zastosowania procedury VAT-marża od podania danych sprzedawcy. Pani zdaniem, ustawodawca wymagając udokumentowania zakupów towarów używanych od osób fizycznych, wskazałby to - najpewniej - wyraźnie w treści art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług. Udowodnienie zakupu towarów używanych od osób fizycznych nie ma odzwierciedlania w wykładni literalnej i brzmieniu art. 120 ust. 10 ustawy.

Prawodawca wymienia 5 rodzajów podmiotów, od których zakup towarów uprawnia do VAT-marży. Zauważyć należy, że jedynie wobec zakupu towarów od podmiotu stosującego do danej sprzedaży również opodatkowanie VAT-marżą, ustawodawca nakazuje zgromadzenie dokumentów potwierdzających jednoznacznie nabycie towarów na tych zasadach (art. 120 ust. 10 pkt 5 ustawy). Pozostałe cztery przypadki nie wymagają żadnego „jednoznacznego udokumentowania” zakupu. Podkreślenia wymaga również fakt, że bez zastosowania i opodatkowania jedynie marży, prowadzona działalność gospodarcza staje się nierentowna.

Prawidłowość powyższego wywodu uzasadnić można również zasadami wykładni prawa i wnioskowaniem a contrario. Ustawodawca przewidział w przepisie art. 120 ustawy, warunek jednoznacznego udokumentowania w stosunku do jednego z wymienionych przypadków, to z wnioskowania a contrario wynika, że warunek ten nie może mieć zastosowania do innych przypadków wskazanych w tym przepisie. Inne wnioskowanie prowadziłoby do wniosku, że ustawodawca przypadkowo redaguje przepisy i organy podatkowe są uprawnione do poprawiania „niedociągnięć” ustawodawcy. Oczywiście stanowiłoby to przekroczenie swych kompetencji przez organy podatkowe i stanowiło przykład wykładni contra legem. Zatem jednoznacznie ustawodawca przesądził, że nie ma potrzeby specjalnego udowadniania zakupu od osób nieprowadzących działalności.

W związku z powyższym stoi Pani na stanowisku, że do zakupów używanych rzeczy ruchomych, w tym elektroniki, odzieży, obuwia i innych dostępnych na targach lub wyprzedażach garażowych, dokonywanych od osób fizycznych udokumentowanych dowodami wewnętrznymi można stosować procedurę VAT-marża.

Jednocześnie informuje Pani, że organ obowiązany jest do szczegółowego określenia swojego stanowiska w sprawie, a nie jedynie podania podstawy prawnej określonego przez organ toku załatwienia sprawy.

„Wywód prawny dokonany w interpretacji, sprowadzający się do przytoczenia poszczególnych przepisów u.p.d.o.f., nie może być uznany za spełniający wymogi prawidłowego uzasadnienia. Uzasadnienie prawne nie może być bowiem utożsamiane z przytoczeniem przepisów prawa. Rzeczą organu jest wskazać, dlaczego w świetle tych przepisów pogląd wnioskodawcy jest wadliwy.” (wyrok WSA w Poznaniu z 16 listopada 2022 r., sygn. akt I SA/Po 182/22, LEX nr 3439275).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest, nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 29a ust. 1 ustawy określa, że :

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 96 ust. 3 ustawy:

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy:

Art. 103 ust 1 ustawy wskazuje, że:

Stosownie do art. 109 ust. 3b ustawy:

Powyższy przepis wskazuje, że podatnicy VAT czynni są obowiązani przesyłać za każdy miesiąc do urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ewidencję prowadzoną na potrzeby podatku od towarów i usług, łącznie z deklaracją podatkową, w terminie do złożenia tej deklaracji.

Należy zauważyć, że ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.

Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy:

Definicję towarów, w stosunku do których mają zastosowanie szczególne procedury VAT marża zawiera art. 120 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy:

W myśl art. 120 ust. 4 ustawy:

Stosownie do treści art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy:

Natomiast na podstawie art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy:

Ponadto, zgodnie z art. 120 ust. 10 ustawy:

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują zatem stosowanie szczególnej procedury opodatkowania dostawy m.in. towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży. Jest to szczególna forma opodatkowania, w której podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Taka procedura opodatkowania może być stosowana w przypadku dostawy towarów używanych nabytych wcześniej przez podatnika w ramach prowadzonej działalności w celu odsprzedaży. Zaznaczyć należy, że dla opodatkowania dostawy towarów używanych w procedurze marży ważny jest nie tylko rodzaj towaru, który może zostać objęty tą procedurą, ale również to, od kogo ten towar został kupiony. Zastosowanie tej procedury wymaga, aby towary używane były nabyte od podmiotów wymienionych w powołanym wyżej art. 120 ust. 10 ustawy.

Wspólną cechą wszystkich przedstawionych w ww. przepisie przypadków, warunkujących zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marży, jest to, że podmiot sprzedający używany towar pozbawiony był prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy jego nabyciu. Ponadto, jak wynika z przepisu art. 120 ust. 4 ustawy, warunkiem niezbędnym do zastosowania tej procedury jest określenie, że towar został jednak nabyty w celu odsprzedaży.

Jak wynika z opisu sprawy, w ramach prowadzonej działalności nabywa Pani towary używane. Towary nabywa Pani od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej zarówno na terytorium Polski, jak i na terytorium Unii Europejskiej. Towary nabyte na terytorium innego niż Polska kraju Unii Europejskiej przewozi Pani bezpośrednio do Polski. Na terytorium Unii Europejskiej nie posiada Pani magazynu. Transakcje nabycia towarów używanych odbywają się na giełdach, bazarach i flumarkach. Sprzedawcy nabywanych przez Panią towarów używanych – jak z wniosku wynika – nie wystawiają dokumentów sprzedaży. Prowadzi Pani natomiast ewidencję, która zawiera datę zakupu, kwotę zakupu, nazwę towaru i miejsce nabycia. Towary zakupione od osób fizycznych sprzedaje Pani na terytorium Polski. Z wniosku wynika również, że nie jest Pani zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT.

Pani wątpliwości dotyczą możliwości zastosowania opodatkowania w systemie marży sprzedaży używanych towarów, zakupionych od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i niewystawiających dokumentów sprzedaży, a udokumentowanych przez Panią dowodami wewnętrznymi niezawierającymi danych sprzedawcy.

Na wstępie zaznaczyć należy, że dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy decydujące znaczenie ma wskazana przez Panią we wniosku okoliczność, że Pani nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Podatek VAT jest co do zasady wykazywany wyłącznie przez czynnych zarejestrowanych podatników tego podatku. Procedura szczególna w zakresie dostawy m.in. towarów używanych, o której mowa w art. 120 ustawy, wskazuje jedynie na możliwość opodatkowania dostawy tego typu towarów na zasadzie tzw. marży. Polega ona na tym, że podstawą opodatkowania jest różnica pomiędzy kwotą należności, jaką ma zapłacić nabywca towarów, a ceną nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku. Obowiązkiem sprzedawcy jest zatem naliczenie i odprowadzenie podatku VAT tylko od marży, jaką naliczył, sprzedając towar, co stanowi odstępstwo od zasady ogólnej, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy. Mimo, że na samej fakturze VAT-marża nie ma wykazanej kwoty podatku VAT, sprzedawca i tak musi ją obliczyć i wpłacić do urzędu skarbowego, o czym stanowi ww. art. 103 ust. 1 ustawy.

Skoro zatem procedura opodatkowania marży jest odstępstwem od zasad ogólnych określenia podstawy opodatkowania, to oznacza, że art. 120 ustawy zastosowanie znajdzie jedynie do podatników podatku VAT czynnych, po spełnieniu oczywiście określonych warunków wynikających z tych przepisów.  

Skoro z wniosku wynika, że prowadząc opisaną działalność gospodarczą nie jest Pani zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT to można wywieść, że korzysta Pani ze zwolnienia podmiotowego, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy.

Tym samym, jako podatnik korzystający ze zwolnienia od podatku VAT nie może Pani wyliczyć marży z tytułu dostawy ww. towarów używanych, na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy, bowiem nie może Pani różnicy między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia pomniejszyć o kwotę podatku VAT.

Podsumowując, należy stwierdzić, że choć prowadzi Pani ewidencję, na podstawie której mogłaby Pani określić kwotę marży w podatku VAT w przypadku dostawy towarów używanych (art. 120 ust. 4 ustawy), to jednak brak Pani rejestracji jako czynny podatnik podatku VAT wyklucza opodatkowanie ww. sprzedaży według procedury szczególnej VAT-marża.

Tym samym, Pani stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

W odniesieniu do powołanych przez Panią wyroków WSA w Krakowie z 15 lutego 2023 r., sygn. akt I SA/Kr 1294/22 oraz NSA z 11 stycznia 2019 r., sygn. akt I FSK 305/17 wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i wiążący charakter mają w tychże sprawach, w których zapadły. Ponadto powołane wyroki dotyczą innego zakresu niż złożony przez Panią wniosek. Natomiast powołany przez Panią wyrok WSA w Poznaniu z 16 listopada 2022 r., sygn. akt I SA/Po 182/22, dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).