Interpretacja indywidualna z dnia 3 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.95.2023.1.AD

Ze względu na treść art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, zawarcie umowy darowizny w formie aktu notarialnego wyklucza obowiązek składania zgłoszeń zarówno w związku z zawarciem umowy jak również z faktem otrzymania poszczególnych transz darowizny.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 23 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia z mężem w formie aktu notarialnego umowy darowizny wypłacanej w transzach.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani polską rezydentką podatkową, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Jest Pani osobą fizyczną i zamierza zawrzeć umowę darowizny w formie aktu notarialnego, na podstawie której, jako obdarowana, otrzyma od swojego męża, jako darczyńcy, darowiznę w postaci środków pieniężnych o określonej kwocie. Umowa darowizny przewidywać będzie, iż środki pieniężne przekazane Pani tytułem darowizny, wypłacone zostaną w kilku transzach (bez określania na moment zawarcia umowy wysokości poszczególnych transz oraz okresu w jakim zostaną wypłacone). W akcie notarialnym zostanie również zawarte postanowienie, zgodnie z którym kwota darowizny będzie przekazywana z rachunku bankowego darczyńcy na Pani rachunek bankowy, a Pani będzie posiadać stosowne potwierdzenia przelewów (wygenerowane poprzez stronę internetową banku).

Dodatkowo w treści aktu notarialnego umowy darowizny zawarte będzie oświadczenie Pani jako obdarowanej, iż spełni Pani warunki do skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy.

Pytania

1)Czy będzie na Pani ciążył obowiązek odrębnego zgłaszania do właściwego urzędu skarbowego każdego zdarzenia związanego z przelewem jaki otrzyma Pani w przyszłości na swój rachunek bankowy z tytułu darowizny objętej umową sporządzoną w formie aktu notarialnego?

2)Czy będzie Pani przysługiwało prawo do zwolnienia z opodatkowania otrzymanej darowizny, na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zdarzenie, w którym otrzyma Pani poszczególne transze w związku z zawarciem umowy przekazania darowizny, w formie aktu notarialnego, nie będzie obligowało Pani do każdorazowego odrębnego zgłaszania takiego zdarzenia do właściwego urzędu skarbowego. W związku z zawarciem umowy darowizny, będzie Pani przysługiwało prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z brzmieniem art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę:

1)jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Mając na uwadze powyższe, wymaga również zaznaczenia, iż brak wskazanego powyżej obowiązku zgłoszenia w przypadku nabycia darowizny, które następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w takiej formie złożone zostało oświadczenie woli jednej ze stron, wynika wprost z przepisu zawartego w art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W procesie wykładni powołanych powyżej przepisów – Pani zdaniem – należy uznać, że umowa darowizny pomiędzy osobami fizycznymi należącymi do tzw. zerowej grupy podatkowej korzysta ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn przy spełnieniu określonych przesłanek. Przedmiotem wniosku jest planowana umowa darowizny pomiędzy Panią (osoba obdarowana) a Pani mężem (darczyńca), tj. pomiędzy małżonkami, którzy kwalifikują się do tzw. grupy zerowej pokrewieństwa. Oznacza to, że warunek podmiotowy opisywanego zwolnienia będzie spełniony w przypadku planowanej umowy darowizny, bowiem obdarowaną oraz darczyńcę łączą relacje ściśle wskazane w art. 4a ust. 1  ww. ustawy, tj. status małżonków.

W przypadku darowizny środków pieniężnych (art. 4a ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy) warunkiem zastosowania opisywanego zwolnienia jest udokumentowanie kwot otrzymanej darowizny dowodem ich przekazania na rachunek bankowy obdarowanego. W przypadku planowanej umowy, poszczególne transze będą przekazywane na Pani rachunek bankowy, w związku z czym również ten warunek zostanie spełniony, bowiem będzie posiadać Pani stosowne potwierdzenia przelewów, które wygenerowane zostaną poprzez stronę internetową banku.

Ostatnim warunkiem zwolnienia darowizny środków pieniężnych, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku i od spadków i darowizn, jest dopełnienie obowiązku zgłoszenia faktu ich nabycia do właściwego urzędu skarbowego. Ze względu na formę prawną zawarcia planowanej umowy (akt notarialny) nie powstanie po Pani stronie obowiązek zgłoszenia do właściwego urzędu skarbowego wartości darowizny otrzymanej od Pani męża, ponieważ zobowiązanym do zgłoszenia wartości darowizny będzie notariusz – co wynika wprost z przepisu zawartego w art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wskazane powyżej okoliczności potwierdzają Pani stanowisko, zgodnie z którym planowana darowizna będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ww. ustawy.

W odniesieniu do poszczególnych wypłacanych transz darowizny należy wskazać, że będą one neutralne w podatku od spadków i darowizn. Z wypłatą poszczególnych transz nie będą wiązać się dodatkowe obowiązki informacyjne, tj. ich wypłata nie będzie wiązać się z obowiązkiem dokonywania odrębnych zgłoszeń do właściwego urzędu skarbowego.

Mając na uwadze fakt, że umowa darowizny ma charakter konsensualny, a nie realny, wydanie przedmiotu darowizny, w świetle definicji nie stanowi warunku jej zawarcia i pozostaje dla jej skuteczności okolicznością obojętną. Uwzględniając powyższe, ustawodawca określając elementy konstrukcyjne podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania tego rodzaju umów określił moment powstania obowiązku podatkowego na moment nabycia darowizny, który w przypadku umowy zawartej w formie aktu notarialnego następuje w momencie jego sporządzenia.

Przepis art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wiąże obowiązek dokonania zgłoszenia do właściwego urzędu skarbowego wyłącznie z nabyciem środków pieniężnych a nie z momentem ich wypłaty. W związku z powyższym do nabycia praw do kwoty darowizny w niniejszej sprawie dojdzie w momencie zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Równocześnie, ze względu na treść art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, zachowanie formy aktu notarialnego dla omawianej darowizny będzie wykluczać obowiązek składania odrębnych zgłoszeń po Pani stronie z tytułu samej umowy jak i poszczególnych wypłacanych transz.

Pani zdaniem, mając na uwadze całokształt okoliczności przedstawionych we wniosku należy uznać, że planowana darowizna będzie korzystać ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn a na Pani nie będzie ciążył obowiązek składania zgłoszenia otrzymanej darowizny, jak również jej poszczególnych transz.

Uzasadniając swoje stanowisko powołała się Pani na interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U.  z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

W myśl art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. W momencie zawarcia umowy, tj. sporządzenia aktu notarialnego, obdarowany nabywa całość przedmiotu darowizny. W związku z tym, że umowa darowizny ma charakter konsensualny, a nie realny, wydanie przedmiotu darowizny, w świetle definicji nie stanowi warunku jej zawarcia i pozostaje dla jej skuteczności okolicznością obojętną.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 1a cyt. ustawy:

Ustawodawca określając elementy konstrukcyjne podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania tego rodzaju umów określił moment powstania obowiązku podatkowego na moment nabycia darowizny, który w przypadku umowy zawartej w formie aktu notarialnego następuje w momencie jego sporządzenia.

W odniesieniu do umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego ustawodawca wskazuje jednoznacznie, kiedy powstaje obowiązek podatkowy – powstaje w momencie złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego. Nie ma zatem w takim przypadku zastosowania określony w art. 6 ust. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn szczególny moment powstania obowiązku podatkowego odnoszący się do chwili nabycia poszczególnych części.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Reasumując – co do zasady stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na obdarowanym (art. 5 cyt. ustawy).

Niezależnie od powyższego, w ww. ustawie przewidziano sytuacje, w których nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy  o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadku, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w tym przepisie.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że w sytuacji otrzymania darowizny środków pieniężnych:

-zwolnieniem objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa);

-niezbędne jest udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania m.in. na rachunek płatniczy nabywcy;

-warunkiem dla skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn jest zgłoszenie w określonym terminie faktu nabycia majątku naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego.

Zgłoszenie powinno zostać złożone – co do zasady na formularzu SD-Z2 – w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jednakże – zgodnie z zacytowanym powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy – obowiązek zgłoszenia nie obejmuje m.in. przypadku, gdy w formie aktu notarialnego została zawarta umowa darowizny.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że zamierza Pani zawrzeć umowę darowizny w formie aktu notarialnego, na podstawie której, jako obdarowana, otrzyma Pani od swojego męża, jako darczyńcy, darowiznę w postaci środków pieniężnych o określonej kwocie. Umowa darowizny przewidywać będzie, iż środki pieniężne przekazane Pani tytułem darowizny, wypłacone zostaną w kilku transzach (bez określania na moment zawarcia umowy wysokości poszczególnych transz oraz okresu w jakim zostaną wypłacone). W akcie notarialnym zostanie również zawarte postanowienie, zgodnie z którym kwota darowizny będzie przekazywana z rachunku bankowego darczyńcy na Pani rachunek bankowy, a Pani będzie posiadać stosowne potwierdzenia przelewów (wygenerowane poprzez stronę internetową banku). Dodatkowo w treści aktu notarialnego umowy darowizny zawarte będzie oświadczenie Pani jako obdarowanej, iż spełni Pani warunki do skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn,  tj. udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy.

Z powyższego wynika więc, że zawrze Pani z mężem w formie aktu notarialnego umowę darowizny środków pieniężnych oraz udokumentuje otrzymanie tych środków na Pani rachunek bankowy.

W świetle przytoczonych przepisów prawa oraz przedstawionego zdarzenia przyszłego, należy zatem zgodzić się z Panią, że zostaną spełnione wszystkie warunki do zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ze względu na treść art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, zawarcie umowy darowizny w formie aktu notarialnego wyklucza obowiązek składania zgłoszeń zarówno w związku z zawarciem umowy jak również z faktem otrzymania poszczególnych transz darowizny. Ustawa o podatku od spadków i darowizn wiąże bowiem obowiązek zgłoszenia nabycia (rzeczy czy prawa) z momentem powstania obowiązku podatkowego. A ten, tj. obowiązek podatkowy – w przypadku zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – istotnie nie powstaje w momencie wypłaty środków, lecz powstaje w momencie (z chwilą) zawarcia aktu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.