Interpretacja indywidualna z dnia 26 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.557.2023.3.AC

W latach 2017-2022 mogła Pani odliczyć ulgę prorodzinną na małoletniego syna w wysokości 100%. Pani stanowisko co do limitu dochodowego należało uznać za w części prawidłowe i w części nieprawidłowe, gdyż dopiero od lipca 2022 r. limit odnosi się wyłącznie do Pani dochodów.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego  stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej jest:

• nieprawidłowe - w zakresie wskazanego limitu dochodów za okres od stycznia 2017 roku do czerwca 2022 roku,
• prawidłowe - w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w latach 2017-2022 oraz w zakresie limitu dochodów za okres od lipca 2022 roku do grudnia 2022 r.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 27 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci oraz z możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 12 maja 2023 r. (wpływ 16 maja 2023 r.), pismem z 12 maja 2023 r. (wpływ 1 czerwca 2023 r.) oraz pismem z 29 maja 2023 r. (wpływ 1 czerwca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani osobą rozwiedzioną zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego (…) 2022 r. i wyrokiem Sądu Okręgowego w (…) r. Z byłym mężem nie mieszka Pani od (…) 2017 r., gdy otrzymał nakaz opuszczenia wspólnego lokalu i zakaz zbliżania się do Pani. Wcześniej, mimo wspólnego zamieszkania, gospodarstwa domowe prowadzili Państwo osobno. Ma Pani jedno dziecko z byłym mężem. Syn ma 8 lat i mieszka z Panią. Pani były mąż mieszka osobno. Otrzymuje Pani na syna sądownie przyznane alimenty. Nie ma Pani innych dzieci ani męża. Pani były mąż nie został pozbawiony praw rodzicielskich, jednak głównym rodzicem (na głowie którego spoczywają wszelkie obowiązki) jest Pani. Ojciec dziecka ma przyznane sądownie następujące kontakty z synem:

• w co drugi wtorek i czwartek po zajęciach szkolnych do godziny 18.00 (ojciec zabiera dziecko dopiero około godz. 16.00); w co drugi weekend od piątku od godz. 16.00 do niedzieli do godz. 18.00;
• w okresie wakacji przez dwa pierwsze tygodnie lipca i dwa pierwsze tygodnie sierpnia poczynając od poniedziałku od godz. 12.00 do niedzieli do godz. 18.00;
• w okresie Świąt Bożego Narodzenia w latach parzystych od godz. 11.00 pierwszego dnia Świąt do godz. 12.00 drugiego dnia Świąt, a w latach nieparzystych od godz. 11.00 w Wigilię do godz. 12.00 pierwszego dnia świąt, w okresie Wielkanocy w latach parzystych od Niedzieli Wielkanocnej od godz. 11.00 do Poniedziałku Wielkanocnego do godz. 11.00, a w latach nieparzystych od Wielkiej Soboty od godz. 11.00 do Niedzieli Wielkanocnej do godz. 11.00;
• w urodziny małoletniego w latach parzystych po zakończeniu zajęć szkolnych do godz. 19.00;
• w dzień ojca, urodziny i imieniny ojca po odebraniu ze szkoły od godz. 14.00 do godz. 19.00, a gdy dziecko nie będzie w tym dniu w przedszkolu od godz. 11.00 z obowiązkiem odebrania przez ojca dziecka i odwiezienia go do miejsca zamieszkania matki.

Syn mieszka z Panią i jest z Panią przez większość czasu. Wykonuje Pani wszelkie obowiązki. Troszczy się Pani się o bieżące potrzeby dziecka, dzięki którym jest wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Codziennie wozi go Pani i odbiera ze szkoły. Chodzi z nim Pani od kilku lat co tydzień do logopedy oraz na zajęcia integracji sensorycznej (których dziecko potrzebuje), a obecnie jeszcze codziennie po szkole do Poradni Zdrowia Psychicznego. To Pani zawsze odrabia z synem lekcje, przygotowuje posiłki, dba o codzienną higienę dziecka, opłaca wszelkie wycieczki, dodatkowe zajęcia, kupuje ubrania, buty, wyprawkę do szkoły i wszystko inne czego potrzebuje. Gdy syn jest chory lub ma jakąś bolączkę to tylko Pani się tym interesuje. Zabiera go Pani do lekarza, kupuje leki i zostaje z nim w domu, gdy jest chory. Gdy syn jest podziębiony, to Pani były mąż nie chce go zabierać bo twierdzi, że jak dziecko jest chore, to jest Pani obowiązek się nim zajmować „bo jest Pani matką”. Gdy widzenie ojca przypadało w Sylwestra, to także go nie zabrał.

Pracuje Pani na etat, Pani przychód pochodzi z jednego źródła. Otrzymuje Pani od pracodawcy PIT-11, a następnie rozlicza się Pani składając PIT-37.

W podobnej sprawie Minister Finansów dnia 4 kwietnia 2018 r. w odpowiedzi na interpelację poselską stwierdził w szczególności, że jeżeli dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany jedynie do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz w ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Natomiast uzasadnienie interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 17 stycznia 2020 r., 0113-KDIPT2-2.4011.648.2019.2.SR, LEX nr 526141 wskazuje następująco: „W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic, który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica, (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

Jest Pani rozwódką i wychowuje Pani małoletniego syna, więc spełnia Pani kryteria art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, że ustawa nie wyjaśnia pojęcia „rodzic samotnie wychowujący dziecko” chce się Pani upewnić, że prawidłowo interpretuje przepisy i może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia podatku za rok 2022 i złożenia korekty za lata poprzednie, dlatego zwróciła się Pani z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Art. 6. ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi o separacji jednak nie precyzuje, czy jest to tylko separacja określona wyrokiem sądu czy także separacja faktyczna. Nic miała Pani separacji orzeczonej wyrokiem sądu. Jeśli w przedmiotowym przepisie prawnym jest mowa jedynie o takim rodzaju separacji, w tej sytuacji mogłaby Pani ubiegać się jedynie o korektę zeznania podatkowego za rok 2022 r., tj. gdy miała Pani orzeczony rozwód. Natomiast od 9 listopada 2017 r. pozostawała Pani w separacji faktycznej, gdyż Pani były mąż na podstawie postanowienia Prokuratora Prokuratury Rejonowej w (...) z dnia (…) r. o nakazie opuszczenia wspólnie zamieszkiwanego mieszkania i zakazie zbliżania się do Pani, wyprowadził się i do dziś nie mieszkają Państwo razem. W tej sytuacji mogłaby Pani ubiegać się o korektę zeznania podatkowego za lata 2017 – 2022. W związku z powyższym prosi Pani o wydanie interpretacji za lata 2017-2022 r.

Wyrok z dnia (…) 2022 r. Sądu Apelacyjnego w (...) prawomocny w czerwcu 2022 r. Do czerwca 2022 roku była Pani mężatką, a od czerwca 2022 roku do chwili obecnej jest Pani rozwódką. Po orzeczonym rozwodzie Pani stan cywilny nie uległ zmianie.

W związku z tym, że art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyjaśnia pojęcia „rodzic samotnie wychowujący dziecko”, nie jest Pani w stanie tego jednoznacznie określić. Nie założyła Pani nowej rodziny, ma Pani jedno dziecko. Pani były mąż ogranicza się tylko do alimentów i kontaktów z synem orzeczonych postanowieniem sądu, gdyż musi, bo inaczej grożą mu sankcje finansowe. Nic interesuje się ani zdrowiem, ani rozwojem syna.

W związku z tym, że art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyjaśnia pojęcia „rodzic samotnie wychowujący dziecko” nie wie Pani czy prawidłowo interpretuje powyższe przepisy i czy może Pani skorzystać z preferencyjnego rozliczenia podatku, więc nie korzystała Pani wcześniej z tej możliwości rozliczenia, stąd Pani wniosek o interpretację indywidualną.

Syn mieszka z Panią nieprzerwanie odkąd się urodził dnia (…) r. do dziś. Ojciec dziecka nie sprawował w okresie będącym przedmiotem zapytania władzy rodzicielskiej nad synem. Od zawsze tylko Pani pełni kompleksową opiekę nad synem oraz łoży środki finansowe, aby zapewnić mu pełen rozwój fizyczny, duchowy, emocjonalny czy zdrowotny i edukacyjny, a także organizuje mu Pani wypoczynek (wspólne wyjazdy lub półkolonie), każde święta i urodziny, a także poświęca Pani ogrom swojego czasu. Ojciec dziecka przyjeżdża na kontakt z synem jedynie w dni wyznaczone wyrokiem sądu, a jego opieka nad synem polega tylko na zabawie lub często pozostawieniu syna u swoich rodziców. Środki finansowe, które łoży to tylko te orzeczone wyrokiem sądu, nic ponadto. Nawet żadnego ciuszka dziecku nie kupuje. Gdy syn jedzie do ojca na weekend w piątek, to w niedzielę wraca w tych samych ubraniach. Chodzi tak przez 3 dni. Wskazała Pani, że dziecko wraca brudne i zaniedbane.

Od narodzin syna, a potem już definitywnie od wyprowadzki Pani byłego męża, tj. dnia (…) 2017 r. tylko na Pani ciążą wszelkie obowiązki względem syna. To Pani od zawsze dbała, wybierała i zapisywała syna do placówek oświatowych (żłobek, przedszkole, szkoła), codziennie od 7 lat go tam Pani zawozi, tylko Pani chodzi na zebrania i spotkania z wychowawcami i terapeutami syna. Do wszelkich przychodni, poradni czy na konsultacje w sprawie syna chodzi i załatwia tylko Pani. Gdy pojawiły się problemy z mową u syna, tylko Pani była z nim na zabiegu podcięcia wędzidełka, zabiegała o pomoc logopedyczną i od już 3 lat regularnie raz w tygodniu wozi Pani syna na zajęcia z logopedą, a także kupuje niezbędny sprzęt do rehabilitacji w tym zakresie (np. wibrator logopedyczny, gryzaki logopedyczne). Została Pani zostawiona sama sobie, gdy pojawiły się kolejne problemy z synem i trzeba było szukać diagnozy i pomocy. Okazało się. że syn ma problemy w zakresie integracji sensorycznej. Zapisała go Pani na terapię i od ponad 2 lat regularnie wozi Pani syna na prywatne zajęcia w tym zakresie, za które – jak Pani wskazała – płaci nie mało. Kupiła Pani także dodatkowe pomoce sensoryczne do domu, kamizelki obciążeniowe. Syn miał także problemy ze zbyt rzadką krwią, chodziła Pani z nim do hematologa. Nawet prosiła Pani ojca dziecka, by poszedł z nim pobrać krew bo syn bardzo zawsze to przeżywał, ale niestety nigdy nie mogła Pani liczyć na jego pomoc. Przez kilka lat chodziła Pani  z synem do Poradni Wad Postawy, bo miał krzywe nóżki, kupowała Pani specjalne buciki ortopedyczne wraz z wkładkami. Na szczęście udało się to wyprostować i zostało tylko płaskostopie do korekty. Ojciec dziecka nie interesował się tym od początku, nawet nie pytał, o pomocy nie było mowy. Nawet gdy okazało się, że syn miał szmery na sercu i chodziła z nim Pani do kardiologa. Ponadto w ostatnim czasie zdiagnozowano u syna nadpobudliwość psychoruchową i także tylko zabiegała Pani o pomoc w tym zakresie. Obecnie udało się go Pani zapisać na warsztaty psychologiczne w tym zakresie, które są codziennie przez 3 miesiące, na które go Pani zawozi. Pozostałe sprawy zdrowotne (np., opieka dentystyczna, regularne szczepienia, bilanse, wizyta u lekarza gdy chory), czy też regularne wizyty u fryzjera, to także tylko Pani obowiązek. Nawet gdy syn jest chory czy tylko podziębiony, a przypada dzień widzenia z ojcem, to ten nie chce go zabierać, bo uważa, że matki są od opieki nad chorymi dziećmi. Pani nauczyła syna jeździć na rowerze. Były mąż nie interesuje się też szkołą syna, jego ocenami czy ewentualnymi problemami w szkole. Nie chce z nim odrabiać lekcji. Pani syn już kilka razy dostał niższą ocenę, bo nic miał odrobionych lekcji lub nie nauczył się wiersza, bo ojciec to lekceważy, a przypadał jego dzień kontaktu.

Ojciec dziecka w niczym nie pomaga, a wręcz przeszkadza. Gdy termin rehabilitacji u logopedy lub integracji sensorycznej wypadał w dzień widzenia z ojcem, to syn niestety opuszczał zajęcia niezbędne w jego prawidłowym rozwoju. Ojciec dziecka od początku nie był zainteresowany wszelkimi sprawami związanymi z synem. Uważał, że jego chwilowa zabawa z synem raz na jakiś czas wystarczy, a to matka dziecka powinna się nim zupełnie zajmować. Od dnia wyprowadzki ze wspólnie zajmowanego mieszkania tj. (…) 2017 r. do dnia wydania Postanowienia Sądu Okręgowego w (...) z dnia (…) r. ojciec widywał dziecko sporadycznie. Ww. postanowienie sądu ustaliło miejsce zamieszkania dziecka przy matce (przy Pani) i nałożyło na ojca obowiązek kontaktów z synem w każdy wtorek i czwartek w godzinach 15.00 – 19.00 oraz w pierwszy i trzeci weekend miesiąca, poczynając od soboty godz. 11.00 do niedzieli do godz. 17.00. A także jeden dzień świąt Bożego Narodzenia i jeden dzień świąt Wielkanocnych w godzinach 11.00 – 19.00. Do czerwca 2022 r. ojciec dziecka nie miał przyznanego wspólnego czasu w wakacje i ferie, bo nawet o to nic zabiegał.

Następnie wyrok Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia (…) 2022 r. określił kontakty ojca z synem następująco:

• w okresie wakacji przez dwa pierwsze tygodnie lipca i dwa pierwsze tygodnie sierpnia poczynając od poniedziałku od godz. 12.00 do niedzieli do godz. 18.00;
• w okresie Świąt Bożego Narodzenia w latach parzystych od godz. 11.00 pierwszego dnia Świąt do godz. 12.00 drugiego dnia Świąt, a w latach nieparzystych od godz. 11.00 w Wigilię do godz. 12.00 pierwszego dnia świąt, w okresie Wielkanocy w latach parzystych od Niedzieli Wielkanocnej od godz. 11.00 do Poniedziałku Wielkanocnego do godz. 11.00, a w latach nieparzystych od Wielkiej Soboty od godz. 11.00 do Niedzieli Wielkanocnej do godz. 11.00;
• w urodziny małoletniego w latach parzystych po zakończeniu zajęć szkolnych do godz. 19.00;
• w dzień ojca, urodziny i imieniny ojca po odebraniu ze szkoły od godz. 14.00 do godz. 19.00, a gdy dziecko nie będzie w tym dniu w przedszkolu od godz. 11.00 z obowiązkiem odebrania przez ojca dziecka i odwiezienia go do miejsca zamieszkania matki.

Nawet powyższe kontakty ojciec dziecka nierzadko zaniedbuje i nie przyjeżdża po dziecko.

Pani syn obecnie ma 8 lat i chodzi do Szkoły Podstawowej. Pani syn nie osiąga dochodów i nie osiągnął nigdy wcześniej.

Pani syn w okresie będącym przedmiotem zapytania nie otrzymywał, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania w stosunku do Pani, ani w stosunku do Pani syna nie miały zastosowanie przepisy:

• art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
• ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Nie wychowuje Pani wspólnie z drugim rodzicem lub opiekunem prawnym dziecka, ani dziecko nie jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom dziecka zostało ustalone świadczenie wychowawcze. Pomiędzy Panią a ojcem dziecka nie zostało zawarte porozumienie odnoście wysokości ulgi prorodzinnej do odliczenia w zeznaniach podatkowych. Od zawsze Pani korzystała z ulgi prorodzinnej i nigdy ojciec dziecka nie zgłaszał sprzeciwu w tym zakresie. Również tylko Pani pobiera na syna świadczenie wychowawcze 500+.

Pani były mąż od (…) 2007 r. do (…) 2018 r. prowadził działalność gospodarczą, rozliczał się na zasadach ryczałtu, więc składał PIT-28. Potem przeszedł na rentę i nie przekroczył dochodu 56 000 zł, a co za tym idzie razem nie przekroczyli Państwo 112 000 zł. Od roku 2017 r. nie miała Pani dostępu do informacji o dochodach męża. Od 21 lutego 2017 r. mają Państwo sądownie ustaloną rozdzielność majątkową. Jedyne informacje jakie Pani posiada pochodzą z akt sądowych.

Za lata 2017-2021 Pani dochód nie przekraczał progu 56 000 zł. Dopiero w roku 2022 Pani dochód nieznacznie (o ok. 1 000 zł) przekroczył powyższy limit.

Związek małżeński zawarła Pani (…) 2014 r. Syn urodził się (…) 2015 r. Mieszkała Pani razem z mężem i synem do (…) 2017 r., do momentu gdy Pani były mąż wyprowadził się i do dziś nie mieszkają Państwo razem. Pozostawali Państwo w separacji faktycznej. Pani rozwód ciągnął się 5 lat. Wyrok orzekający rozwód zapadł (…) 2022 r. i stał się prawomocny w czerwcu 2022 r.

Pytania

Czy w świetle obowiązujących przepisów jest Pani rodzicem samotnie wychowującym i może Pani:

1)skorzystać z możliwości rozliczania się z dzieckiem (podwójna ulga od podatku art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)?

2)rozliczyć ulgę prorodzinną na dziecko licząc Pani limit dochodów nie przekraczający 112.000 zł?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że spełnia Pani kryteria uprawniające Panią do preferencyjnego rozliczania podatku jako samotny rodzic.

Uważa Pani, że w świetle obowiązujących przepisów oraz biorąc pod uwagę, że to tylko na Pani spoczywa obowiązek kompleksowej opieki nad synem, to jest Pani samotnym rodzicem i może rozliczyć ulgę prorodzinną na dziecko licząc Pani limit dochodów nieprzekraczający 112 000 zł. Przedstawione stanowisko dotyczy lat 2017-2022.

Przedmiotem interpretacji jest możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej, natomiast w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepisy dotyczące ulgi prorodzinnej

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 27f ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Artykuł 27f ust. 2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. wskazuje, że:

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw z 9 czerwca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

W świetle art. 27f ust. 2a ww. ustawy, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.:

Natomiast art. 27f ust. 2a ww. ustawy, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. wskazuje, że:

Na podstawie art. 27f ust. 2b powołanej ustawy:

Z kolei art. 27f ust. 2c ww. ustawy stanowi:

Art. 27f ust. 2d ww. ustawy wskazuje, że:

Jak wynika z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 27f ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Z kolei, w myśl art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Na mocy art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 28 lutego 2017 r.:

W odniesieniu do art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Następnie stosownie do art. 26 powołanej ustawy:

Stosownie zaś do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 marca 2017 r.:

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 27f ust. 7 ww. ustawy, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Zgodnie z art. 6 ust. 8 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Według art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązującego do 31 grudnia 2021 r.:

Jak wynika z treści art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Wyjaśnić przy tym należy, że stosownie do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

Wykonywanie władzy rodzicielskiej wobec małoletniego dziecka

Z art. 92 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.) wynika, że:

Na gruncie art. 93 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie natomiast z art. 95 § 1 ww. ustawy:

Ponadto art. 97 § 1 tejże ustawy wskazuje, że:

Treść art. 106 ww. ustawy stanowi:

W myśl art. 107 ww. Kodeksu:

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka. Jednakże, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia, Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

O wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Pani prawo do ulgi prorodzinnej na małoletniego syna w latach 2017-2022

Przedstawiła Pani informacje, z których wynika, że od czerwca 2022 r. jest Pani rozwódką. Z byłym mężem nie mieszka Pani od (…) 2017 r., gdy otrzymał nakaz opuszczenia wspólnego lokalu i zakaz zbliżania się do Pani. Ma Pani jedno dziecko z byłym mężem. Małoletni syn mieszka z Panią. Pani były mąż mieszka osobno. Otrzymuje Pani na syna sądownie przyznane alimenty. Troszczy się Pani się o potrzeby dziecka, dzięki którym jest wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Wozi go Pani i odbiera ze szkoły. Zapewnia opiekę specjalistów (logopedy, hematologa, kardiologa, ortopedy, stomatolog, psychologa oraz zajęcia integracji sensorycznej). Pomaga Pani synowi w lekcjach, przygotowuje posiłki, dba o codzienną higienę dziecka, opłaca wszelkie wycieczki, dodatkowe zajęcia, kupuje ubrania, buty, wyprawkę do szkoły i wszystko czego potrzebuje. Gdy syn jest chory zabiera go Pani do lekarza, kupuje leki i zostaje z nim w domu. Gdy syn jest podziębiony, to ojciec nie chce nim się zajmować. Ojciec dziecka nie interesuje się ani zdrowiem, ani rozwojem syna. Ojciec dziecka nie sprawował w okresie będącym przedmiotem zapytania władzy rodzicielskiej nad synem. Od zawsze tylko Pani pełni opiekę nad synem oraz łoży środki finansowe, aby zapewnić mu pełen rozwój fizyczny, duchowy, emocjonalny czy zdrowotny i edukacyjny, a także organizuje mu Pani wypoczynek (wspólne wyjazdy lub półkolonie), każde święta i urodziny. Ojciec dziecka przyjeżdża na kontakt z synem jedynie w dni wyznaczone wyrokiem sądu, a jego opieka nad synem polega tylko na zabawie lub często pozostawieniu syna u swoich rodziców. Chodzi Pani na zebrania i spotkania z wychowawcami i terapeutami syna. Kupuje Pani niezbędny sprzęt do rehabilitacji (wibrator logopedyczny, gryzaki logopedyczne, kamizelki obciążeniowe). Pani nauczyła syna jeździć na rowerze. Były mąż nie interesuje się szkołą syna, jego ocenami czy ewentualnymi problemami w szkole. Nie chce z nim odrabiać lekcji. Ojciec zaniedbuje syna i nie przyjeżdża po dziecko na wyznaczone przez sąd dni kontaktu. Pani syn obecnie ma 8 lat i chodzi do Szkoły Podstawowej. Pani syn nie osiąga dochodów i nie osiągnął nigdy wcześniej. W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania w stosunku do Pani, ani w stosunku do Pani syna nie miały zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ani ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Pomiędzy Panią a ojcem dziecka nie zostało zawarte porozumienie odnoście wysokości ulgi prorodzinnej do odliczenia w zeznaniach podatkowych. Od zawsze Pani korzystała z ulgi prorodzinnej i nigdy ojciec dziecka nie zgłaszał sprzeciwu w tym zakresie.

Należy wyjaśnić, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko. Rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, oznacza, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Zatem, odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawa do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to małoletnie dziecko.

Wskazała Pani, że tylko Pani pobiera na syna świadczenie wychowawcze 500+. Pani były mąż od (…) 2007 r. do (…) 2018 r. prowadził działalność gospodarczą (ryczałt). Potem przeszedł na rentę i nie przekroczył dochodu 56 000 zł. Za lata 2017-2021 Pani dochód na etacie nie przekraczał progu 56 000 zł. W roku 2022 Pani dochód przekroczył powyższy limit. Państwa łączne dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w okresie, w którym była Pani mężatką, tj. do czerwca 2022 r. przysługiwał Pani oraz Pani mężowi wspólny limit dochodów w uldze prorodzinnej do 112 000 zł.

W związku z powyższym, spełniony jest warunek dochodowy do możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej za lata 2017-2021 oraz za okres od stycznia do czerwca 2022 r., gdyż jak Pani wskazała, Państwa łączne dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł.

Natomiast od lipca 2022 r. limitem dochodowym uprawniającym Panią do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej jest kwota 112 000 zł wyliczona zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 1 lit b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Limit ten odnosi się wyłącznie do Pani dochodów. W czerwcu 2022 r. uprawomocnił się Pani wyrok rozwodowy i od tego momentu jest Pani osobą samotnie wychowującą dziecko. W 2022 r. Pani dochód nieznacznie przekroczył 56 000 zł (o ok. 1 000 zł). Zatem za okres od lipca 2022 r. do grudnia 2022 r. spełniła Pani warunek dochodowy do możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej.

Zatem Pani stanowisko co do limitu dochodowego należało uznać za w części prawidłowe i w części nieprawidłowe, gdyż dopiero od lipca 2022 r. limit odnosi się wyłącznie do Pani dochodów.

Biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności, że w latach 2017-2022 wyłącznie Pani pełniła opiekę nad małoletnim synem, natomiast syn rzadko kontaktował się i widywał się z ojcem, który nie interesował się jego potrzebami, zdrowiem, ani nauką, a jedynie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego wobec syna, nie pozwala wywieść, że zachodzą wystarczające przesłanki dla uznania, że ojciec dzieci wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Od (…) 2017 roku, tj. od otrzymania przez Pani męża nakazu opuszczenia lokalu mieszkalnego i zakazu zbliżania się do Pani, syn zamieszkuje wyłącznie z Panią. Tylko Pani w latach 2017-2022 wykonywała władzę rodzicielską nad małoletnim synem bez udziału drugiego rodzica, zatem to Pani przysługiwało wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na syna, wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z powyższym, w latach 2017-2022 mogła Pani odliczyć ulgę prorodzinną na małoletniego syna w wysokości 100%.

Zatem Pani stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. 

W toku postępowania w sprawie wydania interpretacji tut. organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W rezultacie w wydanej interpretacji organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletniego dziecka faktycznie wykonywał w stosunku do dziecka władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym. Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pani zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).