Interpretacja indywidualna z dnia 11 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.554.2023.1.MN

W zakresie rozliczenia ulgi prorodzinnej (osoba samotnie wychowująca dziecko).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 kwietnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 25 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko i rozliczenia ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z dnia 25 maja 2023 r. (wpływ 30 maja 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W (…) 2022 r. otrzymała Pani prawomocny sądowy wyrok rozwodowy, w którym został ustalony sposób sprawowania opieki nad małoletnią córką urodzoną (…), która jest Pani jedynym dzieckiem.

Sąd apelacyjny wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem powierzył obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania dziecka w każdorazowym miejscu zamieszkania matki, czyli Pani.

Sąd ustalił osobiste kontakty ojca z dzieckiem: w każdy I i III weekend miesiąca od piątku od zakończenia lekcji w szkole do niedzieli do godz. 18:00, we wtorki i czwartki od zakończenia lekcji do godz. 19:00 oraz kontakty specjalne w święta, ferie, wakacje.

Sąd ustalił też wysokość alimentów na dziecko od ojca dziecka.

W Pani przypadku nie ma pieczy naprzemiennej ani porozumienia wychowawczego (rodzicielskiego).

Ojciec dziecka płaci należne alimenty i realizuje zasądzone kontakty.

Pani na co dzień zajmuje się córką, w tym zajmuje się Pani sprawami związanymi z leczeniem córki, szkołą, zakupem odzieży dziecka, artykułami do szkoły, prowadzeniem córki na zajęcia dodatkowe itp. Pani również, gdy córka choruje, pobiera zasiłek na opiekę nad chorym dzieckiem. Pani również jest uprawniona do pobierania w pełnej wysokości świadczenia 500+. Ojciec dziecka sporadycznie uczestniczy w wizytach lekarskich dziecka – ostatni raz był obecny oprócz Pani na wizycie lekarskiej córki, z tego co Pani pamięta w 2018 lub w 2019 r., a na zebraniu w szkole był ostatni raz obecny oprócz Pani w „zerówce” – obecnie córka kończy drugą klasę.

Faktycznie córka mieszka z Panią, a jej ojciec jedynie zabiera ją na ustanowione przez sąd kontakty.

Pani dochód w 2022 r. wyniósł zgodnie z PIT-37 po odliczeniu (…) zł składek na ubezpieczenie społeczne – (…) zł.

Pani sprawa rozwodowa trwała od 2016 r. Od (…) 2017 r. miejsce zamieszkania dziecka sąd ustalił przy Pani, ojciec dziecka miał sądownie ustalone kontakty z córką. Obecnie od (…) 2022 r. jest prawomocny wyrok sądu apelacyjnego jak wyżej. W razie potrzeby może Pani przekazać kopię wyroku sądowego dotyczącego sposobu sprawowania opieki nad córką lub wcześniejszych postanowień sądu (od 2016 r.).

Uzupełnienie stanu faktycznego

W okresie, którego dotyczy wniosek, dziecko nie otrzymywało zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej.

W okresie będącym przedmiotem otrzymywała Pani dochody ze stosunku pracy.

Przepisy wymienione w pkt 1c, tj. art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych nie miały w 2022 r. zastosowania do Pani i Pani dziecka.

Pomiędzy Panią a ojcem dziecka nie zostało zawarte porozumienie odnośnie wysokości ulgi prorodzinnej do odliczenia w zeznaniu.

W roku podatkowym, którego dotyczy wniosek, faktycznie wykonywała Pani wyłączną władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, w szczególności uczestniczyła Pani w jego wychowaniu, sprawowała nad nim pieczę, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, dostarczała niezbędnych dóbr materialnych, wspierała w realizacji hobby.

W okresie będącym przedmiotem zapytania wyłącznie Pani zajmowała się między innymi sprawami związanymi z leczeniem, w tym uczestniczeniem w wizytach lekarskich córki, umawianiem wizyt lekarskich, wykonywaniem badań lekarskich dziecka, kupowaniem lekarstw, korzystaniem ze zwolnień lekarskich na opiekę nad chorym dzieckiem, zapewniała Pani sprawy związane z edukacją dziecka, w tym kupowała Pani wszystkie materiały szkolne, Pani kupowała odzież, leki, kosmetyki i inne potrzebne córce rzeczy, organizowała Pani zajęcia dodatkowe i hobby (język angielski i judo, nauka pływania), zaprowadzała Pani córkę na zajęcia dodatkowe pozaszkolne i przyprowadzała po zajęciach do domu.

W roku podatkowym, którego dotyczy wniosek, ojciec dziecka nie zabezpieczał wszystkich potrzeb małoletniej, w szczególności nie uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju i wychowania dziecka, w tym nie uczestniczył w wizytach lekarskich i badaniach dziecka, nie korzystał ze zwolnień lekarskich na opiekę nad chorym dzieckiem, nie uczestniczył w zebraniach w szkole, nie zaprowadzał dziecka na pozaszkolne zajęcia dodatkowe i nie odbierał z nich, nie kupował rzeczy niezbędnych córce (odzieży, artykułów szkolnych, kosmetyków, lekarstw, suplementów i innych).

Pytania

1.Czy w rozliczeniu podatku za 2022 r. w PIT-37 może Pani rozliczyć się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko (wspólnie z dzieckiem)?

2.Czy w rozliczeniu PIT-37 przysługuje Pani ulga prorodzinna na dziecko? Jeśli tak, to czy w pełnej kwocie 1.112,04 zł, jeśli nie w pełnej kwocie 1.112,04 zł, to w jakiej kwocie?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie może rozliczyć się Pani jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, a także może Pani otrzymać ulgę prorodzinną w kwocie 1.112,04 zł.

Jest Pani zgodnie z prawomocnym wyrokiem sądu „rodzicem wiodącym”, tzn. miejsce zamieszkania dziecka jest ustalone przy Pani, a ojciec dziecka ma wyznaczone kontakty. Nie ma pieczy naprzemiennej ani porozumienia rodzicielskiego. Pani korzysta z zasiłku na chore dziecko. Pani jest uprawniona do pobierania zasiłku 500+ w pełnej wysokości. Pani sprawuje codzienną opiekę nad edukacją, leczeniem, zapewnieniem córce wszystkich potrzebnych rzeczy, w tym zajęć dodatkowych, na które ją Pani prowadza.

Przedmiotem interpretacji jest możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej, natomiast w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy:

Stosownie do art. 27f ust. 2a cytowanej ustawy:

W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

Stosownie do art. 27f ust. 2c omawianej ustawy:

Zgodnie z art. 27f ust. 2d tej ustawy:

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Na mocy art. 26 Kodeksu cywilnego:

Stosownie natomiast do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy:

Na mocy art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Natomiast, w myśl art. 92 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):

Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 95 § 1 tej ustawy:

W myśl art. 97 § 1 cytowanej ustawy:

Zgodnie z art. 106 ww. ustawy:

Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka. Jednakże, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

W pierwszej kolejności – przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej – wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, to w określonych przypadkach każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.

Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:

a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,

b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:

• zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
• gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zatem o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r. sygn. akt II FSK 2378/15, stwierdzając:

Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.w (…) 2022 r. otrzymała Pani prawomocny wyrok rozwodowy;

2.wykonywanie władzy rodzicielskiej zostało powierzone obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu dziecka przy Pani;

3.to Pani faktycznie wykonuje wyłączną opiekę nad dzieckiem;

4.do Pani ani do Pani dziecka nie miały w 2022 r. zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;

5.jest Pani osobą samotnie wychowującą dziecko;

6.Pani dochód w 2022 r. po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne wyniósł (…) zł.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów – na tle przedstawionego stanu faktycznego – uznać należy, że skoro to Pani w 2022 r. sprawowała faktycznie stałą władzę rodzicielską i córka zamieszkiwała z Panią, to wyłącznie Pani przysługuje prawo do dokonania odliczenia ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko w tej kwestii należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).