Interpretacja indywidualna z dnia 19 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.481.2023.2.MN

Dotyczy obowiązków płatnika w zakresie sporządzenia informacji PIT- 11 w przypadku umorzenia kredytu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w zakresie sporządzenia informacji PIT-11 w przypadku umorzenia kredytu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 czerwca 2023 r. (wpływ 20 czerwca 2023 r.).

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Są Państwo bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 roku (t. j. Dz.U. 2021 r. poz. 2439 ze zm., dalej: „Prawo bankowe”) i podlegają Państwo nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.

Podstawowym przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest działalność bankowa, prowadzona na podstawie i zgodnie z wymogami Prawa bankowego oraz regulacji Komisji Nadzoru Finansowego. Prowadzona przez Państwa działalność bankowa obejmuje m. in. prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie wkładów pieniężnych.

Posiadali Państwo i posiadają uprawnienia do udzielania kredytów.

W ramach prowadzonej działalności bankowej zawierali Państwo w przeszłości z osobami fizycznymi będącymi konsumentami (dalej: „Klienci” lub „Kredytobiorcy”) umowy o kredyt na cele mieszkaniowe, w tym umowy o kredyt wyrażony (denominowany) w walucie obcej, w szczególności we franku szwajcarskim (dalej: „CHF”). Cele mieszkaniowe obejmowały wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 UPDOF (dalej: „Cele mieszkaniowe).

Jednocześnie przedmiotem niniejszego wniosku są umowy o kredyt udzielone przed 15 stycznia 2015 r.

Państwo (jako kredytodawca) możecie być również stroną umów kredytu udzielonych przez inne banki, w zakresie, w jakim Bank jest następcą prawno-podatkowym (zgodnie z art. 93 lub art. 93c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa) tych innych banków, w wyniku dokonanych połączeń lub innych działań restrukturyzacyjnych.

Umowy kredytu zawarte przez Państwa oraz przez inne banki - w zakresie w jakim Państwo są następcą prawno-podatkowym - będą zwane łącznie w dalszej części niniejszego wniosku: „Umowami kredytu”.

Każda Umowa kredytu została zabezpieczona w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie.

Z uwagi na istotną zmianę kursu wymiany PLN do walut obcych, która pogorszyła sytuację Kredytobiorców oraz w związku z prokonsumencką ewolucją orzecznictwa sądów, niektórzy Państwa Klienci występują z powództwami cywilnymi przeciwko Bankowi.

Powództwa Kredytobiorców opierają się co do zasady na żądaniu:

i.unieważnienia całej Umowy kredytu lub

ii.uznania za abuzywne klauzul walutowych w zawartej Umowie kredytu.

W celu uniknięcia ryzyk prawnych związanych z Umowami kredytu, proponują Państwo Klientom zawieranie ugód, na mocy których dokonują Państwo umorzenia (zwolnienia z długu w rozumieniu art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny) części lub całości bieżących zobowiązań Klienta wynikającego z Umowy kredyty („Ugoda” lub „Ugody”).

Jednocześnie w ramach Ugody, Klient składa oświadczenie o przyjęciu zwolnienia z długu.

Umorzona wierzytelność obejmuje kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitał), odsetki i prowizje, a także inne opłaty niezbędne do zawarcia Umowy kredytu, z wyjątkiem usług dodatkowych, w tym ubezpieczeń.

Zdarzają się i mogą zdarzać się przypadki, kiedy przedmiotem Ugody są zobowiązania wynikające z Umowy kredytu, której celem było:

1.bezpośrednie sfinansowanie Celu mieszkaniowego, w tym zakup lokalu mieszkalnego lub zakup lub wybudowanie budynku mieszkalnego oraz

2.zrefinansowanie zobowiązania wynikającego z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w innym banku dotyczącego innej nieruchomości niż finansowana celem określonym w pkt 1 powyżej oraz

3.ewentualnie sfinansowanie innego celu niż Cel mieszkaniowy.

Na potrzeby niniejszego wniosku powyższy typ kredytu udzielony na podstawie Umowy kredytu będzie określany jako „Kredyt na cele mieszkaniowe”.

Zazwyczaj z Umowy kredytu wynika, jaka kwota udzielonego Kredytu na cele mieszkaniowe (wypłaconego kapitału) została przeznaczona na sfinansowanie bezpośrednio Celu mieszkaniowego, a jaka kwota została przeznaczona na zrefinansowanie zobowiązania wynikającego z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w innym banku.

Kredyt na cele mieszkaniowe w części przeznaczonej bezpośrednio na sfinansowanie Celu mieszkaniowego spełnia warunki kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).

Również kredyt mieszkaniowy zaciągnięty w innym banku, który to kredyt następnie został zrefinansowany Kredytem na cele mieszkaniowe spełnia warunki kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w § 3 powyżej powołanego rozporządzenia, w tym przede wszystkim został:

1.udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2.zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3.zaciągnięty na wydatki wchodzące w zakres Celu mieszkaniowego, w tym zakup lub budowa jednej inwestycji mieszkaniowej w postaci lokalu mieszkalnego albo budynku mieszkalnego.

Kredyt na cele mieszkaniowe w części przeznaczony bezpośrednio na Cel mieszkaniowy dotyczy innej inwestycji mieszkaniowej, aniżeli kredyt mieszkaniowy udzielony w innym banku refinansowany Kredytem na cele mieszkaniowe.

Jednocześnie przedmiotem niniejszego wniosku są przypadki, w których otrzymali Państwo potwierdzenie, że Klient nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Skonstruowane we wniosku pytanie nie miało na celu wprowadzenia wariantowości lub warunkowości odpowiedzi. Państwa zamiarem jest potwierdzenie, czy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym ciąży na Państwu obowiązek wykazania w informacji podatkowej PIT-11 jedynie części umorzonej wierzytelności, w związku z możliwością zastosowania przepisów o zaniechaniu poboru podatku.

Mając bowiem na uwadze warunki rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.), zaniechanie poboru podatku przysługuje w odniesieniu do jednej inwestycji mieszkaniowej.

Z kolei przedstawiony stan faktyczny/zdarzenie przyszłe dotyczy dwóch Celów mieszkaniowych, tj. jeden cel mieszkaniowy został sfinansowany bezpośrednio za pomocą Kredytu na cele mieszkaniowe, a drugi Cel mieszkaniowy został sfinansowany za pomocą kredytu udzielonego przez inny bank, a następnie zrefinansowanego Kredytem na cele mieszkaniowe. W trakcie procesu negocjacji Ugody, to Kredytobiorca dokona wyboru Celu mieszkaniowego, który objęty zostanie przepisami o zaniechaniu poboru podatku, o ile spełnione zostaną wszystkie warunki Rozporządzenia i złoży Bankowi odpowiednie oświadczenie w tym zakresie.

Dlatego też na potrzeby niniejszego uzupełnienia wniosku o interpretację indywidualną, wierzytelność kredytowa przypadająca na Cel mieszkaniowy wybrany przez Klienta określana będzie jako „Wierzytelność kredytowa objęta oświadczeniem”, a wierzytelność kredytowa przypadająca na Cel mieszkaniowy nie wybrany przez Klienta jako „Wierzytelność kredytowa nieobjęta oświadczeniem”.

Nie mają Państwo wątpliwości, iż część umorzonej wierzytelności kredytowej odpowiadającej kwocie przeznaczonej na cel inny niż Cel mieszkaniowy powinna zostać wykazana w informacji PIT- 11. Użyte w tym kontekście określenie „ewentualnie” miało jedynie uwypuklić, iż nie każda Umowa kredytu została zaciągnięta na sfinansowanie celu innego niż Cel mieszkaniowy.

Pytanie

Czy na podstawie art. 42a ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 i art. 10 ust. 1 pkt 9 UPDOF, w związku z opisaną w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym czynnością zawarcia Ugody, na podstawie której umarzana jest wierzytelność kredytowa wynikająca z Kredytu na cele mieszkaniowe, powinni Państwo wykazać w informacji podatkowej PIT-11 jako przychód podatkowy tylko część umorzonej wierzytelności kredytowej odpowiadającej kwocie wierzytelności kredytowej nieobjętej oświadczeniem oraz kwocie przeznaczonej na cel inny niż Cel mieszkaniowy?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, w związku z opisaną w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym czynnością zawarcia Ugody, na podstawie której umarzana jest wierzytelność kredytowa wynikająca z Kredytu na cele mieszkaniowe, powinni Państwo wykazać w informacji podatkowej PIT-11 jako przychód podatkowy jedynie część umorzonej wierzytelności kredytowej odpowiadającej kwocie wierzytelności kredytowej nieobjętej oświadczeniem oraz kwocie przeznaczonej na cel inny niż Cel mieszkaniowy.

Na podstawie art. 42a ust. 1 UPDOF osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania.

A zatem art. 42a ust. 1 UPDOF nakłada obowiązki informacyjne na podmioty dokonujące wypłat należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 UPDOF.

Stosownie do art. 20 ust. 1 UPDOF, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Mając na uwadze powyższe, należy zbadać, czy po stronie Klienta powstaje przychód z innych źródeł w rozumieniu UPDOF.

W Państwa ocenie, w tym celu w pierwszej kolejności należy ustalić, czy po stronie Klienta dochodzi w ogóle do powstania przychodu w rozumieniu UPDOF.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 UPDOF, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne lub wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z powyższego wynika, że przychodem podatkowym mogą być świadczenia pieniężne lub niepieniężne. Aby dane świadczenie stanowiło przychód, musi być to świadczenie o charakterze definitywnym i bezzwrotnym, które powoduje faktyczne wzbogacenie się podatnika. Przychodem podatkowym będzie nie tylko określona wartość majątkowa, lecz również takie zdarzenia, które spowodują zmniejszenie zobowiązania po stronie podatnika.

Jednocześnie na podstawie Ugody, zwalniają Państwo klienta z długu wynikającego z zawartej Umowy kredyt. A zatem na podstawie Ugody zobowiązanie Klienta wobec Państwa ulega zmniejszeniu lub całkowicie wygasa.

Tym samym umorzona kwota wierzytelności wynikająca z Kredytu na cele mieszkaniowe stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Przy czym w przypadku umorzonych wierzytelności kredytowych zastosowanie mogą znaleźć postanowienia rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm., dalej: „Rozporządzenie”). Dlatego też w tym przypadku w celu prawidłowej realizacji obowiązków informacyjnych po stronie Banku, niezbędnym jest dokonanie odpowiedniej wykładni przepisów Rozporządzenia.

Zgodnie zaś z § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia: zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1.umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Z kolei, w myśl § 3 Rozporządzenia ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, aby umorzona wierzytelność kredytowa mogła korzystać z preferencji podatkowej w postaci zaniechania poboru podatku łącznie muszą zostać spełnione następujące warunki:

1.kredyt mieszkaniowy udzielony na podstawie umowy kredytu został zaciągnięty przed 15 stycznia 2015 roku;

2.kredyt mieszkaniowy udzielony na podstawie umowy kredytu został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości;

3.kredyt mieszkaniowy udzielony na podstawie umowy kredytu został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych;

4.kredytobiorcy nie skorzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej;

5.kredyt mieszkaniowy udzielony na podstawie umowy kredytu został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego/stanu faktycznego Kredyt na cele mieszkaniowe, a także kredyt mieszkaniowy udzielony przez inny bank zrefinansowany Kredytem na cele mieszkaniowe zostały zawarty przed 15 stycznia 2015 r., a zatem spełniony jest pierwszy z powyższych warunków.

Jednocześnie zarówno Kredyt na cele mieszkaniowe, jak i kredyt mieszkaniowy udzielony przez inny bank zostały zabezpieczone w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości.

Ponadto zarówno Kredyt na cele mieszkaniowe, jak i kredyt mieszkaniowy zrefinansowany Kredytem na cele mieszkaniowe zostały udzielone, aby zrealizować Cel mieszkaniowy, tj. sfinansować wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PDOF.

W przypadku, gdy za pomocą Kredytu na cele mieszkaniowe finansowane są również cele inne niż Cel mieszkaniowy, to część umorzonej wierzytelności przypadająca proporcjonalnie na cel inny niż cel mieszkaniowy nie będzie korzystać z zaniechania poboru podatku.

Jednocześnie zgodnie z zastrzeżeniem zawartym w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego niniejszy wniosek dotyczy przypadków, w których kredytobiorcy nie skorzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego innego niż Kredyt na cele mieszkaniowe.

Niemniej jednak warunek wymieniony w pkt 4 powyżej należy przeanalizować w odniesieniu do specyfiki opisanego Kredytu na cele mieszkaniowe, który w rzeczywistości zawiera dwa komponenty, tj.:

1.wierzytelność z tytułu Kredytu na cele mieszkaniowe, który został bezpośrednio przeznaczony na sfinansowanie Celu mieszkaniowego w tym jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

2.wierzytelność z tytułu Kredytu na cele mieszkaniowe, który to kredyt zrefinansował kredyt mieszkaniowy udzielony w innym banku.

Z powołanego już § 1 ust. 1 Rozporządzenia wynika, że zaniechaniem poboru podatku objęte są umorzone wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, zdefiniowanego w § 3 Rozporządzenia.

Jednocześnie, z § 1 ust. 4 Rozporządzenia wynika, że w przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Tym samym powołane przepisy Rozporządzenia stanową o dwóch różnych przypadkach, które objęte są zaniechaniem poboru podatku, tj.:

1.umorzenie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego;

2.umorzenie wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego, który zastępuje kredyt mieszkaniowy udzielony w innym banku.

A zatem na gruncie przepisów Rozporządzenia opisany w stanie faktycznym Kredyt na cele mieszkaniowe stanowi kredyt mieszkaniowy w rozumieniu § 3 Rozporządzenia, gdyż część kredytu została przeznaczona na sfinansowanie Celów mieszkaniowych, jak i kredyt refinansowy, o którym mowa w § 1. Ust. 4 Rozporządzenia, który to zastąpił kredyt mieszkaniowy udzielony w innym banku.

Innymi słowy, Kredyt na cele mieszkaniowe obejmuje kredyt mieszkaniowy udzielony bezpośrednio przez Państwa, jak i kredyt mieszkaniowy udzielony przez inny bank, który to kredyt następnie został zrefinansowany Kredytem na cele mieszkaniowe.

Jednocześnie mając na uwadze warunek wykluczający możliwość objęcia zaniechaniem poboru podatku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego, to z przedmiotowej preferencji będzie mogła skorzystać jedynie cześć umorzonej wierzytelności z tytułu Kredytu refinansowego, przypadająca odpowiednio albo na część kredytu przeznaczonego na sfinansowanie Celu mieszkaniowego, albo też na część kredytu przeznaczonego na zrefinansowanie Kredytu mieszkaniowego udzielonego w innym banku.

W Państwa ocenie, Kredyt na cele mieszkaniowe spełnia ostatni z powyżej opisanych warunków, tj. warunek jednej inwestycji. Zarówno bowiem Kredyt na cele mieszkaniowe w części przeznaczonej na sfinansowanie Celu mieszkaniowego dotyczył wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej w postaci lokalu mieszkalnego albo budynku mieszkalnego, jak również Kredyt mieszkaniowy udzielony przez inny bank zastąpiony Kredytem na cele mieszkaniowe dotyczył również jednej inwestycji mieszkaniowej w postaci lokalu mieszkalnego albo budynku mieszkalnego.

Na powyższe nie ma wpływu również fakt, iż Kredyt na cele mieszkaniowe przeznaczony bezpośrednio na sfinansowanie celu mieszkaniowego dotyczył innej inwestycji mieszkaniowej niż kredyt mieszkaniowy udzielony przez inny bank i zastąpiony tym Kredytem na cele mieszkaniowe. Z literalnego brzmienia § 1 ust. 1 pkt 1 wynika jednoznacznie, że warunek jednej inwestycji powiązany został z kredytem mieszkaniowym, a nie z kredytem refinansowym. Przyjęcie odmiennego podejścia prowadziłoby do nieuprawnionego i niewynikającego z literalnego brzmienia przepisów różnicowania sytuacji kredytobiorców, którzy zaciągnęli Kredyt na cele mieszkaniowe od sytuacji kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i kredyt refinansowy na podstawie dwóch odrębnych Umów kredytu.

Mając na uwadze powyższe, w Państwa ocenie część umorzonej wierzytelności odpowiadająca kwocie Wierzytelności kredytowej objętej oświadczeniem może korzystać z zaniechania poboru podatku na podstawie Rozporządzenia, przy założeniu spełniania warunków Rozporządzenia.

Powyższe znajduje również potwierdzenie w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 24 stycznia 2023 r. sygn., 0113-KDIPT2-2.4011.17.2023.1.KR, w której Organ analizował kredyt konsolidacyjny zaciągnięty przez Wnioskodawczynię na spłatę kredytu mieszkaniowego, finansowanie kosztów zakupu działki budowlanej oraz refinansowanie nakładów i kosztów poniesionych przez kredytobiorcę.

Organ w powołanej interpretacji wskazał, że „w stosunku do uzyskanego przez Panią w 2022 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności względem Banku z tytułu kredytu konsolidacyjnego znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, które będzie obejmowało tylko i wyłącznie kwotę wierzytelności z tytułu kredytu konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu sfinansowania kredytem hipotecznym zakupu mieszkania, zaciągniętego na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Tym samym, w Państwa ocenie - w przypadku umorzenia wierzytelności z tytułu Kredytu na cele mieszkaniowe będzie ciążył na Państwu obowiązek sporządzenia informacji PIT-11, w której jako przychód podatkowy wykazana zostanie tylko części umorzonej wierzytelności odpowiadającej kwocie wierzytelności kredytowej nieobjętej oświadczeniem oraz kwocie przeznaczonej na cel inny niż cel mieszkaniowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu, jak i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowach są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się dopiero w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia zobowiązania, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Umorzoną Państwa klientom kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zatem zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

W sytuacji przedstawionej powyżej płatnik jest zobowiązany do wystawienia klientowi informacji PIT-11 o wysokości osiągniętego przychodu.

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592) zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. 2022 poz. 2743):

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

W myśl § 2 ww. rozporządzenia:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu odpowiadającego równowartości umorzonych kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, od tej części kapitału tych kredytów, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1, w przypadku gdy:

1) umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;

2) równowartość umorzonych kwot wierzytelności nie pomniejszyła w jakiejkolwiek innej formie przychodu, dochodu, podstawy opodatkowania ani podatku podmiotu udzielającego kredytu mieszkaniowego lub umarzającego kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem rezerw i odpisów utworzonych na te wierzytelności, które zostały rozwiązane w związku z tym umorzeniem, i w następstwie ich rozwiązania ustalony został przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, z późn. zm.3), przy czym zaniechanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje wyłącznie do wysokości dochodów spółki tworzącej taką grupę, która umorzyła kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego i jest podmiotem określonym w ust. 1 pkt 1.

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Stosownie zaś do art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własne budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:

1.zawierali Państwo z klientami umowy o kredyt na cele mieszkaniowe i umowy o refinansowanie kredytów zaciągniętych w innych bankach na cele mieszkaniowe;

2.zazwyczaj z umowy o kredyt wynikało, jaka kwota została przeznaczona bezpośrednio na sfinansowanie celu mieszkaniowego, a jaka na zrefinansowanie zobowiązania zaciągniętego w innym banku na cel mieszkaniowy bądź inny cel;

3.w przypadku, gdy przedmiotem ugody są zobowiązania wynikające zarówno z kredytu, który bezpośrednio finansował cel mieszkaniowy, jak również refinansował zobowiązania wynikające z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w innym banku – wówczas klient wybiera, który z tych kredytów miałby zostać objęty zaniechaniem;

4.kredyty były udzielane przed dniem 15 stycznia 2015 r.;

5.kredyty były udzielane na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej;

6.kredyty były zabezpieczane hipotecznie;

7.kredytobiorcy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności;

Co do kwoty umorzonej wierzytelności odpowiadające kwocie przeznaczonej na cel inny niż mieszkaniowy – nie mają Państwo wątpliwości, że kwota ta powinna zostać wykazana w informacji PIT-11 sporządzanej dla klienta jako przychód podatkowy.

Powzięli Państwo natomiast wątpliwość – czy w sytuacji przestawionej we wniosku – Państwo jako płatnik powinni wykazać w informacji PIT-11 wystawionej dla klienta wyłącznie przychód z wierzytelności niewybranej przez klienta, tj. nieobjętej zaniechaniem.

Z opisu sprawy wynika, że mamy do czynienia z dwoma celami mieszkaniowymi, bowiem wskazują Państwo na sytuacje związane z:

1.kredytem, który został bezpośrednio zaciągnięty na sfinansowanie celu mieszkaniowego;

2.refinansowaniem zobowiązania wynikającego z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w innym banku dotyczącego innej nieruchomości.

Z literalnego brzmienia § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) omawianego Rozporządzenia wyraźnie wynika, że zaniechanie poboru podatku może mieć zastosowanie wyłączanie w przypadku, gdy kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Natomiast w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – zaniechanie może mieć zastosowanie, gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, np. jeden z kredytów został zaciągnięty na zakup nieruchomości, a drugi na jej remont.

Przepisy rozporządzenia nie dyskwalifikują możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do kredytu refinansowego – jeśli nadal spełnia on przesłankę dotyczącą zaciągnięcia na sfinansowanie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Z § 1 ust. 4 Rozporządzenia wynika bowiem, że musi to być wierzytelność w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 – a więc kredytu zaciągniętego na jedną inwestycję mieszkaniową.

Zauważyć należy, że pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.

Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel.

Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.

Z powołanego rozporządzenia nie wynika natomiast, aby możliwe było skorzystanie z zaniechania w sytuacji, gdy kolejny zaciągnięty, czy też refinansowany kredyt dotyczył innej nieruchomości, bowiem nie dotyczy on wówczas „wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej”.

Z przedstawionego przez Państwa opisu jednoznacznie wynika, że mamy do czynienia z kredytami dotyczącymi różnych nieruchomości, a zatem w takiej sytuacji nie zostaje spełniona przesłanka dotycząca realizacji „wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej”.

W omawianej sprawie kredyt refinansowy nie zastąpił bowiem kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację pierwotnej inwestycji mieszkaniowej, lecz refinansował zobowiązanie wynikające z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na inną nieruchomość.

Zatem w sytuacji, gdy Państwa klienci zaciągnęli kredyty dotyczące różnych nieruchomości, a więc niedotyczące „wyłącznie jednej inwestycji” - nie mogą oni skorzystać z zaniechania poboru podatku.

W konsekwencji mają Państwo obowiązek wystawić klientowi informację PIT-11 o wysokości osiągniętego przychodu w odniesieniu do całej umorzonej wierzytelności kredytowej.

Zatem Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Na marginesie należy wskazać, że interpretacja, którą powołali Państwo we własnym stanowisku dotyczyła kredytu konsolidacyjnego, jednakże takiego, który w części dotyczył spłaty kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i w tej części korzystał wówczas z zaniechania poboru podatku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

• stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz
• zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej stwierdzam, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.