Interpretacja indywidualna z dnia 30 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.177.2023.2.MM

Możliwość zastosowania rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, dla którego wnioskodawczyni została ustanowiona opiekunem prawnym i rodziną zastępczą oraz możliwość dokonywania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe – w części odnoszącej się do 2022 r. oraz nieprawidłowe – w części odnoszącej się do lat następnych.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 17 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko oraz zastosowania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 maja 2023 r. (wpływ 25 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pani stan cywilny to panna.

26 lutego 2022 r. zmarła Pani siostra i od tego czasu przejęła Pani opiekę nad siostrzenicą urodzoną (...) 2004 r. Ojciec siostrzenicy również nie żyje.

Pani łączne dochody w 2022 r. z umowy o pracę (innych poza najmem prywatnym Pani nie posiada) nie przekroczyły 100.000 zł.

Siostrzenica nie otrzymywała i nie otrzymuje zasiłku pielęgnacyjnego ani żadnej renty przed i po uzyskaniu przez nią pełnoletności.

Z tytułu pełnienia funkcji rodziny zastępczej otrzymuje Pani świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania z X. Centrum Pomocy Rodzinie (1.189 zł miesięcznie netto).

Siostrzenica uczęszcza do liceum ogólnokształcącego w A.

Pani siostrzenica nie uzyskała dochodów określonych w art. 27 i art. 30b oraz art. 21 ust. 1 pkt 148 i art. 21 ust. 1 pkt 152 w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej. Jedyne jej dochody za 2022 r. to ok. 3.000 zł z tytułu umowy zlecenia.

Do Pani i Pani siostrzenicy nie mają zastosowania przepisy art. 30c (działalność gospodarcza – podatek liniowy) i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (ryczałtem rozlicza się Pani tylko za najem prywatny). Nie podlegacie opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym i ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Siostrzenica mieszka z Panią. Sąd nie określił miejsca jej zamieszkania. Siostrzenica jest na Pani utrzymaniu, ale otrzymuje Pani świadczenie z XCPR.

Rodziną zastępczą dla siostrzenicy została Pani ustanowiona orzeczeniem sądu z 11 marca 2022 r., a opiekunem prawnym od 24 maja 2022 r.

Doprecyzowanie zdarzenia przyszłego

Podlega Pani i będzie podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W latach następnych (po 2022 r.) będzie Pani uzyskiwała dochody opodatkowane wg skali podatkowej.

Nie potrafi Pani wskazać daty uprawomocnienia się orzeczenia sądu o opiece prawnej, ponieważ nie wynika to z dokumentów. 16 marca 2022 r. otrzymała Pani postanowienie o zmianie formy ograniczenia władzy rodzicielskiej, w którym sąd postanowił: „zmienić postanowienie Sądu Rejonowego dla X z dnia 7 marca 2022 r. w przedmiocie zabezpieczenia w ten sposób, że rozszerzyć uprawnienia rodziny zastępczej do podejmowania wszelkich decyzji związanych z leczeniem i edukacją małoletniej A.A.”. Później otrzymała Pani zaświadczenie informujące, że została Pani ustanowiona opiekunem dla małoletniej A.A. i złożyła Pani przyrzeczenie 24 maja 2022 r.

Samotnie sprawowała Pani i sprawuje opiekę nad A.A.

Nie wie Pani, co będzie po ukończeniu przez nią liceum, ale jeśli siostrzenica nie będzie uczyła się we właściwej szkole, to nie będzie Pani korzystała z ulgi.

W wymienionym okresie wychowywała Pani tylko jedno dziecko, tj. A.A. i tak pozostanie.

Pani dochody z umowy o pracę w 2022 r. wyniosły 94.613,11 zł oraz dochody z najmu prywatnego rozliczanego ryczałtem wyniosły 6.862,50 zł.

W latach następnych nie przewiduje Pani zmiany stanu cywilnego, a limit zarobków uprawniający do ulgi jest Pani znany.

Postanowienie sądu z 11 kwietnia 2022 r. o umieszczeniu A.A. w rodzinie zastępczej uprawomocniło się w 20 kwietnia 2022 r. W orzeczeniu sądu nie został określony okres, w którym siostrzenica ma przebywać w rodzinie zastępczej.

Wyraziła Pani zgodę na przebywanie A.A. w pieczy zastępczej do czasu ukończenia liceum, tj. do 2025 r. Podpisała Pani stosowne dokumenty w X Centrum Pomocy Rodzinie – po tym okresie zobaczy Pani, co życie przyniesie.

Sąd nie orzekł o umieszczeniu A.A. w żadnej instytucji, więc przebywa w rodzinie.

Stan cywilny siostrzenicy pozostaje bez zmian – nie wstąpiła w związek małżeński.

Pytanie

Czy za rok podatkowy 2022 i lata następne (do 25 roku życia i zakończenia nauki przez siostrzenicę) może Pani rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko i skorzystać z ulgi prorodzinnej na dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko i skorzystać z ulgi prorodzinnej.

Siostrzenicę wychowuje Pani sama (jest Pani panną), a siostrzenica uczęszcza do liceum i w (…) 2022 r. skończyła 18 lat. Jedyne dochody jakie Pani otrzymuje, to dochody z tytułu umowy o pracę i najmu prywatnego oraz świadczenia z XCPR na pokrycie kosztów utrzymania siostrzenicy. Natomiast jedynymi dochodami siostrzenicy są dochody z pracy na umowę zlecenia (w 2022 r. to około 3.000 zł).

Dochody Pani i siostrzenicy nie przekraczają limitów dochodów, więc nie widzi Pani przeciwskazań do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania i ulgi na dziecko.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe – w części odnoszącej się do 2022 r. oraz nieprawidłowe – w części odnoszącej się do lat następnych.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z uwagi na fakt, że została Pani ustanowiona dla siostrzenicy opiekunem prawnym i pełni Pani dla niej funkcję rodziny zastępczej należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Zgodnie z art. 92 tego Kodeksu:

Natomiast stosownie do 94 § 1 i § 3 ww. Kodeksu:

Na mocy art. 145 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Natomiast z art. 109 § 2 pkt 5 ww. Kodeksu wynika, że:

Na mocy art. art. 112¹ § 1 pkt 1 ustawy 1 Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Natomiast stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 447 ze zm.):

W myśl art. 34 tej ustawy:

Zgodnie z art. 35 ust. 1 tej ustawy:

Stosownie do art. 37 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:

Na mocy art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – w brzmieniu obowiązującym do 31 stycznia 2023 r.:

W myśl art. 37 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – w brzmieniu obowiązującym od 1 lutego 2023 r.:

W pierwszej kolejności – odnosząc się do możliwości rozliczenia się przez Panią w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko – zauważyć należy, że w świetle zacytowanych przepisów, funkcja rodziny zastępczej nie jest tożsama z funkcją opiekuna prawnego. Opiekuna prawnego ustanawia się do sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem, w związku z brakiem rodziców lub całkowitym pozbawieniem ich władzy rodzicielskiej. Natomiast rodzina zastępcza wykonuje funkcje zapewniające dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiednie do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju.

Jak wynika z wniosku, 26 lutego 2022 r. zmarła Pani siostra i od tego czasu przejęła Pani opiekę nad siostrzenicą urodzoną (...) 2004 r. Ojciec siostrzenicy również nie żyje. Siostrzenica mieszka z Panią. Sąd nie określił miejsca jej zamieszkania. Siostrzenica jest na Pani utrzymaniu, ale otrzymuje Pani świadczenie z XCPR. Rodziną zastępczą dla siostrzenicy została Pani ustanowiona orzeczeniem sądu z 11 marca 2022 r., a opiekunem prawnym od 24 maja 2022 r. Postanowienie sądu z 11 kwietnia 2022 r. o umieszczeniu siostrzenicy w rodzinie zastępczej uprawomocniło się w 20 kwietnia 2022 r.

Z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że do omawianej preferencji uprawniony jest jeden z rodziców lub opiekun prawny, który jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do którego orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Przy czym zawarta w art. 6 ust. 4c ww. ustawy definicja osoby samotnie wychowującej dzieci jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej.

Zatem, skoro od 24 maja 2022 r. została Pani ustanowiona opiekunem prawnym siostrzenicy, to za 2022 r. – z uwagi na fakt, że spełnione zostały pozostałe warunki niezbędne dla zastosowania ww. preferencji podatkowej – przysługuje Pani prawo do rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Jednakże z uwagi na fakt, że Pani siostrzenica w (…) 2022 r. skończyła 18 lat, to od tego dnia przestała być Pani jej opiekunem prawnym. Skoro zatem w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie wskazał osób sprawujących funkcję rodziny zastępczej, to w 2023 r. i latach kolejnych nie będzie Pani przysługiwało prawo rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Dalej – odnosząc się do możliwości skorzystania przez Panią z odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej – wskazać należy, że zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na mocy art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 27f ust. 2a ww. ustawy:

Stosownie do art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 27f ust. 2c ww. ustawy:

Stosownie do art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

W myśl art. 26 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Na mocy art. 27 ww. Kodeksu:

W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 26 ust. 6 ww. ustawy:

Stosownie do art. 27f ust. 7 ww. ustawy:

Z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika zatem, że do odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej uprawnieni są podatnicy, którzy: wykonują władzę rodzicielską, pełnią funkcję opiekuna prawnego (pod warunkiem, że dziecko zamieszkiwało z opiekunem) albo sprawują opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. W przypadku odliczenia ulgi na jedno dziecko (spełniające warunki, o których mowa w ww. przepisach) istnieje ograniczenie zastosowania tej ulgi polegające na wprowadzeniu przez ustawodawcę limitu dochodów, stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób. Zgodnie z tym przepisem łączne dochody podatnika niepozostającego w związku małżeńskim nie mogą przekroczyć w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko, którego łączne dochody nie mogą przekroczyć w roku podatkowym kwoty 112.000 zł.

Skoro zatem w 2022 r. miała Pani status osoby samotnie wychowującej dziecko – 24 maja 2022 r. ustanowiona została Pani opiekunem prawnym siostrzenicy i Pani dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej (pomniejszone o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne) w 2022 r. nie przekroczyły 112.000 zł – to począwszy od kwietnia 2022 r., tj. od dnia uprawomocnienia się wyroku o ustanowieniu rodziny zastępczej, które zostało wydane zanim została Pani ustanowiona opiekunem prawnym siostrzenicy – przysługiwało Pani prawo dokonywania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej. Natomiast z uwagi na fakt, że w 2023 r. i w latach następnych nie podsiada/nie będzie posiadała Pani statusu osoby samotnie wychowującej dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – to dla celów skorzystania z ulgi prorodzinnej limit dochodu uprawniający do odliczeń na jednio dziecko ulegnie zmianie. W sytuacji, gdy w 2023 r. i latach następnych uzyska Pani dochody ponad limit, o którym mowa w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b – nie będzie mogła Pani korzystać z odliczeń w ramach omawianej ulgi. Prawo do odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej przysługiwałoby Pani tylko w sytuacji, gdy dochód podlegający opodatkowaniu i obliczony zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przekroczył kwoty 56.000 zł oraz przy spełnieniu ww. pozostałych warunków niezbędnych do zastosowania tej ulgi.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).