Interpretacja indywidualna z dnia 18 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-1.4011.103.2023.2.DS

Możliwość rozliczenia dochodu jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z dnia 7 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodu jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 kwietnia 2023 r. (wpływ 18 kwietnia 2023 r.) oraz pismem z 23 kwietnia 2023 r. (wpływ 25 kwietnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Do 2015 r. był Pan wdowcem. Sam wychowywał Pan dwoje małoletnich dzieci. Obecnie tylko jedno dziecko małoletnie, nad którym Pan sam sprawuje władzę rodzicielską i opiekę prawną.

W 2015 r. zawarł Pan ponownie związek małżeński. Od początku małżeństwa z drugą żoną ma Pan rozdzielność majątkową. Z obecnego związku nie mają Państwo dzieci. Obecna żona nie przysposobiła, ani nie adoptowała Pana syna.

Syn pobiera rentę rodzinną po matce.

Mimo zawarcia drugiego związku jest Pan jedynym rodzicem sprawującym całoroczną opiekę nad małoletnim dzieckiem.

Obecna żona nie czyni nakładów na utrzymanie Pana syna, ani nie bierze udziału w jego wychowaniu.

Na przedstawione zdarzenie nie uzyskał Pan informacji ani w Urzędzie Skarbowym, ani na infolinii Krajowej Informacji Skarbowej.

Ponadto pismem z 14 kwietnia 2023 r. uzupełnił Pan wniosek następująco:

·Przedmiotem Pana wniosku jest uzyskanie jednoznacznego wskazania czy ma Pan możliwość skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dochodów, o których mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2022 r., tj. możliwość rozliczenia się w sposób przewidziany dla „osoby samotnie wychowującej dziecko” za rok 2022.

·Dziecko (…) jest małoletni – data urodzenia (…)-2007 r.

·Dziecko przez cały rok 2022 r. uczęszczało do szkoły. Do 24-06-2022 r. uczęszczał do szkoły podstawowej w A, od 01-09-2022 r. do nadal jest uczniem szkoły średniej w B.

·W 2022 r. uzyskiwał Pan dochody wyłącznie ze stosunku pracy umowa o pracę, opodatkowane wg skali podatkowej.

·Na pytanie Organu czy w ww. roku w odniesieniu do Pana lub Pana małoletniego dziecka, o którym mowa we wniosku miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

odpowiedział Pan, że Pan ani Pana małoletni syn nie uzyskiwaliście żadnych dochodów.

Pana małoletni syn otrzymuje rentę rodzinną po zmarłej matce w kwocie za 2022 r. – (…) zł, rozliczył dochód na PIT-36.

·Pan ani Pana małoletni syn nie podlegaliście opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

·Uzupełnienie sytuacji faktycznej.

Jest Pan wdowcem, wychowuje Pan małoletniego syna. W 2015 r. zawarł Pan związek małżeński z panną.

Nie ma Pan z obecnego związku dzieci. Nie podlegają Państwo wspólnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym, od początku związku mają Państwo ustaloną rozdzielność majątkową.

Żona /macocha małoletniego mojego dziecka/ nie sprawuje władzy rodzicielskiej nad pasierbem, nie angażuje się w wychowanie Pana małoletniego syna ani nie ponosi kosztów finansowych na jego utrzymanie.

Nie przysposobiła Pana syna z pierwszego małżeństwa.

Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców lub opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką rozwodnikiem albo osobą w stosunku, do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności art. 6 ust. 5 ustawy.

Czy w związku z powyższym może Pan uznać się za osobę samotnie wychowującą dziecko, skoro Pana obecna małżonka nie przysposobiła /nie adoptowała/ Pana małoletniego syna i nie ma do niego żadnych praw rodzicielskich?

Czy interpretacja pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” uzależniona jest tylko od stanu cywilnego, czy również od sytuacji faktycznej, tj. zaangażowania drugiego opiekuna w wychowanie dziecka oraz posiadania praw rodzicielskich do małoletniego?

Pytania – sformułowane ostatecznie (wskazane jako przedmiot wniosku) w uzupełnieniu do wniosku z dnia 14 kwietnia 2023 r.

Czy ma Pan możliwość skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dochodów, o których mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2022 r., tj. możliwość rozliczenia się w sposób przewidziany dla „osoby samotnie wychowującej dziecko” za rok 2022?

Czy ustalając prawo do ulgi z tytułu wychowywania dzieci ma Pan prawo do uznania granicznej kwoty dochodu 112.000 zł, czy 56.000 zł?

Pana stanowisko w sprawie (wynikające z wniosku oraz jego uzupełnienia z 23 kwietnia 2023 r.).

Uważa Pan, że ma Pan prawo do skorzystania w rozliczeniach PIT rocznych – w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Rozdzielność majątkowa uniemożliwia Panu ustalenie dochodu żony.

W przedstawionej sprawie uważa Pan się za podatnika będącego przez cały rok podatkowy 2022 za osobę samotnie wychowującą dziecko i ma Pan prawo do korzystania z limitu dochodu 112.000 zł. Przedstawiona sytuacja faktyczna nie ogranicza Panu warunków korzystania z preferencyjnego opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) dalej zwanej ustawą:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:

Według art. 6 ust. 4e ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:

Zgodnie z art. 6 ust. 8 ustawy:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci),

-wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

-nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

-niepodlegania przez rodzica i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zatem z cytowanych przepisów wynika, że art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej. W konsekwencji, aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych w tym przepisie należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

Osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec), jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik).

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odwołuje się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Definicja osoby samotnie wychowującej dziecko jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że do 2015 r. był Pan wdowcem. Sam wychowywał Pan dwoje małoletnich dzieci. Obecnie tylko jedno dziecko jest małoletnie, nad którym Pan sam sprawuje władzę rodzicielską i opiekę prawną. W 2015 r. zawarł Pan ponownie związek małżeński. Od początku małżeństwa z drugą żoną ma Pan rozdzielność majątkową. Z obecnego związku nie mają Państwo dzieci. Obecna żona nie przysposobiła, ani nie adoptowała Pana syna. Syn pobiera rentę rodzinną po matce. Mimo zawarcia drugiego związku jest Pan jedynym rodzicem sprawującym całoroczną opiekę nad małoletnim dzieckiem uczącym się w 2022 r. w szkole podstawowej oraz technikum. Obecna żona nie czyni nakładów na utrzymanie Pana syna, ani nie bierze udziału w jego wychowaniu. W 2022 r. uzyskiwał Pan dochody opodatkowane według skali podatkowej (wyłącznie z umowy o pracę).

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa i przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że nie posiada Pan statusu „osoby samotnie wychowującej dziecko”, bowiem pozostaje w związku małżeńskim. W konsekwencji, nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2022 według zasad określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc natomiast do kwestii korzystania z prawa do ulgi z tytułu wychowywania dzieci w ramach limitu dochodu w kwocie 112.000 zł bądź 56.000 zł, należy odwołać się do art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak wynika z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi natomiast, że:

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przystępując do analizy przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Ulga prorodzinna przysługuje na dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie, jeżeli dzieci te nie uzyskałyprzychodów/dochodów w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej, której wysokość w grudniu 2022 r. wynosiła 16 061,28 zł (z wyjątkiem przewidzianym ustawą).

Ulga przysługuje pod warunkiem:

1)nieuzyskiwania przez dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;

2)niepodlegania przez dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Odnosząc się do kwestii korzystania z prawa do ulgi z tytułu wychowywania dzieci w ramach limitu dochodu w kwocie 112 000 zł bądź 56 000 zł, należy zwrócić uwagę, że w przypadku odliczenia ulgi na jedno dziecko (spełniające warunki, o których mowa w ww. przepisach) istnieje ograniczenie zastosowania tej ulgi, polegające na wprowadzeniu przez ustawodawcę limitu dochodów, stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy o podatku dochodowym od osób. Zgodnie z tym przepisem łączne dochody podatnika niepozostającego w związku małżeńskim nie mogą przekroczyć w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko, którego łączne dochody nie mogą przekroczyć w roku podatkowym kwoty 112 000 zł, natomiast dla podatnika pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie mogą przekroczyć w roku podatkowym kwoty 112 000 zł.

Wysokość tych dochodów ustalić należy zaś w sposób określony w powołanym wyżej art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, należy pomniejszyć o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak jednak wyżej wskazano, na podstawie przedstawionego opisu stanu faktycznego, nie można Pana uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko w świetle powołanego art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, przy ustalaniu Pana prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej na jedno dziecko małoletnie za 2022 r. obowiązuje Pana limit dochodów określony w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że pozostawał Pan w 2022 r. w związku małżeńskim – przysługuje Panu limit dochodów wskazany w ustawie dla małżonków, tj. kwota 112 000 zł.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).