Interpretacja indywidualna z dnia 9 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.275.2023.1.MG

Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług w związku z realizacją projektu

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT w zakresie realizowanych umów cywilnoprawnych. W związku z prowadzoną przez siebie działalnością opodatkowaną Gmina składa co miesiąc JPK-VAT z deklaracją w formie JPK-V7M do właściwego urzędu skarbowego.

Gmina od 1 stycznia (…) r. podlega centralizacji rozliczeń w podatku VAT wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami organizacyjnymi.

Gmina planuje realizację projektu pn. „(…)” (dalej: „Projekt”).

Zadanie będzie finansowane w ramach Regionalnego (…) na lata (…) ze środków Europejskiego (…). Wnioskodawcą jest Gmina (…). Gmina podpisze z wyłonionym wykonawcą umowę na realizację prac remontowych i budowlanych. Faktury za wykonanie tych prac zostaną wystawione na Gminę (…).

Przedmiotem projektu jest wykonanie prac remontowo-budowlanych w lokalach mieszkalnych w (…) w celu udzielenia wsparcia uchodźcom z (…), którzy uciekli przed konfliktem zbrojnym, poprzez zwiększenie dostępnych dla nich mieszkań. Zgodnie z założeniami przygotowane mieszkania będą przeznaczone dla obywateli (…), a w przypadku zakończenia pełnienia tej funkcji będą wykorzystywane jako mieszkania socjalne, wspomagane lub chronione. Udostępnienie mieszkań uchodźcom z (…) odbywać się będzie na postawie umowy użyczenia. Użytkujący przedmiotowe lokale będą ponosić koszty związane ze zużyciem mediów, np. woda, prąd, gaz, ścieki. Pozostałe koszty związane z utrzymaniem samego lokalu zostaną po stronie użyczającego czyli Gminy. Do czasu użytkowania lokali przez uchodźców z (…) Gmina nie będzie uzyskiwała dochodów z tytułu czynszu. Projekt nie będzie generował żadnych dochodów dla Gminy.

Przedmiotowe lokale są, i po zrealizowaniu zadania nadal pozostaną w mieszkaniowym zasobie Gminy, zarządzanym przez spółkę miejską, tj. (…) w (…) (dalej Spółka (…)).

Spółka (…) zarządza i gospodaruje powierzonym przez Radę Miasta (…) mieszkaniowym zasobem gminy, na zasadach określonych w Zarządzeniu Nr (…) Prezydenta (…) z dnia (…) r. w sprawie zasad zlecania i rozliczania z realizacji zadań powierzonych do wykonywania aktem założycielskim spółki (…) z późniejszymi zmianami. W tym zakresie Spółka (…) działa w imieniu i na rzecz Gminy (…).

Spółka (…) będzie zarządzać przedmiotowymi lokalami na podstawie ww. przepisów.

W dalszej perspektywie, po ustaniu funkcji pomocy uchodźcom z (…) wyremontowane lokale zostaną wykorzystane jako mieszkania socjalne, wspomagane lub chronione, które nie będą generowały dochodów opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ponieważ w ramach swoich zadań własnych Gmina będzie świadczyła usługi zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 i 36 ustawy o VAT oraz usługi nieodpłatne.

W analogicznej sytuacji, w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług w związku z remontem mieszkań chronionych i mieszkań socjalnych, Gmina (…) posiada interpretację indywidualną 0111-KDIB3-3.4012.202.2019.1.PJ z dnia 1 sierpnia 2019 r.

Pytanie

Czy Gmina (…) będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług w związku z realizacją projektu pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Powyższa zasada wyklucza jednocześnie możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych, czyli w razie ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT lub czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Gmina nie wykorzysta powstałych w ramach Projektu wyremontowanych lokali do realizacji czynności podlegających opodatkowaniu VAT, bowiem w ramach swoich zadań własnych będzie świadczyła usługi zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 i 36 ustawy o VAT oraz usługi nieodpłatne, które nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W związku z powyższym Gmina (…) nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, poniesionego w związku z realizacją zadania pn. „(…)”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

W myśl tego przepisu,

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy,

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy,

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy,

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy,

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy,

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy,

Na mocy art. 7 ust. 1 cyt. ustawy,

Z kolei zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.),

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa,

W myśl art. 12 ust. 4 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa,

Według art. 12 ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa,

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do treści art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.),

Zatem umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT w zakresie realizowanych umów cywilnoprawnych. Planują Państwo zrealizować projekt pn. „(…)” finansowany w ramach Regionalnego (…) na lata (…). Państwa Gmina jest wnioskodawcą. Z wyłonionym wykonawcą podpiszą Państwo umowę na realizację prac remontowo-budowlanych. Faktury za wykonanie tych prac zostaną wystawione na Państwa. Przedmiotem projektu jest wykonanie prac remontowo-budowlanych w lokalach mieszkalnych w (…) w celu udzielenia wsparcia uchodźcom z (…). Udostępnianie mieszkań uchodźcom z (…) odbywać się będzie na podstawie umowy użyczenia – użytkownicy będą ponosić koszty związane ze zużyciem mediów, np. woda, prąd, gaz, ścieki natomiast pozostałe koszty pozostaną po Państwa stronie. Do czasu użytkowania lokali przez uchodźców, nie będą Państwo uzyskiwać dochodów z tytułu czynszu. Projekt nie będzie generował żadnych dochodów dla Państwa.

Po ustaniu funkcji pomocy uchodźcom z (…) wyremontowane lokale zostaną wykorzystywane jako mieszkania socjalne, wspomagane lub chronione, które nie będą generowały dochodów opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ponieważ w ramach swoich zadań własnych będą Państwo świadczyć usługi zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 i 36 ustawy o VAT oraz usługi nieodpłatne.

Przedmiotowe lokale są i po zrealizowaniu projektu nadal pozostaną w mieszkaniowym zasobie Gminy, zarządzanym przez spółkę miejską tj. (…) (Spółka (…)). Spółka (…) zarządza i gospodaruje powierzonym mieszkaniowym zasobem gminy na zasadach określanych w Zarządzeniu nr (…) Prezydenta (…) z dnia (…). W tym zakresie Spółka (…) działa w imieniu i na rzecz Państwa Gminy.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług w związku z realizacją przedmiotowego projektu.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – nabywane towary i usługi w związku z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, bowiem do czasu użytkowania lokali przez uchodźców z (…) nie będą Państwo uzyskiwać dochodów z tytułu czynszu, udostępnianie mieszkań uchodźcom z (…) odbywać się będzie na podstawie umowy użyczenia. Ponadto – co również wynika z Państwa wniosku – po ustaniu funkcji pomocy uchodźcom przedmiotowe lokale zostaną wykorzystane jako mieszkania socjalne, wspomagane lub chronione, nie będą one generowały dochodów opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ponieważ w ramach swoich zadań własnych będą Państwo świadczyć usługi zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 i 36 ustawy o VAT oraz usługi nieodpłatne.

Wyjaśnić należy, że wydatki dotyczące poniesionych kosztów mediów nie wpływają na odliczenie podatku VAT z tytułu innych zakupów, tj. w tym przypadku zakupów inwestycyjnych związanych z przeprowadzeniem prac remontowo-budowlanych wskazanych lokali mieszkalnych. W zaistniałych okolicznościach nie dojdzie bowiem do sytuacji, w której będzie miało miejsce przeniesienie na najemców kosztów inwestycji. Sama inwestycja polegająca na przeprowadzeniu prac remontowo-budowlanych lokali mieszkalnych będzie służyła wyłącznie do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług - usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym, wyłącznie na cele mieszkaniowe, a w lokalach mieszkalnych nie będzie prowadzona działalność gospodarcza (najem lokali mieszkalnych będzie przez Gminę traktowany – jak wynika z opisu sprawy – jako usługa zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług) i nie będzie miała związku z faktycznym zużyciem mediów.

Tym samym Państwa stanowisko, że nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, poniesionego w związku z realizacją zadania pn. „(…)”, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. W interpretacji indywidualnej nie poddawano ocenie czy świadczone przez Państwa usługi będą korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 i 36 ustawy o VAT, gdyż nie było to przedmiotem wniosku, nie zadano pytania w tym zakresie. Stwierdzenia te przyjęto jako elementy zdarzenia przyszłego i nie były one przedmiotem oceny.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej,

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej,

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.