Interpretacja indywidualna z dnia 4 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.197.2023.1.AS

Podleganie opodatkowaniu podatkiem VAT czynności wykonywanych przez Gminę w ramach projektu, opodatkowanie podatkiem VAT zapłaty otrzymanej przez Gminę od Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie, opodatkowanie podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania oraz brak prawa do odliczenia podatku VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

•podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT czynności wykonywanych przez Gminę w ramach projektu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

•opodatkowania podatkiem VAT zapłaty otrzymanej przez Gminę od Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie (pytanie oznaczone we wniosku nr 2);

•opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania (pytanie oznaczone we wniosku nr 3);

•braku prawa do odliczenia podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Gmina jest w trakcie realizacji projektu (…) (dalej: „Projekt”), który to Projekt sfinansowany zostanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (dalej: „Fundusz”) – 85% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych projektu (dalej: „Dofinansowanie”) oraz w formie środków na dofinansowanie własnych inwestycji gmin pozyskanych z wpłat mieszkańców – 15% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych Projektu. W celu realizacji Projektu, Gmina zawarła 8 lipca 2021 r. stosowną umowę o Dofinansowanie Projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020, (...) – wsparcie dotacyjne współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Podatek VAT jest na potrzeby niniejszego Projektu traktowany przez Gminę jako koszt niekwalifikowany.

Cel Projektu

Projekt zakłada budowę nowych mikro-instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, z wykorzystaniem energii słonecznej. Zadanie polegać będzie na zakupie przez Gminę mikro-instalacji fotowoltaicznych służących do wytwarzania energii, a następnie ich zabudowie, co do zasady bezpośrednio na budynkach mieszkalnych mieszkańców Gminy (dalej: Mieszkańcy), a wyjątkowo także na budynkach gospodarczych oraz bezpośrednio na gruncie mieszkańców Gminy, zlokalizowanych jednak zawsze w obrębie gospodarstwa mieszkalnego Mieszkańca. Budynki mieszkalne jednorodzinne i wielorodzinne, w których i na których montowane będą instalacje, zaliczane będą do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, o którym mowa w art. 41 ust. 12a i 12b ustawy o VAT. Z kolei instalacje fotowoltaiczne będą spełniać przesłanki do uznania za mikro-instalację w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1378 ze zm.).

Odbiorcami ostatecznymi (użytkownikami instalacji) będą Mieszkańcy Gminy realizującej Projekt. Energia wytworzona w mikro-instalacji fotowoltaicznej będzie zużywana z zasady na własne potrzeby gospodarstw domowych. Głównym celem Projektu jest wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną poprzez zwiększenie poziomu produkcji energii ze źródeł odnawialnych na obszarze Gminy. Projekt przyczyni się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery oraz zmniejszenia stale intensyfikującego się zagrożenia ubóstwem energetycznym, w wyniku zmniejszenia dotychczas ponoszonych kosztów zużycia energii wytwarzanych w elektrowniach konwencjonalnych. Dodatkowo, realizując Projekt Gmina przyczyni się także do wzrostu świadomości ekologicznej społeczeństwa.

Wnioskodawca przystępując do realizacji Projektu wypełnia swoje zadania ustawowe. W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40, ze zm., dalej: „Ustawa o samorządzie gminnym”) gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, sprawy ochrony środowiska i przyrody należą do zadań własnych gmin.

Ponadto, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2556, ze zm., dalej: „Prawo ochrony środowiska”) do zadań własnych gmin należy m.in. finansowanie przedsięwzięć związanych z ochroną powietrza, a także wspomaganie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii (art. 403 ust. 2 Prawa ochrony środowiska).

Sposób realizacji Projektu

Celem Projektu jest instalacja paneli fotowoltaicznych na budynkach mieszkalnych z udziałem środków europejskich i środków własnych Mieszkańców. W ramach Projektu Gmina, nie posiada majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych, by zrealizować Projekt i nie dąży do osiągnięcia dochodu. Gmina nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE, nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu.

Na realizację Projektu, Gmina uzyska Dofinansowanie na podstawie zawartej Umowy. Dofinansowanie będzie przekazywane na rzecz Gminy w formie refundacji części poniesionych przez Gminę wydatków kwalifikowanych na realizację Projektu w postaci płatności pośrednich i płatności końcowej – na rachunek bankowy Gminy. Część Dofinansowania może być także przekazana Gminie „z góry” w formie zaliczki. Zakup i montaż paneli fotowoltaicznych zostaną zrealizowane na podstawie kontraktu na roboty zawartego z wyłonionym przez Gminę wykonawcą (dalej: „Wykonawca”), któremu Gmina zleci dostawę i montaż instalacji. Wykonawca wykona więc na rzecz Gminy świadczenie w postaci dostawy i montażu Instalacji, w wyniku których to czynności Gmina stała się/stanie się ich właścicielem.

W ramach realizacji Projektu, Gmina nie będzie realizować na rzecz Mieszkańców dostawy Instalacji. W okresie realizacji usługi na rzecz Mieszkańców, Gmina pozostanie właścicielem Instalacji, a także będzie miała w użyczeniu odpowiedni fragment nieruchomości, na której zostanie zamontowana Instalacja. Przedmiotem umowy zawartej przez Gminę z Mieszkańcem będzie usługa modernizacji elektroenergetycznej/termomodernizacji polegająca w szczególności na montażu instalacji na/w użyczonym Gminie fragmencie budynku będącym własnością/współwłasnością Mieszkańca (względnie na gruncie), przekazaniu jej Mieszkańcowi do korzystania, a następnie – wraz z zakończeniem okresu trwania Umowy z Mieszkańcem – na własność. Zasady wyłonienia wykonawcy określa Umowa. Określa ona m.in. konieczność przestrzegania przez Gminę zasad przejrzystości, równego traktowania wykonawców oraz zachowanie zasad uczciwej konkurencji. Z przyjętych zasad wynika więc, że to Gmina (a nie jej mieszkańcy) będzie stroną umów z Wykonawcami Projektu. Faktury z tytułu realizacji Projektu przez Wykonawcę wystawiane więc będą przez Wykonawcę na Gminę, ze wskazaniem numeru NIP Gminy.

W związku z realizacją ww. inwestycji, Gmina podpisała z mieszkańcami kontrakty, w których ustalono wzajemne zobowiązania organizacyjne i finansowe Gminy i Mieszkańców związanych z montażem i eksploatacją mikro-instalacji. Umowy przewidują, że po zakończeniu prac montażowych sprzęt i urządzenia wchodzące w skład instalacji pozostaną własnością Gminy przez cały okres trwania Umowy. Jednocześnie, począwszy od terminu zakończenia i odbioru prac montażowych, Gmina przekaże Mieszkańcowi sprzęt i urządzenia wchodzące w skład instalacji do korzystania zgodnie z jej przeznaczeniem do zakończenia okresu trwania Umowy. Z kolei wraz z upływem okresu trwania Umowy całość instalacji stanie się własnością Mieszkańca (bez odrębnej umowy).

Projekt nie przewiduje ani uzyskania przez Gminę korzyści finansowych po jego realizacji, ani też nie wiąże się z obciążeniem Gminy definitywnym kosztem finansowania wydatków związanych z realizacją Projektu ze środków własnych Gminy. Oznacza to, że wydatki na realizację Projektu w ww. zakresie ponoszone będą finalnie wyłącznie ze środków Funduszu oraz ze środków własnych mieszkańców Gminy. Z tytułu realizacji na rzecz mieszkańca usługi modernizacji elektroenergetycznej/termomodernizacji w ramach Projektu, mieszkaniec zobowiązany będzie do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Gminy. Zgodnie z podjętą przez Władze Gminy decyzją, Mieszkańcy będą uiszczać na rzecz Gminy wynagrodzenie składające się z następujących komponentów:

•wynagrodzenie w wysokości kosztów kwalifikowanych Projektu niefinansowanych przez Fundusz (tj. docelowo 15% wartości Projektu);

•wynagrodzenie w wysokości kosztów ewentualnego należnego podatku VAT do zapłaty od wartości Projektu netto;

Zapłata, jaka wniesiona zostanie przez Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w Projekcie, dokonana zostanie na podstawie wystawionej przez Gminę faktury VAT. Wpłaty przyjmowane będą w całości za pośrednictwem poczty, banku, spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej – jako forma bezgotówkowa. Mieszkańcy zostaną poinformowani o konieczności dokładnego opisywania dowodów wpłaty (w przypadku wpłat za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej). Wpłaty Mieszkańców nie będą miały miejsca po realizacji usługi montażu Instalacji, a każdorazowo przed faktycznym montażem instalacji. Przeniesienie na mieszkańca własności instalacji wraz z upływem okresu trwania Umowy – realizowane będzie przez Gminę w ramach usługi modernizacji elektroenergetycznej/termomodernizacji i Gmina nie będzie pobierać z tego tytułu żadnego dodatkowego wynagrodzenia.

Gmina pobrała już zaliczki od Mieszkańców w kwocie (…) zł brutto wystawiając faktury VAT ze stawka 8% ((…) zł netto + (…) zł VAT). Podatek VAT z tych faktur został odprowadzony na rzecz Skarbu Państwa.

Pytania

1)Czy, w związku z czynnościami wykonywanymi przez Gminę w ramach Projektu, Gmina prowadzi działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT?

2)Czy zapłata, otrzymana przez Gminę od Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w Projekcie, będzie opodatkowana podatkiem VAT?

3)Czy otrzymane przez Gminę Dofinansowanie w ramach programów finansowych z udziałem środków europejskich będzie opodatkowane podatkiem VAT?

4)Jeżeli czynności wykonywane przez Gminę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, to czy Gmina, w związku z poniesionymi wydatkami na realizację Projektu opisanego w pkt. 61, zarówno bezpośrednio po jego zakończeniu jak i w przyszłości, ma możliwość pomniejszenia podatku należnego podatkiem naliczonym?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko dotyczące pytania nr 1)

W związku z czynnościami wykonywanymi przez Gminę w ramach Projektu, Gmina nie prowadzi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Czynności wykonywane przez Gminę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, ponieważ rola Gminy w Projekcie nie posiada znamion działalności gospodarczej zdefiniowanej w przepisach prawa. Gmina, nie posiada majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych, by zrealizować Projekt i nie dąży do osiągnięcia dochodu i nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE, oraz nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu. Stanowisko zgodne z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-612/21 z 30 marca 2023 r.

Stanowisko dotyczące pytania nr 2)

W związku z tym, że czynności Gminy w Projekcie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, jak również z tym, że beneficjentami Projektu są, i mogą być, tylko osoby fizyczne, a instalacja może być wykorzystywana jedynie na cele mieszkaniowe, zapłata, otrzymana przez Gminę od Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w Projekcie, nie będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Stanowisko dotyczące pytania nr 3)

W ramach Projektu Gmina nie prowadzi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21. otrzymane przez Gminę Dofinansowanie w ramach programów finansowych z udziałem środków europejskich nie będzie opodatkowane podatkiem VAT.

Stanowisko dotyczące pytania nr 4)

W związku z tym, że działalność Gminy, w ramach Projektu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, zarówno bezpośrednio po zakończeniu Projektu, jak i w przyszłości, Gmina nie ma możliwości pomniejszenia podatku należnego podatkiem naliczonym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku– jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Ponadto stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina jest w trakcie realizacji Projektu, który sfinansowany zostanie z Funduszu – 85% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych Projektu oraz w formie środków na dofinansowanie własnych inwestycji gmin pozyskanych z wpłat mieszkańców – 15% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych Projektu. Projekt zakłada budowę nowych mikro-instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, z wykorzystaniem energii słonecznej. Zadanie polegać będzie na zakupie przez Gminę mikro-instalacji fotowoltaicznych służących do wytwarzania energii, a następnie ich zabudowie, co do zasady bezpośrednio na budynkach mieszkalnych Mieszkańców, a wyjątkowo także na budynkach gospodarczych oraz bezpośrednio na gruncie mieszkańców Gminy, zlokalizowanych jednak zawsze w obrębie gospodarstwa mieszkalnego Mieszkańca. Odbiorcami ostatecznymi (użytkownikami instalacji) będą Mieszkańcy Gminy realizującej Projekt. Energia wytworzona w mikro-instalacji fotowoltaicznej będzie zużywana z zasady na własne potrzeby gospodarstw domowych. Głównym celem Projektu jest wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną poprzez zwiększenie poziomu produkcji energii ze źródeł odnawialnych na obszarze Gminy. Projekt przyczyni się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery oraz zmniejszenia stale intensyfikującego się zagrożenia ubóstwem energetycznym, w wyniku zmniejszenia dotychczas ponoszonych kosztów zużycia energii wytwarzanych w elektrowniach konwencjonalnych. Dodatkowo, realizując Projekt Gmina przyczyni się także do wzrostu świadomości ekologicznej społeczeństwa. Wnioskodawca przystępując do realizacji Projektu wypełnia swoje zadania ustawowe. W ramach Projektu Gmina, nie posiada majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych, by zrealizować Projekt i nie dąży do osiągnięcia dochodu. Gmina nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE, nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu. Dofinansowanie będzie przekazywane na rzecz Gminy w formie refundacji części poniesionych przez Gminę wydatków kwalifikowanych na realizację Projektu w postaci płatności pośrednich i płatności końcowej – na rachunek bankowy Gminy. Część Dofinansowania może być także przekazana Gminie „z góry” w formie zaliczki. Zakup i montaż paneli fotowoltaicznych zostaną zrealizowane na podstawie kontraktu na roboty zawartego z wyłonionym przez Gminę Wykonawcą, któremu Gmina zleci dostawę i montaż instalacji. Wykonawca wykona więc na rzecz Gminy świadczenie w postaci dostawy i montażu Instalacji, w wyniku których to czynności Gmina stała się/stanie się ich właścicielem. W okresie realizacji usługi na rzecz Mieszkańców, Gmina pozostanie właścicielem Instalacji, a także będzie miała w użyczeniu odpowiedni fragment nieruchomości, na której zostanie zamontowana Instalacja. Przedmiotem umowy zawartej przez Gminę z Mieszkańcem będzie usługa modernizacji elektroenergetycznej/termomodernizacji polegająca w szczególności na montażu instalacji na/w użyczonym Gminie fragmencie budynku będącym własnością/współwłasnością Mieszkańca (względnie na gruncie), przekazaniu jej Mieszkańcowi do korzystania, a następnie – wraz z zakończeniem okresu trwania Umowy z Mieszkańcem – na własność. Gmina (a nie Mieszkańcy) będzie stroną umów z Wykonawcami Projektu. Faktury z tytułu realizacji Projektu przez Wykonawcę wystawiane będą na Gminę. Projekt nie przewiduje uzyskania przez Gminę korzyści finansowych po jego realizacji. Wydatki na realizację Projektu w ww. zakresie ponoszone będą finalnie wyłącznie ze środków Funduszu oraz ze środków własnych mieszkańców Gminy. Z tytułu realizacji na rzecz mieszkańca usługi modernizacji elektroenergetycznej /termomodernizacji w ramach Projektu, Mieszkaniec zobowiązany będzie do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Gminy. Mieszkańcy będą uiszczać na rzecz Gminy wynagrodzenie składające się z wynagrodzenia w wysokości kosztów kwalifikowanych Projektu niefinansowanych przez Fundusz (tj. docelowo 15% wartości Projektu) oraz wynagrodzenia w wysokości kosztów ewentualnego należnego podatku VAT do zapłaty od wartości Projektu netto. Zapłata, jaka wniesiona zostanie przez Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w Projekcie, dokonana zostanie na podstawie wystawionej przez Gminę faktury VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą w pierwszej kolejności kwestii podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT czynności wykonywanych przez Gminę w ramach Projektu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Odnosząc się do okoliczności sprawy zasadnym jest odwołanie się do wyroku TSUE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie O.).

W wyroku tym TSUE wskazał, iż aby czynności dokonywane przez gminę w ramach promowania odnawialnych źródeł energii były objęte zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinny one, po pierwsze, stanowić dostawę lub świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na rzecz swoich mieszkańców w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a) i c) tej dyrektywy, a po drugie, być dokonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).

W pkt 42 wyroku Trybunał wskazał, że art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów OZE na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych.

TSUE wskazał, że w konsekwencji o ile w świetle powyższych rozważań należy uznać, że gmina O., nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy.

Trybunał w przedmiocie dokonania świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braãov, C‑655/19, EU:C:2021:40, pkt 27–29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina O. wskazała we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, (…) że nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE i nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 36).

Po drugie, (…) gmina O. wydaje się ograniczać do zaproponowania swoim mieszkańcom będącym właścicielami nieruchomości, którzy mogą być zainteresowani systemami OZE, w ramach programu regionalnego mającego na celu umożliwienie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, dostarczenia i zainstalowania u nich tych systemów OZE za pośrednictwem przedsiębiorstwa wybranego w wyniku przetargu, w zamian za ich udział nieprzekraczający 25% kosztów podlegających dofinansowaniu związanych z tą dostawą i z tą instalacją, podczas gdy owa gmina płaci danemu przedsiębiorstwu wynagrodzenie za te same dostawę i instalację po cenie rynkowej (pkt 37).

Tymczasem (…) jeżeli gmina odzyskuje – w drodze otrzymywanych przez nią wkładów – jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może sugerować, że wkłady te należy raczej uznać za opłatę aniżeli wynagrodzenie (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C‑520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). W konsekwencji nawet biorąc pod uwagę płatności przyznane gminie O. przez dane województwo, które wynoszą 75% kosztów podlegających dofinansowaniu, suma kwot otrzymanych od zainteresowanych właścicieli z jednej strony i od owego województwa z drugiej strony pozostaje strukturalnie niższa od łącznych kosztów faktycznie poniesionych przez tę gminę, co nie odpowiada podejściu, jakie przyjąłby w danym wypadku instalator systemów OZE, który przy ustalaniu swoich cen starałby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Natomiast wspomniana gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku.

Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby taki instalator systemów OZE obciążał odbiorców swoich dostaw towarów i świadczenia usług jedynie najwyżej jedną czwartą poniesionych przez siebie kosztów, oczekując jednocześnie rekompensaty w postaci dofinansowania za zasadniczą część pozostałych trzech czwartych tych kosztów. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane.

Analizując wskazane przez Gminę okoliczności stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w kontekście przywołanych powyżej przepisów oraz orzeczenia TSUE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 stwierdzić należy, że skoro:

•celem Projektu jest wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną poprzez zwiększenie poziomu produkcji energii ze źródeł odnawialnych na obszarze Gminy;

•zadanie polegać będzie na zakupie przez Gminę mikro-instalacji fotowoltaicznych służących do wytwarzania energii, a następnie ich zabudowie, co do zasady na budynkach mieszkalnych Mieszkańców, a wyjątkowo także na budynkach gospodarczych oraz bezpośrednio na gruncie mieszkańców Gminy, zlokalizowanych jednak zawsze w obrębie gospodarstwa mieszkalnego Mieszkańca;

•użytkownikami instalacji będą Mieszkańcy Gminy realizującej Projekt;

•Gmina nie posiada majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych, by zrealizować Projekt i nie dąży do osiągnięcia dochodu;

•Gmina nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE, nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu;

•faktury z tytułu realizacji Projektu przez Wykonawcę wystawiane będą na Gminę;

•Projekt nie przewiduje uzyskania przez Gminę korzyści finansowych po jego realizacji;

•wydatki na realizację Projektu ponoszone będą finalnie wyłącznie ze środków Funduszu oraz ze środków własnych mieszkańców Gminy;

•z tytułu realizacji Projektu na rzecz mieszkańca, Mieszkaniec zobowiązany będzie do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Gminy, składającego się z wynagrodzenia w wysokości kosztów kwalifikowanych Projektu niefinansowanych przez Fundusz (tj. docelowo 15% wartości Projektu) oraz wynagrodzenia w wysokości kosztów ewentualnego należnego podatku VAT do zapłaty od wartości Projektu netto;

to w świetle stanowiska TSUE przedstawionego w ww. wyroku budowa mikro-instalacji na rzecz mieszkańców w ramach realizacji opisanego Projektu nie stanowi dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT i tym samym Gmina nie wykonuje/nie będzie wykonywać w niniejszym przypadku działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Podsumowując, w związku z czynnościami wykonywanymi przez Gminę w ramach Projektu, Gmina nie prowadzi/nie będzie prowadzić działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczanego we wniosku nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Gminy w dalszej kolejności dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT zapłaty otrzymanej przez Gminę od Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w Projekcie (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego Dofinansowania (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Jak wskazuje art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie będzie występował związek pomiędzy otrzymanymi przez Gminę wpłatami od Mieszkańców oraz otrzymanym Dofinansowaniem z Funduszu na realizację Projektu a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wyżej wskazano, w zakresie realizacji Projektu Gmina nie wykonuje działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu. Tym samym, otrzymane przez Gminę wpłaty od Mieszkańców oraz Dofinansowanie z Funduszu, przeznaczone na realizację Projektu, nie będą zwiększały podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, zapłata, otrzymana przez Gminę od Mieszkańców z tytułu uczestnictwa w Projekcie nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Otrzymane przez Gminę Dofinansowanie w ramach programów finansowych z udziałem środków europejskich również nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii braku prawa do odliczenia podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Jak wynika z okoliczności sprawy, nabycie towarów i usług w związku z realizacją Projektu nie będzie miało związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Jak ustalono powyżej, realizacja Projektu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Projektu, gdyż w analizowanej sytuacji nie wystąpi związek przyczynowo-skutkowy dokonywanych zakupów towarów i usług z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT.

Podsumowując, Gmina, w związku z poniesionymi wydatkami na realizację Projektu nie ma/nie będzie miała możliwości odliczenia podatku VAT, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

·stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

·zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie zadanych pytań. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – nie zostały objęte pytaniami nie mogą być rozpatrzone. W myśl art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym ich przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).