Interpretacja indywidualna z dnia 23 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.80.2023.1.PB

W zakresie skutków podatkowych otrzymania od babci darowizny w gotówce.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 maja 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 28 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania od babci darowizny w gotówce. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 1 września 2022 r. zawarł Pan z babcią umowę darowizny środków pieniężnych, ze wskazaniem przeznaczenia ich na zakup mieszkania, które zostało nabyte w listopadzie  2022 r. Pana babcia jest w podeszłym wieku (89 lat), leżącą, schorowaną osobą, która nie porusza się samodzielnie, ze względu na stan zdrowia nie miała możliwości do innej formy przekazania darowizny środków pieniężnych, tj. do samodzielnego dokonania wpłaty tych środków na Pana konto. Środki pieniężne zostały przekazane gotówką ze wskazaniem zgodnie z wolą darczyńcy zawartej w umowie darowizny na cele mieszkaniowe. Otrzymane środki pieniężne w tym samym dniu zostały wpłacone na Pana rachunek bankowy w imieniu darczyńcy, a następnie zostały przeznaczone na zakup mieszkania. Darowizna została zgłoszona na druku SD-Z2 do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego w ustawowym terminie 6 miesięcy.

Pytanie

Czy w związku z otrzymaniem darowizny i zgłoszeniem zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie wyżej wskazanej darowizny?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, jeżeli nabyta darowizna została zgłoszona do właściwego urzędu skarbowego w ustawowym terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania, a fakt został udokumentowany wpływem środków na konto zgodnie z zawartą umową to nabycie środków pieniężnych  w drodze darowizny od babci jest zwolnione od podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków  i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z  2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia  w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego),  a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:  

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:

Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu  SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r.,  poz. 2060).

Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane  w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

Przy czym, w myśl art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione były warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

- złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);

- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z 20 marca 2023 r. sygn. akt III FPS 3/22 potwierdził, że gotówka przekazana do ręki obdarowanego i wpłacona przez niego samodzielnie na własny rachunek nie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Skoro zatem w analizowanej sprawie środki pieniężne zostały przekazane Panu w formie gotówki – „z ręki do ręki”, a następnie sam Pan wpłacił te środki na swój rachunek bankowy, to stwierdzić należy, iż nie został spełniony warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy  o podatku od spadków i darowizn.

W opisanej we wniosku sytuacji nie można udokumentować otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te – jak wynika z wniosku – zostały przekazane Panu w gotówce. To dopiero Pan sam – będąc już właścicielem środków – dokonał ich wpłaty na rachunek bankowy. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W konsekwencji, otrzymana przez Pana darowizna podlegała opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 i 2 ww. ustawy:

A zatem, skoro otrzymana od babci darowizna środków pieniężnych nie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, powinien Pan złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 2068).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. 

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j.Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).