Raportowanie krajowych schematów podatkowych po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego

Z dniem 1 lipca 2023 r. stan zagrożenia epidemicznego został odwołany. Ma to istotne znaczenie przede wszystkim dla niektórych spraw podatkowych oraz procedur w sądach administracyjnych. Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego oznacza m.in. to, że zaczęły biec terminy na raportowanie krajowych schematów podatkowych (MDR), które zostały zawieszone na czas zagrożenia epidemicznego.

Zawieszenie obowiązku raportowania krajowych schematów podatkowych będzie obowiązywało wyłącznie do końca lipca 2023 r., zaś od 1 sierpnia 2023 r. raportowanie krajowych schematów podatkowych znów stanie się obowiązkowe. Trzeba zwrócić także uwagę na to, że MDR trzeba będzie zgłosić z całego 3-letniego okresu trwania zawieszenia – nie tylko te powstałe po zakończeniu zawieszenia.

1. Czym jest schemat podatkowy

Schematem podatkowym jest uzgodnienie, które spełnia określone warunki w poszczególnie określonych konfiguracjach. Uzgodnieniem jest czynność lub zespół czynności, w których jedną ze stron jest podatnik lub które mogą mieć wpływ na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego.

Uzgodnienie jest kwalifikowane jako schemat podatkowy, w sytuacji gdy:

• spełnione jest kryterium głównej korzyści oraz uzgodnienie takie posiada jedną z ogólnych cech rozpoznawczych,
• uzgodnienie posiada jedną ze szczególnych cech rozpoznawczych,
• uzgodnienie posiada inną szczególną cechę rozpoznawczą.

Podkreślenia wymaga, że schematem podatkowym nie są tylko przykłady agresywnej optymalizacji podatkowej, ale są nimi wszystkie sytuacje spełniające ustawowe przesłanki. 

Uznanie uzgodnienia za schemat podatkowy nie jest jednoznaczne z objęciem tego uzgodnienia procedurą przeciwko unikaniu opodatkowania lub szczególnymi regulacjami przeciwdziałającymi unikaniu opodatkowania. Uzgodnienie, które dokonywane jest w dominującej mierze z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i nie spełnia kryterium „sztucznego sposobu działania”, może podlegać obowiązkowi przekazywania informacji o schematach podatkowych, ale nie będzie sankcjonowane. Jak zapewnia Ministerstwo Finansów, przepisy MDR służą bowiem zasadniczo celom analitycznym, choć przyznaje też, że obowiązek raportowania schematów ma odstraszyć potencjalnych beneficjentów od stosowania agresywnej optymalizacji podatkowej. Co istotne, samo rozpoznanie istnienia „krajowego schematu podatkowego” nie oznacza obowiązku raportowania go. Aby powstał obowiązek raportowania, powinno być też spełnione kryterium tzw. „kwalifikowanego korzystającego”.