Interpretacja indywidualna z dnia 19 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDSB2-2.4011.111.2023.2.SD

Ulga prorodzinna

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 marca 2023 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 kwietnia 2023 r. (data wpływu 18 kwietnia 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Zwraca się Pani z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej ulgi prorodzinnej na dzieci. Od maja 2017 roku jest Pani z mężem po rozwodzie. Dzieci urodzone 19.10.2005 r. (…) i 23.03.2009 r. (…) mieszkają z Panią. Ojciec dzieci nie uczestniczy w ich wychowywaniu. Nie sprawuje nad nimi żadnej opieki. Nie zabiera ich na weekendy, wakacje, święta. Nie uczestniczy w codziennym życiu Państwa córek. Nie pomaga w trakcie choroby.

Według Postanowienia Sądu Sygn. (…) z dnia 1 lipca 2018 roku o ustalenie kontaktów z małoletnimi, Sąd postanowił:

- „- dwa dni w każdym tygodniu, w miejscu zamieszkania wnioskodawcy (…), po uzgodnieniu terminu i czasu kontaktu przez strony postępowania, najpóźniej do godz. 9.00 rano w dzień poprzedzający kontakt” – postanowienie niespełnione, nie zabiera córek w tygodniu nigdy;

- „- w co drugi weekend od piątku, od godziny 18.00 do niedzieli do godziny 18.00, w miejscu zamieszkania wnioskodawcy (…), przy czym w razie konieczności wyjazdu wnioskodawcy do pracy, w porze nocnej, ma on obowiązek zapewnienia opieki dla małoletnich przez mieszkających wspólnie z nimi dziadków małoletnich, a gdyby to nie było możliwe, ma obowiązek odwiezienia małoletnich, na ten czas, do ich miejsca zamieszkania” – postanowienie niespełnione, nie zabiera córek wcale;

- „- zobowiązać wnioskodawcę (…) do informowania o przeszkodach w realizacji kontaktu uczestniczkę (…), najpóźniej dwa dni przed przewidzianym terminem kontaktu” – postanowienie niespełnione, brak jakiegokolwiek kontaktu z ojcem córek, który nie uzgadnia i nie informuje uczestniczki o swoich planach kontaktu, bądź jego braku.

Ojciec dziewczynek ma zasądzone alimenty wyrokiem Sądu Okręgowego (…) z dnia 9 maja 2017 r., sygn. akt (…) w wysokości 900,00 zł (słownie: dziewięćset złotych), które płaci regularnie. Prócz alimentów nie uczestniczy w wydatkach dotyczących Państwa córek. Cała opieka, wychowanie, rozwój zarówno psychiczny, jak i fizyczny spoczywa na Pani barkach. Córki otacza Pani troską, wsparciem, należytą opieką, miłością i łoży finansowo na potrzeby dzieci, bo wysokość alimentów nie wystarcza nawet w 30% na ich potrzeby. W związku z powyższym zwraca się Pani z prośbą o wydanie decyzji dotyczącej przyznania możliwości rozliczania ulgi prorodzinnej na dwie córki wyłącznie Pani.

W piśmie z 17 kwietnia 2023 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazała Pani, że:

1.Od maja 2017 r. sprawuje Pani samotną opiekę nad córkami. Troszczy i troszczyła się Pani o ich rozwój fizyczny, intelektualny, o ich potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne. Dostarczała i dostarcza Pani córkom wszelkich dóbr materialnych. Ponosi Pani wydatki związane z ich zainteresowaniami oraz wypoczynkiem;

2.Oczekuje Pani wydania interpretacji za 2021 r. i za 2022 r.;

3.Ojciec dzieci powinien płacić alimenty na starszą córkę, ponieważ po ukończeni 18 lat nadal będzie się uczyć;

4.Pani córki uczęszczają i uczęszczały do szkół i uczą się;

5.Żadna z Pani córek nie była w żadnej placówce na podstawie wyroku Sądu;

6.Pani córki mieszkały i mieszkać będą z Panią pod adresem (…);

7.Nie było ustalanych proporcji, lecz wie Pani, że ojciec dzieci rozlicza jedną z córek, mimo że nie sprawuje żadnej opieki nad nimi;

8.Uprawomocnienie się orzeczenia Sądu o rozwodzie: 31.05.2017 r. ;

9.Nigdy nie prowadziła i nie będzie prowadzić Pani działalności gospodarczej;

10.Uzyskuje Pani dochody z tytułu umowy o pracę;

11.Pani starsza córka jest panną i w najbliższym czasie nie będzie wychodziła za mąż;

12.Na pytanie, czy w okresie będącym przedmiotem zapytania Pani starsza córka uzyskała/uzyskuje /uzyska:

- dochód podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skala podatkowa) lub art. 30b (dochody z papierów wartościowych), albo

- przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) lub art. 21 ust. 1 pkt 152 (ulga na powrót),

w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 240 ze zm.), z wyjątkiem renty rodzinnej?

Odpowiedziała Pani, że żadna z Pani córek nie uzyskiwała żadnych dochodów, są wyłącznie na Pani utrzymaniu;

13.Na pytanie, Czy w okresie będącym przedmiotem zapytania w stosunku do Pani córek miały/mają/będą miały zastosowanie przepisy:

- art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy);

- ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego lub

- ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedziała Pani, że nie mają zastosowania.

14.Prosi Pani o interpretację na zaistniałe stany faktyczne oraz na przyszłe.

Pytanie

Czy należy się Pani ulga prorodzinna na obie córki?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że ojciec dzieci nie sprawujący nad nimi opieki oraz nie mieszkający z nimi nie powinien rozliczać ulgi prorodzinnej. Według Pani zgodnie z Ustawą art. 27f ulgę prorodzinną powinien rozliczać opiekun prawny, w tym przypadku matka, który sprawuje pełną opiekę nad dziećmi, które z nią zamieszkują.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Jak stanowi z kolei przepis art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zgodnie z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy:

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., które ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Natomiast, stosownie do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Na mocy art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Na mocy art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obwiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Natomiast, w myśl art. 92 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):

Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy

Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:

W myśl art. 96 § 1 ww. Kodeksu:

W myśl art. 97 § 1-2 tejże ustawy:

Zgodnie z art. 106 ww. ustawy:

Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić pojęcie władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu. W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a więc spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy. Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15, stwierdzając: „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy, a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do brzmienia art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwotę ulgi prorodzinnej rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:

a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,

b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:

-zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub

-gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% w zeznaniu podatkowym za 2021 r. i 2022 r., stosuje ten z rodziców u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani matką dwóch córek: (…) urodzonej 19.10.2005 r. i (…) urodzonej - 23.03.2009 r. Z ojcem córek jest Pani rozwiedziona, a wyrok uprawomocnił się 31.05.2017 r.

Córki mieszkały i będą mieszkać z Panią pod adresem (…). Nie zostały umieszczone w żadnej placówce zapewniającej całodobową opiekę na podstawie wyroku Sądu. Pani córki uczyły i nadal uczą się w szkołach o których mowa w przepisach o systemie oświaty. Pani starsza córka jest panną i w najbliższym czasie nie będzie wychodziła za mąż. Pani córki nie uzyskały żadnych dochodów, są wyłącznie na Pani utrzymaniu.

Od maja 2017 r. sprawuje Pani samotną opiekę nad córkami. Troszczyła i troszczy się Pani o ich rozwój fizyczny, intelektualny, o ich potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne. Dostarczała i dostarcza Pani córkom wszelkich dóbr materialnych. Ponosi Pani wydatki związane z ich zainteresowaniami oraz wypoczynkiem. Córki otacza Pani troską, wsparciem, należytą opieką, miłością i łoży finansowo na ich potrzeby, ponieważ wysokość alimentów nie wystarcza nawet w 30% na ich pokrycie.

Ojciec Pani córek ma zasądzone alimenty wyrokiem Sądu Okręgowego (…), które płaci regularnie. Ze względu na planowaną kontynuację nauki przez Pani starszą córkę alimenty powinny być również płacone po ukończeniu przez nią 18 roku życia.

Pani były mąż ma ustalone kontakty z córkami na podstawie postanowienia Sądu, Sygnatura (…) z dnia 1 lipca 2018 r. tj. dwa dni w każdym tygodniu oraz dwa weekendy w miesiącu. Postanowienie nie jest realizowane. Pani były mąż nie zabiera córek w tygodniu czy na weekendy, ponadto nie uzgadnia i nie informuje Pani o swoich planach kontaktu, bądź jego braku. Ojciec dzieci nie uczestniczy w ich wychowywaniu. Nie sprawuje nad nimi żadnej opieki. Nie zabiera ich na weekendy, wakacje, święta. Nie uczestniczy w codziennym życiu Państwa córek. Nie pomaga w trakcie choroby. Prócz alimentów nie uczestniczy w wydatkach dotyczących Państwa córek. Cała opieka, wychowanie, rozwój zarówno psychiczny, jak i fizyczny spoczywa na Pani barkach.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności fakt, że – jak wynika z treści wniosku – córki mieszkają z Panią i to Pani sprawuje nad nimi faktyczną władzę rodzicielską, tzn. troszczy się o ich rozwój fizyczny, intelektualny, o ich potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, a ojciec dzieci nie uczestniczy w ich wychowaniu i codziennym życiu – należy zgodzić się z Pani stanowiskiem, że w tej sytuacji to Pani przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu podatkowym składanym za 2021 r. i 2022 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).